عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن جاقسارتىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ، جاسامپازدىق جاساۋدىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتايىق
− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ عالىمدار اڭگىمە ماجىلىسىندەگى ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
□ حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
2020.09.15 15:31 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ − ەلىمىز دامۋىنىڭ جاڭا قوزعالتقىشى، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى مىقتى ۇستاعاندىق − ەلىمىز دامۋىنىڭ جالپى جاعدايىن جەتەكتەيتىن بۇيدانى مىقتى ۇستاعاندىق.
جۋىقتا اشىلعان عالىمدار اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ەلىمىزدە عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى مول، زەرتتەۋ - اشۋعا قوسىلعان قارجىنىڭ كولەمى زور ەكەندىگىن، العاشقى قادامدا كەيبىر سالالاردا حالىقارالىق وزىق دەڭگەيدەگىلەرمەن ءبىر ساحنادا باسەكەلەسە الاتىن شارت ازىرلەگەندىگىن، شەشۋشى ءتۇيىن عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن جاقسارتىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ، جاسامپازدىق جاساۋدىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتىپ، قالىڭ عالىمدار مەن عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنە ءوز دارىن - قابىلەتتەرىن ساۋلەلەندىرەتىن ساحنا ازىرلەپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جەتىستىكتەرىن تولاسسىز جارىققا شىعارۋ كەرەكتىگىن ىشكەرىلەي اتاپ كورسەتتى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، بۇكىل قوعامنىڭ بىرگە قۇلشىنۋىندا، ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا ىستەرىندە تاريحي جەتىستىكتەرگە قول جەتتى، تاريحي وزگەرىستەر جارىققا شىقتى، عىلىم - تەحنيكالىق ناقتى كۇش ساندى توپتالۋدان ساپالىق سەكىرۋگە، تۇيىندەردە ناتيجە شىعارۋدان جۇيەلىك قابىلەتتىڭ وسۋىنە قاراي ارشىندى قادام تاستاۋدا. دەسەدە، مىنانى كورە بىلگەنىمىز ءجون: ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ، مەملەكەت قورعانىسى قۇرىلىسى ءدوپ كەلىپ وتىرعان، شەشۋدى قاجەت ەتەتىن ناقتى ماسەلەلەر عىلىم - تەحنيكالىق شەشۋ جوباسىن بۇرىنعى ءارقانداي مەزگىلدەگىدەن دە اناعۇرلىم قاجەت ەتەدى، جاڭالىق اشۋ سىندى ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇشتى كۇشەيتۋدى ءتىپتى دە قاجەت ەتەدى. ايتالىق، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەگۋ جانە وڭدەۋ تەحنيكاسى سالىستىرمالى تۇردە كەنجە قالعان، ءبىر ءبولىم شەشۋشى تۇلعالىق بولشەكتەردە، ۇساق جانە كەسەك بولشەكتەردە، شيكىزاتتاردا يمپورتقا يەك سۇيەيمىز، مۇناي - گاز بارلاۋ - اشۋ، جاڭا ەنەرگيا تەحنيكاسىن دامىتۋ جەتكىلىكتى ەمەس، بيو ءدارى - دارمەك، مەديتسينالىق جابدىقتار سياقتى سالالارداعى عىلىم - تەحنيكالىق دامۋدىڭ ارتتا قالۋ ماسەلەسى كۇن سايىن كورنەكتىلەنۋدە. جاعداي مەن مىندەت بىزدەن دۇنيە ءجۇزى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ الدىڭعى لەگىن بەتكە الۋدان، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانىن بەتكە الۋدان، مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قاجەتىن بەتكە الۋدان، حالىقتىڭ ءومىرىنىڭ سالاماتتىعىن بەتكە الۋدان جازباي، عىلىم - تەحنيكانىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن تەجەپ وتىرعان كەيبىر شەشۋشى ماسەلەلەردى جەدەل شەشۋدى شۇعىل تالاپ ەتىپ وتىر.
”ءتورتتى بەتكە الۋدان“ جازباۋدا قاجەتتىلىكتى باعدار ەتۋگە جانە ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولۋ كەرەك. ەڭ الدىمەن عىلمي زەرتتەۋدە تاقىرىپ تاڭداۋ ماسەلەسىن شەشۋ كەرەك، عىلمي زەرتتەۋ بەتالىسىن تاڭداۋدا مەملەكەتتىڭ كوكەي تەستى قاجەتى مەن ۇزاق بولاشاقتىق قاجەتىن شىعار ءتۇيىن ەتىپ، ءىس جۇزىندىك ماسەلەلەردى شەشۋگە شىن مانىندە كۇش سالۋ كەرەك. تەز ناتيجە شىعارا الاتىن، ماسەلەلەردى دەر كەزىندە شەشە الاتىن تەحنيكالاردى مىقتى يگەرىپ ىلگەرىلەتۋ؛ ستراتەگيالىق سيپات الاتىن، ۇزاق ەڭبەك ەتۋگە تۋرا كەلەتىن تەحنيكالاردى الدىن الا ورنالاستىرۋ كەرەك. عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدا عىلىم - تەحنيكا بايلىقتارىن ساپالىلاندىرىپ جايعاستىرۋ ايرىقشا ماڭىزدى، جاڭالىق اشۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن مىقتى يگەرىپ، بىتىراڭقى، ونىمدىلىگى تومەن، قايتالانبالى بولۋ سىندى كەمىستىكتى جەڭىپ، ساپالىلاندىرۋ، جيناقتاۋ جۇرگىزىپ، باسىم بايلىقتاردى ساپالى جايعاستىرىپ، ماڭىزدى سالالارداعى شەشۋشى وزەكتى تەحنيكالاردان قامال الۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋ − عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدىڭ قاينار كوزى، ەلىمىز ”قىسپاققا العان“ كوپتەگەن تەحنيكالىق ماسەلەلەرگە ءدوپ كەلىپ وتىر، تۇپتەپ كەلگەندە، بۇل نەگىزدىك نازاريالىق زەرتتەۋلەردىڭ جەتىسە الماۋىنان، قاينار كوزى مەن نەگىزگى قاتپارداعى نارسەلەرگە كوز جەتكىزە الماۋدان بولىپ وتىر، سوندىقتان نەگىزدىك زەرتتەۋدى تاباندىلىقپەن كۇشەيتىپ، ەركىن ىزدەنىس جانە پىكىرلەسۋ، تالاس - تارتىس جۇرگىزۋگە ىنتالاندىرۋمەن بىرگە، ەلەۋلى عىلىم - تەحنيكالىق ماسەلەلەر ارقىلى عىلىم زاڭدىلىقتارىن قاراستىرۋعا جەتەكتەپ، نەگىزدىك زەرتتەۋ مەن قولدانبالى زەرتتەۋدىڭ ءبىرىن - ءبىرى جەبەۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ قۋاتىنىڭ ءتۇپ قاينارى − ادامدا، بارلىق عىلىم - تەحنيكا تاريحى كىم بىرەگەي، جاڭالىق اشۋشى دارىندىلارعا، بىرەگەي عالىمدارعا يە بولسا، سول عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدا ۇستەم ورىندى يەلەيتىندىگىن دالەلدەگەن. دارىندىلاردىڭ ءوسىپ - جەتىلۋ زاڭدىلىعىنا جانە عىلمي زەرتتەۋ قيمىلدارىنىڭ ءوز زاڭدىلىعىنا قۇرمەت ەتىپ، حالىقارالىق دەڭگەيگە يە ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىنان، عىلىم - تەحنيكالىق جەتەكشى دارىندىلاردان جانە جاڭالىق اشۋ ۇجىمدارىنان ءبىر توبىن جەتىلدىرۋ، تۇلعالاۋ كەرەك. ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكا قوسىنىنىڭ وراسان زور جاڭالىق اشۋ كومەسكى قۋاتى بار، شەشۋشى ءتۇيىن عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ ارقىلى وسى كومەسكى قۋاتتى ءونىمدى تۇردە جارىققا شىعارۋ كەرەك. عىلمي زەرتتەۋ ورىندارى رەفورماسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، جوعارى مەكتەپتەرگە، عىلمي زەرتتەۋ قۇرىلىمدارىنا اناعۇرلىم ۇلكەن وزىندىك ۇقىق بەرىپ، جاڭالىق اشۋداعى جەتەكشى دارىندىلارعا اناعۇرلىم زور تەحنيكالىق لۋشيان ۇيعارىم ۇقىعىن جانە قاراجات پايدالانۋ ۇقىعىن بەرىپ، ”ديسسەرتاتسياعا قاراۋدى، كاسىپتىك اتاققا قاراۋدى، وقۋ تاريحىنا قاراۋدى، سيلىققا قاراۋدى“ باتىل تالقانداۋ كەرەك. حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكالىق سەلبەستىك − ۇلكەن اۋقىم، نەعۇرلىم قۇرساۋلاۋعا، قىسىم كورسەتۋگە ءدوپ كەلگەن سايىن، ءوز - ءوزىمىزدى سولعۇرلىم تۇمشالاپ - تۇيىقتاپ، ءوز - ءوزىمىزدى وقشاۋلاپ الماۋىمىز، قايتا اناعۇرلىم اشىق، سيىسىمدى، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىكتەنەتىن حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا سەلبەستىگى ستراتەگياسىن اتقارىپ، ەلىمىزدى الەمدىك عىلىم - تەحنيكالىق اشىق سەلبەستىكتىڭ كەڭ ساحناسىنا اينالدىرۋىمىز كەرەك.
باس شۋجي شي جينپيڭ سوزىندە ەنگلستىڭ سوزىنەن سيتات كەلتىردى: ”قوعامدا تەحنيكاعا سۇرانىس تۋعان ەكەن، وندا بۇل سۇرانىس عىلىمدى 10 داشۋەدەن دە مىعىم كۇشپەن العا ىلگەرىلەتە الادى“. جۇڭگو قۇدىرەتتەنۋ ءۇشىن، جۇڭگو حالقى جاقسى تۇرمىس كەشىرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، قۋاتتى عىلىم - تەحنيكا بولۋ كەرەك. عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدى تەجەيتىن بارلىق يدەيالىق كەدەرگىلەر مەن تۇزىمدىك بوگەتتەردى تالقانداپ، عىلىم - تەحنيكانىڭ ءبىرىنشى وندىرگىش كۇش رەتىندەگى وراسان زور كومەسكى قۋاتىن ەڭ جوعارى شەكتە ازات ەتسەك جانە قاۋلاتساق، ءبىز، ءسوز جوق، عىلىم - تەحنيكالىق باسەكە مەن بولاشاق دامۋدىڭ بيىك تۇعىرىن يەلەپ، عىلىم - تەحنيكاداعى وزىندىك ۇقىقتى، دامۋدىڭ ىرىقتىلىق ۇقىعىن ءوز قولىمىزدا مىقتاپ يگەرىپ، بەلگىلەنگەن نىساناعا قاراي ەرلىكپەن العا باسا الامىز.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 13 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
سۋرەتتى حابار
لەبىز جازۋ
