«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى يۇي سىنان، ليۋ شى - ياۋ، گۋ يەكاي
2024.11.29 18:51 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە عىلىم - تەحنيكا الدا ءجۇرۋى كەرەك، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ − ءسوزسىز باسىپ وتەتىن جول“.
پارتيا 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ «قاۋلىسىندا» ”جاپپاي جاڭالىق جاراتۋدى قولدايتىن ءتۇزىلىس، مەحانيزمدى ورناتۋ“ ورتاعا قويىلىپ، ”مەملەكەتتى عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كوركەيتۋ ستراتەگياسىن، مەملەكەتتى دارىندىلار ارقىلى قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋدى جەبەۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، دارىندىلار جاعىنداعى ءتۇزىلىس، مەحانيزمدى ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ، بۇكىل مەملەكەت جۇمىلاتىن جاڭاشا ءتۇزىلىستى اقاۋسىزداندىرىپ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسىنىڭ تۇتاس تۇلعالىق ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ“ باسا دارىپتەلدى.
جاڭالىق اشۋ بولاشاقتىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋدى بەلگىلەيدى، رەفورما مەملەكەت تاعدىرىنا سايادى. جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولدايتىن ءتۇزىلىس، مەحانيزم ورناتىپ، وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، دارىندى سىندى 3 ۇلكەن سالانى ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، رەفورمادان ومىرشەڭدىك كۇش، قوزعاۋشى كۇش الىپ، بارلىق جاڭالىق اشۋ قاينارىنىڭ تولىق اشىلۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، بولاشاققا بەت العان جاڭاشىل ەكونوميكالىق قۇرىلىم مەن دامۋ ۇلگىسىن جەدەل قالىپتاستىرۋ كەرەك.
جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولداۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ورناتىپ، رەفورما ارقىلى جاڭالىق اشۋعا دەم بەرۋ، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ كەرەك
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى وزەك ەتكەن جاپپاي جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ زاتتىق - تەحنيكالىق نەگىزىن بەكەمدەدى −
3000 نان استام قۇلتەمىر زەردەلى سەلبەستى، چۇڭچيڭ سايليس اۆتوموبيل ەرەن زاۆودىندا ەڭ تەز بولعاندا 30 سەكۋندتا ءبىر جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل جاسالىپ بولادى؛ ونەركاسىپ ينتەرنەت تەحنيكاسىنىڭ دەم بەرۋىندە انحۇي حىفەي چاڭحۇڭ ميليڭ شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ توڭازىتقىش زەردەلى جاساۋ بازاسىندا توڭازىتقىش ءوندىرىسى دە عىلىم - تەحنيكالىق قۋاتقا تولى بولدى؛ شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان قامال الۋعا قۇلشىنعان مەملەكەتتىك ەلەكتر تورى نيڭبو ەلەكترمەن قامداۋ سەرىكتەستىگىنىڭ ينجەنەريالىق ۇلگى كورسەتۋ تۇعىرىندا ”جاسىل ەلەكترمەن“ ”جاسىل سۋتەگى“ ونىمدەرى جاسالىپ، ”كوجە قاتىق“ جۇك اۆتوموبيلى سۋتەگى ەنەرگياسىن پايدالاندى...
ءداستۇرلى كاسىپ سالالارىن جاڭالاپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، بولاشاق كاسىپ سالالارىن ورنالاستىرىپ، قۇردى، جەر - جەر، تاراۋلار جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى دامىتىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن، جاڭا ابزالدىعىن ۇزدىكسىز سومدادى.
”عىلىم - تەحنيكانىڭ ءبىرىنشى وندىرگىش كۇش رەتىندەگى وراسان زور كومەسكى كۇشىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ازات ەتىپ جانە قاۋلاتىپ، وندىرگىش كۇشتەردىڭ بارىنشا دامۋىن، بارىنشا شارىقتاۋىن جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ زاتتىق - تەحنيكالىق نەگىزىن بەكەمدەيمىز“ دەدى جۇڭگو عىلىم - تەحنيكانى دامىتۋ ستراتەگياسىن زەرتتەۋ ورنى پارتكومىنىڭ شۋجيى، اعا زەرتتەۋشى ليۋ دۇڭمەي.
جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاڭاشىل ەلدەردىڭ الدىڭعى لەگىنە ءوتۋ قادامىن جەدەلدەتتى −
15 - كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق اۆياتسيا - عارىش كورمەسىندە الىس ارالىقتى كەڭ تۇلعالى جولاۋشىلار ۇشاعى C929 تە پايدالانۋشىمەن تۇڭعىش جۇلگەلىك كەلىسىمگە قول قويىلدى، ەلىمىزدە وندىرىلگەن ءىرى ۇشاق C919 تاعى دا جاڭا تاپسىرىسقا يە بولدى.
جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ − جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە، ءسوز جوق، باسىپ وتەتىن جول، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ تەتىگى.
جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولداۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ورناتىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن، قوزعاۋشى كۇشىن جاپپاي قاۋلاتىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكامەن ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ، ءوزىن الۋەتتەندىرۋ ارقىلى دامۋدىڭ ىرىقتىلىعىن مىقتاپ يگەرىپ، عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋدىڭ ارشىندى قاداممەن العا باسۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ كەرەك.
ءار سالاداعى، ءار جىكتەگى دارىندىلاردىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن جاپپاي قاۋلاتىپ، تۇتاس قوعامنىڭ جاسامپازدىق كومەسكى كۇشىن تولىق ىسكە قوستى –
مەكەمەنىڭ ”ۇزدىك جاستاردى باتىلدىقپەن ىستەتۋ“ ساياساتىنىڭ ارقاسىندا، قىزمەت ىستەگەنىنە 3 جىل عانا بولعان جۇڭگو ەلەكترون عىلىم - تەحنيكا توبى سەرىكتەستىگى 14 - زەرتتەۋ ورنىنىڭ جوبالاۋشىسى ياڭ يۋان ءونىمدى زەرتتەپ جاساۋ مىندەتىندە ۇلكەن تىرەك بولدى.
ادام − وندىرگىش كۇشتەگى ەڭ جاندى فاكتور، جاڭالىق اشۋ ارقىلى قوزعاۋشىلىق ەتۋ، ءمانى جاعىنان العاندا، دارىندىلار ارقىلى قوزعاۋشىلىق ەتۋ.
جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولداۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ورناتىپ، جاڭالىق اشۋعا، يگىلىك جاراتۋعا، جاسامپازدىق جاراتۋعا اناعۇرلىم كەڭ ءورىس ازىرلەپ، ءاربىر ادامنىڭ قابىلەتىن تولىق ايگىلەۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، ەركىن، جان - جاقتى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسىنىڭ ورايىن يگەرىپ، عىلىم - تەحنيكانىڭ بيىك تۇرعىسىن قۇلشىنا يەلەدى −
قولفون ەكرانىن نۇقىپ قويسا، ءدامدى تاعامدار جەتكىزىلەدى؛ باعدارلامانى ىڭعايلاپ قويسا، اۆتوماتتى ارالاپ تەكسەرەدى... شىنجىندا ۇشقىشسىز ۇشاقتى ۋاكىل ەتكەن تومەن كەڭىستىك ەكونوميكاسىنىڭ قولدانىس جاعدايى توتەنشە مول.
قازىر جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسى جەدەل ىلگەرىلەپ، ”جەر شارى قىستاعىنداعى“ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ بۇرىن - سوڭدى بولماعان تىعىز، جاندى كەزەڭگە ءوتتى، عىلىم - تەحنيكا، دارىندى، ولشەم، ەرەجە سياقتىلاردى ارقاۋ ەتكەن حالىقارالىق باسەكە كۇن سايىن شيەلەنىسە ءتۇستى.
”وزگەرىستى ىرىقتىلىقپەن تانىپ، وزگەرىسكە ۇمتىلىپ، وزگەرىسكە تالپىنىپ، جاپپاي جاڭالىق اشۋعا قولداۋ كورسەتۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمدى جەدەل ورناتىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سىندى ’شەشۋشى اينىمالى شامانى‘ جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ’ەڭ ۇلكەن ارتۋ مولشەرىنە‘ اينالدىرۋ كەرەك" دەدى جۇڭگو عىلىم - تەحنيكانى دامىتۋ ستراتەگياسىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى سۇن فۋچۋان.
جالپى جاعداي كوزقاراسى مەن جۇيەلى وي جەلىسى ارقىلى جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولداۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ورناتىپ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسىنىڭ جالپى تۇلعالىق ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ كەرەك
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”رەفورما − جۇيەلى ينجەنەريا، ول عىلمي ادىسكە ءمان بەرىپ، ءار جاقتىڭ قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتۋدى قاجەت ەتەدى“.
ءبىر تۇلعادا كۇش سالىپ، بازاردىڭ ”ءپىشىنسىز قولى“ مەن ۇكىمەتتىڭ ”ءپىشىندى قولى“ جاڭالىق اشۋدى بىرگە كوتەردى –
تۇڭعىش 3.0T جوعارى ورەدەگى ماگنيتتىك رەزونانس جابدىعىنىڭ قورشاۋدى بۇزىپ شىعۋى ءونىمدى بازاردىڭ، ۇتىمدى ۇكىمەتتىڭ ءبىر تۇلعادا كۇش سالۋىنا، مەملەكەتتىك نىساننىڭ دەم بەرۋىنە كۋا بولدى، ليان - يىڭ ەمدەۋ توبى باستاماشى بولىپ، جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شىنجىن وزىق تەحنيكا زەرتتەۋ ورنىمەن بىرلەسىپ قامال الىپ، تەحنيكالىق قيىن ماسەلەلەردى شەشتى؛ بازار قولدانىسىنىڭ باستاماشى بولۋىندا فۋدان داشۋەسىنە قاراستى جۇڭشان شيپاحاناسى مەن ازاتتىق ارميا باس شيپاحاناسى الدىمەن قولدانىپ، جابدىقتاردىڭ كلينيكالىق قاجەتكە اناعۇرلىم ۇيلەسۋىنە كومەكتەستى.
ءونىمدى بازار، ۇتىمدى ۇكىمەت ءبىر تۇلعالادا كۇش سالىپ، سوتسياليزمنىڭ كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ءىرى ىستەردى ىستەۋ ساياسي ابزالدىعىن، تۇزىمدىك ابزالدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، ەلىمىزدىڭ ەرەكشە كەڭ كولەمدى بازار ابزالدىعىنان ويداعىداي پايدالانىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ قۇدىرەتتى بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرىپ، اناعۇرلىم كوپ جاڭا تەحنيكا، جاڭا ءونىم، جاڭا كاسىپ فورماسى توپ جارىپ العا شىعۋدا.
ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ، وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، دارىندىلار جاڭاشىل مەملەكەت قۇرىلىسىنا بىرگە قىزمەت ەتتى −
مەكتەپ بىتىرەردە عىلمي ماقالا قورعاۋ سۇراۋىنا جاۋاپ قايتارعاندا، ءوزى جوبالاعان وڭدەۋىشتى قولىنا العان جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى داشۋەسىىڭ وقۋشىسى ۋاڭ حۋاچياڭنىڭ كوڭىلى تولقىپ كەتتى. بۇل مەكتەپ جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى ەسەپتەۋ تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنىمەن بىرلەسىپ، كومپيۋتەر عىلىمى، ەلەكتروندىق ينفورماتسيا ينجەنەرياسى كاسىبىن جەتىلدىرۋ جوباسىمەن ۇشتاستىرىپ وقۋشى تاربيەلەدى، چيپ جوبالاۋ بىلىمدەرىن، ونەرىن بىلگەننەن جانە يگەرگەننەن كەيىن كوپتەگەن وقۋشى وقۋ ءبىتىرپ چيپ زەرتتەپ اشۋعا ات سالىستى.
وقۋ - اعارتۋ سالاسىنداعى رەفورما وقۋ - اعارتۋدىڭ جەتەكشىلىك رولىن، عىلىم - تەحنيكا سالاسىنداعى رەفورما عىلىم - تەحنيكانىڭ ستراتەگيالىق ورنىن، دارىندىلار سالاسىنداعى رەفورما دارىندىلاردىڭ ءتۇبىرلى رولىن كورنەكتىلەندىرىپ، ءتۇزىلىس، مەحانيزم جاعىنان وقۋ - اعارتۋدىڭ، عىلىم - تەحنيكانىڭ، دارىندىلاردىڭ تاماشا اينالىمىن ۇزدىكسىز ىركىلىسسىزدەندىرۋ كەرەك.
ءبىر تۇلعالاندىرىپ جوبالاپ، العاشقى جاڭالىق اشۋ، شوعىرلى جاڭالىق اشۋ، اشىق جاڭالىق اشۋ سايكەستى تۇردە جۇيەلى باسەكە ابزالدىعىن قالىپتاستىردى −
حىفەي عىلىم ارالىندا ”جاساندى كۇن“ − تولىق اسقىن وتكىزگىش توكاماك يادرولىق بىرىگۋ تاجىريبە قوندىرعىسىن توڭىرەكتەي وتىرىپ، عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرى دەن قويا زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، جىلۋلىق يادرولىق بىرىگۋ رەاكسياسىن مەڭگەرۋ جانە ورنىقتى كۇيدەگى تەجەم سياقتى حالىقارالىق جالپىلىق عىلمي قيىن ماسەلەلەردى شەشتى، وسىدان كەيىن العاشقى جاڭالىق جاراتۋدا قامال الۋ ءبىر توپ جوعارى، جاڭا تەحنيكا جەتىستىكتەرىنىڭ اۋىسۋىن، وندىرگىش كۇشكە اينالۋىن ىلگەرىلەتتى؛ ”جاساندى كۇن“ جاساۋدىڭ مول تاجىريبەسىنە سۇيەنىپ، جۇڭگونىڭ عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرى دە حالىقارالىق تەرمويادرولىق بىرىگۋ تاجىريبە قازانى جوسپارىنىڭ ماڭىزدى كۇشىنە اينالدى...
”0 دەن 1گە دەيىنگى“ العاشقى جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتىپ، اناعۇرلىم كوپ ءتول جاسامپازدىق، وزگەرىستىك، ورنىن باسۋ سيپاتتى تەحنيكالاردى يگەرىپ، ”2<1+1 دەيتىن شوعىرلى جاڭالىق اشۋعا ءمان بەرىپ، جۇيەلى باسەكە ابزالدىعىن قالىپتاستىردى، جۇڭگونىڭ عىلىم - تەحنيكا كۇشتەرى دۇنيە ءجۇزى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ الدىڭعى لەگىن كوزدەپ، دۇنيە جۇزىلىك جاڭالىق اشۋ جەلىسىمەن توعىسىپ، جۇڭگونىڭ اقىل - پاراساتىن ارنادى.
جاڭالىق اشۋ تىزبەگى، كاسىپ تىزبەگى، قارجى تىزبەگى، دارىندىلار تىزبەگى ءبىر - بىرىمەن توعىسىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن دەر كەزىندە ءونىمدى قولدانىسقا يە ەتتى −
ۋحان گۋاڭگۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىندا قۇرىلعانىنا 4 جىلعا جەتپەيتىن ۋحان گوچۋاڭكى فوتو ەلەكتر جابدىقتارى شەكتى سەرىكتەستىگى دامۋ قارقىنىن تەزدەتتى. سەرىكتەستىكتىڭ بۇركىپ باسۋ تاقتاسىن جاساۋ تەحنيكاسى ورتا جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا داشۋەسى تاجىريبەحاناسىنان دۇنيەگە كەلىپ، مەملەكەتتىك جوبالاۋ جانە جاساۋ، جاڭالىق اشۋ ورتالىعىندا تەحنيكالىق دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، ەڭ سوڭىندا كاسىپورىنداردا كاسىپ سالالاندىرۋدى جۇزەگە اسىردى. قارجى تاپشى بولعاندا، ۇكىمەت قاتىستى باستاماشى كاسىپورىندار مەن كاسىپ قورىن دانەكەر ەتىپ، كاسىپورىننىڭ 100 ميلليون يۋاننان استام قارجى قۇراۋىنا كومەكتەستى؛ الارماندار از بولعاندا، گۋاڭگۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىنداعى كاسىپ سالاسى تىزبەگىنە سۇيەنىپ، كاسىپورىن اناعۇرلىم كوپ ساۋدا ورايىن تاپتى.
جاڭالىق اشۋ تىزبەگى، كاسىپ تىزبەگى، قارجى تىزبەگى، دارىندىلار تىزبەگى سىندى ”ءتورت تىزبەكتى“ توعىستىرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋداعى ”وقشاۋ ارال قۇبىلىسىن“ جويىپ، توعىسىپ، بىرگە ءومىر سۇرەتىن تاماشا ەكولوگيا قالىپتاستىرۋ كەرەك.
شەشۋشى ءتۇيىندى مىقتى يگەرىپ، سايكەسۋدى، ىقپالداستىقتى كۇشەيتىپ، شەگە قاعۋ رۋحىمەن ءتۇرلى رەفورما شارالارىنىڭ تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا دارىندىلارعا سۇيەنۋ، دارىندىلاردى باۋلۋدا وقۋ - اعارتۋعا سۇيەنۋ، وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، دارىندىلار ىشكى جاقتا سايكەسۋ، ءبىرىن - ءبىرى تىرەك ەتۋ كەرەك“.
وقۋ - اعارتۋدىڭ جالپىلىق رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، جوعارى ساپالى وقۋ - اعارتۋ جۇيەسىن جەدەل قۇردى −
”كەڭ دە دەربەس ورتا ءبىزدىڭ الدىڭعى شەپتە الاڭسىز ىزدەنىس جاساۋىمىزعا مۇمكىندىك جاسادى“. تاياۋدا بەيجيڭ جاراتىلىستىق عىلىمدار داشۋەسى الدىڭعى لەكتىك ايقاسپالى عىلىم زەرتتەۋ ورنىنىڭ پروفەسسورى چىن چيدىڭ توبى جاڭا تاكتيكانى باستاماشىلدىقپەن ورتاعا قويىپ، قاباتتالعان كۇن ەنەرگياسى باتەرياسىنىڭ پايدالانىلۋ عۇمىرىن بارىنشا ۇزارتتى.
وزگەشە ورنالاستىرۋ عىلىم – تەحنيكالىق كاسىپتەردى شۇعىل قاجەت ەتەدى، كاسىپتىك اعارتۋ مەن ادەتتەگى اعارتۋدىڭ توعىسۋىن، ءوندىرىس پەن وقىتۋدىڭ توعىسۋىن، عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋدىڭ توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى دارىندىلاردى تاربيەلەۋ جۇيەسىن قالىپتاستىردى... ”سان“ قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدان ”ساپانى“ جوعارىلاتۋعا دەيىن، جوعارى ساپالى وقۋ - اعارتۋ جۇيەسى جەدەل قۇرىلدى.
عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ، جاسامپازدىقتىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن تولىق قاۋلاتتى –
بيىل ەلىمىز تۇڭعىش اسقىن كريزيستىك كومىرتەگى قوس توتىعى جارىق جىلۋى گەنەراتور اگراگاتىن ءساتتى زەرتتەپ جاساپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى لەگىندە ءجۇردى. بۇل گەنەراتور اگراگاتى نەگىزدىك نازاريانى زەرتتەۋ، تەحنيكالىق جابدىقتاردى اشۋ، جۇيەلى شوعىرلاندىرۋ سياقتى كوپتەگەن بۋىنعا سايادى، جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى ەلەكتر زەرتتەۋ ورنى، چيڭحۋا داشۋەسى، شاندۇڭ ەلەكتر قۇرىلىسى 3 - سەرىكتەستىگى سياقتى 18 ورىننىڭ اقىل - پاراساتىن شوعىرلاندىرعان.
عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولدايتىن نەگىزدىك ءتۇزىم قالىپتاستىرۋ كەرەك. رەفورما تالابىن جەتە ءتۇسىنىپ، رەفورما جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتىپ، رەفورما جىگەرىن ساقتاپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، رەفورما ورنالاستىرۋلارىنىڭ تياناقتانىپ، ناتيجە بەرۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، تۇتاس قوعامنىڭ جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق جاراتۋداعى وراسان زور كومەسكى كۇشىن قاۋلاتۋ كەرەك.
دارىندىلاردى دامىتۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، جاڭالىق اشا دامۋدىڭ دارىندىلار نەگىزىن بەكەمدەدى −
دارىندىلاردى دەن قويا تاربيەلەپ، دارىندىلاردى دەربەس تاربيەلەۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىردى. بىلتىر بەيجيڭ پوچتا - تەلەگراف داشۋەسى ۇزدىك ينجەنەرلەر شۋەيۋانىن قۇرىپ، 20 عا جۋىق جەتەكشى كاسىپورىنمەن بىرلەسىپ، ”كاسىپورىن تاقىرىپ شىعارۋ، مەكتەپ پەن كاسىپورىن بىرگە جاۋاپ قايتارۋ“ سىندى تاربيەلەۋ ۇلگىسىن قاراستىردى.
دارىندىلاردى دەن قويا باۋراپ، دارىندىلار شوعىرلانعان ”كۇشتى ماگنيت ءورىسىن“ قالىپتاستىردى. جاسىمەن ساناسپادى، ”قالپاعىنا“ قارامادى، كەزىندە شەتەلدەگى جوعارى مەكتەپتەردە ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ىستەگەن جاڭ زىڭحۇي 2021 - جىلى شىنجىن جاراتىلىستىق عىلىمدار داشۋەسىنە كىرىپ، قىزمەتى تەز ارادا دۇرىس ارناعا ءتۇسىپ، ءدارى - دارمەكتى سۇرىپتاۋمەن، انتيدەنە جوبالاۋمەن دەن قويا اينالىسىپ، ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى.
قاتتى كۇش بولسىن، الدە جۇمساق كۇش بولسىن، سايىپ كەلگەندە، دارىندىلار قۋاتىنا سۇيەندى. جاڭالىق اشۋ زاڭدىلىعىنا ۇيلەسەتىن دارىندىلاردى باسقارۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن، ساپاسىن، ناقتى ونىمدىلىگىن، ۇلەسىن جەتەكشى ەتكەن دارىندىلاردى باعالاۋ جۇيەسىن ورناتىپ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ، عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ جانە كاسىپورىنداردىڭ دارىندىلار اۋىس - كۇيىس ارناسىن اشتى... ءبىر قىدىرۋ پارمەندى شارا دارىندىلاردىڭ جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتتى.
تاماشا ۇيرەنۋ ستيلىن جەتىلدىرىپ، عالىمدار رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، جالپى حالىقتىڭ عىلمي ساپاسىن جوعارىلاتتى... تاماشا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسى ۇزدىكسىز قالىپتاسىپ، جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولدايتىن قۇنارلى ورتا بەكەمدەلىپ، ءتول جاسامپازدىق جەتىستىكتەرىنىڭ ۇزدىكسىز جارىققا شىعۋىن، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىنىڭ ءونىمدى تۇردە كادەگە جاراۋىن ىلگەرىلەتتى.
شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ ەلىمىزدىڭ وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جالپى جاعدايىنداعى ۇيىتقىلىق ورنىنا تاباندى بولىپ، جاپپاي جاڭالىق اشۋدى قولدايتىن ءتۇزىلىس، مەحانيزم ورناتىپ، رەفورما ارقىلى جاڭالىق اشۋعا دەم بەرىپ، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، مەملەكەتتى عىلىم - تەحنيكامەن، وقۋ - اعارتۋمەن گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن، مەملەكەتتى دارىندىلار ارقىلى قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، وقۋ - اعارتۋدىڭ، عىلىم - تەحنيكانىڭ، دارىندىلاردىڭ نەگىزدىك، ستراتەگيالىق تىرەكتىك رولىن كۇشەيتسەك، ءسوز جوق، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ءىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە سارقىلماس قوزعاۋشى كۇش قوسا الامىز.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى