- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جياۋ يۇيلۋ رۋحىنان ءومىر بويى ۇيرەنۋ جانە ونى ساۋلەلەندىرۋ كەرەك
− قۇمىل قالاسىنداعى زەينەتكەر كادر ابلەلىم ابلەزدىڭ جياۋ يۇيلۋ رۋحىنان ۇيرەنگەن ىزگى ىستەرى تۋرالى
2014.03.27 15:23 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
ابلەلىم ابلەز ءبىر كونە سۋرەتتى الىپ شىعىپ تىلشىگە 46 جىلدىڭ الدىنداعى ۇمىتىلماس ءساتتى ەسكە الۋدا
22 - ناۋرىز كۇنى قۇمىل ايماقتىق ورتا حالىق سوتى مەكەمەسىنەن زەينەتكە شىققان كادر ابلەلىم ابلەز ەسكى فوتوسۋرەتتى كورسەتىپ، كەزىندە كەڭ تاراعان «جياۋ يۇيلۋ − ماۋ جۋشيدىڭ جاقسى وقۋشىسى» دەگەن كونە ءاندى تەبىرەنە شىرقاي جونەلدى.
وسىدان 46 جىلدىڭ الدىندا لانكاۋ اۋدانىنا ارنايى جول الىپ، جياۋ يۇيلۋ قىزمەت ىستەگەن جەردى كورگەلى بارعان ءارى جياۋ يۇيلۋدىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرمەن سۋرەتكە ءتۇسىپ ەستەلىك قالدىرعان كەشىرمەلەرىن ەسكە السا، 64 جاستاعى ابلەلىم قاتتى تولقىپ تۇرىپ: «46جىلدان بەرى مەن جياۋ يۇيلۋدىڭ ىزگى ىستەرىنەن ءتالىم - تاربيە الىپ ءوستىم دەسەم دە بولادى، جياۋ يۇيلۋ رۋحى جۇمىستى تىڭعىلىقتى ىستەپ، جاقسى ادام بولۋىما مەدەت بەرىپ كەلدى»، - دەدى.
جەرگىلىكتى كادرلار مەن قاۋىم ابلەلىمدى جياۋ يۇيلۋ رۋحىن امالياتتا ايگىلەۋشى، ونى جالعاستىرۋشى دەسەدى.
«46جىلدان بەرى جياۋ يۇيلۋ كوكەيىمنەن شىققان ەمەس»
بيىل اقپان ايىنىڭ سوڭعى شەنىندە، پارتيانىڭ بۇقارالىق لۋشيان تاربيەسى جانە امالياتتىق قيمىلىن ورىستەتۋ بارىسىندا، قۇمىل ايماقتىق پارتكوم بۇقارالىق لۋشياندى امالياتتا ايگىلەگەن تاڭداۋلى ۋاكىل جياۋ يۇيلۋدى ۇيرەنۋ ۇلگىسى ەتتى. سونىمەن حىنان ولكەلىك پارتكومنىڭ، ۇكىمەتتىڭ جانە شينجياڭعا كومەكتەسۋ قولباسشىلىق شتابىنىڭ بارىنشا قولداپ - قۋاتتاۋىندا، جياۋ يۇيلۋدىڭ 2 - قىزى جياۋ شوۋيۇن، قىزىلتۋ توعانى رۋحىن ءتۇسىندىرۋشى لي لەي سياقتىلاردى ۇسىنىس ەتىپ، ولارعا قۇمىلدا 4 رەت اسا تارتىمدى لەكسيا جاساتتى.
ابلەلىم بۇل حاباردى ەستىگەن سوڭ، كەزىندەگى كونە فوتوسۋرەتتى تاۋىپ، جياۋ شوۋيۇنگە حات جازدى. ول حاتىندا: 46 جىلدان بەرى، جياۋ يۇيلۋ كوكەيىمنەن شىققان ەمەس، جياۋ يۇيلۋ رۋحى ءومىر بويى مەنى دەمەپ - جەبەپ كەلدى... - دەدى.
1966 - جىلى 7 - اقپاندا «حالىق گازەتى» «اۋداندىق پارتكوم شۋجيلەرىنىڭ ۇلگىسى جياۋ يۇيلۋ» دەگەن تاقىرىپتا كولەمدى ادەبي حابار جاريالادى، ءدال سول تۇستا قۇمىل ايماقتىق 1 - ورتا مەكتەپتە وقىپ جاتقان ابلەلىم «شينجياڭ گازەتىنىڭ» ۇيعۇرشا باسىلىمىنان بۇل ماقالانى وقىپ، جياۋ يۇيلۋدىڭ وزىندەگى بارىن حالىققا ارناعان رۋحىنا ءتانتى بولدى، ونىڭ جان دۇنيەسىن «قايتسەم دە جياۋ يۇيلۋ قىزمەت ىستەگەن جەرگە ءبىر بارىپ كورسەم شىركىن» دەگەن ارمان كەرنەدى.
1968 - جىلى كوكتەمدە ابلەلىم مەن بىرنەشە ساباقتاسى شاڭحايعا باردى، قۇمىلعا قايتار جولىندا ات باسىن ارنايى لانكاۋعا بۇردى. كولىكتەن تۇسە سالا ولار جياۋ يۇيلۋدىڭ قابىرىنىڭ باسىنا بارىپ، گۇلشەڭبەر قويدى، سوسىن جەرگىلىكتى ادامداردىڭ باستاۋىندا جياۋ يۇيلۋدىڭ ۇيىندەگىلەرگە امانداسا باردى. قوشتاسىپ اۋىلدارىنا قايتاردا ابلەلىم جانە ونىڭ ساباقتاستارى جياۋ يۇيلۋدىڭ ۇيىندەگىلەرمەن سۋرەتكە ءتۇسىپ، ەستەلىك قالدىردى.
ۇلگىنىڭ كۇشى شەكسىز. سونان باستاپ، ابلەلىمنىڭ كوكىرەگىن عالامات كۇش كەرنەيدى، ول ىشتەي ءومىر بويى جياۋ يۇيلۋ سياقتى حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەپ، مەملەكەتكە ۇلەس قوسۋعا بەكيدى.
لانكاۋدان اۋىلىنا قايتىپ كەلگەننەن كەيىن، ول مەملەكەتتىڭ ۇندەۋىنە بەلسەنە ءۇن قوسىپ، راكەتا ەگىس الاڭىنا بارىپ، قايتالاي ءتالىم - تاربيە الادى. كەلەسى جىلى ابلەلىم «تاڭداۋلى زيالى جاس» بولىپ باعالانادى. سونان كەيىن، جۇرتشىلىقتىڭ كورسەتۋىمەن ول جۇمىسشى بولىپ، حانزۋ ۇستالاردان ونەر جانە حانزۋ ءتىلىن ۇيرەنەدى، حانزۋ ءتىلىن تەز ارادا يگەرىپ، حانزۋشا گازەت وقي الاتىن، كەزەكشىلىك مىندەت جاعدايىن حانزۋشا جازا الاتىن ورەگە جەتىپ، تاڭداۋلى قىزمەتكەرگە اينالادى.
1979 - جىلى قازان ايىندا ابلەلىم قۇمىل اۋداندىق پروكۋراتۋراعا اۋىسادى. زاڭنان حابارى جوق ول كۇندىز تىنباي قىزمەت ىستەسە، تۇندە «قىلمىستىق ىستەر زاڭى»، «ارىز - شاعىم زاڭى» سياقتى زاڭ ساۋاتتارىن بەرىلە ۇيرەنىپ، بۇلجىماس قاجىر - قايراتىمەن زاڭعا قاتىستى كاسىپتىك بىلىمدەردى وزدىگىنەن ۇيرەنىپ الادى.
1985 - جىلى ول ەمتيحان بەرىپ، شينجياڭ ساياسي - زاڭ كادرلار ينستيتۋتىنا قابىلدانىپ، ارناۋلى كۋرس ديپلومىن الادى ءارى «ۇشتە جاقسى وقۋشى» بولىپ باعالانادى، سول جىلى داڭقپەن پارتياعا مۇشە بولادى. 56 جاسقا شىققان جىلى ول جۇڭگو ساياسي - زاڭ تەلەۆيزيا ۋنيۆەرسيتەتىنەن وقىپ، زەينەتكە شىعاردان ىلگەرى تولىق كۋرس ديپلومىن الادى.
جياۋ يۇيلۋ رۋحىنىڭ مەدەت بەرۋىندە، قۇمىل قالالىق پروكۋراتۋرادا، سوت مەكەمەسىندە جانە قۇمىل ايماقتىق سوت مەكەمەسىندە 30 نەشە جىل ىستەگەن ابلەلىم 2 رەت 3 - دارەجەلى ەڭبەك سىڭىرەدى، «اۆتونوميالى رايوندىق وزات قىزمەتكەر»، «پروكۋراتۋرا جۇيەسىندەگى مەملەكەتتىك تاڭداۋلى قىلمىستىق ىستەر پروكۋرورى» بولىپ باعالانادى.
«جياۋ يۇيلۋدان ۇيرەنۋدە، بۇكىل ىنتا - پەيىلمەن حالىق ءۇشىن زاڭ اتقارۋ كەرەك»
قۇمىل ايماقتىق ورتا حالىق سوتى مەكەمەسى پارتگرۋپپاسىنىڭ شۋجيى بي شياۋلۋ: زاڭ اتقارۋشى قىزمەتكەرلەردىڭ قىلمىسقا سوققى بەرىپ، ادىلەتتى جاقتاپ، دەلولاردى ءادىل دە دۇرىس ءبىر جايلى ەتۋىنىڭ ءوزى بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەگەندىك دەي كەلىپ، ابلەلىمنىڭ ونداعان جىلداردان بەرى جياۋ يۇيلۋ رۋحىن امالياتتا ايگىلەپ، بار ىقىلاس - پەيىلىمەن حالىق ءۇشىن زاڭ اتقارعانىن ايتتى.
1995 - جىلى جازدا ابلەلىم ايەل زاتىن زورلاۋعا قاتىستى ءبىر دەلونى قاراعاندا، كوپتەگەن كۇدىكتى جەرلەردىڭ بارىن بايقاپ، قايتادان تەكسەرۋدى العا قويادى. دەلو تەكسەرۋشى قىزمەتكەر ياڭ بيڭبيڭ جان - جاقتى تەكسەرگەننەن كەيىن، جابىرلەنۋشى اقىل - ەسىن بىلەدى ەكەن، ءوز ەركىمەن كونىپتى دەپ ەسەپتەيدى، سونىمەن باستى ايىپكەر جونىندەگى ارىز - شاعىم كۇشىنەن قالدىرىلادى. بۇل ىستەن كەيىن ابلەلىم ياڭ بيڭبيڭگە «تۇتقىنداۋعا قوسىلامىن» دەگەن سوزدە تايشان تاۋىنداي سالماق جاتاتىنىن، مەملەكەت اتىنان ارىز - شاعىم بەرەتىن پروكۋرور، زاڭدى، ءسوز جوق، قاتاڭ، ءادىل اتقارۋى كەرەكتىگىن، ناقاق، تۇتقىنداۋدان، قاتە ارىز - شاعىم بەرۋدەن مۇلدە اباي بولۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتەدى.
ابلەلىم ۇلكەن دۇرىس پەن ۇلكەن بۇرىس الدىندا، اق - قارانى ايقىنداپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتى ارقىلى ۇلتتار ىنتىماعى مەن وتاننىڭ تۇتاستىعىن قورعادى. 1991 - جىلى قۇمىل قالاسىنىڭ تاۋجياگۇڭ اۋىلىندا ءبىر حانزۋ ەگىنشى تراكتورمەن ءبىر از ۇلت وقۋشىسىن باسىپ ءولتىرىپ كەتەدى. جات نيەتتى كەيبىرەۋلەر اراعا وت جاعادى. وقيعا تۋىلعاننان كەيىن، ابلەلىم تىزگىن ۇشىمەن وقيعا بولعان جەرگە جەتىپ، جاماعاتقا سابىرلىلىقپەن ءىستىڭ ءجونىن ايتىپ، ولاردى اقىلعا شاقىرادى ءارى بۇل وقيعانى زاڭ بويىنشا تەز ارادا ءبىر جايلى ەتىپ، ايىپكەرگە ءتيىستى جازا بەرىپ، قايشىلىقتىڭ ونان ارى ۋشىعىپ كەتۋىنىڭ الدىن الادى.
حالىققا قىزمەت وتەۋ، جەكە باستىق كوڭىلگە قاراماۋ − ونىڭ اينىماس قاعيداسى. 1990 - جىلدىڭ باس شەنىندە ابلەلىمنىڭ ءبىر جيەنى ۇرلىق قىلمىسىنا شاتىلىپ، قولعا الىنادى. اپەكەسى ونى ىزدەپ كەلىپ، جيەن ۇلدى قۇتقارىپ قال دەپ قيىلادى. سوندا ول: «اپەكە، مەنى بەكەر ىزدەپسىڭ. كىمدە - كىم زاڭعا قايشىلىق جاساسا، زاڭنىڭ جازاسىن تارتادى، مەن مەملەكەتتىڭ بەرگەن ۇقىعىن قارا باسىمنىڭ قامىنا جۇمساي المايمىن، - دەيدى. اقىر - اياعىندا جيەنى زاڭ بويىنشا ەكى جارىم جىلدىق قاماۋ جازاسىنا ۇكىم ەتىلەدى.
قۇمىل قالالىق پروكۋراتۋرانىڭ مۇراعات كەڭسەسىنەن تابىلعان دەلو ءبىتىرۋ ساناق ماتەريالىندا بىلاي دەپ جازىلىپتى: 1979 - جىلدان 1997 - جىلعا دەيىن ابىلەلىم ءبىر جاقتىلى ەتكەن دەلولار ايقىن، دالەل -سىپاتى تولىق، سيپاتى دۇرىس تياناقتاندىرىلىپ، تۇتقىنداۋدى بەكىتۋ، ارىز بەرۋ دالدىگى %100كە جەتتى.
«جياۋ يۇيلۋ تەكتەس اسىل قاسيەتكە يە ادام»
ابىلەلىم ءاردايىم جياۋ يۇيلۋ تەكتەس اسىل قاسيەتكە يە بولۋعا، قاجىرلى دا قاراپايىم، پاك تە حالىقشىل بولىپ، ءارقانداي ۋاقىتتا ەرەكشەلەنبەۋگە تالپىنىپ وتىردى.
تالاي جىلدان بەرى، ول مەملەكەت پەن حالىق بەرگەن زاڭ اتقارۋ ۇقىعىن جانىنان ارتىق كورىپ كەلدى. ول 2009 - جىلى قۇمىل ايماقتىق ورتا حالىق سوتى مەكەمەسىندە قىزمەت ىستەگەن كەزىندە 5 ايىپكەر قاتىناسقان قوماقتى ەسىرتكى دەلوسىن ءبىر جاقتىلى ەتەدى، باس قىلمىستى ءبىر جۇپ ەرلى - زايىپتى. ءبىر كۇنى وسى ەرلى - زايىپتىنىڭ شەشەسى ابلەلىمدى ىزدەپ وعان قولقا سالادى، ءبىراق ابلەلىمنىڭ تويتارىسىنا ۇشىرايدى، كەتەرىندە الگى شەشەي وعان بىلدىرتپەستەن گازەتتىڭ اراسىنا 1000 يۋان قىستىرىپ كەتەدى. ابلەلىم بايقاعاننان كەيىن، اقشانى دەرەۋ سوت مەكەمەسىنىڭ ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنە تاپسىرىپ بەرەدى. سوڭىندا وسى باس قىلمىستىلار ومىرلىك قاماۋ جازاسىنا ۇكىم ەتىلدى.
1988 - جىلى ابىلەلىمنىڭ اكەسى اۋىلىنان جاڭا ءۇي سالماقشى بولادى، اكەسىنىڭ ارمانىن ورىنداۋ ءۇشىن ول كونە ۇيلەردەن بۇزىپ الىنعان اعاش ماتەريالدارىن، بولات شىبىقتاردى ساتىپ الادى. ءۇيدىڭ توبەسىن جاباردا سىرعاۋىل جەتىسپەيدى، ءبىر ۇرىنىڭ اكەسى ونى ىزدەپ بارىپ: «ۇيىمدە اعاش بار، ۇلىمدى بوساتساڭ، سىرعاۋىلدى مەن بەرەيىن»، - دەيدى، بۇل ءسوزدى ەستىگەندە ول تۇنەرىپ: «مەن مەملەكەت كادرىمىن، قولىمداعى ۇقىقتان پايدالانىپ جەكە پايدانى كوزدەپ، ساۋدالاسا المايمىن!»، - دەيدى، الگى ادام بۇل ءسوزدى ەستىسىمەن ۇنجىرعاسى ءتۇسىپ كەتە بارادى.
بۇقارانى كوكەيىندە ساقتاپ، بۇقارانىڭ جۇمىسىن ءوز جۇمىسىنداي كوردى. 1998 - جىلى ابىلەلىم اۋىلعا تۇسكەن كەزدە قارا ءدوۋا اۋىلىنان 90 نەشە جاستاعى ۇيعۇر اجەي يپارحان مەن ونىڭ 70 جاستاعى كوزى سۋ قاراڭعى ۇلىنىڭ تۇرمىستارىندا قيىنشىلىق بار ەكەنىن كورەدى. سودان باستاپ، ابىلەلىم شەشەلى - بالالى ەكەۋىنە كومەكتەسىپ، جىل سايىن نەشە دۇركىن بارىپ، اجەي و دۇنيەگە اتتانعانعا دەيىن ولارعا كيىم - كەشەك، ىشەر اس جەتكىزىپ بەرىپ تۇردى.
1998 - جىلى قالالىق سوت مەكەمەسىنىڭ باستىعىنا ەندى عانا تاعايىندالعان كەزدە ول قاتىناس شىرعالاڭىنا ۇشىراپ، وكشە تارامىسى ءۇزىلىپ كەتەدى، 20 كۇننەن كەيىن قىزمەتكە شىعىپ، كەڭسەسىنە باس سۇعا بەرگەندە سوت قىزمەتكەرى ايسا گۇلمات ونى ىزدەپ، ايەلىنىڭ نەسەپتەن ۋلانۋ ناۋقاسىنا شالدىققانىن، وپەراتسياعا 100 مىڭ يۋاننان استام اقشا قاجەت بولىپ تۇرعانىن ايتادى. ابىلەلىم پارتگرۋپپا مۇشەلەرىمەن اقىلداسىپ، الدىمەن ايساعا قارىز بەرە تۇرۋدى، سوڭىنان پارتيا مۇشەلەرىن اتتانىسقا كەلتىرىپ جىلۋ جيناۋدى ۇيعارادى. ول باس بولىپ 200 يۋان جىلۋ اتايدى، كوپشىلىكتىڭ جاپا تارماعاي ءۇن قوسۋىندا 14 مىڭ يۋاننان استام اقشا جينالادى. مۇنى كورگەن ايسا اسەرلەنگەندىگىنەن كوزىنە جاس الادى.
ابىلەلىم تەبىرەنە بىلاي دەدى: جۋىردا باس شۋجي شي جينپيڭ لانكاۋ اۋدانىنا بارىپ، پارتيانىڭ بۇقارالىق لۋشيان تاربيەسى جانە امالياتتىق قيمىلىنا جەتەكشىلىك ەتتى، ول جياۋ يۇيلۋدىڭ رۋحىن «حالىقشىل بولۋ، حالىقتى ءسۇيۋ، قاجىرلىلىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزۋ، عىلمي دا شىندىققا ۇمتىلعىش بولۋ، قيىندىقتان تايسالماي العا تارتۋ ءوزىن قالتقىسز ارناۋ» دەپ قورىتىندىلادى، قازىر مەن زەينەتكە شىقسام دا، رۋحىم سولعىندامادى، مەن جياۋ يۇيلۋدىڭ رۋحىنان ءومىر بويى ۇيرەنىپ، جياۋ يۇيلۋ سياقتى تاماشا كادر، جاقسى پارتيا مۇشەسى بولۋعا قۇلشىنامىن. «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
