بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

شي جينپيڭ قازاقستاننىڭ اقپارات قۇرالىندا اۆتورلى ماقالا جاريالادى

جۇڭگو - قازاقستان قاتىناسىنىڭ الدىڭعىلاردىڭ ءىزىن باسىپ، بولاشاققا جول اشۋ بارىسىندا اناعۇرلىم زور دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىن ىلگەرىلەتەيىك

2022.09.14 16:24     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  «حالىق گازەتى»، 9 - ايدىڭ 13 – كۇنى، بەيجيڭ. 9 - ايدىڭ 13 – كۇنى، توقايەۆ زۇڭتۇڭنىڭ ۇسىنىسىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ قارساڭىندا، مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ «قازاقستان پراۆدا گازەتىندە» «جۇڭگو - قازاقستان قاتىناسىنىڭ الدىڭعىلاردىڭ ءىزىن باسىپ، بولاشاققا جول اشۋ بارىسىندا اناعۇرلىم زور دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىن ىلگەرىلەتەيىك» دەگەن تاقىرىپتا اۆتورلى ماقالا جاريالادى. ماقالانىڭ تولىق مازمۇنى تومەندەگىدەي:

  جۇڭگو - قازاقستان قاتىناسىنىڭ الدىڭعىلاردىڭ ءىزىن باسىپ، بولاشاققا جول اشۋ بارىسىندا اناعۇرلىم زور دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىن ىلگەرىلەتەيىك

  جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ

  وسى كورىكتى التىن كۇزدە توقايەۆ زۇڭتۇڭنىڭ ۇسىنىسىمەن مەن دوس ەل قازاقستاندا مەملەكەتتىك ساپاردا بولامىن. بۇل − مەنىڭ 5 جىلدان كەيىن قازاقستانعا تاعى ساپارلاي كەلۋىم ءارى وسى كورىكتى جەرگە ءتورتىنشى رەت كەلۋىم. قازاقستاننىڭ ساحاراسى كەڭ - بايتاق، تاۋ - وزەنى ايبىندى، حالقى وتە قوناقجاي، وسى رەتكى ساپاردان زور ءۇمىت كۇتەمىن.

  جۇڭگو مەن قازاقستان − تاۋ - وزەنى جالعاسقان، ەتەنە تاتۋ كورشىلەر، ابزال دوستار، سەنىمدى سەرىكتەر، ەكى ەل حالىقتارىنىڭ نەشە مىڭ جىلدىق دوستىق بارىس - كەلىس تاريحى بار، بايىرعى جىبەك جولىنىڭ شىعىس پەن باتىستى تۇتاستىرۋ ايبىندى داستانىن بىرگە جازدى. جۇڭگونىڭ تاڭ داۋىرىندەگى ايگىلى موناح شۋان زاڭ، ميڭ داۋىرىندەگى سىرتقى ىستەر مامانى چىن چىڭ قاتارلىلار قازاقستانعا ساپارلاي بارعان، «شىعىستىڭ اريستوتەلى» ءال – فارابي، «سۇلۋ ءسوزدىڭ اتاسى» اباي قۇنانبايەۆ قاتارلى قازاقستاننىڭ تاريحي مادەنيەت قايراتكەرلەرى جۇڭگودا دا تانىمال، ولاردىڭ حيكايالارى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەكى ەل حالىقتارى اراسىندا كەڭىنەن تارالىپ كەلەدى.

  بيىل − جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقانىنىڭ 30 جىلدىعى. 30 جىل بوران - شاشىندى باستان كەشىرىپ، 30 جىل قول ۇستاسا ساپارلاس بولدىق. بارىس - كەلىسى كۇن سايىن جيىلەپ، سەلبەستىگى تىنباي ىلگەرىلەگەن ەكى ەل وزگەشە دامۋ جولىمەن بىرگە ءجۇردى.

  − 30 جىلدان بەرى جۇڭگو - قازاقستان قاتىناسى ارشىندى قاداممەن العا باسىپ، تاتۋ كورشىلىك دوستىقتان ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناسقا، ودان ماڭگىلىك، جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناسقا دەيىنگى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەۋدى جۇزەگە اسىرىپ، تەڭدەسسىز ەكى جاقتى قاتىناس ورنىن ورناتىپ، ءبىرىن - ءبىرى قۇرمەتتەيتىن، تاتۋ كورشى دوس بولاتىن، تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن بىرگە وتەتىن، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن جاڭاشا مەملەكەت قاتىناسىن قالىپتاستىردى. ەكى جاق باستان - اياق مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعى، حاۋىپسىزدىگى، تەرريتوريا تۇتاستىعى سياقتى وزەكتى ماسەلەلەردە ءبىرىن - ءبىرى باتىل قولداپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ ءوز ەلىنىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىن دەربەس تاڭداۋىنا باستان - اياق قۇرمەت ەتىپ، قارسى جاقتاعى مەملەكەتتىڭ دامۋى مەن ۇلتتىڭ گۇلدەنۋ ىستەرىنىڭ ۇزدىكسىز العا باسقانىن باستان – اياق قۋانا اڭعارىپ كەلەدى. ەكى ەل − ءبىر - بىرىنە سەنەتىن دوستار جانە ءبىر - بىرىنە قۇرمەت ەتەتىن سەرىكتەر، ەكى ەل حالىقتارى ماڭگى تىزە قوسا بىرگە تۇرادى.

  − 30 جىلدان بەرى جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ سەلبەستىگىنىڭ تابىسى كورنەكتى بولدى. جۇڭگو تاياۋ جىلداردان بەرى قازاقستاننىڭ ەڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىگى جانە قارجى قوسۋ سەرىگى ورنىندا تۇرىپ كەلەدى. وتكەن جىلى ەكى جاق جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ ءتيىمسىز ىقپالىن جەڭىپ، ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى 25 ميلليارد دوللارلىق ۇلكەن وتكەلگە قايتا ورالىپ، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋىنە بىرگە قوزعاۋشى كۇش قوستى. جۇڭگو مەن قازاقستان ءوندىرىس قۋاتى مەن قارجى قوسۋ سەلبەستىگىن الدىمەن ورىستەتىپ، 52 نىساندى قامتىعان، جالپى سوماسى 21 ميلليارد 200 ميلليون دوللاردان اساتىن نىسان ءتىزىمىن قالىپتاستىرىپ، جاڭاتاس 100 مەگاۆاتتىق جەل ەلەكتر ستانسياسى، جياڭحۋاي اۆتوموبيل قۇراستىرۋ جەلىسى، شىمكەنت مۇناي وڭدەۋ زاۆودىن وسىزامانداندىرۋ، قايتا قۇرۋ سياقتى ءىرى ستراتەگيالىق نىسانداردى قالىپتاستىرىپ، قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا پارمەندى دەم بەرىپ، ەكى ەل حالىقتارىنا شىنايى باقىت جاراتتى.

  − 30 جىلدان بەرى جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ بايلانىسى شار تاراپتان تۇتاستى. ەكى ەل تاس جول، تەمىر جول، اۆياتسيا، مۇناي، تابيعي گاز قۇبىرىن قامتىعان جان - جاقتى، سترەولدى ۇلاسپالى توراپتى ءساتتى قۇردى، ەندى ەۆروپا مەن ازيانى ەندەي وتەتىن، قولايلى دا جوعارى ءونىمدى قۇرلىق، تەڭىز كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمالدىڭ «كۇرە تامىرىن» قالىپتاستىرۋعا كۇش سالۋدا. جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ 5 جۇپ تاس جول شەكارا وتكەلى، 2 جۇپ تەمىر جول شەكارا وتكەلى تۇگەلدەي جۇك تاسىمالىنىڭ قالىپتى اينالىمىن قالپىنا كەلتىردى، ەكى جاق تەمىر جول شەكارا وتكەلىن كوبەيتىپ اشۋ ىستەرى جونىندە تىعىز قاتىناستى جالعاستىرۋدا. جۇڭگو - قازاقستان ليانيۇنگاڭ زات اينالىمى سەلبەستىك بازاسى قازاقستاننىڭ ونىمدەرىن تىنىق مۇحيتتان جەلكەن جايىپ ساپارعا شىعاتىن تەڭىزگە شىعار اۋىزبەن قامدادى. قازاقستاننان وتەتىن جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدەرى توقتاۋسىز زىمىرادى ءارى جولدى كوپ نەگىزدەندىرۋدى ۇزدىكسىز جۇزەگە اسىرىپ، دۇنيە جۇزىلىك كاسىپ تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ورنىقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋگە ماڭىزدى ۇلەس قوستى.

  − 30 جىلدان بەرى جۇڭگو - قازاقستان دوستىعى جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالادى. قازاقستاندا 5 كۇڭزى شۋەيۋانى قۇرىلدى، جۇڭگوداعى 4 جوعارى مەكتەپ قازاقستان زەرتتەۋ ورتالىعىن، 2 جوعارى مەكتەپ قازاق ءتىلى كاسىبىن اشتى، جۇڭگو مۋزىكانتى شيان شيڭحاي مەن قازاقستان مۋزىكانتى بايقاداموۆتىڭ اسەرلى اڭگىمەسى ەكرانعا كوتەرىلدى، قازاقستان كوز اۋرۋلار مامانى قابىلبەكوۆ 24 جىلدى ءبىر كۇندەي وتكىزىپ، جۇڭگو حەيلۇڭجياڭ داچيڭ كوز اۋرۋلارى شيپاحاناسىندا كوز اۋرۋىنا شالدىققان 200 مىڭعا جۋىق جۇڭگولىق ناۋقاستى ەمدەدى. جۇڭگو مەن قازاقستان ءوزارا مادەنيەت ورتالىعىن قۇرۋ الدىندا تۇر، قازاقستان ءداستۇرلى مەديتسينا ورتالىعى مەن لۋبان شەبەرحاناسىن قۇرادى، ەكى ەلدىڭ گۋمانيتارلىق سەلبەستىك قادامى بارعان سايىن زورايىپ، حالىقتاردىڭ دوستىق نەگىزى بارعان سايىن بەكەمدەلە تۇسەتىن بولادى.

  جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ قاتىناسى بوران - شاشىننىڭ سىناعىنان جانە ۋاقىت ۇردىسىنەن ءوتىپ، الدەقاشان بەكەمدەلە ءتۇستى. ءبىز وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن وسى جەتىستىكتى قاستەرلەپ، ەرلىكپەن العا ۇمتىلىپ، ەكى ەلدىڭ دوستىق ىستەرىن ۇزدىكسىز جالعاستىرۋىمىز جانە ساۋلەلەندىرۋىمىز كەرەك. وسى رەتكى ساپارىمدا توقايەۆ زۇڭتۇڭمەن جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ باياندى، جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناسىن اناعۇرلىم ويداعىداي دامىتۋ، جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ جان - جاقتى ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋ جونىندە ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ، جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى نىسانا جانە ءۇمىت ەتىپ، جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ قاتىناسىن قول ۇستاسا ىلگەرىلەتۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جانە جوبا جاسايمىز.

  ءبىرىنشى، ءبىز تاتۋ كورشىلىك دوستىقتى ۇزدىكسىز دامىتۋىمىز كەرەك. وسكەلەڭ ساياسي سەنىمدىلىك − ەكى ەل قاتىناسىنىڭ ورنىقتى، باياندى بولۋىنىڭ ىرگە تاسى. جۇڭگو قازاقستانمەن ەكى جاقتى قاتىناستى ستراتەگيالىق جانە ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان جوعارى دەڭگەيدە جوبالاپ، جوعارى جىكتەگىلەردىڭ ءجيى بارىس - كەلىسىن جالعاستىرىپ، ۇكىمەت، زاڭ شىعارۋ قۇرىلىمى، پارتيا، جەرگىلىكتى ورىندار ارا ءار دارەجەلى اۋىس - كۇيىس پەن سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، زۇڭليلەردىڭ مەرزىمدى كەزدەسۋ مەحانيزمىنىڭ، جۇڭگو - قازاقستان سەلبەستىك كوميتەتىنىڭ، سونداي - اق ءارقايسى بولىمشە كوميتەتتىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە جانە باسا نازار اۋدارىپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە ساياتىن ماسەلەلەردە ۇزدىكسىز باتىل قولداۋ كورسەتىپ، جۇڭگو - قازاقستان قاتىناسىنىڭ ساياسي نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەۋدى قالايدى.

  ەكىنشى، ءبىز ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋىمىز كەرەك. كەلەر جىلى مەنىڭ 2013 - جىلى قازاقستاندا ساپاردا بولعان كەزىمدە «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن» قۇرۋ باستاماسىن العا قويعانىما 10 جىل تولادى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ نەگىزدى بەكەمدەپ، تۇعىر ورناتۋدان، دىڭگەك تۇرعىزىپ، ارقالىق ورناتۋدان تامىر تارتىپ، باياندى دامۋعا دەيىن، اشىق، سيىسىمدى، ءوزارا پايدا جەتكىزەتىن، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن حالىقارالىق سەلبەستىك تۇعىرىنا، حالىقارالىق قوعام جاپپاي قارسى الاتىن دۇنيە جۇزىلىك الەۋمەتتىك ونىمگە اينالدى. جۇڭگو قازاقستانمەن بىرگە ىندەتتەن كەيىنگى مەزگىلدى كوزدە ۇستاپ، ءۇرتىس «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدىڭ باستاماشىسى بولىپ، قارجى قوسۋ جانە ساۋدانى قولايلىلاندىرۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، شەكارا وتكەلى مەن شەكارا اتتاعان تاسىمالدىڭ كومەسكى كۇشىن تولىق ىسكە قوسىپ، جاساندى زەردە، ءىرى ساندى مالىمەت، سيفرلى فينانس، ەلەكتروندىق ساۋدا، جاسىل ەنەرگيا سياقتى سالالارداعى جاڭا ارتۋ تۇيىندەرىن جەتىلدىرىپ، تاعى ءبىر توپ جوعارى ولشەمدى، باياندى، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاسايتىن ساپالى نىساندى كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، ەكى جاق سەلبەستىگىنىڭ تاعى ءبىر ساتىعا كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىنىڭ ناقتى تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋىنە دەم بەرۋگە جۇڭگو مەن قازاقستاننىڭ ۇلەسىن قوسۋدى قالايدى.

  ءۇشىنشى، ءبىز ورتاق حاۋىپسىزدىكتى باتىل قورعاۋىمىز كەرەك. كۇردەلى دە الماعايىپ حالىقارالىق جانە وڭىرلىك جاعداي الدىندا ىنتىماقتاسا سەلبەسكەندە عانا، قيىنشىلىقتى بىرگە جەڭىپ، حاۋىپسىزدىكتى جونگە سالۋداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە بولادى. جۇڭگو قازاقستانمەن زاڭ اتقارۋ، حاۋىپسىزدىك، قورعانىس جاقتارىنداعى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن جەتەكشى ەتىپ، ورتاق، جان - جاقتى، سەلبەسكەن، باياندى حاۋىپسىزدىك كوزقاراسىن امالياتتا ايگىلەپ، «‹جۇڭگو + ورتا ازياداعى 5 ەل› ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى سەلبەستىك باستاماسىنىڭ» تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە»، ەسىرتكى ساۋدالاۋعا جانە ەل اتتاعان ۇيىمدىق قىلمىسقا بىرلەسىپ سوققى بەرىپ، ەكى ەلدىڭ مۇناي، تابيعي گاز قۇبىرى جەلىسى سياقتى ءىرى سەلبەستىك نىساندارى مەن قىزمەتكەرلەرىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. سىرتقى كۇشتەردىڭ كيلىگۋىنە باتىل قارسى تۇرىپ، ءوز رايونىنىڭ باياندى بەيبىتشىلىگى مەن ۇزاق ۋاقىتتىق ورنىقتىلىعىن جۇزەگە اسىرۋعا بىرگە كۇش سالۋ كەرەك.

  ءتورتىنشى، ءبىز حالىقارالىق سەلبەستىكتى جاپپاي كۇشەيتۋىمىز كەرەك. ەكى جاق بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى، ازيا ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى كەڭەسى، «جۇڭگو + ورتا ازياداعى 5 ەل» سياقتى كوپ جاقتى مەحانيزم اياسىنداعى تىزە قوسا سەلبەسۋدى نىعايتىپ، حالىقارالىق جونگە سالۋ، استىق حاۋىپسىزدىگى، ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگى، كاسىپ تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ورنىقتىلىعى، وڭىرلىك تولعاقتى تۇيىندەر سياقتى ماسەلەلەر جونىندە دەر كەزىندە پىكىر اۋىستىرىپ، سىڭار جاقتىلىق پەن توپقا ءبولىنىپ قارسىلاسۋعا قارسى تۇرىپ، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى باعىتقا قاراي دامۋىن بىرگە ىلگەرىلەتۋى كەرەك.

  جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مەملەكەتتىك 20 - قۇرىلتايى اشىلۋعا تاياپ قالدى، بۇل − جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا قادام تاستاعان، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىنا شەرۋ تارتقان جاڭا ساپارىندا اشىلاتىن ءبىر رەتكى توتەنشە ماڭىزدى قۇرىلتاي. ءبىز «جاڭا قازاقستان» قۇرىلىسىنىڭ جاپپاي باستالعانىن، قازاقستاننىڭ «دۇنيە جۇزىندەگى دامىعان 30 قۋاتتى ەلدىڭ» قاتارىنا قوسىلۋعا قادام تاستاعانىن قۋانىشپەن كورىپ وتىرمىز. جۇڭگو قازاقستانمەن دامۋ جەتىستىكتەرىنەن ۇزدىكسىز بىرگە يگىلىكتەنىپ، دامۋ تاجىريبەلەرىنەن ءوزارا ۇلگى الۋدى قالايدى، جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ جانە دوستىق سەلبەستىك جاساۋ قاقپاسى قازاقستانعا ماڭگى ايقارا اشىلادى.

  قازاقستاندا «دوستىق − باعا جەتپەس بايلىق» دەگەن ءتامسىل بار. جۇڭگو جاق ەكى جاق تاتۋ كورشىلىك، دوستىق پرينسيبىن ۇزدىكسىز ۇستانىپ، جان - جاقتى ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىكتى ىشكەرىلەي ورىستەتىپ وتىرسا بولعانى، جۇڭگو - قازاقستان قاتىناسىنىڭ، ءسوز جوق، اناعۇرلىم شۇعىلالى 30 جىلدى قارسى الاتىنىنا سەنەدى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار