اقىندارىمىز ايتىس مايدانىنان بايگەلى ورالدى

2014.10.21 13:28  

　　گۇلميرا داۋلەتبەك قىزى حابارلايدى. قىركۇيەكتىڭ 12 -، 13 - كۇندەرى موڭعۇليا رەسپۋبىليكاسىنىڭ بايانولگەي ايماعىندا باتىر ەرجانىبەك بەرداۋلەت ۇلىنىڭ تۋىلعانىنا 300 جىل تولۋى بايلانىسىمەن ۇلان اسىر اس بەرىلدى. شاراعا جۇڭگو، قازاقستان، تۇركيا، موڭعۇليا، وزبەكستان ەلىنە كەلگەن قوناقتار، ونەرپازدار قاتىناستى، حالىقارالىق ايتىسقا التاي ايماعىنان قاناتبەك زايتوللا ۇلى مەن ەربولات سەرعازى ۇلى قاتىناستى. 12 - قىركۇيەك باستالىپ 13 - قىركۇيەكتە اياقتاعان ايتىستا باعالاۋ جوسپارى بويىنشا 24 اقىننان 14 اقىن، 14 اقىننان 4 اقىن، 4 اقىننان 2 اقىن، سوڭىندا باس جۇلدەگەردى سارالاۋ وتكىزىلدى. سوڭعى مارەدە ايماعىمىزدان بارعان قۇرمانبەكتىڭ شاپانىنىڭ ەتەگىنە ورالىپ ءجۇرىپ ايتىس مايدانىنا كەلگەن، تانىمالى ايتىس اقىنى قاناتبەك زايتوللا ۇلى باس بايگەنى يەلەپ، باتىر بابامىز اتىنداعى قۇرمەت وردەنىن مويىنىنا تاقتى.

　　كەپ تۇرمىن الامانعا جۇگىرگەلى،

　　تۇياعىن تۇلپارىمنىڭ ءدۇبىر كەردى.

　　كوپ اقىننىڭ ىشىنەن راحىمەت،

　　تەكەدەي تاڭداپ الدىڭ ءىنىم مەنى، - دەپ تولعاعان سۇيەنىشكە:

　　جىگىت ەم جۇرەگىندە بار قاناعات،

　　قارسى الدى بايانولگەي ارمان الاپ.

　　تەكە دەپ قۇنىڭىزدى تۇسىرمەڭىز،

　　وتىرمىن كوش باستايتىن نارعا بالاپ، ـ دەگەن تاپ بەرمەدەگى ءتىل قۇدىرەتىمەن قارسىلاسىن مويىنداتتى. ايتىستىڭ ءۇشىنشى اينالىمىندا قازاقستان رەسپۋبىليكاسى تۇركستان قالاسىنان كەلگەن شۇعايىپ سەزىمحان ۇلىمەن ايتىستا:

　　باعالاپ بويىمداعى ونەر قۇنىن،

　　كوكتەتتىم كوكىرەكتە ولەڭ گۇلىن.

　　شۇعايىپتاي باۋىرىم ەسەنبىسىڭ،

　　ەستى ءسوزدى ەل كۇتەت سەنەن بۇگىن.

　　سەزىمحانداي اقىننىڭ بالاسىسىڭ،

　　جولى اشىق بولسىن دەيمىن ونەرلىنىڭ،

　　قاسقا ايعىردان قاسقا بوپ تۋماسادا،

　　وزىڭدەي تۋعانى ءجون توبەل قۇلىن ، ـ دەپ قالجىڭمەن باستاعان قاناتبەككە :

　　ايتىسسام قاناتبەكپەن جىر قىزادى،

　　جاقسى اقىن جۇرتتى وزىنە بۇرعىزادى.

　　قاناتبەك اكەم جايلى ايتىپ كەتتى،

　　مۇندايدا مەن قىزباسام كىم قىزادى،

　　سەزىمحان ول ايتىستىڭ ايعىرى ەدى،

　　ونى ايتسام مىنا حالىق دۋ قىزادى،

　　كەشەگى اتالارىم ايتقاندايىن،

　　جاقسى ايعىر جاقسى قۇلىن تۋعىزادى، ـ دەپ قالجىڭعا قالجىڭ قايتاردى.

　　الايدا سوزدەن توسىلماعان قاناتبەك :

　　ەندەشە وڭ جولىمدى جۇرت تىلەسىن،

　　كەلگەندە باي ولكەگە قۇتتى مەشىن.

　　اكەمىز جاقسى ايعىر ەدى دەيسىڭ،

　　ەندەشە ۇيىرلەرى قۇتتى بولسىن.

　　قۇلىندى توپ ـ توبىمەن ورگىزەتىن،

　　ايعىرىڭنىڭ بۋىنى مىقتى بولسىن، ـ دەپ ايتا كەلە:

　　وتىرىپ ويدىڭ وزىق كەمەسىنە،

　　سالايىن ءبىر تاريحتى ەل ەسىنە.

　　شاش اپاڭ جانىبەككە جۇكتى كەزدە،

　　جەرىك بولعان دەسەدى ءبورى ەتىنە.

　　سودان جاكەڭ كوكجال بوپ تۋىلىپتى،

　　18 ـ عاسىردىڭ بەلەسىندە،

　　ال بۇگىن كەي ايەلدەر جۇكتى بولسا،

　　جەرىك بوپ ءجۇر اراقپەن تەمەكىگە.

　　جۇكتى انانىڭ تۇتىنعان دۇنيەسى،

　　سىڭەدى نارەستەنىڭ دەنەسىنە.

　　سودان ۇرپاق تۋادى «ەسالاڭ» بوپ،

　　اعايىن بۇل سوزىمە سەنەسىڭ بە،

　　شاش اپاڭداي كوبەيسىن تەكتى انالار،

　　ۇرپاعىن كوتەرەتىن توبەسىنە، ـ دەپ ۇلت ەرتەڭى بولعان ۇرپاقتار تاعدىرىنان الاڭدايتىن اقىن كوڭىلىن ايگىلەدى.

　　سوڭعى مايداندا قارسىلاسى سەمەيدەن كەلگەن ستۋدەنت اقىن ەرلان داۋلەت ۇلىمەن ايتىستى ءتىپتى دە قىزعىندى بولدى.

　　قاناتبەكتەي اعامىز اڭساپ كەپتى،

　　ەركىندەي اعاسىنا تارتىپ تۋعان.

　　قوناقتىڭ قۇدىرەتى وسى ەمەسپە،

　　مىنا بىزدەن مەرەيى ارتىپ تۋعان، ـ دەپءسوز باستاعان ەرلان،

　　جانىبەكتىڭ ءۇش ءجۇز جىل مەرەيىندە،

　　كەت اعا ويداعىڭدى سارقىپ بۇگىن. ـ دەپ ءوز كەزەگىن بەردى.

　　كەزەگىن كۇتكەن قاناتبەك:

　　قالمايدى جۇيىرىكتەرىن ەل تۇستەمەي،

　　باۋىرىم سەندە مەنەن كەم تۇسپەگەي.

　　سارقىلىپ قالادى دەپ الاڭداما،

　　جىگىت ەم ۇلىڭگىر جاق، ەرتىس كومەي ـ دەپ بوگەۋدەن اعىتىلعان تاسقىنداي اعىتىلدى.

　　ايتىستا التاي ايماعىنان بارعان ەربولات سەرعازى ۇلى مەن تۇركستان قالاسىنان بارعان شۇعايىپ سەزىمحان ۇلىنىڭ ايتىسى دا جۇرت كوڭىلىنەن شىقتى. ەكى اقىن دا شاپپا ـ شاپ سۋىرىپ سالىپ، ايتىس مايدانىندا شەبەرلىگىن تانىتتى. سونىمەن ءادىلقازىلاردىڭ ساراپتاۋىمەن ايتىستىڭ باس بايگەسىن التاي ايماعىنان بارعان قاناتبەك زايتوللا ۇلى، ءبىرىنشى ورىندى سەمەي اۋدانىنان ەرلان داۋلەت ۇلى، ەكىنشى ورىندى التاي ايماعىنان بارعان ەربولات سەرعازى ۇلى،ءۇشىنشى ورىندى تۇركستان قالاسىنان بارعان شۇعايىپ سەزىمحان ۇلى يەلەدى.

　　كەلۋ قاينارى: التاي اقپارات تورابى