مۇشە ءدىلنار ابىلا ساياسي كەڭەس ماجىلىسىندە سوزگە شىقتى:
جۇڭحۋا مادەنيەتىمەن جۇرت كوڭىلىن نارلەندىرەيىك
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ يۇنمەي
2023.03.09 16:18 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
”جۇڭحۋا مادەنيەتىمەن شينجياڭنىڭ بايتاق جەرىن نارلەندىرۋ شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىن جەبەۋدە ماڭىزدى مانگە يە“. 3 - ايدىڭ 7 - كۇنى مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس 14 - كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 1 - ءماجىلىسى ەكىنشى جالپى جيىنىن وتكىزدى، مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى ءدىلنار ابىلا مىنبەگە شىعىپ، «جۇڭحۋا مادەنيەتىمەن جۇرت كوڭىلىن نارلەندىرەيىك» تاقىرىبىندا ءماجىلىس ءسوزىن سويلەپ، بۇكىل ەل حالقىنا جاڭا داۋىردەگى شينجياڭ حيكاياسىن باياندادى.
جۇڭحۋا مادەنيەتى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇزدىكسىز ءوسىپ - ءونۋىنىڭ، ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋىنىڭ سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشى. ”مادەنيەتتى شىنايى مويىنداۋ − ەڭ تەرەڭ قاتپارداعى شىنايى مويىنداۋ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ تامىرى، ۇلتتار تاتۋلىعىنىڭ جانى“، - دەدى ءدىلنار ابىلا.
سوڭعى جىلداردا، ءدىلنار ابىلا شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن قۇلشىنۋمەن كەلەدى، ”ءبىزدىڭ جۇڭگو ارمانىمىز“ − مادەنيەتتى سان مىڭداعان وتباسىنا جەتكىزۋ، ”قۋانىشتى نەگىزگى ساتىعا جەتكىزۋ“ سياقتى كونسەرتتەرگە بەلسەنە قاتىناسىپ عانا قويماي، تاعى جاس ءبيشى دارىندىلاردى بار كۇشپەن باۋلۋ جانە تانىتۋ مىندەتىن ارقالادى.
ماجىلىستە ونىڭ اسەرلى سويلەگەن سوزىنە ىلەسە، ماجىلىسكە قاتىناسۋشىلار شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ قىزمەتىنىڭ ورىستەتىلۋ جاعدايىنا ەرىكسىز ءسۇيىندى: شينجياڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ سياقتى زەرتتەۋ بازالارىن قۇرىپ، ارحەولوگيا مەن تاريحي مادەنيەت مۇرالارىن جالعاستىرۋدى جانە پايدالانۋدى كۇشەيتىپ، شينجياڭ مۇراجايىنىڭ جاڭا سارايى، اسەمونەر سارايى سياقتى مادەنيەت ورىندارىن، سارايلارىن سالىپ، «قاراپايىم قاھارمان» سياقتى شينجياڭنىڭ تاريحىن بەينەلەيتىن، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ مانىنە باي، بۇقارا ەرەكشە ۇناتاتىن ادەبيەت - كوركەمونەر سارا تۋىندىلارىن ۇسىنىپ، 12 مۇقام، «ماناس» سياقتى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى ءونىمدى قورعالىپ، قياققۇدىق بەلگى وتى ەسكى جۇرتى مەملەكەتتىك 10 ۇلكەن ارحەولوگيالىق جاڭا بايقاۋ تىزىمىنە ەنگىزىلىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ”بەستى شىنايى مويىنداۋى“ ۇزدىكسىز كۇشەيدى.
”قازىر شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ ءالى دە العاشقى قادام ساتىسىندا تۇر، شينجياڭنىڭ ءىس جۇزىندىگىمەن بايلانىستىرىپ، قىزمەت بارىسىندا ’سىڭار جاقتىلىق، تايازدىق، تاپشىلىق، بىتىراڭقىلىق‘ ماسەلەلەرىنىڭ تۋىلۋىنان ساقتانۋ كەرەك“. ءدىلنار ابىلا بىلاي دەدى: ”سىڭار جاقتىلىقتان“ قالاي ساقتانامىز؟ ياعني دۇرىس تانىم ورناتۋ كەرەك، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى ادەتتەگى مادەنيەت قىزمەتىمەن تەڭ قويۋعا بولمايدى؛ ”تايازدىقتان“ قالاي ساقتانامىز؟ مۇندا شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ جونىندەگى زەرتتەۋلەر، جوبالار ەلەس كۇيىندە قالماي، شينجياڭ تاريحى مەن جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ىشكى بايلانىسىن تەرەڭدەي زەرتتەپ، ۇلتتارعا ورتاق، ورتاق پايدالاناتىن جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ تاڭباسى مەن وبرازىن اشۋ كەرەك.
”’تاپشىلىقتان‘ قالاي ساقتانامىز؟ مۇندا تۇتقا مەن دارىندى كەم بولسا بولمايدى، ناقتى، اسەرلى، ءونىمدى تۇردە ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ات سالىسۋ بەلسەندىلىگىن تولىق جۇمىلدىرىپ، ارحەولوگيا، ساحنالىق شىعارما جازۋ، مۋزيكا جازۋ سياقتى مادەنيەت سالاسىنىڭ كاسىپتىك دارىندىلارى كەمشىل بولۋ ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋ كەرەك“. ءدىلنار ابىلا ”بىتىراڭقىلىقتان“ ساقتانۋ دەگەندە شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ نىساندارى ۇساقشىلدىقتان، بىتىراڭقىلىقتان ساقتانۋى كەرەكتىگىن ايتتى.
”شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ ۇزاق بولاشاقتىق ساياسات، نەگىزدى بەكەمدەيتىن شارا“. ىلە - شالا، ءدىلنار ابىلا ”نارلەندىرۋ“ ءسوزىن ارقاۋ ەتىپ، ءوزىنىڭ وي - تولعانىسىمەن ءبولىستى: ”نارلەندىرۋدىڭ“ دۇرىس بەتالىسىنا، ءسوز جوق، تاباندى بولىپ، ”نارلەندىرۋدىڭ“ ادىستەرىن، جولدارىن بەلسەنە قاراستىرىپ، ساپالى ”نارلەندىرۋ“ تۇعىرىن، دانەكەرىن ورناتۋ كەرەك. ءبىر عانا ”نارلەندىرۋ“ دەگەن ءسوز ارقىلى شينجياڭ جاراتقان مادەنيەت - كوركەمونەردىڭ سارا تۋىندىلارى جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى، ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ جۇرتشىلىققا بەيىمدەلە تارالۋىن جۇزەگە اسىردى؛ ءبىر عانا ”نارلەندىرۋ“ دەگەن ءسوز ارقىلى شينجياڭ دوۋيىن، كۋايشوۋ سياقتى توعىسپالى مەديالاردى ءتاسىل ەتىپ، جۇرتشىلىققا ءدامدى تاعامداردى، كوركەم كورىنىستەردى، سونداي - اق ولاردان تارالعان مادەنيەت ومىرشەڭدىك كۇشىن كورسەتتى؛ ءبىر عانا ”نارلەندىرۋ“ دەگەن ءسوز ارقىلى شينجياڭ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ گەنى مەن قان تامىرىن بويىنا سىڭىرگەن، تيانشاننىڭ كەڭ - بايتاق الابىنا تارالعان اناعۇرلىم مول مادەني ەسكەرتكىشتەر مەن مادەنيەت مۇرالارىنا ”جان ءبىتىردى“.
”شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ − جۇيەلى ينجەنەريا، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى“. ءدىلنار ابىلا مىناداي ۇسىنىس قويدى: قاتىستى تاراۋلار باستاماشى بولىپ، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ، سايكەستىرۋ مەحانيزمىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، ”ولكەلەر مەن مينيسترلىكتەر بىرلەسىپ ارەكەتتەنۋدى“ كۇشەيتىپ، بەلگىلى مەرزىمدە اڭگىمە ءماجىلىسى، زەرتتەۋ - تالقى ءماجىلىسى، ورنالاستىرۋ ءماجىلىسى سياقتىلاردى اشىپ، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ سىندى كەلەلى ماسەلەگە جوعارى دەڭگەيدە جوبا جاساپ، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدى اقىل - پاراسات جاعىنان قولداپ - قۋاتتاۋدى كۇشەيتىپ، شەشىم جاساۋ، كەڭەس سۇراۋ جانە زەرتتەۋ قۇرىلىمدارىن قۇرىپ، دارىندىلاردى باۋلۋ جوسپارىن اتقارىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ تارام - تارام بۇلاقتارىن قوسىپ دارياعا اينالدىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇرەك تۇكپىرىنە تەرەڭ ۇيالاتۋ كەرەك.
”ەڭ سوڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ جانە بۇكىل مەملەكەتتەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ شينجياڭعا كوڭىل بولگەندىگىنە، كومەكتەسكەندىگىنە جانە ەرەكشە قامقورلىعىنا العىس ايتامىن“! - دەدى بەيجيڭ حالىق سارايىندا تۇرىپ، ءدىلنار ابىلا بۇكىل شينجياڭ حالقى اتىنان تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىن ءبىلدىرىپ. وعان بۇكىل زالداعىلار قىزۋ شاپالاق سوقتى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
