ورنىقتىلىق، دامۋ، ەكولوگيا، شەكارانى كۇشەيتۋ سىندى 4 ءىرى ءىستى ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي مىقتى يگەرەيىك

9 - ايدىڭ 20 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىن باستاپ لحاساعا بارىپ، شيزاڭ اۆتونوميالى رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 60 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ قيمىلىنا قاتىناسىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ قىزمەت مالىمەتىن تىڭدادى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.

10 - باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزى العا باسۋ بەتالىسىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، قۇدىرەتتى كۇش ۇيىستىرىپ، قارلى ۇستىرتتەگى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىن قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتۋگە ىنتالاندىردى. كوپشىلىك مىنالاردى ءبىلدىردى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، ءتۇسىنىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت جالپى ارناسىنا تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن تولىق، دۇرىس، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ورنىقتىلىق، دامۋ، ەكولوگيا، شەكارانى كۇشەيتۋ سىندى 4 ءىرى ءىستى ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ويداعىداي يگەرىپ، ىنتىماقتى، باي، وركەنيەتتى، جاراسىمدى، كورىكتى سوتسياليستىك وسىزاماندانعان جاڭا شيزاڭ قۇرۋعا قۇلشىنۋ كەرەك.

شيزاڭنىڭ ساياسي ورنىقتىلىعىن، قوعام ورنىقتىلىعىن، ۇلتتار ىنتىماعىن، ءدىن تاتۋلىعىن ساقتاۋ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شيزاڭ اۆتونوميالى رايوندىق كوميتەتى پارتيا مەكتەبىنىڭ (شيزاڭ اۆتونوميالى رايوندىق اكىمشىلىك شۋەيۋانى) ساباقحاناسىندا تاربيەلەنۋشىلەر قىزۋ تالقى جۇرگىزدى، 5 جىلدان بەرى بۇل ارادا ىلگەرىندى كەيىندى 10 كەزەك جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ ارناۋلى تاقىرىپتىق زەرتتەۋ تالقىلاۋ كۋرسى اشىلدى. ”ءبىز باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، پارتيانىڭ جاسامپازدىق نازارياسىن كادرلاردى تاربيەلەۋدىڭ، باۋلۋدىڭ جالپى بارىسىمەن، ءار جاعىمەن ساباقتاستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن اناعۇرلىم بەرىك ورناتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، شيزاڭ اۆتونوميالى رايونى قۇرىلعان 60 جىلدان بەرگى شۇعىلالى تابىستاردى كەڭ كولەمدە ۇگىتتەپ، جاڭا داۋىردەگى شيزاڭ حيكاياسىن ويداعىداي باياندايمىز، ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىن ’بەستى شىنايى مويىنداۋدى‘ ۇزدىكسىز كۇشەيتۋگە جەتەكتەيمىز“ دەدى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شيزاڭ اۆتونوميالى رايوندىق كوميتەتى پارتيا مەكتەبى (شيزاڭ اۆتونوميالى رايوندىق اكىمشىلىك شۋەيۋانى) وقىتۋ ىستەرى ءبولىمىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ۋاڭ شۇيجاڭ.

ناچۇي قالاسى بيىل جىل باسىنان بەرى 4384 رەت ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ قيمىلىن ورىستەتىپ، ”ءجۇز كۇندە وتباسىلارىن ارالاپ تەكسەرۋ زەرتتەۋ“ قيمىلىنا سۇيەنىپ، بۇقارانىڭ مۇڭ مۇقتاجىن شەشتى. ”ءبىز مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى قالالاردىڭ جەتىستىكتەرىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەيمىز“ دەدى ناچۇي قالالىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، بىرلىكساپ ءبولىمىنىڭ باستىعى چىلاي تاجى.

”ءدىننىڭ تاتۋلىعى ءدىن ءىستەرىن باسقارۋدى زاڭمەن جونگە سالۋ، جۇيەلىلەندىرۋ، تۇزىمدەندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ ورنىقتى ىلگەرىلەۋىنەن ايرىلا المايدى“. جۇڭگو بۇددا ءدىنى قوعامى شيزاڭ بولىمشە قوعامى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، باس حاتشىسى ليۋ جوۋپيڭ بىلاي دەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ەلىمىزدىڭ ءدىندى جۇڭگوشالاندىرۋدى جۇيەلى ىلگەرىلەتۋ، ءدىن ءىستەرىن جونگە سالۋدى زاڭمەن جونگە سالۋدى كۇشەيتۋ تالابى بويىنشا، زاڭزۋلار ارقىلى تارالعان بۇددا ءدىنىن سوتسياليستىك قوعامعا ۇيلەسۋگە جەتەكتەۋ كەرەك.

”ءنومىر جيناقتاپ ايىرباستاۋ مەحانيزمىن اتقارۋ ەگىنشى مالشىلاردىڭ اۋىل قىستاقتى جونگە سالۋعا ات سالىسۋ بەلسەندىلىگىن قوزعاپ، ەسكى سالت سانانى، ناشار ادەتتەردى الاستاۋدى، قايشىلىقتار مەن داۋ شارلاردى شەشۋدى ىلگەرىلەتىپ، كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى. پارتيا قۇرىلىسى ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، بۇقاراعا قىزمەت وتەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، قوعامدىق جونگە سالۋدىڭ نەگىزىن بەكەمدەۋىمىز كەرەك“ دەدى شاننان قالاسى چيۇڭجيە اۋدانى لايۇي اۋىلى چياڭجي قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى گادو نىق سەنىممەن.

ءىس جۇزىندىكتى شىعار ءتۇيىن ەتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتتى

رىكازى قالاسىندا قازىر جالاڭاش ارپا مانەرلەيتىن 9 باستاماشى كاسىپورىن بار، جىلىنا 25 مىڭ توننادان استام جالاڭاش ارپا مانەرلەيدى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ءۇستىرتتىڭ ەرەكشە باسىمدىققا يە كاسىپ سالاسىن جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي دامىتۋ كەرەك“. ”رىكازى ماڭىزدى جالاڭاش ارپا وندىرەتىن نەگىزگى رايون رەتىندە، جالاڭاش ارپا كاسىبىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ۇستىرتتەگى وسى ەرەكشە باسىمدىققا يە كاسىپتى بۇقارانىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدىڭ التىن كىلتىنە اينالدىرادى“ دەدى رىكازى قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل قىستاق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى ياڭ چاۋ.

ۇشى قيىرسىز سايجيلا تاۋى، سىچۋان شيزاڭ تەمىر جولى نىسانى قۇرىلىسىنىڭ جۇمىس ورنى، جۇڭگو تەمىر جول تۋنەل مەكەمەسى توبىنىڭ قالقان جاساۋشى شوفەرى، جوعارى دارەجەلى تەحنيك مۋيۇڭچي وسى ارادا 5 جىل شايقاس جاسادى، ”باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتايمىن، مەن ’ەكى جول‘ رۋحىنا جانە چيڭحاي شيزاڭ تەمىر جولى رۋحىنا مۇراگەرلىك ەتىپ جانە ونى ساۋلەلەندىرىپ، سىچۋان شيزاڭ تەمىر جولىن ويداعىداي سالۋعا جاستىق كوكتەمىم مەن كۇش قۋاتىمدى ارنايمىن!“.

بۇگىنگى لحاسا قالاسى، ونىڭ وڭتۇستىك - سولتۇستىگىندەگى تاۋلار جاسىل جەلەك جامىلعان. ”باس شۋجي شي جينپيڭ ’دۇنيە ءجۇزىنىڭ جوتاسى‘ مەن ’ازيا سۋ قامباسىن‘ ويداعىداي قورعاۋدى تالاپ ەتتى. ءبىز ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شيزاڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن شىن مانىندە ويداعىداي قورعاپ، كورىكتى شيزاڭ قۇرۋ جالپى حالىقتىق ارەكەتىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، مەملەكەتتىڭ ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسىن اناعۇرلىم بەكەمدەۋىمىز كەرەك“ دەدى شيزاڭ اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، مەڭگەرمە باستىعىنىڭ ورىنباسارى لي سان.

قازىر چاڭدۋ قالاسى چايا اۋدانىنداعى 124 وتباسى، 553 ادام قايتا كەدەيلەسۋدەن ساقتانۋدى باقىلاۋ تەكسەرۋ وبيەكتىسىن يكەمدى اداقتاۋدان ءوتىپ، 46 مىڭ 800 ەڭبەككۇش جوعارى ساپالى جۇمىسقا ورنالاستى. ”باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ’جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋ مەن اۋىل - قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، جۇمىستاندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، زەينەتكەرلىك، بالالار باقشاسى سياقتى حالىق تۇرمىسى قىزمەتتەرىن تىڭعىلىقتى ىستەۋ كەرەك‘. ءبىز جاۋاپكەرشىلىگىمىزدىڭ اۋىر ەكەنىن تەرەڭ سەزىندىك، كەلەسى قادامدا قاتىستى قىزمەت شارالارىن ناقتى، ەگجەي تەگجەيلى تياناقتاندىرامىز“ دەدى چايا اۋدانىنىڭ اكىمى لي چىڭگۋاڭ.

8 - ايدىڭ 20 - كۇنىنە دەيىن جەر سىلكىنىسى اپاتىنا ۇشىراعان 3723 وتباسى، 20 مىڭ 468 ادام جاڭا ءۇيدىڭ كىلتىن الدى. ”وسىنشاما تەز ۋاقىتتا بەرىك تە ادەمى جاڭا ۇيگە كوشىپ كىردىك، پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنا العىس ايتامىز“ دەدى ديڭرى اۋدانى جاڭسۋ اۋىلى سىنگا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى زاشيلوپتىڭ جۇزىنەن باقىت لەبى ەسىپ. ديڭرى اۋداندىق پارتكومى شۋجيىنىڭ ورىنباسارى، اۋدان اكىمى زاشيدۇنجۋ بىلاي دەدى: ”بىز اپاتتان كەيىنگى قايتا قۇرۋدىڭ سوڭعى قىزمەتتەرىن ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەپ، كاسىپ سالاسى قۇرىلعىلارىن كەمەلدەندىرۋدى جەدەلدەتىپ، قىستاقتىڭ بەت بەينەسىن كۇش سالا جاقسارتىپ، جۇمىستانۋدى، كىرىستى ارتتىرۋدى ۇزدىكسىز جەبەيمىز“.

پارتيانىڭ باسشىلىعىنا باستان اياق تاباندى بولىپ، پارتيا قۇرىلىسىن كۇشەيتتى

الي رايونى پۋلان اۋدانى كىجيا قىستاعى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى ءبىر جىلدان بەرى ەگىنشى مالشى پارتيا مۇشەلەرىن 58 رەت شوعىرلى ۇيرەنۋگە ۇيىمداستىردى. ”ءبىز ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىن تاباندىلىقپەن پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋعا، پارتياعا ىلەسۋگە ىنتىماقتاستىرا باستاپ، شەكارا قۇرىلىسى، ەرەكشە كاسىپتەردى دامىتۋ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ سياقتى ءتۇيىندى مىندەتتەردى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتەمىز“ دەدى الي ايماقتىق ساياسي كەڭەستىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى، پۋلان اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى لي پيڭ.

تاياۋدا شاڭحايدان شيزاڭعا كومەككە كەلگەن جاڭا ءبىر توپ كادر ارالاپ تەكسەرۋ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ساياساتتىق بەتالىسقا ۇيلەسەتىن، قارجى قوسۋ بەتالىسىنا ۇيلەسەتىن نىسانداردى دايىنداۋدا. شاڭحاي قالالىق 11 توپتا شيزاڭعا كومەككە كەلگەن كادرلار بايلانىس گرۋپپاسىنىڭ باستىعى، رىكازى قالالىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار قالا باستىعى شىن مين بىلاي دەدى: ”باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، شيزاڭعا كومەككە كەلگەن كادرلار ناقتى ءىس ىستەۋ، ناقتى ناتيجە جاراتۋ ارقىلى باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتتەرىن تەرەڭدەتىپ، جەرگىلىكتى بۇقاراعا باقىت جاراتادى“.

لينجى قالاسى بايي رايونى گالا قىستاعىندا ءار جىلى كوكتەمدە شاپتول گۇلى قۇلپىرا اشىلىپ، شار تاراپتان كەلگەن ساياحاتشىلاردى باۋرايدى. گالا قىستاعىنداعى پارتيالى كادرلار سيىر قوراسىن، قورعان داۋالىن باستاماشىلدىقپەن شاعىپ، بۇكىل قىستاقتى قونىس ورتاسىن جونگە سالۋعا جەتەكتەدى. ”ءبىز پارتيا ۇيىمىنىڭ ۇيىستىرۋ قۋاتى مەن جاۋىنگەرلىك قۋاتىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ’تاۋحۋا قىستاعى‘ ماركاسىن اناعۇرلىم جارقىراتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ اناعۇرلىم باقىتتى، تاماشا تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز“ دەدى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەسى باي ماياڭ.

لحاسا قالاسى ورتالىقتىڭ سەگىز ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرۋ جونىندەگى ۇيرەنۋ تاربيەسىن تىڭعىلىقتى ورىستەتىپ، 21 مىڭنان استام رەت شوعىرلى ۇيرەندى، بۇعان 3949 نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمى قامتىلدى. ”ستيل قۇرىلىسىنىڭ جاڭا ناتيجەسىن شيزاڭدى جونگە سالۋدىڭ، شيزاڭدى ورنىقتىرۋدىڭ، شيزاڭدى گۇلدەندىرۋدىڭ قۇدىرەتتى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرۋ كەرەك“ دەدى لحاسا قالالىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ ورىنباسار باستىعى، قالالىق ۇيرەنۋ تاربيە قىزمەتى ارناۋلى كۋرسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ميماسىرىن.

شيزاڭ اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، باقىلاۋ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى داڭ ۋانجۇن بىلاي دەدى: ”باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن جەتەكشى ەتىپ، شىرىكتەسۋگە باتىلدىق ەتپەۋدى، شىرىكتەسۋگە مۇمكىندىك بولماۋدى، شىرىكتەسۋدى ويىنا الماۋدى ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ، قاتاڭ باسقارۋ مەن مەيىر باعىشتاۋدى ۇشتاستىرۋعا، شابىتتاندىرۋ مەن تەجەۋگە تەڭ ءمان بەرۋگە تاباندى بولىپ، ىنتىماقتى، باي، وركەنيەتتى، جاراسىمدى، كورىكتى سوتسياليستىك وسىزاماندانعان جاڭا شيزاڭ قۇرۋعا پارمەندى كەپىلدىك ازىرلەۋ كەرەك“.

(«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى يۋان چۋان، چيۇڭداجوگا، شيان يۇڭ، شۇي شى - ياۋ)