جۇڭگو ەكونوميكاسى كۇردەلى جاعدايدان تايسالماي ورنىقتى العا باستى (2019 - جىلعى جۇڭگو ەكونوميكاسىن بايقاۋ ①)

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى لۋ يانان، جاۋ جانحۇي، ديڭ ي - تيڭ 

2019.12.09 15:39   كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

　　ەكونوميكا، قوعام باياندى، اقاۋسىز دامىدى، «13 - بەس جىلدىق» جوسپاردىڭ باستى كورسەتكىشتەرىنىڭ اياق الىسى مەجەگە ۇيلەستى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدا تىڭ دا كەلەلى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتتى... 2019 - جىلدىڭ سوڭى تاياپ كەلەدى، وسى مەزگىلدە جۇڭگو ەكونوميكاسىندا ساپالى ناتيجە بايقالدى.

　　«ورنىقتىلىق بارىسىندا جاقسارۋ، ۇزاق ۋاقىت جاقسارۋ − جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ وزگەرمەگەن ءارى وزگەرمەيتىن جالپىلىق بەتالىسى». 2019 ـ جىل − جاڭا جۇڭگو قۇرىلعانىنىڭ 70 جىلدىعى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ شەشۋشى جىلى. ەل ءىشى ـ سىرتىنداعى حاۋىپ ـ قاتەر، سىن ـ سايىس كورنەكتى جوعارىلاعان كۇردەلى جاعدايدا، شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا بۇكىل پارتيا، بۇكىل ەل ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكپەن قيىنشىلىقتى جەڭە العا ۇمتىلدى، جۇڭگو ەكونوميكاسى كۇردەلى جاعدايدان تايسالماي ورنىقتى العا باستى.

　　ورنىقتىلىق − جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى جاعدايى

　　2 ـ كەزەكتى يمپورت كورمە اشىلعان كۇننىڭ ەرتەسىندە ارگەنتينانىڭ سيىر ەتى كورمە رايونىندا ادامدار قايشالىسىپ، 100 دەن استام ساتىپ الۋشى قورالانىپ جينالدى، كورمەگە قاتىناسقان كاسىپورىنداردىڭ جاۋاپتىلارى: «جۇڭگو قاشان دا بىزگە توسىن جاڭالىق سيلايدى» دەستى. ارگەنتينانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى دەەگو گەتەگو اسەرلەنىپ: «جۇڭگو بازارى دۇنيە جۇزىندەگى ءارقانداي بازارمەن سالىستىرعاندا مىعىم ومىرشەڭدىك كۇشكە يە» دەدى.

　　«ومىرشەڭدىك» − 2019 ـ جىلعى جۇڭگو ەكونوميكاسىنداعى شەشۋشى سوزدەردىڭ ءبىرى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسىندا ورنىققان، قۇرىلىمى ساپالىلانعان، كورىنەۋ تۇيىندەر كوپتەپ بايقالعان ومىرشەڭدىك كۇشكە تولى جاعداي جارىققا شىقتى.

　　− ساپا جۇرت نازارىن اۋدارىپ، ەكونوميكانىڭ ارتۋ قارقىنى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتارعا ءوتتى.

　　بيىل جىل باسىنان بەرى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋ قارقىنى باياۋلاپ، حالىقارالىق اقشا قورى ۇيىمى (IMF) دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋ قارقىنى مەجەسىن %3 كە تومەندەتتى. ال جۇڭگونىڭ الدىڭعى ءۇش توقسانداعى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋ قارقىنى %6.2 بولدى.

　　«%6.2 تىك ارتۋ قارقىنى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ءالى دە جوعارى ارتۋ قارقىنى سانالادى». مەملەكەتتىك ساناق مەكەمەسىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى ماۋ شىڭيۇڭ بىلاي دەدى: «العاشقى مەجەگە قاراعاندا، بۇكىل دۇنيە جۇزىندەگى ەكونوميكاسىنىڭ جالپى مولشەرى ءبىر تريلليون دوللاردان اساتىن ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ ىشىندە بۇل قارقىن ەڭ تەز سانالادى ەكەن».

　　ىشكى جاقتا سالىستىرۋ جاساعاندا دا، وسى ارتۋ قارقىنىنىڭ ساپالىق كورسەتكىشى جەتكىلىكتى سانالادى. ەكونوميكانىڭ ارتۋ قارقىنى ازىراق باياۋلاعانىمەن، باعا فاكتورىن شىعارىپ تاستاعاندا، قازىر جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ جالپى مولشەرى 1992 - جىلداعىنىڭ 10 ەسەسىندەي بولىپ وتىر؛ ال ءاربىر پايىز ارتۋدان تۋىنداعان ەكونوميكالىق ارتۋ مولشەرى دە 1992 - جىلداعىنىڭ 10 ەسەسىنە بارابار كەلەدى. (تولىق مازمۇنىن حالىق تورابىنىڭ حانزۋشا ارناسىنان وقي الاسىزدار)

　　كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى