- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جاستارعا ورىنسىز وكپە ارتپايىق
ىسپانديار سولتاش ۇلى
2014.03.06 13:28 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
بۇل كۇندەرى بىزدە ءوز تاعدىرىن ۇلت تاعدىرىمەن بايلانىستىرا ويلايتىن، بىلىمگە قۇشتار، بيىك ماقساتقا ۇمتىلعىش، تالاپتى دا جىگەرلى جاستار بارعان سايىن مولايىپ كەلەدى. ەل اراسىندا ۇلكەندەر جاعىنىڭ «قازىرگى جاستار بۇرىنعىداي ەمەس، ازىپ بارادى» دەپ ايتاتىن ءسوزىن كوپ ەستيمىز. شىنىن ايتقاندا، قازىرگى جاستار بۇرىنعىداي بولۋعا مىندەتتى ەمەس. ۇيتكەنى، قازىر زامان باسقاشا. ءار تولقىن ۇرپاق ءوز داۋىرىنە لايىق بولۋعا ءتيىستى. كەزىندە كونە قوعامنىڭ جاستارى كوبىنەسە ساۋاتسىز بولدى. مالشىسى ءتورت تۇلىك مالدى باعۋدان ارى اسا المادى. ەگىنشىسى اعاش نە تەمىر سوقاعا ات-كولىگىن جەگىپ، ەگىن سالۋمەن بولدى. بەرتىنگى داۋىردە جاستاردىڭ ساۋاتى اشىلدى. ولار اتتان، وگىزدەن ءتۇسىپ، موتورلى كولىكتەرگە ءمىندى. ءتۇرلى دەڭگەيدەگى مەكتەپتەردى تاۋىسىپ، دۇنيەنىڭ قىر-سىرىمەن تانىستى. ال، قازىرگى ەلەكتروندى ينفورماتسيا داۋىرىندە جاستارىمىزدىڭ ءبىلىم دەڭگەيى ءتىپتى جوعارىلادى. بۇگىنگى جاستاردىڭ «بۇرىنعىداي بولمايتىنى» انە سونان. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بۇرىنعىنىڭ جاستارى ات قۇلاعىندا ويناسا، قازىرگىنىڭ جاستارى عىلىم-ءبىلىمنىڭ، كومپيۋتەردىڭ قۇلاعىندا وينايتىن بولدى. مىنە، بۇل مارقايۋعا، ماراپاتتاۋعا تاتىرلىق ءىس.
شىنىن ايتقاندا، قازىرگى جاستاردىڭ العىرلىعىنا، بىلىمدىلىگىنە، ويىنىڭ ۇشقىر، قادامدارىنىڭ قارقىندىلىعىنا، ىسكە باتىلدىعىنا قاراپ وتىرىپ ولارعا رازى بولماي تۇرا المايسىز. بۇگىنگى جاستاردىڭ كوبى ءبىر ەمەس، بىرنەشە ءتىلدى جەتىك مەڭگەرگەن، ءبىرقانشا ونەردى جاقسى يگەرگەن، قاي سالانى بولسا دا قايمىقپاي يگەرىپ كەتە الادى. جاستارىمىزدىڭ ءدال وسىنداي ەل ىشىندىك جانە عالامدىق دامۋعا سايكەسىپ، قوعامدا بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى تەز يگەرىپ، زامانا اعىمىنا سايكەسۋى وڭاي-وسپاق ءىس ەمەس. سوندىقتان ءبىز جاڭا زامان جاستارىن مويىنداۋىمىز، ولارعا دەم بەرىپ، ورىنسىز كىنالاي بەرمەۋىمىز قاجەت.
قازىرگى جاستارىمىزدىڭ اعابۋىن ۇرپاققا قاراعاندا كۇرمەۋى كوپ كۇردەلى كەزەڭدە ءوسىپ-جەتىلىپ كەلە جاتقانىن دا دۇرىس تۇسىنگەنىمىز ءجون. كەيدە «قازىرگى جاستار كىتاپ وقىمايدى» دەپ كىنالاپ جاتامىز. سەبەبى، بۇگىنگى ءداۋىر وتكەننەن مۇلدە وزگەشە. ۇيتكەنى، قازىر ادامداردىڭ اقپارات الۋ ءتاسىلى كوپ وزگەردى. توراپتاسقان قول تەلەفوننىڭ وزىنەن-اق سان قيلى اقپاراتتان حابار تابۋعا بولادى. ايتالىق، بۇرىنعى اتا-بابالارىمىز كوبىنەسە اۋىز ادەبيەتىنەن ءنار قابىلداپ ومىردەن وتكەن بولسا، ودان بەرگى ۇرپاقتىڭ تالەيىنە كىتاپ پەن باسپا ءسوزدىڭ داۋرەنى ورنادى. راديو مەن تەلەديدار ولاردىڭ تىرشىلىگىنە ءنار بەردى. ال قازىرگى ۇرپاقتىڭ قاجەتى ءۇشىن راديو مەن تەلەديداردىڭ دا زامانى ءوتىپ، عالامتور باسىمدىق الا باستادى. پايدالانعىسى كەلسە، اقىل-پاراساتىن ءوسىرۋدىڭ بارلىق مۇمكىندىگى دايار. دەمەك، قازىرگى جاستارىمىزعا عالامتور الەمىنە قاراتا اسىرە قۇمارلىققا سالىنباي، ونى ءوز مۇددەلەرى ءۇشىن ۇيلەسىمدى يگىلىكتەنۋدىڭ قاجەتتىلىگى تۋىنداۋدا.
زەر سالا قاراساڭىز، ءبىر ءتاۋىرى، قازىرگى جاستار بۇرىنعىلار سياقتى ءمانساپقور ەمەس. بيلىكتەگىلەرگە ورىنسىز باس شۇلعىپ كەتپەيدى، كىمنىڭ تارىسى پىسسا، سونىڭ تاۋىعى بولۋدى قالامايدى. تايقازانعا قاراماي-اق ءوز الدارىنا جان باعۋعا بەيىم. ءبىر كەزدەرى ۇلتىمىزدىڭ قۇلاعىن شۋىلداتقان اراق اپاتىنان دا كوبىنەسە الىس جۇرەتىن بولدى. زەيىن-زەردەنى ماعىناسىز ارزان قول كۇيكى تىرلىككە ەمەس، ونەر-بىلىمگە، دۇنيەگە، بولاشاققا اۋدارتىندارى باسىم. سويلەگەن سوزدەرى دە، وزدەرىن ۇستاۋ مانەرى دە ءاپ-ادەمى، بۇرىنعىلاردان مۇلدە وزگەشە. ايتسە دە انا ءتىلىن جەتىك ءبىلۋى مەن ۇلتتىق داستۇرگە قانۋى سياقتى جاقتاردا اراكىدىك «اتتەگەن-اي» دەپ قالاتىن تۇستارىمىز دا جوق ەمەس. ءاسىلى وعان جاستارىمىز كىنالى ەمەس، بارىنە اعا ۇرپاق ءبىز ءوزىمىز جازىقتىمىز. ماسەلەنىڭ ءتۇپ توركىنى وتباسىندا جۇرگىزىلۋگە ءتيىستى ۇلتتىق رۋحاني تاربيەمىزدىڭ بوساڭسۋىندا بولىپ وتىر. سەبەبى، ۇرپاق ازسا، ەڭ اۋەلى، تاربيەسىزدىكتەن ازادى. سوندىقتان قازىرگى اقپارات اعىنى كۇشەيە تۇسكەن مىناۋ جاھاندانۋ زامانىندا «جاستارىمىز ءسۇيتىپ بارادى، ءبۇيتىپ بارادى» دەپ انداعايلاپ، وعان بولا ءداۋىردى، ءيا بولماسا الدەكىمدەردى ءجونسىز كىنالاپ اۋرە بولعاننان گورى، ءوز ەتەك جەڭىمىزدى قىمتاپ، وتباسىندا الىپ بارىلاتىن ۇلتتىق رۋحاني تاربيەمىزدى كۇشەيتە ءتۇسۋىمىز قاجەت. سوندا عانا ۇلت ءومىرىن ىزگىلەندىرىپ، جاستارعا وڭ باعىت كورسەتكەن بولا الامىز. ۇلت ءۇشىن ەڭ وزەكتى ماسەلە دە وسى. سول سەبەپتى جاڭا عاسىر ۇرپاعىنا ءوزىمىز دۇرىس باعىت-باعدار كورسەتە الماي تۇرىپ «سەندەر سوندايسىڭدار» دەپ ولارعا ورىنسىز وكپە ارتۋدىڭ ءوزى اعاتتىق ەسەپتەلەدى.
ارينە، بىزدە ءبىلىم ورەسى جوعارى، ەرىك-جىگەرى كۇشتى، تەكتىلىگى انىق، جۇرەگى ۇلتىم دەپ سوعاتىن ۇلتجاندى، قازىرگى زامان شارتتارىنا جاڭا كوزقاراسپەن قارايتىن جاستار از ەمەس. قازىرگى ورتاق ماقسات وسىنداي جاستاردىڭ قاتارىن ونان ارى مولايتۋعا، سۇيتىپ، تۇتاس ۇلتتى ءوز حالىقتىق قاسيەتىن ساقتاي وتىرىپ جاڭا زامانعا، وزىق مادەنيەتكە بەيىمدەۋگە قاراتىلۋى ءتيىس. ءبىز رەال تۇرمىستا قالىڭ جاستارىمىزعا كۇللى ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدىڭ قولمەن ۇستاپ، كوزبەن كورۋگە كەلمەيتىن، تەك سانامەن سەزىنىپ، تۇيسىكپەن قابىلدايتىن جاقتارىن ىشكى رۋحاني جان دۇنيەسىنە تەرەڭ دەڭگەيدە سىڭىرۋگە بارىنشا كۇش شىعارۋىمىز ءتيىس.
مەيلى قانداي قوعام بولسىن، بەلگىلى ءبىر جاس جونىنەن ايتقاندا، اتا-انانىڭ بايلىعى دا، كەدەيلىگى دە ونىڭ تۇتاس عۇمىرىنا ارقاۋ بولىپ تۇراقتاپ تۇرا المايدى. سوندىقتان جاستارىمىز وتباسىندا اتا-انا تاربيەسىن قابىلداۋمەن بىرگە، قوعامدىق ومىرگە ارالاسقان سوڭ ءوزىن-ءوزى تاربيەلەپ، ءوزىن-ءوزى ەڭسەلەندىرىپ اقىل-پاراساتىن، ادامدىق قاسيەتىن، ىسكە بولعان شەبەرلىگىن ارتتىرۋى، ءوز باقىتىن ءوزى جاراتۋعا قۇلشىنىس جاساي ءبىلۋى ءتيىس. ءاسىلى ادام بالاسىنىڭ ەسەيىپ، كامەلەتكە تولعان كەزىندە ءوزىن-ءوزى وڭ باعىتتا تاربيەلەپ، قاتە جولعا تۇسىرمەي، دۇرىس جولعا سالۋىنا ابدەن بولادى. بۇل ادام بالاسىنىڭ باسقا حايۋاناتتاردان وزگەشە وبرازدى وي قورتىپ، ساناسىنا سالىپ ساراپتاما جاساپ، ءوزىن تىزگىندەپ، مەڭگەرە الاتىن وزىنە عانا ءتان دارالىعى. سوندىقتان ارقانداي ازامات ەسەيۋ جولىندا وزىنە-ءوزى سىن كوزبەن قاراپ، ءوزىن-ءوزى دۇرىس باعىتتا تاربيەلەپ جەتىلدىرۋگە شەبەر بولۋعا ءتيىس.
قازىرگى باسەكەلى داۋىردە ارىپتەسىڭمەن تەڭ بىلسەڭ كەم تۇراتىن، ارتىق بىلگەندە بارىپ تەڭەلەتىن جاعدايلاردى جوققا شىعارۋعا بولمايدى. سوندىقتان جاستارىمىز قىرى مەن سىرى، جۇمباعى مەن بۇلتاعى كوپ مىنا زاماننىڭ تالابىنا تەز ارادا سايكەسىپ، الدا ءتىپتى دە شيەلەنىسە تۇسەتىن قاتاڭ باسەكەگە ءار جاقتان دايىن بولۋعا قۇلشىنىس جاساۋى قاجەت. اعا ۇرپاق رەتىندە كەلەسى بۋىنعا: جول قاشاندا تابانىڭنىڭ استىندا، ونى قالاي باسۋ وزىڭە بايلانىستى؛ ءومىر كىلتى ءوز قولىڭدا، ونى قايتىپ اشۋ ءوز ەركىڭدە؛ قازىرگى زامان بىلەكتىڭ ەمەس، ءبىلىمنىڭ زامانى، سوندىقتان بۇگىنگى باسەكەلى داۋىردە كەمەل بىلىمدىلىگىڭ عانا ەسقاتادى دەمەكشىمىز. كەزىندە اتاقتى ءبىر ويشىل: «اقىلمەن ارىستاندى دا ۇستاۋعا بولادى، ال كۇشپەن تىشقاندى دا ۇستاي المايسىڭ» دەپتى. ءىستىڭ اقيقاتى، ءومىردىڭ قازىرگى زاڭدىلىعى انە سونداي.
كىناراتسىز، كىرشىكسىز قوعام بولمايدى، سوندىقتان قازىرگى قوعامىمىزدى دا اقاۋسىز دەپ ەشكىم كەسىپ ايتا المايدى. سول سەبەپتى جاستارىمىز ءار جاقتان اڭعارىمپاز، ارلى، اقىلدى بولعانى ءجون. ەگەردە ءمالىم ءبىر جاس جونىنەن ايتقاندا، ول ءوزىن-ءوزى تەكتەپ-تەجەمەي قوعامنىڭ قاراڭعى جاعىندا جاسىرىن ءومىر ءسۇرىپ جاتاتىن ەسىرتكى شەگۋ، القاكول ىشىمدىك، قۇمارپازدىق، زيناقورلىق، ۇرلىق سياقتى زاڭسىز، قۇبىجىق قۇبىلىستاردان بويىن اۋلاق تارتىپ ساقتانا جۇرمەسە، وندا وڭباي وماقاساتىنى ءسوزسىز. وندايدا ول ءتۇپسىز تۇڭعيىققا ەش ويلانباستان ءوزىن-ءوزى لاقتىرسا، ءوز ءومىرىن ءوزى ويرانداپ، تامىرىنا بالتا شاپقانداي وكىنىشتە قالاتىن بولادى. سوندىقتان جاستارىمىزدىڭ جان سارايى قاشاندا كىرشىكسىز تازا بولۋى ءتيىس.
قازىرگى ءداۋىردىڭ ازاماتتارىنا «اتا-بابامىز كەزىندە باي بولىپتى، باتىر بولىپتى، بالۋان بولىپتى، كەڭ قولتىق جومارت بولىپتى، ساۋىق-سايرانشىل بولپتى» دەپ وتكەننىڭ بۋىنا سەمىرىپ، قۋ سوزدەن قۋىرداق قۋىرۋ ماقتانعا جارامايدى. جارايتىنى ــ بۇگىنگى باسەكەلى داۋىردە ءوز ەڭبەككەرلىگىمەن، اقىل-پاراساتىمەن ءوز ورتاسىنان وزىنە تيەسىلى ورىندى يەلەۋ، سۇيتىپ ناقتى باسىرەگە يە بولۋ. بۇگىنگى كۇننىڭ بۇلتارۋعا كەلمەيتىن وتكىر تالابى دا قولىڭنان قانداي ءىس كەلەدى، اقىل-پاراساتىڭمەن نەندەي جاڭالىق جاراتا الاسىڭ، انە، سول بولماق. كەزىندە اتا-باباڭىز باتىر، بالۋان بولسا بولعان شىعار، ال سولاردىڭ بۇگىنگى ۇرپاعى سەن نە تىندىرىپ، قانداي دەڭگەيدە ءجۇرسىڭ؟ مىناۋ باسەكەلى قوعامدا ەشكىمگە الاقان جايىپ مەنى ەسىركە دەمەي، قولداپ، كوتەرمەلە دەپ مىندەتسىپ وكپە ارتپاي، وزگە جۇرتقا ىرىقتىلىعىڭمەن ءوزىڭدى شىنايى تانىتاتىن، تانىتۋ ارقىلى وزگەگە ءوزىڭدى سيلاتاتىن قابىلەت، قۋاتىڭ بار ما؟ وسىعان اۋىز تولتىرار جاۋاپ قاراستىر. مىنە، بۇل بۇگىنگى كۇننىڭ سىزدەن كۇتەر ەڭ قاتال ساۋالى.
بەلگىلى ءبىر ۇلت جونىنەن ايتقاندا، ونىڭ قوعامىنىڭ دامىپ، ەكونوميكاسىنىڭ ىلگەرىلەۋ ءتۇيىنى سول ۇلت ازاماتتارىنىڭ يدەيادا شىنايى ازات بولۋىندا، كوز ايانى كەڭەيتىپ دۇنيەگە، ومىرگە نازار سالا قاراۋىندا، «باسقالار نە ىستەپ جاتىر، ءبىز قايتۋىمىز كەرەك» دەپ باس قاتىرا ويلانىپ، امال قاراستىرۋىندا، سۇيتىپ ءورىس اشا العا ىلگەرلەپ، باتىلدىقپەن ىسكە كىرىسۋىندە. قازىرگى تاڭدا جالپى بەتالىسىمىز جامان ەمەس، ۇلتىمىز جاستارى دا وسى جاقتاردان وياندى، ويلاندى، ىسكە كىرىستى، تۇرمىس تىرشىلىگىن، شارۋاشىلىعىن وڭاۋعا قاراي بەت بۇردى. مىنە، بۇنىڭ ايقىن دالەلى تولىپ جاتىر. ايتالىق، بۇل كۇندەرى ەشكىمنىڭ قولداپ-قۋاتتاۋىنسىز-اق ءوز قارجىلارىمەن ۇلكەندى-كىشىلى قالالاردان قوناقجاي، رەستوران، ونەر-بىلىمگە تاربيەلەۋ ورتالىقتارى، كومپيۋتەرلىك قىزمەت وتەۋ، ۇلتتىق قولونەر بۇيىندارىن ءوندىرۋ، مال بورداقىلاپ ساتۋ ورىندارى، ءۇي اشەكەيلەۋ، ساياحات ورىندارىنا، جولاۋشى تاسىمال ورىندارىنا قىزمەت وتەۋ سياقتى سان سالالى كاسىپ تۇرلەرىمەن ويداعىداي شۇعىلدانىپ، شارۋاشىلىعىن شالقىتا تۇسكەن ازاماتتارىمىز كوپ كەزىگەدى. مۇندا يدەيادا بارلىققا كەلگەن ۇلكەن بۇرىلىستىڭ ايعاعى سول، قازىر كوپ ساندى ازاماتتارىمىز كاسىپ ىستەۋدەن ارلانبايتىن بولدى. ولار «تۇرمىسىمىزدى جاقسارتۋعا پايداسى تيسە بولدى، كاسىپ تالعاپ قايتەمىز، ەكى قولعا ءبىر جۇمىس ەمەس پە» دەپ قاراپ، ەل ارالاپ ەڭبەگىن ساتىپ، بۇرىن ۇلتىمىز ات ءىزىن سالماعان تىڭ كاسىپتەردى ىرىقتىلىقپەن تاۋىپ ىستەپ، ەڭسە كوتەرۋگە بەت تۇزەۋدە.
ادام بالاسى ادام بولىپ تا، ازامات بولىپ تا، ۇلت بولىپ تا بالا كەزىنەن، جاس شاعىنان قالىپتاساتىنى بەلگىلى. رەال ومىردە تەك قىزىقشىلىققا بەرىلۋمەن، ويىن-تويعا سالىنۋمەن ادام بالاسىنىڭ پاراساتى بيىكتەمەيدى، وركەندەپ وسپەيدى. سول سەبەپتى، جاستارىمىز قاشاندا جالاڭ كوڭىل قوشتىعى ءۇشىن ۋاقىت وتكىزۋدى ماقسات ەتكەن ساۋىق-سايران، ءمان-ماعىناسىز ارزان كۇلكى مەن تياناقسىز بەيمازا دۇرمەككە كوپ سالىنباعانى ءجون. مىناۋ باسەكەلى داۋىردە جاستارىمىزدىڭ بار نازارى قايداعى قۇن جاراتپايتىن ماعىناسىز ويىن-تويدا بولماي، اڭعارلى اقىل-ويدا، ونەر-بىلىمدە بولۋعا ءتيىس.
بەلگىلى ءبىر ۇلت ازاماتى ءوز ۇلتىنا قاراتا ماعان ۇلتىم نە بەرەدى دەپ ەمەس، مەن ۇلتىما نە بەرەمىن دەپ ءومىر ءسۇرۋى قاجەت. سوندا عانا ونىڭ ادامدىق، ازاماتتىق پارىزى وتەلگەن ەسەپتەلەدى. «ونەرپاز بولساڭ ارقالان...» دەمەكشى، جاستارىمىز ونەرىمەن ارقالاناتىن بولۋى، ونەرىمەن ءومىردىڭ كەتىگىن تاۋىپ قالانا الاتىن بولۋى، «جۇمىسى جوقتىق ازدىرار ادام بالاسىن...» بولىپ جۇرمەۋى ءتيىس. تەك وسىلاي ىستەگەندە عانا ءوزىڭدى وزگە جۇرتقا شىنايى تەڭەي الاسىڭ، ونەردىڭ ورىنە، عىلىمنىڭ تورىنە شىعا الاسىڭ. جالپى، بۇگىنگى كۇننىڭ بيىگىندە تۇرىپ وتكەنگە كوز جىبەرسەك، قازىر جامان ەمەس، ۇلت ءومىرىنىڭ كوپ جاقتارى شۇكىرشىلىك ەتەرلىكتەي، تۇتاس ومىرگە، جالپى دۇنيەگە جاڭاشا كوزقاراسپەن قارايتىن جاڭا قاۋىمنىڭ بارلىققا كەلگەنىن، ياعني جاڭا قازاقتاردىڭ پايدا بولعانىن بايقاۋعا بولادى.
ويىمىزدى قورتا كەلگەندە، «مەن جاستارعا سەنەمىن» دەپ كەزىندە ماعجان جۇمابايەۆ ايتقانداي، ۇلتىمىزدىڭ بولاشاعى بۇگىنگى جاستاردىڭ قولىندا. سول جاستارىمىز جاڭا زاماننىڭ دامۋ تالابىنا ساي ءبىلىمدى دە پاراستتى بولسا، باتىل دا ىسكەر، ءورشىل دە ورەلى، ار-نامىستى بولسا، ۇلتتىق رۋحى ۇستەم بولىپ، حالىقتىق بولمىسىن قانىق ساقتاسا، ءار قاشان ءوز ۇلتىنا قورلانا قاراماي، ۇلتتىق قاسيەتىن اسىلداي ارداقتاسا، وندا ۇلتىمىزدىڭ ۇلاعاتتىلىعى جالعاستى ساقتالا بەرمەك.
” سوڭى “
اۆتوردىڭ قىزمەت ورنى: التاي ايماقتىق پارتيا مەكتەبى
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
