بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>جوتكەمەلەر

شي جينپيڭ برۋنەيدىڭ اقپارات قۇرالدارىندا اۆتورلى ماقالا جاريالادى

قول ۇستاسىپ، جۇڭگو مەن برۋنەي قارىم - قاتىناسىنىڭ شۇعىلالى جاڭا داستانىن جازايىق

2018.11.20 14:04     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. برۋنەي دارۋسسالام ەلىنە مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ قارساڭىندا، 11 - ايدىڭ 17 - كۇنى مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ برۋنەيدىڭ «بولوجوۋ اقپارت گازەتىندە»، «شىحۋا گازەتىندە»، «ليانحى گازەتىندە»، «شيڭجوۋ گازەتىندە» «قول ۇستاسىپ، جۇڭگو مەن برۋنەي قارىم - قاتىناسىنىڭ شۇعىلالى جاڭا داستانىن جازايىق» تاقىرىبىندا اۆتورلى ماقالا جاريالادى. ماقالانىڭ تولىعى تومەندەگىدەي:

  قول ۇستاسىپ، جۇڭگو مەن برۋنەي قارىم - قاتىناسىنىڭ جاڭا شۇعىلالى داستانىن جازايىق

  جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ

  حاساننار سۇلتان اعزامنىڭ ۇسىنىسىمەن، مەن 11 - ايدىڭ 18 - كۇنىنەن 20 - كۇنىنە دەيىن برۋنەيدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولامىن. بۇل مەنىڭ ەلدەرىڭىزگە تۇڭعىش ساپارىم، بۇعان قاباعات قۋانىپ وتىرمىن.

  برۋنەي مەملەكەتىنىڭ اتى «بەيبىت ەل» دەگەن ۇعىم بەرەدى. بۇل ارادا اسەم جاراتىلىستىق كورىنىس، قويۋ قالا سالت - ساناسى، جاراسىمدى قوعامدىق ورتا بار، بەينە جۇڭگونىڭ ەرتە زامانعى اقىنى تاۋ يۋانميڭنىڭ قالامى بەينەلەگەن جەر ۇيىق ىسپەتتى جەر. تاياۋ جىلداردان بەرى، سۇلتان اعزامنىڭ كورەگەن باسشىلىعىندا، برۋنەي ءوز ەلىنىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىن تاپتى، مەملەكەت گۇلدەنىپ، بايىپ، حالىق شات - شادىمان تۇرمىس كەشىردى. مەن برۋنەيدىڭ اناعۇرلىم زور دامۋ تابىسىنا قول جەتكىزۋىن شىن جۇرەكتەن تىلەيمىن.

  جۇڭگو - برۋنەي ەلدەرى اراسىن تەڭىز ءبولىپ تۇرعان دوس كورشى ەلدەر. برۋنەي سوناۋ ەرتە زاماننان باستاپ تەڭىز جىبەك جولىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى بولىپ كەلەدى. جۇڭگونىڭ باتىس حان پاتشالىعى كەزىندە، اتا - بابالارىمىز وسى تەڭىزدەگى دانەكەر ارقىلى ءبىرىنىڭ جوعىنا ءبىرى قارايلاسىپ، ءوزارا ءتۇسىنىسۋدىڭ، ءوزارا قارىم - قاتىناس جاساۋدىڭ، ءوزارا ەتەنە بولۋدىڭ تاماشا داستانىن جازعان. جىڭ حى كەمە اترەتىن باستاپ برۋنەيدەن ەكى رەت ءوتىپ، جەرگىلىكتى حالىققا بەيبىتشىلىك پەن دوستىق جەتكىزگەن، برۋنەي حالقى ونى جاقىن كورىپ، «جىڭ حى مارشال» دەپ اتاعان. باندار سەري بەگاۆان قالاسىنىڭ «ۋاڭ باس ساردار جولى» جانە پۋگۇڭ قابىرى، جۇڭگونىڭ نانجيڭ قالاسىنداعى بورنو پاتشا قابىرى، ءبار - ءبارى ەكى ەلدىڭ ۇزاق جىلدىق دوستىق بارىس - كەلىس تاريحىنىڭ دالەلى.

  1991 - جىلى جۇڭگو برۋنەيمەن رەسمي ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتىپ، ەكى ەلدىڭ مىڭ جىلعا ۇلاسقان «تاعدىرى» قايتادان جالعاستى. ەكى جاق ستراتەگيالىق سەلبەستىك قارىم - قاتىناس ورناتقان 5 جىلدان بەرى، ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىگى ۇزدىكسىز تەرەڭدەپ، ناقتى ىستەر سەلبەستىگى ورنىقتى ىلگەرىلەپ، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ىستەردە ءوزارا قولداۋ كورسەتتى جانە سەلبەستى. جۇڭگو - برۋنەي قارىم - قاتىناسى تاريحتاعى ەڭ تاماشا مەزگىلگە اياق باسىپ، ۇلكەن - كىشى ەلدەردىڭ ءبىر - بىرىنە تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋىنىڭ، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنىڭ، بىرگە دامۋىنىڭ تيپتىك ۇلگىسىنە اينالدى.

  مەن ورتاعا قويعان «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ دارىپتەمەسىنە برۋنەي جاق بەلسەنە اڭىس قايتاردى جانە بارىنشا قولداۋ كورسەتتى، ەكى جاق تۇسىنىستىك ەسكەرتپەسىنە قول قويىپ، وسى دارىپتەمەنىڭ برۋنەيدىڭ «2035 ۇلى ارمانىمەن» ۇشتاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەكى ەل قاتىناسىنىڭ دامۋىنا جاڭا قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.

  بيىل جىل باسىنان بەرى، ەكى ەلدىڭ ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگى تەز كەڭەيدى. جۇڭگو برۋنەيدىڭ ەڭ ماڭىزدى سەلبەستىك سەرىگىنىڭ بىرىنە اينالدى. حىڭ - ي برۋنەي مۇناي - تابيعي گازى، «گۋاڭشي - برۋنەي ەكونوميكالىق ءدالىزى» سىندى ەكى ءىرى باستاماشى سەلبەستىك نىسانى ءساتتى ىلگەرىلەدى. برۋنەيگە كەلىپ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىعىن شالقىتقان جۇڭگو كاسىپورىندارى كۇن سايىن كوبەيىپ، برۋنەي ەكونوميكاسىنىڭ كوپ نەگىزدى دامۋىندا بەلسەندى رول اتقاردى. جۇڭگو كاسىپورىندارى برۋنەيدىڭ نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، ۇلكەن مۋررا ارالى كوپىرى، تريسە - لۋمۇ جوعارى قارقىندى تاس جولى، ۋلۋدودۇڭ توسپاسى سياقتى ينجەنەريالاردى ۇستىنە الىپ، برۋنەيدىڭ ءوزارا بايلانىس جاساۋ، ءوزارا حابارلاسۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتتى، سونىمەن بىرگە برۋنەيدىڭ جەرگىلىكتى ورىندارىنداعى كورىكتى «جۇڭگو تانىسقىسىنا» اينالدى.

  ەكى ەلدىڭ گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىسى كۇن سايىن جيىلەدى. جۇڭگو برۋنەيگە ەڭ كوپ ساياحاتشىسى كەلەتىن ەل، باندار سەري بەگاۆان قالاسىنىڭ كوشە بويىنان جۇڭگولىق ساياحاتشىلاردى ۇنەمى كەزدەستىرۋگە بولادى. ەكى ەل باندار سەري بەگاۆان قالاسىنان شياڭگاڭعا، شاڭحايعا، حاڭجوۋعا، ناننيڭگە، كۇنميڭگە تىكە قاتىنايتىن اۋە لەنياسىن اشىپ، ادامداردىڭ بارىپ - كەلۋىنە اۋە ءدالىزىن دايىندادى. دوس قالا بولعان نانجيڭ قالاسى مەن باندار سەري بەگاۆان قالاسىنىڭ بارىس - كەلىسى جيىلەدى، جۇڭگو مەن برۋنەي ەكى ەل حالقى دوستىعىنان تىڭ ومىرشەڭدىك قاۋلادى.

  بيىل − جۇڭگونىڭ رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاندىعىنىڭ 40 جىلدىعى ءارى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ دارىپتەمەسى ورتاعا قويىلعاندىعىنىڭ 5 جىلدىعى. جۇڭگو جاق سىرتقا ەسىك اشۋعا تاباندى بولىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» تەرەڭدەۋىن، ناقتىلانۋىن ىلگەرىلەتىپ، جەلى بويىنداعى ەلدەر حالقىن اناعۇرلىم جاقسى باقىتقا كەنەلتەدى. كەزەكتە جۇڭگو مەن برۋنەي جەكە - جەكە «قوس ءجۇز جىلدىق» كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ جانە «2035 ۇلى ارمانىن» جۇزەگە اسىرۋدىڭ شەشۋشى مەزگىلىندە تۇر، ەكى جاق تۇسىنىستىكتى تەرەڭدەتىپ، دوستىقتى كۇشەيتىپ، سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، جۇڭگو - برۋنەي قارىم - قاتىناسىنىڭ اناعۇرلىم جاقسى بەتالىسپەن العا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  −ءبىز ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىكتى كۇشەيتۋىمىز كەرەك. ەكى جاق ستراتەگيالىق بيىكتىكتەن جانە ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان جۇڭگو - برۋنەي قاتىناسىن دامىتۋ جوباسىن جاساپ، جوعارى جىكتەگىلەردىڭ بارىس - كەلىسىن ساقتاپ، ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىكتى كۇشەيتىپ، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ تىڭ ساتىعا كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جۇڭگو جاق برۋنەيدىڭ ءوز ەلىنىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىمەن ءجۇرۋىن قۇرمەتتەيدى ءارى ونى باتىل قولدايدى.

  −ءبىز ناقتى ىستەر سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋىمىز كەرەك. ەكى جاق ستراتەگيالىق ۇشتاسۋدى كۇشەيتۋ كەرەك، جۇڭگو جاق برۋنەيدىڭ ەكونوميكانىڭ كوپ نەگىزدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋى ءۇشىن ۇزدىكسىز كۇش ۇستەپ، ءتۇيىندى سەلبەستىك نىساندارىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، ەنەرگيا، نەگىزدىك قۇرىلىس، اۋىل شارۋشىلىعى، بالىق شارۋاشىلىعى، ەلەكتروندى ساۋدا، سونداي - اق تەڭىز ايدىنى سياقتى سالالاردا سەلبەستىك جاساۋدىڭ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋعا پەيىل. جۇڭگو جاق جۇڭگو كاسىپورىندارىن برۋنەيگە بارىپ قارجى قوسۋعا شابىتتاندىرادى، برۋنەيدىڭ ساپالى ونىمدەرىنىڭ جۇڭگوعا ەكسپورت ەتىلۋ كولەمىن كەڭەيتۋىن قارسى الادى.

  −ءبىز گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى تەرەڭدەتۋىمىز كەرەك. ەكى جاق مادەنيەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، وقۋ - اعارتۋ، دەنە تاربيە، ساياحات، ادام كۇشى بايلىعىن باۋلۋ سياقتى سالالاردا اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كەڭەيتۋ كەرەك. ءبىز ەكى ەلدىڭ اۆياتسيا كاسىپورىندارىنىڭ اناعۇرلىم كوپ تىكە اۋە لەنياسىن اشۋىن قولدايمىز، اناعۇرلىم كوپ جۇڭگو ساياحاتشىلارىن برۋنەيگە بارىپ سەيىل - سەرۋەن جاساۋعا شابىتتاندىرامىز، اناعۇرلىم كوپ برۋنەيلىك دوستاردىڭ جۇڭگوعا كەلىپ وقۋىن، ساياحاتتاۋىن، قىزمەت ىستەۋىن قارسى الامىز.

  −ءبىز حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ىستەردە سايكەسۋ مەن سەلبەسۋدى كۇشەيتۋىمىز كەرەك. جۇڭگو جاق برۋنەي جاقپەن بىرگە جۇڭگو - شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىنىڭ ءار سالاداعى سەلبەستىگىنىڭ ىشكەرىلەي دامۋىن جەبەپ، وڭىرلىك جالپى بەتتىك ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قاتىناس كەلىسىمى كەلىسسوزىنىڭ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، جۇڭگو - شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعى ەركىن ساۋدا رايونىنىڭ دارەجەسىن كوتەرۋ تابىسىنىڭ ەرتەرەك تياناقتانۋىن جەدەلدەتۋدى قالايدى، برۋنەي جاقتىڭ شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىنىڭ شىعىس بولىكتەگى ەكونوميكاسى ارتقان وڭىردە ءتىپتى دە زور رول اتقارۋىن قولدايدى. جۇڭگو جاق برۋنەي جاقپەن قول ۇستاسىپ، كوپ جاقتىلىقتى، حالىقارالىق ساۋدا جۇيەسىن، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورىندى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاپ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگى، ورنىقتىلىعى، گۇلدەنۋى ءۇشىن ۇلەس قوسۋدى قالايدى.

  برۋنەيدە «ءوزارا تۇسىنىستىك بولماسا، تەرەڭ دوستىق ورنامايدى» دەگەن ءتامسىل بار. جۇڭگولىقتار «تانىسىپ - ءبىلىسۋدىڭ قادىرى ءبىر - ءبىرىن تۇسىنۋدە» دەپ ايتادى. ءبىز برۋنەيمەن ءبىر - بىرىنە ادال جاقىن دوس، بىرگە داميتىن تاماشا سەرىك بولۋدى قالايمىز. ەكى ەل ۇكىمەتى مەن حالقىنىڭ ورتاق قۇلشىنىسىندا، جۇڭگو مەن برۋنەيدىڭ دوستىق سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ، ءسوز جوق، اناعۇرلىم تاماشا داستانى جازىلاتىندىعىنا سەنەمىن!
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار