سولتۇستىك شەكارا ءوڭىردىڭ جاسىل قورعانى بەكەمدەلدى (”ەكى كەلەلى“ قۇرىلىس تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىلدى)

ىشكى موڭعۇل اۆتونوميالى رايونى وردوس قالاسى ما – ۋسۋ قۇمدىعى تومەنگى جەل وتىندەگى قۇمدى بوگەۋ بەلدەۋىنىڭ ورتا بولەگىنىڭ باتىس جاعىنداعى قۇمايتتانعان جەردى جان - جاقتى جونگە سالۋ نىسانىنىڭ ناق مايدانىندا وتوح حوشۇنى سۋميتۋ سۇمىنى سۋميتۋ گاشاسىنىڭ مالشىسى ساحىچي موتوتسيكلىنە ءمىنىپ شارلاۋ جۇرگىزۋدە.

”ءبىز كوكتەمدە جۇمىس باستايمىز، قازىر تال ەگىپ، قۇمدى تىزگىندەۋمەن قاربالاس بولىپ جاتىرمىز“. وتوح حوشۇنى ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايىلىم قىزمەت پۋنكتىنىڭ باستىعى تيان يانجۇن بىلاي دەپ تانىستىردى: نىساندا 265 مىڭ 300 مۋ جەردى جونگە سالۋ مىندەتى ورىندالىپ، وسى وڭىردە قۇمايتتانعان جەردىڭ كەڭەيۋ بەتالىسى ءونىمدى تەجەلدى.

بۇل − تۇتاس ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىنىڭ ىقشام كورىنىسى.

2023 - جىلى 6 - ايدا شولەيتتەنۋدەن جالپىلىق ساقتانۋدى كۇشەيتۋ جانە ”ءۇش تەرىستىك“ سياقتى ءتۇيىندى ەكولوگيالىق ينجەنەريا قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ: ”’ءۇش تەرىستىك‘ سياقتى ءتۇيىندى ەكولوگيالىق ينجەنەريا قۇرىلىستارىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ ەلىمىزدىڭ ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىگىنە سايادى، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىنا سايادى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ماڭگىلىك دامۋىنا سايادى“بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىپ، ”10 جىل توڭىرەگىندە ’ءۇش تەرىستىك‘ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىن جۇرگىزۋدى“ تالاپ ەتتى. بيىلعى «ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا» ”’ءۇش تەرىستىك‘ ينجەنەرياسىنىڭ بوگەنايلىق شايقاسىن ىلگەرىلەتۋدە ماڭىزدى تابىسقا قول جەتكىزۋ كەرەك“ دەپ اتاپ كورسەتىلدى.

”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنا قاتىستى وڭىرلەر مەن تاراۋلار فاكتورمەن قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتىپ، جونگە سالۋ سەرپىنىن ارتتىردى.

2024 - جىلى مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىن ”ەكى ماڭىزدى ينجەنەريا“ كولەمىنە ەنگىزىپ، ۇزاق مەرزىمدى مەملەكەت زايومى مەن ورتالىق قازىناسىنان جالپى 32 ميلليارد يۋان قارجى شىعاردى، بۇل ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنىڭ 5 - مەرزىمدىك ينجەنەرياسى مەزگىلىندەگىدەن زور مولشەردە كوپ بولدى. قۇرىلىس ۇسىنىلىمى نورمالى كومەك قاراجاتتان جالپىلىق باعا مالىمدەپ، تولىق قارجى قوسۋعا وزگەرتىلدى ءارى قۇمايتتانعان جەرگە جاڭادان ورمان ءوسىرۋ جەتىستىكتەرىن باسقارۋ، قورعاۋ تۇڭعىش رەت قولداۋ كولەمىنە ەنگىزىلدى. وڭىرلەر كوپ نەگىزدى ۇسىنىلىم مەحانيزمىندە جاڭالىق اشتى، ىشكى موڭعۇل قۇمايتتانۋدىڭ الدىن الۋ، قۇمايت جەرلەردى جونگە سالۋ قورىن قۇرىپ، 11 ميلليارد 200 ميلليون يۋان قارجى توپتاپ، جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ سايكەستى قۇرىلعىلارىنا جۇمسادى؛ شينجياڭ ”قۇمايتتانۋدى جونگە سالۋداعى 9 تارماقتى“ قولداۋ شاراسىن العا قويىپ، ءار جىلى ءبىر ميلليارد يۋان ارناۋلى قارجى ورنالاستىرىپ، قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمايت جەرلەردى جونگە سالۋ نىسانىن تىڭنان ارتتىرۋعا جۇمسادى.

قازىر ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىنىڭ ءۇش ۇلكەن بوگەنايلىق شايقاسى جاپپاي ورىستەتىلىپ، ءساتتى ىلگەرىلەۋدە. حۋاڭحى وزەنىنىڭ اينالما يرەگىندەگى قامال الۋ شايقاسى ورنالاستىرىلعان حىلان تاۋىنىڭ شىعىس بوكتەرىندەگى سۋ قاينارىن ساقتاۋ جانە ەكولوگيانى جونگە سالۋ سياقتى 13 ءتۇيىندى نىسان، حىشي كاريدورى − تاكلاماكان ءشولىنىڭ جيەگىندەگى توسقاۋىل شايقاسى ورنالاستىرىلعان تارىم وزەنى نەگىزگى اعارىنىڭ ەكولوگياسىن جان - جاقتى جونگە سالۋ سياقتى 14 ءتۇيىندى نىساننىڭ بارلىعى جاپپاي ىسكە قوسىلىپ، اتقارىلدى، حورچين مەن حۇنشانداك قۇمدىعىندا ورنالاستىرىلعان 8 ءتۇيىندى نىساننىڭ جەتەۋى اتقارىلىپ بولدى. 2024 - جىلى ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىندا 57 ميلليون مۋ جەردەگى ءتۇرلى قۇرىلىس مىندەتى ورىندالدى.

قارجى قوسۋدى ارتتىرۋمەن بىرگە، جەر - جەر، قاتىستى تاراۋلار ءتۇزىلىس مەحانيزمىن كۇش سالا كەمەلدەندىرىپ، ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنىڭ سايكەستى ”جۇمساق قۇرىلىسىن“ مىقتى يگەردى.

بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ جونگە سالۋ، قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمايت جەرلەردى جونگە سالۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلادى.

ىشكى موڭعۇلدىڭ اراسان ايماعى، نيڭشيانىڭ جۇڭۋەي قالاسى، گانسۋدىڭ مينچين اۋدانى تەڭگىر ءشولىنىڭ ولكە شەكاراسى وڭىرىندەگى 102 مىڭ مۋ جەردە ”ينجەنەريادا قۇمدى تۇراقتاندىرۋ + جاساندى جولمەن ءشوپ ەگۋ“ ارقىلى قۇمدى بوگەيتىن ەكولوگيالىق قورعانىس شەبىن قۇردى؛ حورچين قۇمدىعىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىندە لياۋنيڭ، ىشكى موڭعۇل بىرلەسىپ ”مىڭ شاقىرىم جيەكتى تۇراقتاندىرۋ“ ورمان، جايىلىم بەلدەۋىن قۇردى... ”ءۇش تەرىستىك ءوڭىر اكىمشىلىك شەك - شەكاراسىن بۇزىپ، جۇيەلى جونگە سالۋعا تاباندى بولىپ، بايلىقتى جانە كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ءبىر تۇتاس جوبالاپ، بىرلەسىپ ساقتانىپ، بىرلەسىپ جونگە سالىپ، جونگە سالۋدىڭ ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى“ دەدى مەملەكەتتىك ورمان - جايىلىم مەكەمەسى ءۇش تەرىستىك مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، مەكەمە باستىعى ليۋ بيڭ.

جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، قامال الۋدىڭ حورىن اسقاقتاتا شىرقادى.

ىشكى موڭعۇلدىڭ چىفىڭ قالاسى كىشى كىتىڭ حوشۇنىندا حۇنشانداك - حورچين قۇمدىعىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىن جونگە سالۋدىڭ 1 - مەرزىمدىك نىسانى − ورتالىق كاسىپورىندارىنىڭ ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەريا قۇرىلىسىنا ات سالىسۋىنداعى تۇڭعىش قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمايتتانۋدى تىزگىندەۋ نىسانىنا جالپى 340 ميلليون يۋان قارجى قوسىلعان، مۇنىڭ ىشىندە ورتالىق كاسىپورنى جۇڭگو ءۇش قىساڭ توبى 130 ميلليون يۋان قارجى قوسقان. ”ورتالىق كاسىپورىندارىنىڭ ابزالدىعىن ساۋلەلەندىرۋ ارقىلى نىسان قۇرىلىسىنىڭ ونىمدىلىگى مەن ساپاسى كورنەكتى جوعارىلادى، 2024 - جىلى جيىنى 93 مىڭ 100 مۋ جەردى جونگە سالۋ مىندەتىن ورىندادىق“ دەدى ءۇش قىساڭ توبى ءۇش تەرىستىك ىقتاسىن ورمانى قۇرىلىسى (ىشكى موڭعۇل) شەكتى سەرىكتەستىگى باس ديرەكتورىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسارى لي ياڭ تانىستىرىپ.

مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى قۇمدى ءشول، قۇبا ءتۇز، قۋاڭ دالا ۇلكەن بازاسى قۇرىلىسىمەن جانە قۇمايتتانۋدى جونگە سالۋمەن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، مەملەكەتتىك ەنەرگيا مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ورمان - جايىلىم مەكەمەسى سياقتى قاتىستى تاراۋلارمەن سايكەسۋ تالابىن ايقىندادى؛ «ءۇش تەرىستىك قۇمدىعى ءوڭىرىنىڭ فوتوۆولتتىق قۇمدى تىزگىندەۋ جوباسى (2024 −− 2030)» مامانداردىڭ دالەلدەۋىنەن ءوتتى. ىشكى موڭعۇل جەل ەلەكترى مەن فوتوۆولتتى ءبىر تۇلعالاندىرۋ ينجەنەرياسىن ىلگەرىلەتۋ جوباسىن جاسادى؛ شينجياڭ تاكلاماكان ءشولىنىڭ فوتوۆولتتىق بازا قۇرىلىسىن ورىستەتتى... مەملەكەتتىك ورمان - جايلىم مەكەمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنانى ءبىلدىردى: فوتوۆولتتىق قۇمدى تىزگىندەۋ ۇلگىسىن قورىتىندىلاپ، جالپىلاستىرىپ، ”تاقتاعا ورناتىپ توك تاراتۋ، تاقتاعا ءتۇسىرىپ ەگۋ“ سىندى جايلىم مەن جارىقتىڭ ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاۋىن، ءبىر جولدا كوپ پايدا تابۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

بيىلعى «ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا» ءونىمدى قارجى قوسۋدى بەلسەنە كەڭەيتۋ ورتاعا قويىلدى.

مەملەكەتتىڭ دامۋ ستراتەگياسى مەن حالىق تۇرمىسىنىڭ قاجەتىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، ۇكىمەتتىڭ ءتۇرلى قارجى قوسۋ قۇرالدارىنىڭ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.

نىسانعا الدىن الا دايىندالىپ، نىساننىڭ اتقارىلۋىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى مەن قازىنا مينيسترلىگى بىلتىر 10 - ايدىڭ 28 - كۇنى، 11 - ايدىڭ 15 - كۇنى جانە بيىل 1 - ايدىڭ 26 - كۇنى 3 رەتكە ءبولىپ 2025 - جىلعى ۇزاق مەرزىمدى زايوم قارجىسى مەن ورتالىق قازىنا قارجىسىن الدىن الا ءتۇسىردى.

”قازىر نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ كەرەك، قۇرىلىس جۇرگىزۋ شارت - جاعدايىن ازىرلەگەندەرى مۇمكىندىگىنشە اناعۇرلىم كوپ جاڭا ناقتى زاتتىق قىزمەت مولشەرىن قالىپتاستىرۋعا قۇلشىنۋى كەرەك“.

مەملەكەتتىك ورمان - جايلىم مەكەمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنانى ءبىلدىردى: فوتوۆولتتىق قۇمدى تىزگىندەۋ ۇلگىسىن قورىتىندىلاپ، جالپىلاستىرىپ، ”تاقتامەن توك تاراتۋ، تاقتا استىندا ءشوپ ەگۋ“ سىندى جايلىم مەن جارىقتىڭ ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاۋىن، ءبىر شارامەن كوپ ناتيجە جاراتۋدى جۇزەگە اسىرامىز.

بيىلعى «ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا» بىلاي دەپ ورتا قويىلدى: ءونىمدى قارجى قوسۋدى بەلسەنە كەڭەيتۋ ورتاعا قويىلدى: ”مەملەكەتتىڭ دامۋ ستراتەگياسى مەن حالىق تۇرمىسىنىڭ قاجەتىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، ۇكىمەتتىڭ ءتۇرلى قارجى قوسۋ قۇرالدارىنىڭ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك“. نىسانعا الدىن الا دايىندالىپ، نىساننىڭ اتقارىلۋىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى مەن قازىنا مينيسترلىگى بىلتىر 10 - ايدىڭ 28 - كۇنى، 11 - ايدىڭ 15 - كۇنى جانە بيىل 1 - ايدىڭ 26 - كۇنى 3 رەتكە ءبولىپ 2025 - جىلعى ۇزاق مەرزىمدى زايوم قارجىسى مەن ورتالىق قازىنا قارجىسىن الدىن الا ءتۇسىردى.

”قازىر نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ كەرەك، قۇرىلىس جۇرگىزۋ شارت - جاعدايىن ازىرلەگەندەرى مۇمكىندىگىنشە اناعۇرلىم كوپ جاڭا ناقتى زاتتىق قىزمەت مولشەرىن قالىپتاستىرۋعا قۇلشىنۋى كەرەك“. مەملەكەتتىك ورمان - جايلىم مەكەمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنانى ءبىلدىردى: بورىشتى باتىلدىقپەن ارقالاپ، جاپا - ماشاقاتتان تايسالماي، ۇزاق ۋاقىت ۇلەس قوسىپ، سولتۇستىك شەكارا ءوڭىردىڭ جاسىل قورعانىن بەكەمدەيمىز.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى