شي جينپيڭ رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن كەڭەس وتكىزدى

2022.02.08 14:50   كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

　　2 - ايدىڭ 4 - كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن كەڭەس وتكىزدى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي تاۋ تۇسىرگەن

　　شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 - ايدىڭ 4 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (ءتىلشى ۋىن شين). مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 2 - ايدىڭ 4 - كۇنى تۇستەن كەيىن بەيجيڭ دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن كەڭەس وتكىزدى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى قىزۋ دوستىق بەينەدە جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسى، سونداي - اق حالىقارالىق ستراتەگيالىق حاۋىپسىزدىككە، ورنىقتىلىققا قاتىستى ءبىرسىپىرا كەلەلى ماسەلەلەر جونىندە ىشكەرىلەي، تولىق پىكىر اۋىستىردى.

　　شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: 2014 - جىلى مەن پۋتين زۇڭتۇڭنىڭ ۇسىنىسىمەن رەسەيگە بارىپ سوچي قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىنا قاتىناستىم، سول كەزدە ءبىز 8 جىلدان كەيىن بەيجيڭدە قايتا باس قوسۋعا ۋادەلەستىك. وسى رەت ءسىزدىڭ كەلۋىڭىز ءبىزدىڭ ”قىسقى وليمپيادا ۋادەمىزدى“ جۇزەگە اسىردى، ءبىزدىڭ بۇگىنگى ”جاڭا كوكتەمدەگى باس قوسۋىمىزدىڭ“، ءسوزسىز، جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسىنا اناعۇرلىم كوپ تىڭ تىنىس جانە ومىرشەڭ كۇش قوساتىندىعىنا سەنەمىن.

　　شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: قازىر بۇكىل الەمدە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى ءالى دە ورشۋدە، دۇنيە ءجۇزى جاڭا اۋمالى - توكپەلى وزگەرىس مەزگىلىنە ءوتتى، ادامزات قوعامى كوپتەگەن سىن - سايىستار مەن داعدارىستارعا ءدوپ كەلدى. جۇڭگو - رەسەي ەكى ەل اۋەلگى ماقساتتان اينىماي، باستان - اياق ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستىڭ ورنىقتى دا اقاۋسىز العا ىلگەرىلەۋىن ساقتادى. ەكى جاق ءبىر - ءبىرىنىڭ ءوز ەلدەرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىن قورعاۋىنا تاباندىلىقپەن قولداۋ كورسەتتى، ساياسي جانە ستراتەگيالىق ءوزارا سەنىمدىلىگى كۇن سايىن نىعايىپ، ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى تاعى دا تاريحتاعى تىڭ ورە جاراتتى. ەكى جاق الەمدىك جونگە سالۋ جۇيەسى رەفورماسى مەن قۇرىلىسىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى بىرگە امالياتتا ايگىلەپ، ناعىز دەموكراتيا رۋحىن قورعاپ، حالىقارالىق قوعامدى ىنتىماقتاستىرىپ ۋاقىتتىق قيىندىقتى بىرگە جەڭۋ، حالىقارالىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى قورعاۋ ءۇشىن بەرىك تىرەكتىك رول اتقاردى. مەن پۋتين زۇڭتۇڭمەن بىرگە جاڭا تاريحي جاعدايداعى جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسىنا جوبا جاساپ، باعدار بەلگىلەپ جول باستاپ، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى ءوزارا سەنىمدىلىگىن ءار سالاداعى سەلبەستىك جەتىستىگىنە اينالدىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، شىن مانىندە ەكى ەل حالقىن باقىتقا كەنەلتۋدى قالايمىن.

　　شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: تەرەڭ دە كۇردەلى وزگەرگەن حالىقارالىق جاعداي الدىندا، جۇڭگو - رەسەي اينىماس ماقسات، بەرىك مۇراتپەن ءبىر - بىرىنە سۇيەنە ستراتەگيالىق ىستەستىك جاساپ، حالىقارالىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى تىزە قوسا قورعادى. بۇل جۇڭگو مەن رەسەي ەكى ەلى، ءتىپتى، دۇنيە ءجۇزى جونىنەن تەرەڭ ىقپالعا يە ستراتەگيالىق تالعام، بۇرىن دا، قازىر دە تاپجىلمادىق، كەلەشەكتە دە تاپجىلمايمىز. ەكى جاق جوعارى جىكتەگىلەردىڭ تىعىز بارىس - كەلىسىن ۇزدىكسىز ساقتاپ، ”تورتتە ءبىر - ءبىرىن باتىل قولداۋ“ ورتاق تانىمىنا باستان - اياق تاباندى بولىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن قورعاۋىن پارمەندى قولداپ، سىرتقى كيلىگۋ مەن وڭىرلىك حاۋىپسىزدىك قاتەرىنە ءونىمدى توتەپ بەرىپ، حالىقارالىق ستراتەگيالىق ورنىقتىلىقتى قورعاۋ كەرەك. ەكى جاق حالىقارالىق ىستەردەگى سەلبەسۋ مەن سايكەسۋدى جيىلەتىپ، ىندەتكە قارسى اتتانۋ، ەكونوميكانى سەرپىلتۋ، كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ سياقتى حالىقارالىق قوعامنىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ءزارۋ ماسەلەلەرىندە ءىرى ەلدىك دارقان پەيىلدى ايگىلەپ، ءىرى ەلدىك ىسكەرلىك كورسەتۋ كەرەك.

　　شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاق رەسەي جاقپەن بىرگە ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ ساياسي ابزالدىلىعىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ەكى ەلدىڭ جان - جاقتى، ناقتى سەلبەستىگىنىڭ اناعۇرلىم مول جەتىستىككە قول جەتكىزۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. جۇڭگو - رەسەي زات ساۋداسى مەن قىزمەت وتەۋ ساۋداسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ جول كارتاسىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، جاسىل ساۋدا، مەديتسينا، ءدارى - دارمەك، سالاماتتىق، سيفرلى ەكونوميكا سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، ەكى جاقتىڭ قاتىناس نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ تۇتاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەۆروپا - ازيا ۇلى قۇرلىعىنىڭ زات اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، الەمدىك كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ورنىقتىلىعىن قورعاۋ كەرەك. ەنەرگيا ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن كۇشەيتىپ، مۇناي - گاز سەلبەستىگىندەگى ءىرى نىسانداردى ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيا سالاسىنداعى كەلەلى تەحنيكالاردا بىرلەسىپ جاڭالىق اشۋدى، قامال الۋدى كۇشەيتىپ، جاڭا ەنەرگيا سەلبەستىگىن كەڭەيتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋىن قولداپ، الەمدىك ەنەرگيا باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سەلبەستىگىن جەبەپ، جاساندى زەردە، زات ينتەرنەتى، حالىقارالىق اي شارى عىلمي زەرتتەۋ پۋنكتى سياقتى وزىق سالالارداعى سەلبەستىكتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ەكى ەلدىڭ قازىنا، فينانس ساياساتى جاعىنداعى بايلانىسىن تەرەڭدەتىپ، فينانس حاۋىپ - قاتەرىنە قارسى بىرىككەن كۇشتى نىعايتۋ كەرەك. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ جانە ەۆروپا - ازيا ەكونوميكالىق وداعىنىڭ ۇشتاسۋىن، سەلبەسۋىن تەرەڭدەتۋ كەرەك. مەن سىزبەن بىرگە جۇڭگو - رەسەي دەنە تاربيە اۋىس - كۇيىس جىلىنىڭ رەسمي باستالعاندىعىن جاريالاپ، باي مازمۇندى، الۋان ءتۇرلى قيمىل ورىستەتىپ، ەكى ەل حالقىنىڭ ءوزارا ءتۇسىنىسۋى مەن ءداستۇرلى دوستىعىن تەرەڭدەتۋدى قالايمىن.

　　شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى 20 جىلدىق وزگەشە دامۋ بارىسىن باسىپ ءوتىپ، حالىقارالىق قوعامداعى ماڭىزدى ورەلى كۇشكە اينالدى. ەكى جاق وسى ۇيىمنىڭ دامۋىنا ستراتەگيالىق دەڭگەيدەن جانە ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان قاراپ، دۇرىس بەتالىستى يگەرىپ، مۇشە ەلدەردىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن ورتاق مۇددەسىن اناعۇرلىم ويداعىداي قورعاۋ كەرەك. جۇڭگو جاق رەسەي جاقپەن بىرگە بايلانىستى، سايكەستىكتى كۇشەيتىپ، بريكس ەلدەرى سەلبەستىگى مەحانيزمىنىڭ كوپ جاقتىلىقتى قورعاۋ، ىندەتكە قارسى اتتانۋ سەلبەستىگىن كۇشەيتۋ، ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋىن جەبەۋ جاقتارىندا اناعۇرلىم زور رول اتقارۋىن ىلگەرىلەتىپ، بەس ەلدىڭ وزىندىك دامۋىن جۇزەگە اسىرۋمەن بىرگە، الەمدىك دامۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋدى قالايدى.

　　پۋتين مىنالاردى ءبىلدىردى: مەن ۇسىنىسپەن جۇڭگوعا كەلىپ بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىنا قاتىناسقانىما وتە قۋانىشتىمىن. وليمپيادا سپورت جارىسى اياسىندا ءوزارا ساپاردا بولۋ رەسەي - جۇڭگو ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ءجيى بايلانىسىنىڭ بەينەسىنە جانە تاماشا داستۇرىنە اينالدى. دەن قويا دايىندالۋ ارقىلى جۇڭگو حالقىنىڭ، ءسوزسىز، دۇنيە جۇزىنە ءبىر كەزەكتى ەڭ جوعارى ورەدەگى قىسقى وليمپيادا سالتاناتىن كورسەتە الاتىندىعىنا سەنەمىن، رەسەي - جۇڭگو ەكى ەل سپورتشىلارىنىڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنداعى تاماشا بەينەسىن كۇتەمىن. جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى مەنىڭ ءتوراعا شي جينپيڭمەن ءتۇرلى تاسىلدەر ارقىلى ءجيى اۋىس - كۇيىستى ساقتاۋىما بوگەت بولمادى، ەكى ەلدىڭ ەكى جاقتى ساۋداسى ورنىقتى ىلگەرىلەتىلىپ، حالىقارالىق ىستەردەگى ىستەستىگى جيىلەي ءتۇستى. رەسەي جاق جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ جۇڭگو حالقىن باستاپ ۇلى دامۋ تابىستارىنا قول جەتكىزگەندىگىن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايدى، جۇڭگونى رەسەيدىڭ ەڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق سەرىگى جانە مۇراتتاس دوسى سانايدى، رەسەي - جۇڭگو قارىم - قاتىناسى 21 - عاسىرداعى حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ ۇلگىسى. ءبىز بۇگىن جاريالاعان بىرلەسكەن مالىمدەمە رەسەي - جۇڭگو ەكى ەلدىڭ كەلەلى حالىقارالىق ماسەلەلەردەگى وسكەلەڭ ءبىر اۋىزدى تۇرعىسىن بەينەلەيدى. رەسەي - جۇڭگو قارىم - قاتىناسى ستراتەگيالىق سيپاتى بۇرىن بولماعان دەڭگەيدە كورنەكتىلەنىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ نازارىن اۋداردى. رەسەي مەن جۇڭگونىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىكتى تەرەڭدەتۋى ەكى ەلدىڭ ءوز دامۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا پايدالى، ەكى ەلدىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعاۋعا پايدالى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ستراتەگيالىق حاۋىپسىزدىگىن، ورنىقتىلىعىن قورعاۋ جونىنەن دە كەلەلى ماڭىزعا يە. رەسەي جاق جۇڭگو جاقپەن بىرگە ستراتەگيالىق بايلانىستى، ىستەستىكتى ونان ارى جيىلەتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ يەلىك ۇقىعى مەن تەرريتوريا تۇتاستىعىن قورعاۋىن تاباندىلىقپەن قولداپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ ۇيتقىلىق سايكەستىرۋ رولىن تاباندىلىقپەن قورعاپ، حالىقارالىق زاڭدى جانە حالىقارالىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى تاباندىلىقپەن قورعاپ، اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ ورناۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. رەسەي جاق جۇڭگو جاقپەن بىرگە ەكونوميكا - ساۋدا، ەنەرگيا، عىلىم - تەحنيكا، فينانس، قاتىناس سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، رەسەي - جۇڭگو دەنە تاربيە اۋىس - كۇيىس جىلى قيمىلىن بىرگە ويداعىداي وتكىزۋدى قالايدى.

　　كەڭەس اياقتاعاننان كەيىن، شي جينپيڭ پۋتينگە قوناعاسى بەردى. داستارقان ۇستىندە ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى قازىرگى كەزدەگى حالىقارالىق جانە وڭىرلىك جاعداي، سونداي - اق ەكى جاق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان كەلەلى قولامتالى ماسەلەلەر جونىندە ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىردى.

　　شي جينپيڭ مەن پۋتين ۋادە بويىنشا بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىنا بىرگە قاتىناستى، سونداي - اق ەكى ەلدىڭ قار - مۇز سپورتى ساڭلاقتارىنىڭ بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسى كەزىندە ەرلىكپەن تاماشا ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋىن تىلەدى.

　　قيمىل اياقتاعاننان كەيىن، ەكى جاق «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ جاڭا داۋىردەگى حالىقارالىق قارىم - قاتىناس جانە الەمدىك باياندى دامۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىن» جاريالاپ، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ دەموكراتيا كوزقاراسى، دامۋ كوزقاراسى، حاۋىپسىزدىك كوزقاراسى، ءتارتىپ كوزقاراسى جاقتارىنداعى ورتاق تۇرعىسىن شوعىرلى بايىمدادى. ەكى ەلدىڭ قاتىستى تاراۋلارى تاعى ءبىر سىپىرا ماڭىزدى سالالارداعى سەلبەستىك حۇجاتتارىنا قول قويىستى.

　　ديڭ شۋەشياڭ، ياڭ جيەچى، ۋاڭ ي، حى ليفىڭ، ت.ب لار كەڭەسكە قاتىناستى.