رەسەي مەن تۇركيانىڭ «قايتا جاراسۋىنا» كىم دانەكەر بولدى؟

قازاقستان پرەزيدەنتى قيۋىن كەلتىردى، تۇرىك ساۋداگەرى الدىمەن جول سالدى

2016.08.11 15:54   كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

　　تۇركيا پرەزيدەنتى ەرەجەپ تايىپ ەردوعان 9 – تامىزدا رەسەيگە ساپارلاي بارىپ، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن سانكت – پەتەربۋرگتا كەڭەس وتكىزدى. بۇل تۇركيا بىلتىر قاراشادا رەسەي اسكەري ۇشاعىن اتىپ تۇسىرگەننەن بەرى، ەكى ەل باسشىلارىنىڭ تۇڭعىش رەت كەزدەسۋى ءارى تۇركيادا ىسكە اسپاعان ساياسي وزگەرىس تۋىلعاننان كەيىن، ەردوعاننىڭ تۇڭعىش رەت شەتەلگە ساپارلاي بارۋى.

　　تۇركيا «ھۇرريەت» گازەتى جاريالاعان ماقالاعا قاراعاندا، ەكى ەل قارىم – قاتىناسىنىڭ وڭعا باسۋىنا قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن تامىر – تانىسى كوپ تۇرىك ساۋداگەرى سەبەپكەر بولعان.

　　تۇرىك ساۋداگەرى الدىمەن جول سالدى

　　تۇركيا بىلتىر قاراشادا رەسەي ۇشاعىن اتىپ تۇسىرگەننەن كەيىن رەسەي ۇكىمەتىنىڭ ەكونوميكالىق جازالاۋىنا ۇشىراپ، ەكى ەل قارىم – قاتىناسى داعدارىسقا تۇسكەن بولاتىن. وسىدان جارىم جىلدان كەيىن، ماۋسىمنىڭ سوڭىندا ەردوعان پۋتينعا كەشىرىم سۇراۋ حاتىن جولداپ، سوڭىنان پۋتينمەن تەلەفوندا سويلەسىپ، ەكى ەل قارىم – قاتىناسى جىلدام قالپىنا كەلدى.

　　تۇركيا «ھۇرريەت» گازەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، تۇركيا ۇكىمەتى كەشىرىم سۇراۋدىڭ الدىندا تۇركيانىڭ توقىما سالاسىنداعى شونجارى ءجاۋىت شاگلار ارقىلى «راقايلاسۋ» ويىن بىلدىرگەن.

　　ءجاۋىت ءىرى ساۋداگەر، رەسەيدە دە دوستارى كوپ. داعىستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك باسشىسى مازان ابدىراگيبوۆپەن دە قارىم – قاتىناسى جاقسى، ابدىراگيبوۆ پۋتيننىڭ سىرتقى ىستەر اقىلشىسى يۋري ۋشاكوۆپەن سىرالعى تانىس.

　　سونىمەن، ەردوعاننىڭ باس يزەۋىمەن، تۇركيا پرەزيدەنتىنىڭ مالىمدەمەشىسى يبىراحيم جالۇن ءساۋىر ايىندا پۋتيننىڭ سىرتقى ىستەر اقىلشىسى ۋشاكوۆپەن كەزدەسىپ، تۇركيانىڭ رەسەيدەن كەشىرىم سۇراۋ ءىسىن جەدەلدەتتى.

　　«ھۇرريەت» گازەتىندەگى ماقالاعا قاراعاندا، شاگلار 1999 – جىلى تۇركيا ۇكىمەتىنىڭ كۇرد جۇمىسشىلار پارتياسىنىڭ باسشىسى ابدۋللا وجالاندى قولعا الۋ سىندى قۇپيا ارەكەتىندە ماڭىزدى رول اتقارىپ، كەنياداعى تۇركيانىڭ قۇپيا مىندەتتى قىزمەتكەرلەرىنە جەكەلىك ۇشاعىن پايدالانۋعا بەرگەن.

　　وجالان 1999 – جلى قاڭتاردا تۇركيا ۇكىمەتىنىڭ قولعا الۋىنان قاشىپ، گرەتسيادا ەكى كۇن تۇرعاننان كەيىن، كەنياعا بەتتەگەن جولىندا تۇركيا قۇپيا مىندەتتى قىزمەتكەرلەرىنىڭ قولىنا ءتۇسىپ، تۇركياعا قايتارىلعان سوڭ ومىرلىك قاماق جازاسىنا ۇكىم ەتىلگەن.

　　پرەزيدەنتتىڭ قيۋىن كەلتىرۋى

　　بۇل ىستە ماڭىزدى رول اتقارعان تاعى ءبىر ادام ــ قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. نازاربايەۆتىڭ پۋتينمەن دە، ەردوعانمەن دە قارىم – قاتىناسى جاقسى، تۇركيانىڭ كەشىرىم سۇراۋ حاتىن پۋتينعا بەرۋدىڭ ءسات ساعاتىن نازاربايەۆ ورنالاستىردى.

　　«ھۇرريەت» گازەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، 22 – ماۋسىمدا وزبەكستاندا اشىلىپ جاتقان شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ باسشىلار ماجىلىسىندە پۋتين مەن نازاربايەۆ كەزدەستى. وسى رەتكى كەزدەسۋدەن كەيىن نازاربايەۆ كەشىرىم سۇراۋ حاتىن بەرۋدىڭ وراتى كەلگەنىن بايقاپ، تۇركيا جاققا دەرەۋ حابار بەرەدى. تۇركيا ءمانساپتىلارى مەن قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىك قىزمەتكەرلەرى دە كەشىرىم سۇراۋ حاتىنىڭ ءسوز – سويلەمدەرىن بىرگە كەڭەسىپ جازادى.

　　تۇركيا پرەزيدەنتىنىڭ مالىمدەمەشىسى جالۇن 24 – ماۋسىمدا نازاربايەۆتىڭ شاقىرۋىمەن تاشكەنتكە جەتەدى، نازاربايەۆ تۇركيا جاقتىڭ حاتىن كورگەننەن كەيىن، تۇركيا جاقتىڭ ۋاكىلدەرىنە ۋشاكوۆپەن كەزدەسۋ ءساتىن تۋدىرادى. ۋشاكوۆ حاتتى پۋتينعا جەتكىزىپ، پۋتين بۇل حاتتىڭ مازمۇنىن قابىلدايتىنىن بىلدىرەدى. گازەتتە جازىلۋىنشا، تۇركيا ۋاكىلدەرى سول كەزدە پۋتيننىڭ ىرگەلەس بولمەدە وتىرعانىن بىلمەگەن.

　　رەسەي مەن تۇركيا وسىدان ءۇش كۇن وتكەن سوڭ كەشىرىم سۇراۋ حاتى تۋرالى ءىستى جاريالاپ، ەكى ەل قارىم – قاتىناسى تەز ارادا قالپىنا كەلە باستادى، پۋتين ەكى ەل ساۋدا – ساتتىعىن قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى بۇيرىق بەردى. تۇركيادا شىلدەنىڭ 15 – جۇلدىزىندا ىسكە اسپاعان ساياسي وزگەرىس وقيعاسى تۋىلعاننان كەيىن، پۋتين دەرەۋ ەردوعاندى قولدايتىنىن ءبىلدىرىپ، تۇركيانىڭ ەۆروپاداعى وداقتاستارىنىڭ الدىن ورادى. تۇركيا ءمانساپتىلارى دا سونىڭ الدىندا عانا ەۆروپاداعى وداقتاستارىنىڭ وسى وقيعادان كەيىنگى بەينەلەرىنىڭ كوڭىل كونشىتەرلىك بولماعانىن، تۇركيا ۇكىمەتىنە جەتكىلىكتى قولداۋ بىلدىرمەگەنىن ايتىپ كىنالاعان بولاتىن.

　　«ھۇرريەت» گازەتىنىڭ بۇل حابارىنا تۇركيا ۇكىمەتى ءالى پىكىر بىلدىرمەدى.

　　كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى