- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
ەگىس دارىلەرىن عىلمي جولمەن ىستەتە ءبىلىڭىز
2015.11.13 11:15
اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم-تەحنيكاسى ورەسىنىڭ كۇن ساناپ ارتۋىنا سايكەس، قالىڭ ەگىنشىلەردىڭ عىلمي جولمەن ەگىن ەگۋ بەلسەندىلىگى كۇننەن-كۇنگە جوعارىلاۋدا. دەسەدە، ءالى دە ءىشىنارا جەتەرسىزدىكتەر بەلەڭ بەرىپ وتىر. سونىڭ سالدارىنان ەگىنشىلەرىمىز «ەگىن ەگۋدەن پايدا جوق» دەپ ەگىستىك جەرىن باسقالارعا كوتەرەگە بەرىپ، جىل بويى جۇمىسسىز سەندەلىپ بوس جۇرەتىن جايىتتەر دە بەلەڭ بەرە باستادى. اۋىل شارۋاشىلىعىنان، اسىرەسە، ەگىس داقىلدارىنان مول ءونىم الۋ ءۇشىن، ەگىنشىلەر عىلمي جولمەن ەگىن ەگۋدىڭ، ەگىس دارىلەرىن عىلمي ىستەتە ءبىلۋدىڭ قولدانىلمالى بىلىمدەرىنە يە بولۋى العى شارت. بۇل جاعىنداعى جەتەكشىلىك مىندەتتى نەگىزگى ساتىلارداعى ەگىنشىلىك تەحنيكا قىزمەتكەرى ۇستىنە الۋلارى ءتيىس. الايدا اۋىلدا تەحنيكتەر تاپشى، ال كەي اۋىلداردا بار بولعان كۇندە دە ۇزاق ۋاقىت باسقا كاسىپتەرمەن اينالىسىپ جاتقاندىقتان كاسىپتە قارايىپ، اتىز باسىنا بارعىسى كەلمەيتىن بولعان. سول سەبەپتى ەگىنشىلەر، اسىرەسە از ۇلت ەگىنشىلەرى ەگىس دارىلەرى قورابىنىڭ سىرتىنداعى حانزۋشا ءارىپتى وقي المايتىندىقتان، ەگىس دارىلەرىن باسقالاردىڭ ىستەتكەنىنە ەلىكتەپ قارا ءدۇرسىن وي جوتا شاشا سالادى. ونىڭ دەرت-دەربەز، زياندى جاندىك، ارام ءشوپتى جوعالتۋداعى ءونىمىنىڭ جوعارى-تومەندىگى باستى ماسەلە ەمەس، باستىسى داقىل مايساسىن زاقىمداماسا بولدى، سونىڭ ءوزى تابىسقا جەتكەندىگى بولىپ سانالادى. كەيدە ەگىس دارىلەرىن عىلمي ىستەتپەگەن سەبەپتى داقىل مايساسىن كۇيدىرىپ كەتىپ، اۋىر ەكونوميكالىق زيان دا تۋىلىپ وتىر. تومەندە ەگىس دارىلەرىن ىستەتۋدە بەلەڭ بەرىپ وتىرعان ماسەلەلەر جونىندە توقتالامىز.
1. ساپالى ەگىس دارىلەرىن تاڭداپ ساتىپ الۋ. ساپالى ەگىس دارىلەرىن تاڭداعاندا ونىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە نەگىزدەلۋ ءتيىس. سۇيىق دارىلەر ادەتتە تۇنىق، تۇنبا تۇسپەيدى نەمەسە قاباتتارعا ءبولىنىپ المايدى، سۋ قوسىپ ارالاستىرعاندا تولىق ارالاسۋى، قالقىما تۇرماۋى؛ ال ۇنتاق دارىلەر ىعالدانىپ يلەنىپ، تۇيىرشىكتەنىپ قالماۋى؛ دىمدانعىش ۇنتاق دارىلەر سۋعا ارالاستىرعاندا تولىق ەرىپ كەتۋى قاجەت.
2. ەگىس دارىلەرىن ۇيلەسىمدى ارالاستىرىپ ىستەتۋ. كەيبىر ەگىس دارىلەرىن ءبىر- بىرىمەن ارالاستىرىپ ىستەتۋگە بولعانىمەن، الايدا كەيبىر ەگىس دارىلەرىن ءبىر-بىرىمەن ارالاستىرىپ ىستەتسە داقىلداردى كۇيدىرىپ كەتۋ نەمەسە كۇشى جويىلىپ، ءونىمى تومەن بولۋ جايىتتەرى تۋىلادى. مىسالى، ورگانيكالىق فوسفورلى زياندى جاندىك ءولتىرۋشى ءدارى مەن نەگىزدىك قاسيەتكە يە ەگس دارىلەردى؛ بوردو سۇيىقتىعى مەن اك كۇكىرت قوسىلىسىن ارالاستىرىپ ىستەتۋگە مۇلدە بولمايدى.
3. ەگس دارىلەرىنىڭ قويۋلىعىن ۇيلەسىمدى تەڭشەۋ. تەڭشەلگەن ءدارى تىم قويۋ بولىپ كەتسە، داقىلدارىنىڭ دارىدەن ۋلانۋ حاۋپىن كەلتىرىپ شىعارادى. ال قويۋلىعى شالاڭ بولسا ونىمدىلىگى تومەن بولىپ، كوزدەگەن ماقساتقا جەتە الماي، ەكونوميكالىق زيان تارتۋدىڭ سىرتىندا ۋاقىتتان دا ۇتىلىپ قالادى. سوندىقتان ءدارى قورابىنداعى تۇسىندىرمەسى بويىنشا دۇرىس قولدانۋ بارىنەن دە ماڭىزدى.
4. ەگس دارىلەرىنىڭ مولشەرىن ۇيلەسىمدى تەڭشەپ ىستەتۋ. كوپ سانداعى ديقاندار ءدارى قورابى تۇسىندىرمەسىندەگى ولشەمنەن اسىرىپ شاشۋدى ۇناتادى. ونداعى ماقساتى- قايتا-قايتا ءدارى شاشۋ اۋرەشىلىگىنەن قۇتىلىپ، ءبىر جولدا-اق كوزدەگەن ماقساتقا جەتۋ. ەكىنشى تۇردەگىلەر مىڭ ەسە سۇيىتىلاتىن دارىلەردى اۋرەشىلىگىنەن قاشىپ، از سۋمەن ءجۇز ەسەدەي سۇيىلتىپ شاشا سالادى. ءىس جۇزىندە ونىڭ پايداسىنان زيانى اسىپ تۇسەدى. ەگس دارىلەرىنىڭ مولشەرىن ولشەمنەن اسىرىپ نەمەسە قويۋلىعىن ارتتىرىپ ىستەتكەندە داقىل جاپىراعىن كۇيدىرىپ كەتكەندىكتەن، جاپىراقتىڭ فوتەسىنتەز رولى تومەندەپ،بىرلىك ونىمگە كەسىرىن تيگىزەدى. سوندىقتان ەگىس دارىلەرىن تۇسىندىرمەسى بويىنشا دۇرىس قولدانۋ ءتيىس.
5 . ەگس دارىلەرىن ىستەتۋدىڭ ۇيلەسىمدى ۋاقىتىن دۇرىس تاڭداۋ قاجەت. داقىلداردىڭ دارىگە سەزىمتال كەزىندە (گۇل اشۋ مەزگىلىندە )، اۋا رايى قۇبىلمالى كەزدە، تۇسكى ىستىقتا ءدارى شاشۋعا بولمايدى. ءدارىنى دەرت- دەربەز، زياندى جاندىك، ارام ءشوپ بايقالا سالعان العاشقى كەزدە ىستەتسە سول قۇرلىم ءونىمدى بولادى. داقىل مايساسى العاشىندا دارىگە شىدامدى بولادى، ال ارام شوپتەر كەرىسىنشە دارىگە سەزگىر كەلەدى دە وڭاي ولەدى. زياندى جاندىكتەر العاش بايقالعان كەزدە سانى از، بالاۋسا بولىپ ەگىس ءدارىسى ارقىلى الدىن الىپ جوعالتۋدىڭ ەڭ ءونىمدى كەزەڭى بولىپ تابىلادى. كەيىندەپ ءدارى شاشقاندا جوعالتۋ ونىمدىلىگى دەرلىكتەي بولمايدى. ونىڭ ۇستىنە باسقا جەرگە ورىن جوتكەپ كەتەتىندىكتەن، قايتا اينالىپ كەلىپ زيان سالۋ حاۋپى تۋىلادى. دەرت- دەربەزدە العاش پايدا بولا سالعاندا ءدارى ارقىلى ءونىمدى تۇردە الدىن الۋعا بولادى. كەيىندەپ كولەمى ۇلعايىپ، جامىراپ كەتكەندە دارىگە وڭايلىقتا جويىلمايدى. سول سەبەپتى دەرت-دەربەز، زياندى جاندىك، ارام ءشوپتىڭ قاي-قايسىسى بولسا دا ەرتە بايقاپ، ەرتە ءدارى شاشىپ الدىن العاندا ەڭبەك ءارقاشان ەش كەتپەيدى.
6. ءدارى ىستەتۋ ءادىسى عىلمي بولۋ. ءدارى شاشۋ ناسوسىنا الدىمەن تۇنىق سۋدان 1 دە 2 كيلوگرام قۇيعان سوڭ بارىپ ءدارىنى سالىپ (قۇيىپ) تولىق ارالاستىرىپ بولعان سوڭ، قالعان سۋدى قۇيىپ شايقاپ شاشۋ ءتيىس. ناسوسقا الدىمەن ءدارى قۇيىپ الىپ، ونان سوڭ سۋ قۇيۋعا نەمەسە تولتىرىپ سۋ قۇيىپ الىپ، ونان سوڭ ءدارى قۇيۋعا مۇلدە بولمايدى. سەبەبى العاش قۇيىلعان قويۋ ءدارى داقىل مايساسىن كۇيدىرىپ كەتسە، ال ناسوسقا تولتىرىپ سۋ قۇيىپ الىپ، ونان سوڭ ءدارى قۇيعاندا تولىق شايقالمايتىندىقتان ءدارى تەگىس ارالاسپايدى، ناتيجەدە ءونىم دە دەرلىكتەي بولماي، ەڭبەككۇش، قارجى ىسىراپ بولۋدىڭ سىرتىندا، داقىل ءونىمى تومەن بولىپ زيان تۋىلادى. ءبىر تۇردەگى ءدارىنى شاشىپ بولعان سوڭ ناسوستى سابىنداپ تولىق جۋۋ قاجەت. ايتپەگەندە ەكىنشى رەت ىستەتكەندە ءدارى اپاتى تۋىلۋى مۇمكىن.
7. حاۋىپسىزدىككە ەرەكشە ءمان بەرۋ. قولعا سۋ وتكىزبەيتىن سۋلياۋ قولعاپ كيۋ، اۋىزعا ماسكى تارتۋ، مۇمكىن بولسا دەنەدە اشىق ورىن قالدىرماي تۇمشالاپ كيىنۋ ءتيىس. جەلگە قاراما-قارسى ءجۇرىپ ءدارى شاشۋعا، ءدارى شاشۋ بارىسىندا تاماقتانۋعا، تەمەكى تارتۋعا بولمايدى. بۇلاي ەتۋدىڭ ۋلاندىرۋ حاۋپى كۇشتى بولادى. قولى-باستى سابىنداپ تولىق جۋىپ، ءدارى سىڭگەن كيىمدى الماستىرعان سوڭ، اۋاشالانىپ تاماقتانعان ءجون. ءدارى شاشقان ادامدى سول كۇنى نەمەسە سول مايداندا دەرەۋ ۋلاندىرماعانىمەن، دەنەگە ءسىڭىپ كىرىپ بىرتىندەپ ۋلاندىرادى. ۇزاق ۋاقىت ەگىس ءدارىسىن شاشۋمەن اينالىسقان ادامداردىڭ دەنساۋلىعى قۇلدىراپ، ءومىرى تابيعي تۇردە باسقالاردان قىسقا بولادى. سوندىقتان ەگىس ءدارىسىن شاشۋعا جەڭىل-جەلپى قاراماعان ءجون.
8. ءبىر تۇردەگى ەگىس ءدارىسىن ءبىر ورىنعا نەمەسە قايتالاي ىستەتۋگە بولمايدى. سەبەبى دەرت-دەربەز، زياندى جاندىك، ارام ءشوپتىڭ قاي-قايسىسى بولسادا ءبىر تۇردەگى دارىگە قاراتا قارسىلىق قۋاتىن تىكتەپ الاتىندىقتان، سول تۇردەگى ءدارىنىڭ قىرعىنداۋ ونىمدىلىگى بارعان سايىن تومەندەي بەرەدى. سول سەبەپتى ەكى رەت ىستەتۋگە تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز، باسقا ءدارىنى تاڭداپ ىستەتكەن ءجون. كەلۋ قاينارى: تارباعاتاي اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
