كومەسكى كۇشتى اشىپ، ونىمدىلىكتى جوعارىلاتىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنە شينجياڭ ۇلەسىن قوسامىز
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ ي
2023.03.09 16:13 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
باس شۋجي شي جينپيڭ 14 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىنە قاتىناسىپ جاتقان جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ەگىستىك جەر قىزىل سىزىعىن قاتاڭ ساقتاپ، استىق ەگىلەتىن جەر اۋدانىن ورنىقتىرىپ، جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، استىقپەن جانە ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن ورنىقتى، حاۋىپسىز قامداۋدى شىنايى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك.
استىق حاۋىپسىزدىگى ”مەملەكەتتىڭ زور ءىسى“. شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ءىرى ءوڭىر، سۋ، توپىراق، جارىق، جىلۋ بايلىقتارىنىڭ باسىمدىعى كورنەكتى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم كومەسكى كۇش باسىمدىعىنا عىلمي تالداۋ جاساۋ، زەرتتەۋ نەگىزىندە ”رايون ىشىندە ىركىندى قالۋ، مەملەكەتتى قامداۋ“ سىندى استىق قىزمەتى جاڭا باعىتىن تۇراقتاندىردى. كەزەكتە كوكتەمگى ەگىس دايىندىعى قىزمەتى وڭتۇستىكتەن سولتۇستىككە قاراي بىرتىندەپ قانات جايدىرىلىپ، جەر - جەر، تاراۋلار كوپ شارانى قاتار قولدانىپ، جان - جاقتى كۇش سالىپ، استىق - ماي جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتىن قۇلشىنا جوعارىلاتىپ، استىقپەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزىن جان - جاقتىلى بەكەمدەپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنە شينجياڭ ۇلەسىن كوبىرەك قوسۋى كەرەك.
ەگىستىك جەر بايلىعىن جانداندىرىپ، ساپاسىن جوعارىلاتىپ، كولەمىن كەڭەيتۋدى جۇزەگە اسىردى
ەگىستىك جەر − استىق ءوندىرىسىنىڭ جان تامىرى. سوڭعى جىلدارى بۇكىل رايوننىڭ جەر - جەرى قاتاڭ شارا قولدانىپ، ەگىستىك جەردى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، ەگىستىك جەردىڭ ”اۋىل شارۋاشىلىعىنان باسقاعا پايدالانىلۋىن“ باتىل تەجەپ، ”استىق وندىرىسىنە جاتپايتىن ماقساتتا پايدالانىلۋىنان“ ساقتانىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ نەگىزىن بەكەمدەدى. سونىمەن بىرگە جەر - جەر قارجىعا قول جەتكىزۋ ارقىلى كوپ ارنالى ۇسىنىلىمدى كۇشەيتىپ، جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسىن بەلسەندى ىلگەرىلەتتى. قازىر شينجياڭدا جيىنى 50 ميلليون 30 مىڭ مۋ جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي اشىلدى. جوعارى ولشەمدى ەگىنجايدى سۇيەنىش ەتكەندە استىق ءوندىرىس قۋاتىن ％20 − 10 جوعارىلاتۋعا، شارۋالاردىڭ ەگىمشىلىك بۋىنىنداعى مۋ باسىندىق ورتاشا تابىسىن 100 − 200 يۋانعا دەيىن جوعارىلاتۋعا بولادى.
”جوعارى ولشەمدى ەگىنجايدىڭ جەرى تەگىس، سۋارۋ، سۋ ىعىستىرۋ قۇرىلعىلارى كەمەلدى بولىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ وزىق تەحنيكالارىن جالپىلاستىرۋعا ۇيلەسەدى، بۇل استىق ءوندىرىسى قابىلەتىن جوعارىلاتۋدىڭ تەتىگى بولىپ تابىلادى“. شونجى اۋدانى شيبەي - ۋان قالاشىعى ليۋشۋحىزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى فىڭ رۋگاڭنىڭ ايتۋىنشا، وسى 2 جىلدا زەردەلى سۋارۋ، توپىراق قۇرامىن ولشەپ، رەتسەپ بويىنشا تىڭايتقىش بەرۋ سياقتى تەحنيكالاردىڭ جالپىلاستىرىلىپ قولدانىلۋى ءبيداي ءوندىرىس قۋاتىن ەداۋىر جوعارىلاتقان، ول ەگىپ باپتاعان 2600 مۋ جەردەگى ءبيدايدىڭ مۋ باسىندىق ارتقان ءونىمى 50 كيلوگرام شاماسىندا بولعان، حيميالىق تىڭايتقىشتى پايدالانۋ مولشەرىنىڭ ۇشتەن ەكىسى ازايىپ، وزىندىك قۇندى ۇنەمدەۋ، ونىمدىلىكتى جوعارىلاتۋ شىنايى جۇزەگە اسىرىلعان.
بيىل شينجياڭ تاعى 4 ميلليون 100 مىڭ مۋ جوعارى ولشەمدى ەگىنجايدى جاڭادان اشىپ، ماڭگىلىك نەگىزگى ەگىنجايلاردى بىرتىندەپ تۇگەلدەي جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي ەتىپ سالىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىنىڭ نەگىزىن تاماشا ەگىنجايعا تەرەڭ تامىر تارتتىرادى.
تاماشا ەگىستىك جەر نەگىزى بولعاندىقتان استىق ”كولەمىن كەڭەيتىپ“، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋدى باعىتتامالى ەتۋگە بولادى. اۆتونوميالى رايوندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەڭگەرمەسى ەگىمشىلىك جانە ەگىس دارىلەرى باسقارماسىنىڭ باستىعى تاڭ ي - ۋ بىلاي دەپ تانىستىردى: بيىل رايونىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق تاراۋلارى ەگىن سالىناتىن جەر اۋدانىن كەڭەيتۋ، قايتا ەگىلەتىن جەر اۋدانىن ارتتىرۋ، ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن رەتتەۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى جەر جاعدايىنا قاراي استىق ەگىلەتىن جەر اۋدانىن ارتتىرىپ، استىق ءوندىرىس قۋاتىنىڭ جوعارىلاۋ ءورىسىن كەڭەيتتى.
”ءبىز ءبيداي مەن جۇگەرىدەن ءبىر جىلدا مول ءونىم الۋعا قۇلشىنىپ، ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋعا سۇيەنىپ، استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتامىز“. مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى پاڭ زىجيان ياركەن اۋدانى باقاۋات اۋىلىندا قىزمەت ىستەيدى. ول بىلاي دەدى: بيىل وسى اۋىل سورتاڭدىققا ءتوزىمدى ءبيداي جاڭا سورتىن ەنگىزۋدى جالعاستىرىپ، سايكەستى ەگۋ جاڭا تەحنيكاسىن زەرتتەپ اشىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. سونىمەن بىرگە جاڭا سورت، جاڭا تەحنيكا، جاڭا ونىمدەرمەن توڭىرەكتەگى اۋىل - قالاشىقتاردى قامتىپ، رايوننىڭ ءىشى - سىرتىنداعى مامانداردىڭ ”ۇيرەتۋ، كومەكتەسۋ، جەتەكتەۋ“ بويىنشا قىزمەت كورسەتۋىنە سۇيەنىپ، استىقتىڭ ءونىمىن ارتتىرىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدى جەبەيدى.
عىلىم - تەحنيكا تىرەگىنە سۇيەنىپ، ورنىقتى ءونىم الۋدى، جوعارى ءونىم الۋدى كۇش سالا جەبەدى
ەگىستىك جەردىڭ جالپى مولشەرى شەكتى، استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋدا ”كولەمدى كەڭەيتۋگە“ شەكسىز سۇيەنۋگە كەلمەيدى.
بيىل اۆتونوميالى رايون ءبيداي، جۇگەرى، سويا بۇرشاق سياقتىلاردى ءتۇيىن ەتكەن استىقتىڭ بىرلىك ءونىمىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن جاپپاي ورىستەتىپ، بىرلىك ونىمنەن قامال الۋعا سۇيەنىپ، استىقتىڭ جالپى ءونىم مولشەرىن ورنىقتىرادى.
تاڭ ي - ۋ بىلاي دەدى: بيىل اۆتونوميالى رايون استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ بويىنشا ماماندار قىزمەت وتەۋ توبىن قۇرىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ جالپى بارىسىنداعى تەحنيكالىق جاقتان جەتەكشىلىك ەتۋدى، قىزمەت وتەۋدى باعىتتامالى كوتەرمەگە الىپ ويداعىداي ىستەپ، ”توننالىق استىق اتىزىن“ قۇرۋدان ۇلگى كورسەتۋدى ورىستەتىپ، بيىلعى بۇكىل رايوننىڭ استىق ءونىم مولشەرىن 2 ميلليون توننادان استام ارتتىرۋعا كۇش سالادى. جەر - جەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق تاراۋلارى عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنا سۇيەنىپ، اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ سالاسى جۇيەسىنىڭ باس مامان رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ءوندىرۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋ سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، توزىمدىلىگى جاقسى، ءونىم مولشەرى جوعارى، ۇيلەسكىشتىگى كۇشتى استىقتىڭ جوعارى ءونىمدى سورتىن جالپىلاستىرادى. جاقسى تۇقىم مەن تاماشا ءادىستى بىردەي قولدانۋعا تاباندى بولىپ، ۇيلەسۋ كولەمى كەڭ، ءونىمدى ارتتىرۋى كورنەكتى، جاسىل دا جوعارى ءونىمدى استىق ءونىمىن جوعارىلاتۋ تەحنيكالارىن قۇراستىرىپ، توپتاپ، استىق ءونىمىن بىركەلكى ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتەدى.
عىلىم - تەحنيكاعا سۇيەنىپ ءونىم مولشەرىن ارتتىرۋ، ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ بارىسىندا، تۇقىم شارۋاشىلىعىنىڭ ”چيپى“ رولىنا نەمقۇرايدى قاراۋعا بولمايدى. 2022 - جىلى شينجياڭنىڭ ءوزى جەتىلدىرگەن ءبيداي، جۇگەرى، ماقتا سياقتى باستى ەگىس داقىلدارى سورتتارى اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ جەتەكشىسىنە اينالىپ، ەگىس داقىلدارىنىڭ تۇقىم سىڭىرىلگەن جالپى جەر اۋدانىنىڭ ％80تەن استامىن يەلەدى، باستى ەگىس داقىلدارىنىڭ ساپالى تۇقىممەن قامتىلۋ مولشەرى ％98تەن استى.
”تۇقىمدىق زات بايلىعى مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزى، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋدىڭ قاينارى“. مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى ۋاڭ ۋي بىلاي دەدى: اس كەسەسىن ءوز قولىمىزدا مىقتاپ ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، تۇقىم شارۋاشىلىعىندا ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنۋىمىز كەرەك. شينجياڭ 3 - رەتكى بۇكىل ەل بويىنشا ەگىس داقىلدارى تۇقىمدىق زات بايلىعىن جاپپاي تەكسەرۋ جانە جيناۋ ارەكەتىن باستاپ اتقارىپ، شۇعىل قۇتقارۋ سيپاتىندا جينالعان ەگىس داقىلدارى تۇقىم بايلىعى 2847گە، مەملەكەت قامباسىنا (باقشا) تاپسىرىلعان ەگىس داقىلدارى تۇقىمدىق زات بايلىعى 2290عا، تۇقىمدىق زات بايلىعىنىڭ ساقتالۋ مولشەرى جيىنى 40 مىڭ اينالاسىنا جەتىپ، سورتتى تۇقىم جەتىلدىرۋگە تاماشا نەگىز قالادى.
مۇشە ۋاڭ ۋي مىناداي ۇسىنىس ايتتى: ەگىس داقىلدارى تۇقىمدىق زات بايلىعىن جيناۋ، رەتتەۋ، ساراپتاۋ، تىزىمدەۋ، ساقتاۋ، وتكەرۋ، پايدالانۋ جانە باسقارۋ سەرپىنىن ونان ارى كۇشەيتىپ، جابايى تۇقىمدىق زات بايلىعىن اۋەلگى ورنىندا قورعاۋدى جانە بايلىق باقشاسىن قۇرۋدى ورىستەتىپ، بايلىقتىڭ زايا بولۋىن ەڭ جوعارى شەكتە ازايتۋ كەرەك. اناعۇرلىم كوپ تۇقىم جەتىلدىرۋ بايلىعىن ورتاقتاسۋدىڭ، پايدالانۋدىڭ ءادىسىن اقىلداسىپ، شىعارىپ، تۇقىمدىق زات بايلىعىن جيناۋ، ءدال ساراپتاۋ قىزمەتىن ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، بيولوگيالىق تەحنيكادان پايدالانىپ، اناعۇرلىم كوپ ساپالى بايلىقتى تۇقىم شارۋاشىلىعىندا جاڭالىق اشۋعا پايدالانىپ، استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن پارمەندى عىلىم - تەحنيكا تىرەگىن ازىرلەۋ كەرەك.
كاسىپ سالاسى ساياساتىندا كۇش سالىپ، استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ يگىلىككە كەنەلۋىن قامتاماسىز ەتتى
شارۋالار استىق ءوندىرىسىنىڭ نەگىزگى تۇلعاسى، تەك استىق ەگەتىن شارۋالار پايداعا كەنەلەر مۇمكىندىك بولسا عانا، استىقتىڭ ءونىمىن ارتتىرۋ ارەكەتى تەبىندى، باياندى بولادى.
شارۋالاردىڭ استىق ەگۋ بەلسەندىلىگىن تولىق جۇمىلدىرۋ ءۇشىن، 2022 - جىلى اۆتونوميالى رايون ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجاتى مەن ەكى توپقا ءبولىپ ءىس جۇزىندە استىق ەگەتىن شارۋالارعا ءبىر رەتتە بەرىلەتىن قوسىمشا قاراجات قارجىسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، بۇكىل رايوننىڭ ءبيداي ەگىمشىلىگى قوسىمشا قاراجات سوماسىن ءار مۋىنا 230 يۋانعا دەيىن جوعارىلاتىپ، ءبيداي قوسىمشا قاراجاتىن بەرۋگە تيىستىلەرىنە مۇمكىندىگىنشە بەردى. سونىمەن بىرگە اۆتونوميالى رايون ءوزى قارجى توپتاپ، سويا بۇرشاق، جەر جاڭعاعىن ەگەتىن شارۋالارعا دا كومەك قاراجات بەرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىسىندەگى وزىندىك قۇننىڭ جوعارىلاۋىنىڭ استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا جاسايتىن ىقپالىن شىن مانىندە باسەيتىپ، استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ پايداعا كەنەلۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
”شارۋالاردى ساياساتتىق جاقتان قولداۋدى مەحانيزمدىك قامتاماسىز ەتۋ دەڭگەيىندە ىلگەرىلەتۋ كەرەك“. تاڭ ي - ۋ بىلاي دەدى: بيىل بۇكىل رايون ساياساتتىق جاقتا شارۋالار استىق ەگۋدەن اقشا تاۋىپ، پايدا تۇسىرەتىن، جەرگىلىكتى ورىن استىقتى يگەرىپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، بورىشىن ادا ەتەتىن قامتاماسىزداندىرۋ مەحانيزمىن ءتۇيىندى تۇردە اقاۋسىزداندىرادى. ءبيداي ەگىلەتىن جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجاتى جانە سويا بۇرشاق، جەر جاڭعاعى ەگىمشىلىگى ارناۋلى قوسىمشا قاراجاتى بويىنشا قولداۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، باعانى، قوسىمشا قاراجاتتى، قامسىزداندىرۋدى كەمەلدەندىرەتىن ”ءۇش ءبىر تۇلعالى“ ساياسات جۇيەسىن اقىلداسىپ العا قويىپ، شارۋالاردىڭ استىق ەگۋ بەلسەندىلىگىن تولىق جۇمىلدىرادى.
ساياسات بويىنشا تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەي قامتاماسىز ەتۋدەن تىس، استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ پايداسى ەڭ جوعارى شەكتە كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ورەسىنە بايلانىستى بولادى. سوڭعى جىلدارى ماناس اۋدانى جۇگەرىنىڭ ساپالى تۇقىمىن جەتىلدىرۋ كاسىپ سالاسىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ساپالى تۇقىمدى جۇگەرى كاسىپ سالاسى جۇيەسى كۇن سايىن كەمەلدەنىپ، جەتىلدىرىلگەن ساپالى تۇقىمدى جۇگەرى ءار جىلى مولشەرمەن 620 مىڭ مۋ جەردەگى جۇگەرىنىڭ تۇقىم پايدالانۋ قاجەتىن قامتاماسىز ەتە الاتىن بولدى.
”ساپالى تۇقىم جەتىلدىرۋ بويىنشا وسىرىلگەن جۇگەرى تۇقىمىنىڭ ءبىر تالى ون تيىنعا دەيىن ساتىلادى، باعاسى ەرەكشە جاقسى“. ماناس اۋدانى باۋجياديان قالاشىعى حيلياڭۋان قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ دوباۋ بىلاي دەدى: شارۋالار جەرگىلىكتى تۇقىم جەتىلدىرۋ كاسىپورىندارىمەن تاپسىرىس ارقىلى تىعىز بايلانىس ورناتقاندىقتان، ونىمدىلىگى جاقسى بولىپ عانا قالماي، ساتۋدان قام جەمەيتىن بولدى، حاۋىپ - قاتەردەن دە ساقتاندى.
قازىر شينجياڭ بۇكىل ەلدەگى ماڭىزدى ەگىس داقىلدارى تۇقىمىن جەتىلدىرۋ بازاسىنىڭ بىرىنە اينالدى، ماقتانىڭ تۇقىمىن جەتىلدىرۋ مولشەرى بۇكىل ەل بويىنشا 1 - ورىندا تۇرادى، بۋدانداستىرىلعان جۇگەرىنىڭ تۇقىمىن جەتىلدىرۋ مولشەرى بۇكىل ەل بويىنشا 2 - ورىندا تۇرادى، وسىنىڭ ءبارى شينجياڭنىڭ استىق جانە قاتىستى كاسىپ سالالارىن دامىتۋىنىڭ بولاشاعى كەڭ ەكەندىگىن تۇسىندىرەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەڭگەرمەسى اۋىل - قىستاق كاسىپ سالالارىن دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى جاڭ حۋ بىلاي دەدى: بيىل بۇكىل رايونىمىز بۇكىل ەلدەگى ساپالى ەگىن، مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن ماڭىزدى قامداۋ بازاسىن تۇلعالاۋ نىساناسىن ارقاۋ ەتىپ، استىق - ماي، ماقتا جانە توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، جاسىل، ورگانيكالى جەمىس - كوكونىس، ساپالى مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرى سىندى ”ءتورت ۇلكەن كاسىپ سالاسى شوعىرىن“ جەتەكشى ەتكەن وسى زامانعى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جەدەل قۇرىپ، ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنىڭ بىرلىك ءونىم دەڭگەيىن كۇش سالا جوعارىلاتىپ، ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق ونىمدىلىگىن ارتتىرادى. سونىمەن بىرگە كاسىپورىندار مەن شارۋالاردىڭ مۇددەسىن بايلانىستىرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى نەگىز ەتىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدى جەبەيتىن باياندى مەحانيزم ورناتىپ، اناعۇرلىم كوپ استىق ەگەتىن شارۋالاردى كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ۇردىسىنە ارالاستىرىپ، ءونىمدى دە، كىرىستى دە ارتتىرادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
