امەريكانىڭ ”قوس ولشەمدى ادامدىق ۇقىعى“لاڭكەستىكتى جاقتاعاندىق
اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەس پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار ءتوراعا يلھام سابىر
2019.12.09 15:55 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
امەريكا پارلامەنتى قاۋىم پالاتاسى ايتىلمىس ”2019 - جىل ۇيعۇر ادامدىق ۇقىقتارى ساياسات زاڭ جوباسىن“ ماقۇلدادى. بۇل ”زاڭ جوبا“ وتىرىك - وسەك نەگىزىندە شىعارىلعان، جۇڭگونىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىن ورشەلەنە قارالاپ، سۇرقيالىقپەن سوقتىعىپ، حالىقارالىق زاڭنىڭ جانە حالىقارالىق قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمدەرىنە اشىقتان - اشىق قايشىلىق جاساپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگىپ، امەريكا جاقتىڭ تيتتەي دە تومەنگى شەگى جوق قوس ولشەمى مەن جالعان، پاسىق زورەكەرلىك لوگيكاسىن ايپاراداي اشىپ كورسەتتى. جۇڭگو ازاماتى رەتىندە، شينجياڭدا تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان از ۇلت پارتيالى باسشى كادر رەتىندە، مەن بۇعان قاتتى كەكتەنەمىن، باتىل قارسى تۇرامىن.
الدىڭعى عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنان بەرى، حالىقارالىق جاعدايدىڭ وزگەرىسىنە جانە لاڭكەستىكتىڭ، ۇشقارىلىقتىڭ بۇكىل جەر شارىندا ءورشۋىنىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان، شەكارانىڭ ءىشى - سىرتىنداعى ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“ ۇلت، ءدىن جەلەۋىن كوتەرىپ، ءدىني ۇشقارى يدەيانى ورشەلەنە تاراتىپ، بۇقارانى ازعىرىپ، جەلىكتىرىپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەس ارەكەتتەردى تۋدىردى. 1990 - جىلدان 2016 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، ”ءۇش ءتۇرلى كۇش“ شينجياڭدا نەشە مىڭ زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلولارىن (وقيعا) تۋدىرىپ، قالىڭ بەيكۇنا بۇقارانى جارالاپ، ءولتىرىپ، مال - مۇلىك شىعىنىن مولشەرلەۋ قيىنعا سوعىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە اۋىر دارەجەدە زيان جەتكىزدى. سوڭعى جىلدارى، شينجياڭ ”ءبىر جاعىنان، سوققى بەرۋدى، ءبىر جاعىنان، الدىن الۋدى يگەرۋ“گە تاباندى بولىپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك قىلمىستارىنا زاڭ بويىنشا قاتاڭ سوققى بەرۋمەن بىرگە، قاينارىنان وڭاۋعا باسا ءمان بەردى. بۇل شارالار شينجياڭدا ءۇرتىس 3 جىل بويى زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلولارى (وقيعا) تۋىلماۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ءدىني ۇشقارىلىق ءونىمدى الاستالىپ، قوعامدىق سالت كورنەكتى جاقسارىپ، قوعامدىق جالپى جاعداي ءۇرتىس ورنىقتى بولىپ، ورنىقتىلىقتىڭ پايداسى ۇزدىكسىز جارىققا شىعىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جاپپاي قولداپ - قۋاتتاۋىنا جانە حالىقارالىق قوعامنىڭ بەلسەندى باعاسىنا يە بولدى. مۇنداي نەگىزگى شىندىقتارعا يدەولوگيالىق ءتۇستى كوزىلدىرىك تاعىپ العان امەريكا جاقتىڭ ءىشىنارا ساياساتپازدارى كورسە دە كورمەسكە سالىنۋمەن عانا قويماي، بارىن سالا جالا جاۋىپ، قاساقانا قارالادى، ولاردىڭ شينجياڭنىڭ گۇلدەنۋىن، ورنىقتىلىعىن، دامۋىن بۇلدىرەتىن سۇرقيا نيەتى ايپاراداي اشىلدى.
ۇزاق ۋاقىتتان بەرى، امەريكا قاتارلى باتىس ەلدەرى ”ادامدىق ۇقىق قورعاۋشىسى“ كىسىمسىپ، قوس ولشەم قولدانىپ، ايتىلمىس ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن جەلەۋ ەتىپ باسقا ەلدەردىڭ ىشكى ءىسىن قيسىنسىز ايىپتادى. امەريكا جاق ءبىزدىڭ كاسىپتىك شەبەرلىككە تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىمىزدى ”جازا لاگەرى“ دەپ قارالاپ، ءبىزدى ادامدىق ۇقىقتى قۇرمەتتەمەدى دەپ جازعىردى. ءبىراق، ءىس جۇزىندە، شينجياڭنىڭ تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى ۇشقارىلىقتى الاستايتىن مەكتەپ، تاربيەلەنۋشىلەر مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، زاڭدى، شەبەرلىكتى تەگىن ۇيرەندى؛ تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى تاربيەلەنۋشىلەردىڭ تۇرمىس، كوڭىل اشۋ سياقتى قاجەتىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىزداندىردى، تاربيەلەنۋشىلەر وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن ۇيرەنگەن بىلىمدەرى مەن شەبەرلىكتەرىنەن پايدالانىپ لايىقتى قىزمەت تاۋىپ، ءبىر ادام جۇمىسقا ورنالاسىپ بۇكىل وتباسى كەدەيلىكتەن ارىلۋدى جۇزەگە اسىرىپ، تۇرمىس ورەسى زور دارەجەدە جوعارىلادى. كانە ايتىڭدارشى، مۇنداي جەردى ”جازا لاگەرى“ دەۋگە كەلە مە؟ امەريكا جاق ءبىزدىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتىمىزدى قارالاپ، بىزگە از ۇلتتاردىڭ مادەنيەتىن جويىپ جىبەردى، ازاماتتاردىڭ ءدىني سەنىم ەركىندىگىن شەكتەدى دەپ جالا جاپتى. ءبىراق ءىس جۇزىندە، شينجياڭنىڭ ۇلتتارى ىنتىماقتى، ءار ۇلت حالقى ءبىر ءۇيلى جانداي بولىپ، كوپشىلىك ءوزارا امان - سالەم جاساسىپ، مەرەكەلەردى بىرگە وتكىزىپ، ءار ۇلتتىڭ مادەنيەتى تۇگەلدەي بۇرىن بولىپ كورمەگەن دارەجەدە گۇلدەندى جانە دامىدى. مەن ءبىر از ۇلت پارتيالى كادرى رەتىندە، ازاماتتاردىڭ ءدىني سەنىم ەركىندىگى شەكتەلدى دەگەندى مۇلدە ەستىمەگەن ەكەنمىن. مەنىڭ كوپتەگەن ءدىني قايراتكەرلەردىڭ حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى بولعاندىعىن، ءارقايسى ءدىني قيمىل ورىندارىنىڭ بارىندە ”جەتىنى جەتكىزۋ، ەكى بولۋ“دىڭ، ”توعىز سەپتەۋ“دىڭ جۇزەگە اسقاندىعىن كوردىم.
ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“دا ءبىزدىڭ شينجياڭنىڭ ءتۇرلى ساياساتتارىن سان - ساققا جۇگىرتىپتى، مەن وسىندا تۋىپ - وسكەن شينجياڭدىق رەتىندە ”زاڭ جوبا“نى دايىنداعان جانە وعان بەلەت تاستاعان ادامداردىڭ قانشاۋى شينجياڭعا كەلىپ كورگەن ەكەن؟ قانشاۋى شينجياڭدا قونىستانىپ تۇرمىس كەشىرگەن ەكەن؟ سەندەر شينجياڭدى شىن تۇسىنەسىڭدەر مە؟ سەندەردىڭ ”ادامدىق ۇقىقتى“ جەلەۋ ەتىپ جەل ءسوزدىڭ مايىن تامىزاتىنداي قانداي سالاۋاتتارىڭ بار! دەپ سۇراعىم كەلەدى. وسى ءبىر وتىرىك - وسەكتىڭ ۇستىنە شىعارىلعان ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“ تەك ءبىر جاپىراق شيماي قاعاز عانا، مۇنىڭ ءبارى تەك امەريكا جاقتىڭ ”ادامدىق ۇقىق“، ”دەموكراتيا“ تونىن جامىلىپ الىپ، ءوزىنىڭ سۇرقيا ماقساتىنا جەتۋدەگى جيرەنىشتى ءتاسىلى عانا. تەك جاي ساۋاتى عانا بار ادامداردىڭ ءبارى امەريكاشا ”ادامدىق ۇقىق“، ”دەموكراتيا“نىڭ قانداي اپات الا كەلەتىندىگىن ابدەن بىلەدى. اۋعانستاننان يراققا دەيىن، ليبيادان سيرياعا دەيىن، قايسىسىنىڭ سوعىس ورتىنە ورانىپ، كۇلى كوككە ۇشپاعان؟ قايسىسىنىڭ قوعامىندا الاساپىران بۇلىنشىلىك ءجيى تۋىلمادى؟ وسى ارادا، مەن امەريكانىڭ كەيبىر ساياساتپازدارىنا: جاۋىزدارعا جاردەمشى بولماڭدار، قوس ولشەم قولدانىپ، لاڭكەستىكتى جاقتاماڭدار! جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتتارى مەن جۇڭگو شينجياڭىنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىن بۇرمالاپ، قارالاماڭدار جانە قيسىنسىز جازعىرماڭدار! جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىكپەڭدەر! بۇلاي ىستەسەڭدەر تەرىس جولعا ءتۇسىپ قاتەلەسكەن سايىن قاتەلەسىپ، ەڭ اقىرىندا زاردابىن وزدەرىڭ شەگەسىڭدەر، - دەپ قاتاڭ ەسكەرتەمىن!
ءار ۇلت اعا - باۋىرلار، اپەكە - سىڭلىلەر، ەلىمىزدىڭ ۇلت قاتىناسىنا ىرتكى سالاتىن، ەلىمىزدىڭ دامۋىن تەجەيتىن ءارقانداي قاسكۇنەمدىكتىڭ بارلىعى جەڭىلىسكە ۇشىراۋ تاعدىرىنان قاشىپ قۇتىلا المايتىندىعىن، اقىرىندا تاريحتىڭ مازاعىنا اينالاتىندىعىن، تاريح، ءسوزسىز، دالەلدەيدى. شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىنىڭ تامىرلاس، قۇرامداس ءبولىمى، بىزدەر اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپ، بىرگە ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزىپ، وتانىمىزدىڭ شينجياڭىن ءتىپتى دە تاماشا ەتىپ قۇرىپ شىعايىق. شينجياڭنىڭ گۇلدەنۋدى، ورنىقتىلىقتى، ۇلتتار ىنتىماعىن، ءدىن جاراسىمدىلىعىن ۇزدىكسىز ساقتاعاندىعى ەڭ كەڭ كولەمدى حالىق تىلەگى جانە ەڭ زور ادامدىق ۇقىق بولىپ تابىلادى، امەريكا جاقتىڭ جازىقسىز جازعىرۋىنا جانە دورەكىلىكپەن كيلىگۋىنە ەڭ كۇشتى قايتارما سوققى بولىپ تابىلادى، امەريكا جاقتىڭ اناۋ ءتۇستى كوزىلدىرىك تاققان ساياساتپازدارىنىڭ كوز جاسى كول بولسىن!
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
