- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
سالت-سانامىز وشكىندەمەسىن
2014.09.28 15:28 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
سالت-سانا، عۇرىپ-ادەتتى اتادان بالاعا جالعاستىرۋ ءبىر ۇلتتىڭ مادەنيەتى مەن جاراسىمدىلىعىن بەلەڭدەرگە شىعارىپ، قوعامنىڭ دامۋى مەن ۇدىرە العا تارتۋىنداعى التىن بۇيدا. ۇلتىمىزدىڭ باسقا ۇلتتان بوگەنايى بولەك، بوياۋى قانىق سالت-ساناسى بارشىلىق. مىسالى: توي-تومالاق، ءولىم-ءجىتىم سياقتى قۋانىش پەن جۇبانىش سالتىن وتكىزەدى دەسەك، بۇل بۇرىنعى اتا سالتىنان اتتاپ ورشەلەنىپ، ءتۇرى مولايىپ، كەرەگەسى كەڭەيىپ، ۋاقىتى ۇزارىپ، اسپا-توك وتكىزىلەتىن بولدى. كەزەكتە، قاتىستى ورىندار تەرلەپ، تەنتىرەپ تاباتىن تيىن-تەبەندى تەككە توكتىرمەي، تۇرمىس دەڭگەيىمىزدى دامىعان ەلدەرمەن تەڭەسۋگە تەبىندەپ جەتۋگە تەكتەپ وتىر. ونىڭ ۇستىنە، ۇلتىمىزدىڭ كوزى اشىق ازاماتتارى ءىشىنارا كىلەڭسىز جاعدايلارعا وي ورتاقتاسىپ، اقپارات دانەكەرلەرى ارقىلى ات سالىسىپ، اقىل-كەڭەس بەرىپ ۇگىتتەدى، شۇكىر قازىرگى بەتالىسىمىز جاقسى. دەسەدە، مەنىڭ بالا كەزىمدەگى اۋىلىمنان كورگەن سالت-سانا قازىر كوزدەن عايىپ بولدى، « قارا قوسقا جاتىپ، كوگەندە قوزى-لاق كوتەرىپ، كوشىپ-قونىپ ەرجەتكەن اۋىلدىڭ بالاسىمىن». سوندا كوشىپ كەلە جاتقاندا، جول بويىنداعى اۋىل ادامدارى «كوشتىڭ الدىنان سۋسىن الىپ شىعىپ، كوش بايسالدى بولسىن» دەيتىن. ونان كەيىن ءبىر ءۇي كوشىپ كەلسە، كورشى كەلدى دەپ قۋانىپ، شاي قايناتىپ، قۇرت، ماي، ىرىمشىگىن داستارقانعا ءتۇيىپ، «ەرۋدىك» اپاراتىن، ال قازىرشى؟ سۋسىن بەرىپ، ەرۋدىك اپارعاندى قويىپ، ات بويلارىن الا قاشادى، بۇنى ءىشىنارا ادامدارعا ايتساڭ، قازىر «بازار ەكونوميكا ءداۋىرى، بۇرىنعىعا ۇقسامايدى» دەيدى. وندا بازارعا ويىسىپ، سالت-سانانى ۇمىتقانىمىز با؟! بۇل ناعىز جاراسىمدىلىقتان جاڭىلعاندىق. ال جىلىنا ءبىر رەت قىستىق سوعىم سويعاندا، كورشى-قولاڭداردى شاقىرىپ، تۇستە قۋىرداق، كەشتە باسىن نەمەسە ءبىر جىلىگىن بەرەتىن، سوعىم سويعاندار سوعىم شۇيگىن بولسىن، دەن ساۋ بولىپ، بۇيىرتىپ جەگىزسىن، ايدان امان، جىلدان ەسەن شىعىپ، كورشى-قولاڭ تاتۋ بولسىن دەگەن اق تىلەكتەرىن ايتاتىن قايماعى بۇزىلماعان اتا سالتىمىز دا وشكىندەپ بارا ما دەيمىن.
ال بەرەكەنىڭ تاعى ءبىر بەلگىسى «تۇيىنشەك». بۇل دا كوزدەن عايىپ بولدى دەسەم ارتىق ايتقان بولماسپىن. بۇرىن اپا-اجەلەرىمىز بەن شەشەلەرىمىز تۋىس-تۋعان، وتاۋلار وتباسىنا قىدىرىپ بارعاندا، ورامال، شىتقا قانت، كامپيت، قۇرت ءتۇيىپ بەرەتىن. ءتىپتى، بالا-شاعا، نەمەرە، شوبەرەلەرىنە قالتالارىن اقتارىپ، ءبىر-جار بولسادا قانت، كامپيت بەرەتىن. سول اجەلەر مەن اپالاردىڭ بەرگەنى تاڭدايىڭدا ءدامى قالاتىن. ويتكەنى ول تاتتىدە ولاردىڭ انالىق اق كوڭىلى، بالاعا دەگەن مەيىرىمى بار بولسا كەرەك. ەگەر وسىنداي ىستەردى كىشى-گىرىم ءىس، عىلميلىعى جوق دەپ سالت-سانامىزدىڭ كەرەگەسىن جيناپ، كەرەكسىز قالدىرىپ كەتە بەرسەك، كەيىنگى جاستار سالت-سانامىزدىڭ بوستىعىن تولتىرعاننىڭ ورنىنا «تۇيىنشەگى نەسى» دەپ تاڭ قالاتىن شىعار. انانىڭ بالاعا، بالانىڭ اناعا، تۋىس-تۋعانداردى بەرەكەگە شاقىراتىن «تۇيىنشەك» ەكەنىن قايدان ءبىلسىن.
تاعى ءبىر ايتارىم، بۇرىن كورشى-قولاڭدار ءبىر-بىرىنە كومەكتەسىپ تۇراتىن، بۇل ادەت تە اندىزداپ بارادى. ويتكەنى كىشى-گىرىم بولسادا بىرەر ىسكە تاپ بولعاندا، سوناۋ 1970-، 1980-جىلدارى كوڭىلگە قاراپ «كورشى اقىسى-ءتاڭىر قاقىسى» دەپ بىرەۋگە اۋىرتپالىق سالماۋشى ەدى، ال قازىر ازداپ بولسادا ارىزدانىپ، بىرەۋدى قارىزداندىرىپ، زاڭعا جۇگىرىپ، جەڭەمىن دەپ جۇگىنىپ، ءمورالدان، ادامگەرشىلىكتەن جۇرداي بولدىق. زاڭ راسىندا ءادىل تارازى، ءبىراق ءالميساقتان بەرى اتادان بالاعا جالعاسقان حالقىمىزدىڭ بەرەكەلىگىنەن اتتاماعانىمىز ءجون. ار-ۇيات، ادامگەرشىلىك، اعايىن، دوستىقتى قايىرىپ قويىپ، ازىن-اۋلاق اقشاعا بولا ار-ۇياتتان بەزسەك بولماس.قازىر، اقپارات قۇرالدارىنان ءىشىنارا ۇلتىمىز ازاماتتارى سوتتاسىپ جاتقان داۋ-شارلارىن بۇرىن ءبىر اۋىلداعى اق ساقالدى اتالارىمىز تاتۋلاستىراتىن. « بوياۋشى، بوياۋشى دەگەن سايىن ساقالىن بوياپتى» دەمەكشى، زاڭ ارقىلى ۇقىق-مۇددەسىن قورعاۋ دەسە، ار-ۇيات، ءمورالدان بەزگەن ءجون ەمەس. رەفورماعا ويىسىپ، اۋقاتتانۋعا بەت الدىق دەگەنمەن، اقشا بىرەۋىمىزگە بار بولعانىمەن، ەندى بىرەۋىمىزگە تار بولىپ، جۇرگەن جوق پا؟ بىرەۋدى زارلاتىپ، بىرەۋدى قارعاتۋدى ەجەلدەن قالامايتىن حالىقپىز. سوندىقتان زاڭ ۇيرەنىپ بازارعا ويىسۋ ورىندى، دەسەدە، اتا سالتىمىز سالقىن تارتىپ قالماسىن دەمەكشىمىن، اعايىن!
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
