2025.04.30 15:54 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
ەڭبەك باقىت جاراتادى، كۇرەس بولاشاقتى جاراتادى. جۇڭحۋا مەملەكەتتىك باس جۇمىسشى ۇيىمى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرلەرى مەن وزات قىزمەتكەرلەردى ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ەلىمىزدىڭ جۇمىسشى تابى مەن قالىڭ ەڭبەكشى بۇقاراسىنىڭ ەكپىندەي العا ىلگەرىلەۋىنىڭ جاڭا ساپارىنا، جاڭا داۋىرگە ەڭبەك ءسىڭىرىپ، ۇلەس قوسۋىنا شىنايى ءۇمىت ارتىپ، ”تىڭعىلىقتى ىستەپ، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، كۇرەس جاساپ ۇلەس قوسىپ، جاڭا داۋىرمەن قاۋىشىپ، كۇرەس ارقىلى جاڭا شۇعىلالى ناتيجە جاراتۋعا“ ۇندەدى.
ەلىمىزدىڭ جۇمىسشى تابى − وزىق وندىرگىش كۇش پەن وندىرىستىك قاتىناستىڭ ۋاكىلى، جۇڭگوشا سوتسياليزمگە تاباندى بولۋدىڭ جانە ونى دامىتۋدىڭ نەگىزگى قوسىنى. جوعارى ساپالى دامۋ ارقىلى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، ەلىمىز دامۋىنىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن، جاڭا ابزالدىعىن ۇزدىكسىز سومداۋ نەگىزگى قوسىندىق رولدى ساۋلەلەندىرۋدى ەڭ قاجەت ەتەدى؛ حالىقارالىق جاعداي بىلىعىپ، ەل ىشىندەگى ەكونوميكالىق اينالىم قىسىمعا ۇشىراعان كۇردەلى دە قاتاڭ ورتادا ءوز ءىسىمىزدى تاباندىلىقپەن جاقسى ىستەۋ سان ميلليونداعان ەڭبەكشى بۇقارانىڭ كەۋدە كەرە جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ايانباي العا باسۋىن شۇعىل قاجەت ەتەدى؛ بىرگە اۋقاتتانۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىنەن جالپى حالىقتى اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم ءادىل يگىلىكتەندىرۋ قالىڭ ەڭبەكشىلەردى قاجىرلىلىقپەن ناقتى ىستەۋ بارىسىندا تىڭ ناتيجە جاراتۋعا ۇندەيدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسىندا جاڭا ءداۋىردىڭ جاڭا جورىعىنداعى پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتىن كوزدە ۇستاپ، ەلىمىز جۇمىسشىلار قوزعالىسىنىڭ داۋىرلىك تاقىرىبىن ايقىن كورسەتىپ، ”نازاردى جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە شوعىرلاندىرىپ، قالىڭ جۇمىسشى ـ قىزمەتكەردى جانە ەڭبەكشى قاۋىمدى ەسە قوسىپ ەڭبەك سىڭىرۋگە، جاڭالىق اشۋعا، جاسامپازدىق جاراتۋعا جۇمىلدىرۋ، شابىتتاندىرۋ كەرەك“ دەپ باسا دارىپتەدى.
جوعارى ساپالى دامۋ جوعارى ساپالى ەڭبەك جاسامپازدىعىنان ايرىلا المايدى.
جاڭا داۋىردەن بەرى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى بەرىك جىگەرمەن قامال الىپ، قيىندىقتاردى جەڭىپ، ”چاڭ - ى“، ”بەيدوۋ“، ”تيانحى“ سياقتى ءىرى ەلدىڭ اۋىر جابدىقتارىنىڭ ۇزدىكسىز ”جاڭالانۋىن“ جۇزەگە اسىرۋدان كاسىپ سالاسى جۇمىسشىلارى مەن شەبەرلىك دارىندىلارىنىڭ باتىلدىقپەن جاڭالىق اشىپ، ناتيجە جاراتۋىنا دەيىن، جاساندى زەردە، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل، ادام ءتارىزدى قۇلتەمىر سياقتى كاسىپ سالالارىنىڭ جاسىلدانۋعا قاراي تۇرلەنۋىن، جاڭارۋعا قاراي بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتۋگە دەيىن، ونان عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرى مەن سيفرلى تەحنيكادان شەبەرلىكپەن پايدالانا الاتىن جاڭاشا شارۋالاردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار ىستەرىنە مىقتاپ تامىر تارتىپ، اس كەسەسىنىڭ ورنىقتى بولۋىنا دەم بەرۋگە دەيىن… ەلىمىزدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ ۇزدىكسىز تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزۋىنىڭ ماڭىزدى ءبىر سەبەبى قالىڭ جۇمىسشى - قىزمەتشىلەدرىڭ ەڭبەك ىنتاسى مەن جاسامپازدىق كومەسكى كۇشىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا قوزعاۋشى كۇش قوسۋدا بولدى.
قازىر جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسى ىشكەرىلەي دامىپ، ىقپال كولەمى كەڭەيىپ، ىقپالى بۇرىن بولىپ كورىلمەگەن دارەجەدە ارتتى. ءبىز جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە بۇرىن بولىپ كورمەگەن ورايعا دا، شەشۋگە ءتيىستى كوپتەگەن قيىن ماسەلەلەرگە دە ءدوپ كەلىپ وتىرمىز. بۇل حالىق بۇقاراسى اراسىندا ساقتالعان شەكسىز اقىل - پاراسات پەن كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ، تۇتاس قوعامنىڭ جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتۋدى تالاپ ەتەدى. نازاردى جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ سىندى ىشكى تالاپ پەن ماڭىزدى كۇش سالۋ تۇيىنىنە شوعىرلاندىرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋ سىندى نەگىزگى جولدى مىقتى يگەرىپ، قالىڭ ەڭبەكشىلەردى ءوز قىزمەت ورنىن تياناق ەتۋگە ۇيىمداستىرىپ جانە باستاپ، تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ بارىسىندا قيىندىقتاردى جەڭىپ، جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋى مەن زورايۋى بارىسىندا ءورىس اشا العا ىلگەرىلەپ، بولاشاقتاعى كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرۋ بارىسىندا باتىلدىقپەن ىزدەنىس جاساساق، ەلىمىزدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ تولقىن جارا العا ىلگەرىلەۋىنە مۇمكىندىك جاراتا الامىز.
ەڭبەكشىلەردىڭ ساپاسى ءبىر مەملەكەتتىڭ، ءبىر ۇلتتىڭ دامۋى جونىنەن توتەنشە ماڭىزدى. ەڭبەكشىلەردىڭ ءبىلىمى مەن قابىلەتى نەعۇرلىم كوپ بولسا، جاسامپازدىق قابىلەتى دە سولعۇرلىم زور بولادى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسىنە سايكەسىپ، ەڭبەكشىلەردىڭ ساپاسىن جاپپاي جوعارىلاتۋ كەرەك“.
قازىر ەلىمىز دامۋىنىڭ نەگىزى ورنىقتى، ابزالدىعى كوپ، سەرپىمدىلىگى كۇشتى، كومەسكى قۋاتى زور، ”قىرۋار جوعارى ساپالى ەڭبەكشىلەر مەن كاسىپكەرلەردىڭ دارىندىلار ابزالدىعى“ − ەلىمىز دامۋىنداعى ءتورت ۇلكەن ابزالدىقتىڭ ءبىرى.
دارىندىلاردىڭ سانى مەن ساپاسىنان قاراعاندا، ەلىمىزدە جوعارى دارەجەلى ءبىلىم العان حالىق سانى 250 ميلليونعا جەتىپ، تىڭنان قوسىلعان ەڭبەككۇشتەردىڭ ورتاشا ءبىلىم الۋ جىل شەگى 14 جىلدان استى، تەحنيكالىق دارىندىلاردىڭ جالپى سانى 200 ميلليوننان اسىپ، جوعارى تەحنيكالىق دارىندىلار 60 ميلليوننان استى، ينجەنەرلەردىڭ جالپى سانى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتارعا ءوتىپ، كولەمى زور ۇزدىك ينجەنەرلەر قوسىنى جەدەل قالىپتاستى. ونەركاسىپ جۇمىسشىلارى قوسىنى قۇرىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ءبىلىمدى، ونەرلى، جاڭاشىل ەڭبەكشىلەر قوسىنىن قۇلشىنا قۇرىپ، ”ادام كۇشى بايلىعى ابزالدىعىن“ ”دارىندىلار بايلىعى ابزالدىعىنا“ اينالدىرىپ، ”حالىق سانى پايداسىنان“ ”دارىندىلار پايداسىن“ ىشكەرىلەي اشساق، كۇن سايىن شيەلەنىسكەن حالىقارالىق باسەكەدە ورايدى الدىمەن يگەرىپ، ىرىقتىلىققا قول جەتكىزەتىندىگىمىز داۋسىز.
ءبىزدىڭ وسىزامانداندىرۋىمىز − ءارى ەڭ قيىن، ءارى ەڭ ۇلى. ميلليارد حالىقتىڭ زەيىن - زەردەسى مەن كۇش - قۋاتىن شوعىرلاندىرۋ − ولاردىڭ ”ەڭ قيىن“ ماسەلەسىن شەشىپ، ”ەڭ ۇلى“ بولۋىن ىسكە اسىرۋدىڭ كىلتى. بيىل − ”14 - بەسجىلدىق“ جوبا اياقتالاتىن جىل، نىسانا - مىندەتتەردى جوعارى ساپامەن ورىنداپ، ”15 - بەسجىلدىقتىڭ“ تاماشا باستاماسىنا بەرىك نەگىز قالاۋدا ۋاقىت تىعىز، مىندەت اۋىر، تالاپ جوعارى. ءبىز سەنىمدى بەكەمدەپ، تاباندىلىقتى ساقتاپ، ىستەۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، جاڭا بەينە، جاڭا ىسكەرلىك ارقىلى جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزىپ، ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزۋ بارىسىندا جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ۇلى ءىسىن العا ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى