بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>جوتكەمەلەر

«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» ەگجەي - تەگجەيلى جوباسىنا ءار قوستى

2018.09.07 14:15     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  ءتىلشىمىز لي ياڭ

  التىن كۇزدە دۇنيە ءجۇزىنىڭ نازارى تاعى دا جۇڭگونىڭ شينجياڭىنا اۋدى. 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ءوزىنىڭ ەرەك ارتىقشىلىعىن ايگىلەپ، تابىسپەن اياقتالدى.

  كەرۋەن قوڭىراۋى تاريحتىڭ ۇزاق سالقار كوشىندە بىرتىندەپ الىستاپ كەتكەن شاقتا، اناعۇرلىم كوپ ءۇن وسى كورمە الاڭىندا ءبىر - بىرلەپ كوتەرىلە باستادى: كەلىسىم - شارتتارعا قول قويىلعانىن قۇتتىقتاۋ، ءوزارا بارىس - كەلىس، قارىم - قاتىناستاعى ۇشىراسۋلار، «جەر شارى قىستاعىنان» كەلگەن تۇرلىشە ەلدەر حالىقتارىنىڭ ءبىر جەردە باس قوسىپ شاتتىققا بولەنۋى...

  نەشە كۇننىڭ الدىندا، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدىڭ 5 جىلدىعى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭ «<ەگجەي - تەگجەيلى جوبانى> بىرگە جاساۋ» تۋرالى ايقىن تالاپ العا قويدى.

  وسى ساتتە، كورمەدەگى وسى ۇندەردى ەستىپ وتىرىپ، ءبىز باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىندا جاڭعىرىپ جاتقانىن تىڭداعانداي بولدىق.

  «قىل قالامدى يگەرسەڭ، تابيعات كورىنىسىن وزىندەي ەتىپ تۇسىرە الاسىڭ». 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىندە ءبىز ناقتى ارەكەت ارقىلى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» ەگجەي - تەگجەيلى جوباسىنا ءار قوستىق. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدىڭ تەرەڭدەي، ناقتىلانا ءتۇسۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ كوركەم كارتيناسىن سالدىق.

 ەرەكشەلىكتەر ايگىلەندى، وزەكتى رايوننىڭ كەرەمەتى شەكسىز

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: 2013 - جىلى كۇزدە ءبىز «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىن العا قويعاننان بەرى، كۇشتى ءۇن قوسقان مەملەكەتتەردىڭ قاتارى بارعان سايىن كوبەيە ءتۇستى، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ ەلىمىزدىڭ عالامدىق اشىق سەلبەستىككە ات سالىسۋىنىڭ، عالامدىق ەكونوميكانى جونگە سالۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋدىڭ، عالامنىڭ بىرگە دامۋىن، گۇلدەنۋىن جەبەۋدىڭ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جۇڭگو جوباسىنا اينالدى.

  ىسكەرلىك تانىتۋعا شەبەر بولۋ، ونان دا ماڭىزدىسى، ىسكەرلىكتى ايگىلەۋ كەرەك. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى العا قويىلعان 5 جىلدا ءتىپتى كوپ ادامداردىڭ «جۇڭگو جوباسىن» ءتۇسىنىپ، جۇڭگونىڭ ىزگى نيەتى مەن قۇلشىنىسىن تىكە سەزىنۋىنە قالاي مۇمكىندىك جاسالدى؟ ءبىر جاعىنان، شينجياڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونى رەتىندە، وزەكتى رايون قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ جاعىندا قول جەتكەن تابىستارى كوپكە ءمالىم؛ ەندى ءبىر جاعىنان، وسى كەزەكتى كورمە ۇكىمەت باسشىلارىنىڭ ماڭىزدى ديپلوماتيالىق تۇعىرى رەتىندە، كوپتەگەن ازيا، ەۆروپا ەلدەرىنىڭ جانە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ ساياسي قايراتكەرلەرىن، سونداي - اق سيلى قوناقتاردى قاتىناسۋعا باۋرادى، وسىنى تاماشا وراي ەتىپ، جەتىستىكتەردى كورسەتتى، سەنىمدى شوعىرلاندىردى.

  قىرعىزستان ەكونوميكا مينيسترلىگى جوبالاۋ، ەكونوميكالىق تالداۋ جانە مەجە مەكەمەسىنىڭ باستىعى مامىنقۇلوۆا نۇريا وسى كەزەكتى كورمەنىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» حالىقارالىق زات تاسىمالى سەلبەستىگى تالقى مىنبەرىندە جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار بايلانىسى جاعىندا ايگىلەگەن «جۇڭگو جىلدامدىعىنا» قايران قالدى. ول: قازىر جۇڭگو شينجياڭىنىڭ توڭىرەكتەگى شەكارالاسقان 5 ەلمەن 111 حالىقارالىق جول قاتىناس جەلىسىن اشقانىن، 26 حالىقارالىق (رايون) اۋە جەلىسىن اشقانىن ۇعىستىم. بۇل كەرەمەت جەتىستىك، - دەدى.

  وسى كەزەكتى كورمەدەگى اشىق بيڭتۋان تاقىرىپتىق كۇنى قيمىلىندا ازەربايجاننىڭ جۇڭگوداعى باس ەلشىلىگىنىڭ ەرەكشە تولىق ۇقىقتى كىشى ەلشىسى، جۇڭگوداعى ساۋدا ۋاكىلى تەمىر نادىرولۋ جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ساۋدا زات تاسىمالى ورتالىعىن قۇرۋدا كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزگەنىن سەزىندى. «جۇڭگونىڭ شينجياڭىنان باتىسقا ءار كۇنى تۇراقتى تۇردە 3 حالىقارالىق زات تاسىمال كەزەكشى پويەزى قاتىنايدى، كەزەكشى پويەزداردىڭ جەلىسى 19عا جەتىپ وتىر، ورتا ازياداعى 5 ەل، يران، رەسەي، گەرمانيا سياقتى 17 مەملەكەتتىڭ 24 قالاسىنا بارادى، جۇڭگونىڭ شينجياڭىمەن ءتىپتى تىعىز سەلبەستىك ورىستەتۋدى كۇتەمىز».

  وزەكتى رايوننىڭ كەرەمەتى ەل ىشىندەگىلەردى دە باۋرادى. شينجياڭعا تۇڭعىش رەت كەلىپ، جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىنە تۇڭعىش رەت قاتىناسقان بەيجيڭ جاڭا عاسىر ەل ارالىق سەرىكتەستىكتەر زەرتتەۋ ورنى زەرتتەۋ، اقىل - كەڭەس بەرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ديڭ جيحۋا «شينجياڭدى تياناق ەتىپ، ازيا - ەۆروپانى شارپىعان جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى وڭىردەگى ەلدەردىڭ ەكونوميكا - ساۋدا، مادەنيەت، وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا اۋىس - كۇيىسىنىڭ دانەكەرى مەن كوپىرى» دەپ باعا بەردى.

  سىرتقى دۇنيەنىڭ شينجياڭدى بىلۋدەگى تەرەزەسى رەتىندە، 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ءبىر رەتكى شوعىرلى كورمە، ول شينجياڭنىڭ جاراسىمدى ورنىقتىلىعىنىڭ، ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ، ءار ۇلت حالقىنىڭ شات - شادىمان ءومىر كەشۋىنىڭ، ءتۇرلى ىستەرىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشكە تولۋىنىڭ تولىق وبرازىن ايگىلەدى؛ شينجياڭنىڭ وزگەشە دامۋ ورايىن ايگىلەدى؛ شينجياڭنىڭ سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنىڭ وراسان زور كەڭىستىگىن ايگىلەدى. كورمە الاڭىندا ادامدار قۋانا باس قوسىپ، اقتارىلا اڭگىمەلەستى؛ كورمە الاڭىنىڭ سىرتىندا ادامدار كوركەم كورىنىستەردەن ءلاززات الىپ، ءدامدى تاعامداردان ءدام تاتتى، وسى ولكەنىڭ ىرىستىلىعى مەن كوركەمدىگىن سەزىندى. «شينجياڭ جاقسى جەر» دۇنيە جۇزىندە بارعان سايىن اسقاقتاپ، جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالادى.

 ورتاق تانىم قالىپتاستىرىپ، ەڭ ۇلكەن ورتاقتىقتى قاراستىردى

  باس شۋجي شي جينپيڭ «ءبىز كەڭەسۋگە، اقىلداسۋعا، بىرگە قۇرۋعا، بىرگە كەنەلۋگە، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىكتەنۋگە، اۋىس - كۇيىس جاساپ، ءوزارا ونەگە الۋعا تاباندى بولىپ، جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەرمەن سەلبەستىكتىڭ ەڭ ۇلكەن ورتاقتىعىن قاراستىرۋىمىز كەرەك» دەپ باسا دارىپتەدى.

  «زاتتاردىڭ ءبىر - بىرىنەن پارىقتى بولۋى تابيعي جاعداي». ءار ەلدىڭ ءوزىنىڭ مەملەكەت جاعدايى مەن ونىمەن ۇيلەسەتىن دامۋ جوسپارى بولادى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» ماقساتى حالىقارالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ دامۋ جوسپارىن ۇشتاستىرىپ، باسىمدىقتار ارقىلى ءوزارا تولىقتىرىپ، بىرگە دامۋدى جەبەۋ. 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ءدال وسىنداي تەكشە، ول ءار جاقتاردىڭ كومەسكى كۇشىن اشىپ، كوپشىلىكتىڭ ءوزارا تولىقتىرعىشتىعىن ۇشتاستىرىپ، تۇرلىشە مۇددەلەردى توعىستىرىپ، ءتۇرلى وركەنيەتتەردىڭ تاڭداۋلى گەندەرىن جيناقتايدى. بۇل تەكشەدە «بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە كەنەلۋ» ەڭ اسقاق نەگىزگى ىرعاق.

  اۋعانستان پارلامەنتى اقساقالدار پالاتاسىنىڭ ءتوراعاسى ءمۇسىليميار اشىلۋ سالتىندا جانە نەگىزگى تالقى مىنبەرىندە سويلەگەن لەكسياسىندا وسى ۇستانىمعا دەگەن شىنايى مويىنداۋىن ءبىلدىردى ءارى جۇڭگومەن قول ۇستاسىپ سەلبەسۋدەگى سەنىمىن تاراتتى: ءبىز جۇڭگو جاقتىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىن جانە وڭىرلىك سەلبەستىكتى كۇشەيتۋ سىندى ماڭىزدى دارىپتەمەسىن ۇزدىكسىز قولداپ، ەكى جاقتىڭ ساۋدا، وقۋ - اعارتۋ، نەگىزدىك قۇرىلعى، وڭىرلىك حاۋىپسىزدىك سياقتى سالالارداعى ناقتى سەلبەستىگىن بەلسەندىلىكپەن ىلگەرىلەتەمىز.

  وسى كەزەكتى كورمەدە وتكىزىلگەن 4 جارىسپالى تالقى مىنبەرىندە ءار ەلدىڭ ۇكىمەت باسشىلارى مەن كاسىپ سالاسىنىڭ ۋاكىلدەرى، قاتىستى مامان - وقىمىستىلار ءوز كوزقاراستارىن ءبىلدىرىپ، ارقا - جارقا اڭگىمەلەسىپ، ورتاق تانىم ۇيىستىرىپ، دامۋعا بىرگە تالپىندى.

  «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ونەركاسىپ - ساۋدا تالقى مىنبەرىندە جۇڭحۋا مەملەكەتتىك ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، بىرلەستىكتىڭ ارناۋلى مىندەتتەگى ورىنباسار ءتوراعاسى ۋاڭ يۇڭچيڭنىڭ ءبىر ءسوزى تالقى مىنبەرىنە قاتىناسقان قوناقتاردىڭ كوڭىلىن مەيىرگە بولەۋمەن بىرگە بارىنشا جەلپىندىردى. ول بىلاي دەدى: جۇڭحۋا مەملەكەتتىك ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ ۇكىمەتتەرىمەن، ساۋدا قوعامدارىمەن، كاسىپورىندارىمەن بىرگە قۇلشىنىپ، ءتۇرلى سەلبەستىك تەكشەلەرىن بەلسەندىلىكپەن قۇرىپ، ءار جاقتاردىڭ بايلانىسىن تۇتاستىرىپ، سايكەستىرىپ، ساپالى قىزمەت كورسەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى قۇرىلىسىنىڭ باستاماشىسى جانە ىلگەرىلەتۋشىسى بولۋدى قالايدى.

  حالىقارالىق زات اينالىمى سەلبەستىك تالقى مىنبەرىندە رەسەيدەن، گەرمانيادان، قازاقستاننان، قىرعىزستاننان جانە رايوننىڭ ءىشى - سىرتىنان كەلگەن قوناقتار، ساۋداگەرلەر شەكارا اتتاعان تاسىمالدىڭ قولايلىلانۋ ورەسىن قالاي جوعارىلاتىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» ستەرەولدى زات اينالىمى تورىن قالاي جيىلەتۋ جونىندە بىرگە اقىلداستى؛ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىن دامىتۋ تالقى مىنبەرىندە قالىڭ قوناقتار كاسىپ قۇرىلىمىن جاقسارتۋ، جاسىل تيپ وزگەرتۋدى ىلگەرىلەتۋ، حالىقارالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتۋ سياقتىلاردا كوپتەگەن ورتاق تانىمدارعا كەلدى؛ اشىق بيڭتۋان تاقىرىپتىق كۇنى قيمىلىندا ەل ءىشى - سىرتىنان كەلگەن قوناقتار «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» سەلبەستىگىنىڭ جارقىن كەلەشەگىنە بىرگە كوز جىبەردى...

  ارالاسا بىلسەڭ ارالىق قانشاما الىس بولسا دا كوڭىلىڭ توعىسادى. وي - سانانىڭ توعىسۋىندا، اقىل - پاراساتتىڭ اۋىس - كۇيىسىندە ءتىپتى دە كوپ دۇرىس تۇسىنىك قالىپتاسىپ، «جالعىز جۇرسەڭ تەز بولعانىمەن الىسقا بارا المايسىڭ، كوپ بىرگە جۇرسە الىسقا بارادى» دەگەن ءسوز ورتاق تانىمعا اينالىپ، كەلەشەككە باراتىن ءۇمىت جولدارى اناعۇرلىم كەڭەيە ءتۇستى.

 ناقتى ونىمدىلىككە تالپىنىپ، جوعارى ساپالى دامۋعا بەت الدى

  باس شۋجي شي جينپيڭ «<ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى> بىرگە قۇرۋدى جوعارى ساپالى دامۋعا بۇرىلىس جاساتۋ كەرەك، بۇل كەلەسى كەزەڭدە <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول> قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدىڭ نەگىزگى تالابى» دەپ اتاپ كورسەتتى. ماڭىزدى نىساندار، فينانستىق تىرەك، قارجى قوسۋ ورتاسى، حاۋىپ - قاتەردى مەڭگەرۋ جانە تىزگىندەۋ، حاۋىپسىزدىك قامتاماسىزدىعى سياقتى شەشۋشى ماسەلەلەردى جاقسى شەشىپ، ءتىپتى دە كوپ كوزگە كورىنەرلىك ناتيجەلەردى قالىپتاستىرىپ، تاس جينالا تاۋ، تامشى جينالا تەڭىز بولادى، بۇل قىزمەتتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋ، ۇزدىكسىز ناقتىلاندىرۋ كەرەك.

  «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى ءسان - سالتانات ءۇشىن ەمەس، وتىرىپ الىپ ءتالىم ايتۋ ەمەس، اۋىزدا ايتىپ، ءىس ىستەمەۋ ەمەس، قايتا «بىلەكتى ءتۇرىپ قۇلشىنا جۇمىس ىستەۋ» بولىپ تابىلادى. وسى كەزەكتى كورمە ارقىلى ادامدار ءبىر جاعىنان، كەيبىر ناقتى جوبا، جوسپار، نىسانداردىڭ تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەپ بارا جاتقاندىعىن، ەندى ءبىر جاعىنان، كورمەنىڭ ءدال ادامداردىڭ ورتاق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ءبىر توپ شەشۋشى ماسەلەلەردى ۇيىستىرعانىن ءارى شەشىلۋىنە دەم بەرگەنىن قۋانا كوردى.

  ماڭىزدى نىساندار ىركەس - تىركەس تياناقتاندى − باداۋ ينجەنەريا شيپاحاناسى شينجياڭ بولىمشە شيپاحاناسى قۇرىلدى، ول مۇنان كەيىن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى ەلدەردىڭ قاتىناس نەگىزدىك قۇرىلعىسىنىڭ «ىندەتتەرىن ەمدەيدى»؛ جۇڭگونىڭ شينجياڭى جۇڭشين ءوزارا تۇتاستىرۋ نىسانىنىڭ وڭتۇستىك باعىتتاعى ارناسى قۇرىلىسىنا كىردى، ەندىگىدە گانسۋ، گۋاڭشي سياقتى ولكە، رايوندارمەن قول ۇستاسىپ سينگاپۋر سياقتى شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداقتاستىعى مەملەكەتتەرىمەن حالىقارالىق قۇرلىق جانە تەڭىز جولى ساۋداسىنىڭ جاڭا ارناسىن قالىپتاستىرادى؛ «جۇڭگو - پاكيستان نۇر كابەلى» نەگىزىندەگى «جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزى سيفرلى ينفورماتسيا ءىرى ارناسى» تۇتاس جەلى بويىنشا تۇتاسىپ، جۇڭگو مەن پاكيستان ەندىگارى اسقار تاۋلاردىڭ توسقاۋىلىنا ۇشىراماي ينفورماتسيادا تۇتاسۋدى جۇزەگە اسىرا الاتىن بولادى...

  ساۋدا، قارجى قوسۋ گۇلدەنىپ - كوركەيدى − شينجياڭنىڭ 25 ءتۇيىندى كاسىپورنى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى 13 مەملەكەتتىڭ 29 كاسىپورنىمەن 29 سىرتقى ساۋدا توقتامىن، كەلىسىمىن جاساسىپ، ساۋدا جالپى سوماسى 10 ميلليارد 488 ميلليون يۋان بولدى؛ سىرتپەن بايلانىستى 2 نىسانعا قول قويىلدى، ونىڭ سوماسى 2 ميلليارد 896 ميلليون يۋان بولدى. كوكس كومىرى، تەمىر رۋداسى، توقىماشىلىق بۇيىمدارى سياقتى ءداستۇرلى سىرتقى ساۋدا نىساندارى جانە شەكارا اتتاعان ەلەكتروندىق ساۋدا، قامداۋ سيپاتتى تىزبەكتى فينانستىق قىزمەت كورسەتۋ سياقتى كوپتەگەن سالانى قامتىدى.

 قۇنتتاپ ىستەپ، كىشكەنە ىستەردەن باستاپ يگەرىپ ناتيجە شىعارۋ − «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» «جالپىلىق جوبادان» ەگجەي - تەگجەيلى جوباعا دەيىنگى ناقتى كورىنىسى ءارى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى اتقارعان پرينسيپ جانە باعام.

جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار