بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

«ىزدەنۋ» جۋرنالى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ماقالاسىن جاريالايدى

نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرايىق

2023.08.01 16:30     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  شينحۋا اگەنتتىگى، 7 - ايدىڭ 31 - كۇنى، بەيجيڭ. 8 - ايدىڭ 1 - كۇنى باسپادان شىعاتىن «ىزدەنۋ» جۋرنالىنىڭ 15 - سانىندا ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭنىڭ «نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرايىق» اتتى ماڭىزدى ماقالاسى جاريالانادى.

  ماقالادا مىنالار دارىپتەلدى: نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋ − جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ كوكەي تەستى تالابى، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا عىلىم - تەحنيكادا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدا، ءسوزسىز، باسىپ وتەتىن جول. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى ءتول جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويىپ، ءبىر توپ كەلەلى نەگىزدىك زەرتتەۋ مىندەتىن ءساتتى ۇيىمداستىرىپ، ءبىر توپ كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن قۇردى، نەگىزدىك الدىڭعى لەك باعىتىنداعى كەلەلى ءتول جاسامپازدىق جەتىستىكتەرى ۇزدىكسىز جارىققا شىقتى. قازىر جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ وزگەرىسى ىشكەرىلەي دامىپ، پاندەردىڭ توعىسۋى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەپ، عىلمي زەرتتەۋ ۇلگىسىندە تەرەڭ وزگەرىستەر تۋىلىپ، عىلىم - تەحنيكا مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ءسىڭىسىپ توعىسۋى تەزدەپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ كادەگە جاراۋ اينالىمى كورنەكتى قىسقارىپ، حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا باسەكەسى نەگىزدىك الدىڭعى لەككە قاراي ويىستى. حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا باسەكەسىنە توتەپ بەرىپ، جوعارى دەڭگەيدە ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جاڭا دامۋ جاعدايىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءبىزدىڭ نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، شەشۋشى تەحنيكالىق ماسەلەلەردى تۋ باستان جانە تومەنگى ساتىدان شەشۋىمىزدى شۇعىل قاجەت ەتەدى.

  ماقالادا مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتىپ، ءتول جاسامپازدىقتى كورنەكتىلەندىرىپ، ەركىن ىزدەنىس جاساۋعا دەم بەرىپ، ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋ جاساپ، شىن مانىندە تياناقتاندىرۋ دارىپتەلدى. ءبىرىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ بولجامپازدىعىن، ستراتەگيالىلىعىن، جۇيەلىلىگىن كۇشەيتۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋ زەرتتەۋدەن قولدانۋعا، ونان سوڭ وندىرىسكە دەيىنگى عىلمي زەرتتەۋ تىزبەگىنىڭ ەكى باسىندا تۇرادى، ىرگە تاس بەرىك بولعاندا عانا عىلىم - تەحنيكا ىستەرى عيماراتى بيىك سالىنادى. نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋدە بولجامپازدىق، ستراتەگيالىق سۇرانىم بەتالىسىن كورنەكتىلەندىرىپ، بايلىقتى ورنالاستىرۋ مەن جايعاستىرۋ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، جاڭالىق اشا دامۋعا نەگىزدىك نازاريالىق تىرەك جانە باستاپقى تەحنيكالىق قامداۋ ازىرلەۋ كەرەك. ەكىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ كەرەك. دۇنيە ءجۇزى ۇلكەن عىلىم داۋىرىنە ءوتتى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ ۇيىمداسۋ دەڭگەيى بارعان سايىن جوعارىلادى، تۇزىمدىك قامتاماسىزدىق پەن ساياساتتىق جەتەكتەۋدىڭ نەگىزدىك زەرتتەۋگە جاساعان ىقپالى بارعان سايىن زورايدى. رەفورما جوباسىن، ءسوز جوق، ساپالىلاندىرىپ، اشالاپ، ءتۇزىمنىڭ، ساياساتتىڭ قۇن قوزعاۋشى كۇشىن جانە ستراتەگيالىق جەتەكتەۋ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. ءۇشىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى تىرەك تۇعىرىن قۇرۋ كەرەك. تاياۋ جىلداردان بەرى ەلىمىز دۇنيە ءجۇزى بويىنشا بىرەگەي عىلىم - تەحنيكالىق مەرزىمدى باسىلىمداردى شىعارۋعا، ءبىر توپ ءىرى ەلدىك ماڭىزدى قارۋ - جاراق قۇرۋعا كۇش سالىپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدى تىرەك ەتۋ تۇعىرى قۇرىلىسىندا ارشىنداي العا باستى، الايدا ”ەكى باسىن دا سىرتتا قويۋ“ ماسەلەسىن تۇبىرىنەن شەشۋدىڭ مىندەتى اۋىر، جولى ۇزاق. جۇڭگوشا مەملەكەتتىك تاجىريبەحانا جۇيەسىن سەلبەسىپ قۇرىپ، كورەگەندىكپەن باستاۋ تيبىندەگى، ستراتەگيالىق جەتەكشىلىك تيبىندەگى، قولدانىس جاعىنان تىرەك بولۋ تيبىندەگى كەلەلى عىلىم - تەحنيكالىق نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى عىلمي جوبالاپ، عىلىم - تەحنيكالىق اسپاپتار مەن جابدىقتاردى، مەڭگەرۋ جۇيەسىن جانە نەگىزدىك جۇمساق بولشەكتەردى ەلىمىزدە وندىرۋدەن قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ كەرەك. ءتورتىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋدە، سايىپ كەلگەندە، جوعارى دەڭگەيلى دارىندىلارعا سۇيەنۋ كەرەك. تاياۋ جىلداردان بەرى ەلىمىز دارىندىلار ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، دارىندىلار ءتۇزىلىس، مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى، الايدا نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلار قوسىنىندا ءالى دە كورنەكتى ولقىلىقتار بار. ءسوز جوق، جۇيەلى، جوعارى دەڭگەيلى نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلارىن تاربيەلەۋ تۇعىرىن كۇش سالا قۇرىپ، ءتىپتى دە كوپ نەگىزدىك زەرتتەۋ دارىندىلارىنىڭ توپ – توبىمەن جارىققا شىعۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. بەسىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ حالىقارالىق سەلبەستىگىن كەڭىنەن ورىستەتۋ كەرەك. قازىر حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا سەلبەستىگى از ساندى ەلدەردىڭ سىڭار جاقتىلىعىنىڭ، قورعانىمپازدىعىنىڭ سوققىسى مەن سايىسىنا ءدوپ كەلىپ وتىر. ادامزات بىرگە دامۋداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن حالىقارالىق سەلبەستىك پەن ەسىك اشۋدان ورتاق يگىلىكتەنۋدى بۇرىنعى ءارقانداي كەزدەگىدەن دە قاجەت ەتەدى، بىردە - ءبىر مەملەكەت دەربەس جاڭالىق اشۋ ورتالىعىنا اينالا المايدى نەمەسە جاڭالىق اشۋ جەتىستىكتەرىنەن جەكە يگىلىكتەنە المايدى. ەلىمىز اناعۇرلىم اشىق وي جەلىسى مەن شارالار ارقىلى نەگىزدىك زەرتتەۋ سياقتى حالىقارالىق اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كەڭەيتۋدە تاباندى بولىپ، دۇنيە جۇزىلىك باسەكەلىك قۋاتقا يە اشىق جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن قالىپتاستىرۋى كەرەك. التىنشى، نەگىزدىك زەرتتەۋگە ءتيىمدى جاڭالىق جاراتۋ ەكولوگياسىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋدى ورىستەتۋ زاتتىق قامتاماسىزداندىرۋدى قاجەت ەتەدى، رۋحاني شابىتتاندىرۋدى ءتىپتى دە قاجەت ەتەدى. ەلىمىزدىڭ نەشە ۇرپاق عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ۇزدىكسىز كۇرەس جاساۋ ارقىلى سومداعان ”ەكى بومبى، ءبىر جاساندى سەرىك“ رۋحى، باتىسقا كوشۋ رۋحى، عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ رۋحى، عالىمدار رۋحى، اي بارلاۋ رۋحى، جاڭا داۋىردەگى جەتىقاراقشى رۋحى سياقتىلار جۇڭگوشا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن بىرگە سومداپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ دامۋىنا تىرەك بولاتىن سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشكە اينالدى. تۇتاس قوعامدا اقيقاتقا تالپىنۋ، شىڭعا ەرلىكپەن شىعۋ سىندى عىلىم رۋحىن بارىنشا ساۋلەلەندىرىپ، مەملەكەتتىڭ عىلىم جالپىلاستىرۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، عىلىم - تەحنيكا مەن وقۋ - اعارتۋدىڭ توعىسۋىن شىن مانىندە ىلگەرىلەتىپ، عالىمداردىڭ كومەسكى ساپاسىنا يە، عىلمي زەرتتەۋ ىستەرىنە ءوزىن ارناۋعا پەيىل بولعان جاستار مەن ورەندەر قاۋىمىن جەتىلدىرۋ كەرەك.

  ماقالادا مىنالار دارىپتەلدى: ءار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر نەگىزدىك زەرتتەۋدى كۇشەيتۋدى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى كۇن تارتىبىنە ەنگىزىپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ساياساتتىق قولداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ ساپالى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋى كەرەك.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى