شي جينپيڭنىڭ دۇنيە جۇزىلىك سۇيىسپەنشىلىگى
2023.03.27 13:43 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
ناۋرىزداعى بەيجيڭدە كوكتەم سامالى ەسىپ، كۇللى تىرشىلىك جانداندى.
ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 12 - ايدىڭ 15 - كۇنى كەشتە دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مەن دۇنيە ءجۇزى ساياسي پارتيالارىنىڭ جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىنە قاتىناستى ءارى ارقاۋ ءسوز سويلەپ، بەينەجازبا ارقىلى دۇنيە جۇزىندەگى 150 نەشە ەلدەن كەلگەن 500 نەشە ساياسي پارتيا مەن ساياسي ۇيىمنىڭ باسشىلارىمەن بىرگە ادامزات قوعامىن وسىزامانداندىرۋ سىندى كەلەلى كەڭەستىك تاقىرىپتى اقىلداستى.
اقيقات جولى كوپكە ورتاق، الەم اياسى − ءبىر شاڭىراق.
”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى − جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋدى كوزدەيتىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن كوزدەيتىن پارتيا، ادامزاتتىڭ العا باسۋىن دا كوزدەيتىن، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلى بىرلىگىن دە كوزدەيتىن پارتيا“. پارتيا 20 - قۇرىلتايىندا باس شۋجي شي جينپيڭ وسىلاي دەپ دارىپتەدى.
تاريحى ۇزاق جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتى، باي مازمۇندى ماركسيزمدىك يدەيالىق نازاريا جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك كوز اياسىن، دۇنيە جۇزىلىك سۇيىسپەنشىلىگىن بىرگە قالىپتاستىردى.
دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىستى تياناق ەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى ستراتەگيالىق جالپى جاعدايدى كوكەيدە ساقتاعان باس شۋجي شي جينپيڭ ادامزات دامۋىنىڭ ۇلى كوورديناتاسىنا قويا وتىرىپ جۇڭگونىڭ دامۋىنا وي جۇگىرتىپ، جۇڭگو حالقىنىڭ مۇددەسىن ءار ەل حالقىنىڭ ورتاق مۇددەسىمەن تىعىز ۇشتاستىرىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ دۇنيە جۇزىمەن قول ۇستاسىپ، بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق قۇنىن ساۋلەلەندىرىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ جولىندا ارشىندى قاداممەن العا باسۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.
(1) دۇنيە ءجۇزىن كوكەيدە ساقتاپ، وزگەنى كوڭىل تۇكپىرىنە قويدى −
”تاريحتىڭ ۇزاق كوشىنەن الىپ قاراعاندا، جۇڭگونىڭ دامۋى جالپى ادامزاتتىڭ العا باسۋىنا ءتان ۇلى ءىس سانالادى“
2022 - جىلى 6 - ايدىڭ 24 - كۇنى كەشتە بەيجيڭ حالىق سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالىندا شىراقتار جايناپ تۇر. تاۋ مەن تەڭىزدەن شەك - شەكاراسىنان ءوتىپ، 5 ۇلكەن قۇرلىقتاعى بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ەلدەر مەن وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ اراسىنداعى 18 ەلدىڭ باسشىلارى ”بۇلتتىق جۇيەدە“ باس قوسىپ، دۇنيە جۇزىلىك دامۋدىڭ ۇلى جوسپارىن بىرگە اقىلداستى.
”قۇرمەتتى ءتوراعا شي جينپيڭ، ءسىزدىڭ دۇنيە جۇزىلىك دامۋ جونىندەگى جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىن وتكىزگەنىڭىزگە، وسى قيىن - قىستاۋ ساتتە وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن باتىل قورعاعانىڭىزعا العىس ايتامىن“دەدى ەگيپەتتىڭ زۇڭتۇڭى سيسي تەبىرەنە.
عاسىرلىق ىندەت 100 جىلدىق وزگەرىسپەن قاباتتاسىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ اياق الىسى اۋىر سوققىعا ۇشىراپ، دۇنيە ءجۇزى نازارىن جۇڭگوعا اۋداردى.
”وتكەن عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنىڭ سوڭىندا مەن جۇڭگونىڭ سارى توپىراقتى ۇستىرتىندەگى ءبىر شاعىن قىستاقتا شارۋا بولىپ، بۇقارانىڭ ەگىنشىلىك جۇمىسىنىڭ قيىندىعىن جانە كيىم - كەشەك، ازىق - تۇلىك قيىنشىلىعىن شىنايى سەزىندىم، ولاردىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تىلەگى مەنىڭ ساناما تەرەڭ ۇيالادى“. دۇنيە جۇزىلىك دامۋ جونىندەگى جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىندە ءتوراعا شي جينپيڭ لياڭجياحىداعى كەشىرمەلەرىن تاعى ءبىر رەت تىلگە تيەك ەتىپ، دامۋدىڭ حالىق ءۇشىن بولۋى سىندى ماڭىزدى ءمانىن بايانداپ: ”جارىم عاسىردان كەيىن مەن بايىرعى مەكەنگە قايتا ساپارلاي بارعانىمدا، اۋىلداستاردىڭ ىشەر اس، كيەر كيىمنەن تارىقپايتىنىن، جۇزدەرىنەن باقىت كۇلكىسى ەسەتىنىن بايقادىم“ دەدى.
سولتۇستىك شانشي ءۇستىرتى − شي جينپيڭنىڭ تامىر تارتقان جەرى، ول: ”بۇل ارادا حالىق ءۇشىن ناقتى ءىس ىستەۋ دەگەن بەرىك سەنىم قالىپتاستىردىم! مەن قايدا بارسام دا، ماڭگى سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ ۇلىمىن“ دەپ وتىرادى.
ءدال وسى ارادا جاس شي جينپيڭ «كوممۋنيستىك پارتيانىڭ جارناماسى»، «كاپيتال» سياقتى ماركسيزمنىڭ كلاسسيكالىق شىعارمالارىن قايتا - قايتا وقىپ، ماركسيزم جونىندەگى العاشقى تانىمىن بىرتىندەپ ورناتتى. ول كەيىن كەلە بىلاي دەپ قورتىندىلادى: ” ماركسيزم وتە اۋقىمدى، تۇپتەپ كەلگەندە، ونى ادامزاتقا ازاتتىق ىزدەۋ دەگەن ءبىر اۋىز سوزگە جيناقتاۋعا بولادى“.
”ءار ەل حالقىنىڭ بارلىعى تاماشا تۇرمىس كەشىرە السا، گۇلدەنۋ سوندا عانا باياندى بولادى، حاۋىپسىزدىك سوندا عانا قامتاماسىزدىققا يە بولادى، ادامدىق ۇقىق سوندا عانا نەگىزگە يە بولادى“. حالىقتىڭ قامىن ويلاپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ مۇددەسىمەن ساناستى، ءتوراعا شي جينپيڭ ءىس تىندىرۋ، مەملەكەتتى جونگە سالۋ، دۇنيە ءجۇزىن كوكەيىنەن شىعارماۋ سىندى سۇيىسپەنشىلىك قاسيەتى كەڭەسكە قاتىناسۋشىلاردى اسەرلەندىردى.
ەرتەرەكتە جەرگىلىكتى ورىندا باسشى كادر بولىپ مىندەت اتقارعان شي جينپيڭ ”ءوزىن باۋلۋ، وتباسىن تۇزەۋ، مەملەكەتتى جونگە سالۋ، دۇنيە جۇزىندە تىنىشتىق ورناتۋ“ تۋرالى تۇسىنىككە توقتالعاندا بىلاي دەدى: ”’دۇنيە ءجۇزىن تىنىشتاندىرۋ‘ دۇنيە جۇزىنە بيلىك جۇرگىزۋ ەمەس، دۇنيە جۇزىنە ۇستەمدىك جۇرگىزۋ ەمەس، قايتا بۇقارانى كەدەيلىكتەن ارىلتىپ، تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرەتىن، ىشەر اس، كيەر كيىمنەن تارىقپايتىن ەتۋ. دۇنيەنىڭ ءبارى ءسىزدى ۇلگى ەتىپ بەيبىت دامىسا، ءسىزدىڭ تانىمىڭىز ارقىلى بارلىق ەلمەن سەلبەسسە، ۇلى بىرلىك جۇزەگە اسادى، وسىلاي بولعاندا ’دۇنيە ءجۇزىن تىنىشتاندىرۋدىڭ‘ اۋىلى الىس بولمايدى“.
اۋىل - قىستاققا قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەسى بولىپ تۇسكەن كەزدەگى ”اۋىلداستاردىڭ قارنى توق، كيىمى ءبۇتىن بولۋ“ ارمانىنان رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ العاشقى كەزىندە سولتۇستىك ەۆروپاعا ساپارلاي بارعاندا ايتقان ”جۇڭگو حالقىن اناعۇرلىم جاقسى تۇرمىسقا كەنەلتۋ“ ارمانىنا دەيىن؛ فۋجياندا قىزمەت ىستەگەن كەزىندە تىنىق مۇحيتتاعى ارال مەملەكەتى پاپۋا - جاڭا گۆينەياسىندا جۇنساۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەن مەملەكەت باسشىسى بولعاننان كەيىن ”باتىس افريكا ءمۇيىسى“ سەنەگالداعى اۋىل - قىستاق تۇرعىنداردىڭ اۋىز سۋ ماسەلەسىن شەشۋگە كومەكتەسۋگە دەيىن... جىلدار جىلجىپ، ۋاقىت ايالسىز وتكەنىمەن، بەرىك بەكىمى ەشقاشان وزگەرگەن ەمەس.
”جۇڭگو − جاۋاپكەرلىك ارقالايتىن مەملەكەت، ءبىز ءوز ءىسىمىزدى ويداعىداي ىستەۋگە قۇلشىنۋىمىز، سونىمەن بىرگە، جۇڭگو مەن سىرتقى دۇنيەنىڭ قارىم - قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتۋىمىز، اناعۇرلىم ءتيىمدى سىرتقى ورتاعا قول جەتكىزۋمەن بىرگە، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋى ءۇشىن اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋعا قۇلشىنۋىمىز كەرەك“. 2012 - جىلى 12 - ايدىڭ 5 - كۇنى باس شۋجي بولعاننان كەيىنگى تۇڭعىش رەتكى سىرتقى ىستەر قيمىلىندا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسى مەن ديپلوماتيالىق ساياساتىن ايقىن پايىمدادى. ول بىلاي دەپ دارىپتەدى: ”حالىقارالىق قوعام كۇن سايىن ءبىر - بىرىمەن بىتە قايناسقان تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاعا اينالۋدا“.
كەلەسى جىلى 3 – ايدا مەملەكەت ءتوراعاسى بولىپ سايلانعاننان كەيىنگى تۇڭعىش ساپارىندا شي جينپيڭ رەسەيدىڭ ماسكەۋ حالىقارالىق قارىم - قاتىناس شۋەيۋانىندا لەكسيا جاساعاندا: ”ءبىز جۇزەگە اسىراتىن جۇڭگو ارمانى جۇڭگو حالقىنا عانا ەمەس، ءار ەل حالقىنا دا باقىت جاراتادى“ دەپ اتاپ كورسەتتى.
”بۇگىنگى تاڭداعى دۇنيە ءجۇزىنىڭ اعىمى دەگەن نە؟ مۇنىڭ جاۋابى بىرەۋ عانا، ول − بەيبىتشىلىك، دامۋ، سەلبەستىك، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ“. ادامزاتتىڭ دامۋ اۋقىمى جونىندەگى تەرەڭ تولعانىسپەن ءتوراعا شي جينپيڭ ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى دارىپتەپ جانە ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگونىڭ ءداستۇرلى دۇنيە جۇزىلىك كوزقاراسىنا، ماركسيزمنىڭ دۇنيە جۇزىلىك تاريح نازارياسىنا جاڭا داۋىرلىك ءمان بەرىپ، جۇڭگونىڭ ادامزاتتىڭ باياندى بەيبىتشىلىگىن، بىرگە گۇلدەنۋىن جەبەۋگە اقىل - پاراسات جانە كۇش - قۋات قوسۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.
دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاۋدا ءبىز مۇراتتان اينىمايمىز –
2014 - جىلى كوكتەمدە ءتوراعا شي جينپيڭ ەۆروپاداعى كوپتەگەن ەلدە ساپاردا بولدى. ول بارعان جەرىنىڭ بارىندە ”بەيبىت دامۋ“ جونىندە ءسوز قوزعادى. فرانسيانىڭ پاريج قالاسىندا ناپولەوننىڭ ”جۇڭگو − ۇيقىداعى ارىستان نازارياسى“ تۋرالى توقتالعاندا: ”جۇڭگو سىندى ارىستان وياندى، ءبىراق ول بەيبىتشىلىكتى جاقتايتىن، باۋىرمال، وركەنيەتتى ارىستان“ دەدى. گەرمانيانىڭ بەرلين قالاسىندا ”مەملەكەت كۇشەيسە زورەكەر بولادى“ دەگەن ەسكى لوگيكاعا تويتارىس بەرىپ: ”قازىرگى دۇنيە جۇزىندە وتارشىلدىق، زورەكەرلىك كونە سۇردەگىمەن جۇرە بەرۋگە بولا ما؟ مۇنىڭ جاۋابى: ولاي بولمايدى. بۇنداي جولمەن جۇرگەندەر تۇيىققا تىرەلىپ قانا قويماي، تۇمسىعى تاسقا تيەدى“. بەلگيانىڭ بريۋگگە قالاسىندا جۇڭگونىڭ بەيبىت دامۋ جولىن تاڭداۋىنىڭ تاريحي لوگيكاسىن باياندادى: ”جۇڭگو حالقىنىڭ شاپقىنشىلىققا ۇشىراعان، قۇلدانۋعا تاپ بولعان تاريحى ءالى ەسىندە، اسىرەسە، بۇگىنگى تۇرمىستى بارىنشا قاستەرلەيمىز. جۇڭگو حالقى بەيبىتشىلىكتى تىلەيدى، سوعىسقا قارسى تۇرادى، سوندىقتان دەربەس، وزىنە - ءوزى قوجايىن بولۋ سىندى بەيبىت ديپلوماتيالىق ساياساتتى باستان - اياق اتقارادى، باسقا ەلدىڭ ىشكى ىسىنە كيلىكپەۋدە تاباندى بولادى، باسقالاردىڭ جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋىنە دە جول بەرمەيدى“.
حالىقارالىق جاعداي اۋمالى - توكپەلى بولعان سايىن، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ بەيبىتشىلىك جەمىستەرىن، ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى قورعاۋ بەكىمى مىزعىمادى: ماسكەۋدە جۇڭگودا جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىسقا قاتىناسقان رەسەيدىڭ ساقا جاۋىنگەرلەرىمەن ىقىلاسپەن كەزدەسىپ، ىرىقتىلىقپەن جاسى ەگدەلەگەن ساقا جاۋىنگەرلەرگە ەستەلىك مەدال تاقتى؛ بەيجيڭدە ”جەڭىس كۇنى ديپلوماتياسىن“ ورىستەتىپ، تيان - انمىن مىنبەسىندە دۇنيە جۇزىنە ادىلەتتىڭ، بەيبىتشىلىكتىڭ، حالىقتىڭ، ءسوز جوق، جەڭىسكە جەتۋى سىندى ۇلى اقيقاتتى ەستە بەرىك ساقتاۋ جونىندە ۇندەۋ تاستادى؛ نيۋ - يوركتە بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنا ”بەيبىتشىلىك ساۋىتىن“ ۇسىنىپ، جۇڭگو - بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى بەيبىتشىلىك جانە دامۋ قورىن قۇرۋدى جاريالاپ، بەيبىتشىلىكتى قورعاۋدىڭ تۇراقتى ساقشى اترەتىن الدىمەن قۇرۋدى ءارى بەيبىتشىلىكتى قورعاۋدىڭ 8 مىڭ ادام كولەمىندەگى بۇيرىق كۇتىپ تۇراتىن اسكەري ءبولىمىن قۇرۋدى ۇيعاردى؛ ۋكراينا داعدارىسى تۋىلعاننان كەيىن ”4 قاجەت“، ”4 ورتاق“، ”3 ءتۇيىندى ويدى“ ورتاعا قويىپ، وبيەكتيۆ، ءادىل تۇرعىدا تۇرىپ، بەيبىتشىلىككە بەلسەنە ءناسيحاتتاپ، كەلىسسوزدى جەبەدى...
بىرگە دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە تالىقپاي تالپىنامىز –
2021 - جىلى 12 - ايدا جۇڭگو - لاوس تەمىر جولى ىسكە قوسىلۋ قارساڭىندا، ءتوراعا شي جينپيڭ شاڭحايدا تەمىر جول ينجەنەرياسىن وقىعان لاوستىق 9 وقۋشىنىڭ بىرگە جازعان حاتىن تاپسىرىپ الدى، وندا: ”دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ وزىق تەمىر جول جۇڭگودان لاوسقا تۇتاسىپ، ءاربىر ادامنىڭ كوكەيىنە دە ۇيالادى...“ دەلىنگەن.
ولاردىڭ جۇڭگودان ۇيرەنگەن ونەرىن جۇڭگو - لاوس تەمىر جولىنىڭ ىسكە قوسىلۋىنا جانە دامۋىنا ارناماق بولعانىن بىلگەن ءتوراعا شي جينپيڭ قاباعات قۋاندى.
2013 – جىلى التىن كۇزدە ءتوراعا شي جينپيڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسىن ورتاعا قويدى. تاريحتان رەالدىققا قادام تاستاعاننان تارتىپ، جوسپارلانعان ”ۇلكەن نوبايدان“ ەگجەي - تەگجەيلى ”نازىك كارتيناعا“ اينالۋعا دەيىن، تاياۋداعى 10 جىلدان بەرى وركەنيەت ەستەمەسى حاتتالىپ، بولاشاق ارماندى ارقالاعان وسى ءۇمىت جولى دامۋدىڭ سان - ساناقسىز كەرەمەتتەرىن جازدى: كەنيادا تۇڭعىش وسىزاماندانعان تەمىر جول سالىندى، مالديۆتا تەڭىز اتتاعان تۇڭعىش ۇلكەن كوپىر سالىندى، بەلورۋسسيادا ءوزىنىڭ جەڭىل اۆتوموبيل جاساۋ كاسىبى ىرگە قالادى، گرەتسيانىڭ پيراەۋس پورتى قايتادان تىرشىلىك تىنىسىنا شومدى، سەربيا سمەدەرەۆو بولات زاۆودى تاعى دا شۇعىلالى ناتيجە جاراتتى...
”ەلىمىز دۇنيە ءجۇزى ساحناسىنىڭ تورىنە كۇن سايىن جاقىندادى، دۇنيە جۇزىلىك ىستەردە اناعۇرلىم زور رول اتقاراتىن، ءار ەلمەن بىرگە كۇللى ادامزات ماسەلەسىن شەشۋگە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوساتىن قابىلەتى دە، جاۋاپكەرلىگى دە بار“. باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىر اۋىز سوزبەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ ءىسى − ءوز ءىسىمىز دەگەندى بەينەلەدى.
(2) تالعاۋسىز قوستاي جونەلمەۋ، ءار ەل سايكەسىمدى، تاتۋ ءوتۋ −
”نيەتتەستەر سەرىك بولا الادى، پارىقتاردى قويا تۇرىپ، ورتاقتىققا ۇمتىلعاندار دا سەرىك بولا الادى“
2022 - جىلى 11 - ايدىڭ ورتا شەنىندە پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى جەڭىسپەن جابىلعاننان كەيىن كوپ وتپەي ءتوراعا شي جينپيڭ شىعىس وڭتۇستىك ازياعا بارىپ، 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ باس قوسۋىنا، ازيا - تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمى باسشىلارىنىڭ بەيرەسمي ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى تايلاندتا ساپاردا بولدى.
كوپ جاقتى ءماجىلىس ارەدىگىندە ءتوراعا شي جينپيڭ شەتەل باسشىلارىنان جانە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ جاۋاپتىلارىنان 20 نەشە اداممەن جەكە – جەكە ديدارلاستى، كەڭەس وتكىزدى، كەزدەستى، كوپ جاعدايدا الدىڭعى رەتكى كەزدەسۋ اياقتاماي جاتىپ، كەلەسى رەتكى كەزدەسۋگە قاتىناساتىن شەتەل جاقتىڭ باسشىلارى كەزەك كۇتۋ ورنىنا كەلىپ تۇردى.
جاڭا دوستارمەن كەزدەستى، كونە دوستارمەن دە كەزدەستى؛ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ باسشىلارى دا، باتىستاعى دامىعان ەلدەردىڭ باسشىلارى دا بار؛ جۇڭگومەن تەڭىز ارقىلى ءبولىنىپ جاتقان كورشى ەلدەردىڭ باسشىلارى دا بار، جەر شارىنداعى جۇڭگودان ەڭ شالعاي ەلدەردىڭ باسشىلارى دا بار...
ءوزارا قۇرمەت ەتەتىن، ءادىل، ادىلەتتى، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس ۇستانىمىن ۇستاندى، ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونى دۇنيە ءجۇزىن قامتىعان سەرىكتەستىك قاتىناس تورابىن ۇزدىكسىز نىعايتۋعا باستادى.
جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس − ءتوراعا شي جينپيڭ باستاما ەتىپ كوتەرگەن ماڭىزدى تانىم، ول ”ازۋلىلار السىزدەردى جالماۋ“ سىندى جىرتقىشتىق قاعيداسىن تەرىسكە شىعارۋدان، ”مەملەكەت قۇدىرەتتەنسە، زورەكەر بولادى“ دەيتىن كونە لوگيكادان ارىلۋدان، ”سەن جەڭىلەسىڭ، مەن جەڭەمىن“ دەيتىن نولدىك جيىنتىق ويىنان اسىپ تۇسۋدەن دەرەك بەرەدى، جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ كوڭىلىندەگى ”الەمدە“ بولۋعا ءتيىستى بەت - بەينەنى ايگىلەپ، مەملەكەت پەن مەملەكەتتىڭ قالاي تاتۋ - ءتاتتى ءوتۋى ءۇشىن ايقىن بەتالىس كورسەتتى.
رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن 40 نەشە رەت ديدارلاسىپ، ا ق ش جانە ەۆروپاداعى ءىرى ەلدەردىڭ باسشىلارىمەن ەكى جاقتى قارىم - قاتىناس جانە حالىقارالىق ىستەر جونىندە ءجيى پىكىرلەستى… وتكەن 10 جىلدا ءتوراعا شي جينپيڭ ءىرى ەلدەردىڭ سايكەسۋى مەن سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، جالپى تۇلعالىق جاقتان ورنىقتى، بىركەلكى داميتىن ءىرى ەلدەر قاتىناسى جۇلگەسىن ورناتتى.
جاڭا جۇڭگو تاريحىنداعى تۇڭعىش رەتكى توڭىرەكتىك ديپلوماتيا قىزمەتى اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، شىعىس سولتۇستىك ازيا، شىعىس وڭتۇستىك ازيا، وڭتۇستىك ازيا، ورتا ازيا وڭىرلەرى سياقتى توڭىرەكتەگى بارلىق ەلدى ارالاپ، جاقىن، ادال، ءتيىمدى، كەشىرىمشىل بولۋ ۇستانىمىن ۇستانىپ، ”جاقسى كورشىنى التىنعا بەرمەۋدى“ دارىپتەدى... ءتوراعا شي جينپيڭ توڭىرەكتەگى ەلدەردى جۇڭگونىڭ تابان تىرەر تياناعى، دامىپ - گۇلدەنۋىنىڭ نەگىزى دەپ قاراپ، توڭىرەكتەگى ەلدەر تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىنىڭ قۇرىلۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتتى.
افريكادان ورتا شىعىسقا دەيىن، لاتىن امەريكاسىنان تىنىق مۇحيتتاعى ارال ەلدەرىنە دەيىن، كوپتەگەن وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدە ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ كوپشىلىكپەن تەڭ تۇرعىدا بارىس - كەلىس جاساپ، دامۋعا بىرگە تالپىنۋى جونىندەگى اسەرلى اڭگىمەلەر تارالعان. ”قالىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەر − ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ىستەردەگى تابيعي وداقتاسى“، ”جۇڭگونىڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنداعى ءبىر بەلەتى ماڭگى وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە ءتان“... دۇرىس ادىلەتتىلىك، مۇددە كوزقاراسى مەن شىنايى، ادال بولۋ ۇستانىمىن جەتەكشى ەتكەن جۇڭگو وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرمەن ىنتىماقتاسىپ، سەلبەستىك جاساۋدىڭ تىڭ داستانىن ۇزدىكسىز جازادى.
”بەيبىتشىلىك، تاتۋلىق، جاراسىمدىلىق − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ 5 مىڭ جىلدان بەرى تالپىنىپ كەلە جاتقان جانە جالعاستىرىپ كەلە جاتقان ۇستانىمى“، ”جۇڭگونىڭ دامۋ ساپارىنان ءبىز دۇنيە ءجۇزى جاقسى بولعاندا عانا، جۇڭگو جاقسى بولاتىنىن؛ جۇڭگو جاقسى بولعاندا عانا، دۇنيە ءجۇزى ءتىپتى دە جاقسى بولاتىنىن“ تەرەڭ سەزىندىك... ەل ءىشى - سىرتىنداعى كوپتەگەن ماڭىزدى ورىندا ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ جاڭاشا حالىقارالىق قاتىناس ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋىنىڭ مادەنيەت قاينارى مەن رەال لوگيكاسىن تەرەڭ پايىمدادى.
مۇنداي جاعداي ەستەن كەتپەيدى –
2015 - جىلى 12 - ايدا جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ يوحاننەسبۋرگتەگى باسشىلار باس قوسۋىندا ءتوراعا شي جينپيڭ جاڭا جاعدايداعى جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك ۇستانىمىن ىشكەرىلەي پايىمداپ، جۇڭگو - افريكا دوستىعىنىڭ ۋاقىت وتكەن سايىن بەكەمدەلۋىنىڭ ءتۇبىرلى سەبەبىنە توقتالىپ: ”ەكى جاق باستان - اياق تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋدا، شىنايى دوستاسۋدا، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدە، بىرگە دامۋدا تاباندى بولىپ كەلەدى“ دەپ اتاپ كورسەتتى.
جاسى 90 نان اسقان افريكا وداعىنىڭ كەزەكتى ءتوراعاسى، زيمبابۆەنىڭ زۇڭتۇڭى مۋگابي تەبىرەنە بىلاي دەگەن بولاتىن: ”بۇرىن وتارشىلدار افريكاعا اپات اكەلدى، قازىر جۇڭگو افريكاعا تىڭ تىرشىلىك اكەلدى. ەگەر سول جىلدارداعى وتارشىلداردىڭ قۇلاعى بولسا، ولارعا دا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ وسى ءسوزىن تىڭداتقىزار ەدىك!“
مۇنداي اڭگىمە تاماشا اڭگىمە بولىپ تارالادى −
1985 - جىلى حىبەي ولكەسى جىڭديڭ اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى شي جينپيڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن تەكسەرۋ ۇيىرمەسىن باستاپ ا ق ش - تا ساپاردا بولدى. لوۋا شتاتىنىڭ ماسكاتين شاعىن قالاشىعىندا ا ق ش – تىڭ بىرنەشە جاي تۇرعىنىمەن تانىسادى.
2012 - جىلى شي جينپيڭ مەملەكەت ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى رەتىندە ا ق ش - تا ساپاردا بولىپ، ماسكاتينعا ارنايى ساپارلاي بارىپ، وسى تۇرعىندارمەن تاعى دا كەزدەسەدى. ”ادامدار مەنەن وسى رەت ا ق ش - قا ساپارلاي كەلۋدە نە ءۇشىن لوۋا شتاتىنا كەلەتىنىمدى سۇرادى. ويتكەنى مەن ءۇشىن العاندا سىزەر ا ق ش – قا ۋاكىلدىك ەتەسىزدەر“. وسى ءسوز كونە دوستاردى قاتتى اسەرلەندىردى.
ۋاقىت زىمىراپ ءوتىپ جاتسا دا، ءتوراعا شي جينپيڭ كونە دوستارىنا ءمان بەرىپ، ولاردى ەسىنەن شىعارمادى. 2015 - جىلى مەملەكەت ىستەرى قاربالاس بولسا دا، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان تاعى دا ارناۋلى ۋاقىت ورنالاستىرىپ، دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە سول جىلى ماسكاتيڭ قالاسىنداعى ءۇي يەسى دۆوچەك پەن ونىڭ وتباسىنداعىلاردى كۇتىپ الىپ، ولارمەن ىشكەرىلەي پىكىرلەستى؛ 2022 - جىلى ول سول جىلعى ساپار قيمىلىن ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى راندي حانىمعا جاۋاپ حات جازىپ، ونى جانە كونە دوستارىن دوستىقتىڭ تۇقىمىن ۇزدىكسىز سەۋىپ، جۇڭگو مەن ا ق ش حالقىنىڭ دوستىعىنا تىڭ ۇلەس قوسۋعا شابىتتاندىردى.
كوڭىل توعىسسا، قارىم – قاتىناس ۇزاق ۋاقىت جالعاسادى. شەتەلگە شىعىپ ساپاردا بولۋ ورايىنان پايدالانىپ، شي جينپيڭ ءار ەل حالقىنىڭ اراسىنا بارىپ، ولارمەن دوستاسىپ، ولاردىڭ وي - ارمانىن ۇعىستى.
2013 - جىلى 6 - ايدا لاتىن امەريكاسىنداعى كوستاريكادا ساپاردا بولعان كەزدە ءتوراعا شي جينپيڭ ادەتتەگى كوفە ەگۋ باقشاسىنا كەلىپ، باعبان سامورانىڭ وتباسىنداعىلارمەن بىرگە اڭگىمە دۇكەنىن قۇرىپ، حالىق تۇرمىسى جونىندە اڭگىمەلەستى.
”مەن دە نەگىزگى ساتىدان كەلدىم، 7 جىل ەگىنشى بولدىم، قاراپايىم بۇقارا ءسىز ەكەۋىمىزدىڭ تابيعي سۇيىسپەنشىلىگىمىز بار دەۋگە بولادى“. ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ شىنايى ءسوزى سول جەردەگى ادامدارعا ايرىقشا جاقىندىق سەزىندىرىپ، ارالارىن ءاپ - ساتتە جاقىنداتتى…
”ءوزارا ۇعىسۋ، ءوزارا ءتۇسىنىسۋ − مەملەكەت قاتىناسىنىڭ دامۋىن جەبەۋدەگى نەگىزدىك ينجەنەريا. ۇعىسۋ كوبەيىپ، ءتۇسىنىسۋ تەرەڭدەگەن سايىن اۋىس - كۇيىستىڭ، سەلبەستىكتىڭ نەگىزى دە بەكەمدەلىپ، كەڭەيە تۇسەدى“. ءتوراعا شي جينپيڭ اۋىس - كۇيىستىڭ ماڭىزدىلىعىنا وسىلايشا مامىلە جاسايدى.
نازاربايەۆ داشۋەسىندە لەكسيا سويلەگەندە قازاقستاننىڭ جۇڭگوداعى وقۋشىسى رۋسلاننىڭ ”مىسىق ايۋ قانىن“ تارتۋ ەتۋىن اڭگىمەلەدى؛ اۆستراليانىڭ تاسمانيا شتاتىندا ساپاردا بولعاندا فۋجياندا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن كەزىندە تانىسقان بۇرىنعى شتات باستىعى پەيگىننىڭ وتباسىنداعىلارعا ارنايى امانداسا باردى؛ يتاليا ريم مەملەكەتتىك جاتاقحانالى مەكتەبىندەگى وقىتۋشى - وقۋشىلارعا جاۋاپ حات جازىپ، ولاردى ”جاڭا داۋىردەگى ماركو پولو بولۋعا“ شابىتتاندىردى...
”شار تاراپتى ارالاۋ جاپالى بولعانىمەن، الايدا ’دوستار شەڭبەرى‘ بارعان سايىن كەڭەيدى“. وتكەن 10 جىلدا ءتوراعا شي جينپيڭ ىلگەرىندى - كەيىندى 40 نەشە رەت ساپارلاي شىعىپ، 5 قۇرلىقتاعى 70 نەشە مەملەكەتتى ارالاپ، ەل ءىشى - سىرتىندا ءبىرقىدىرۋ كەلەلى كوپ جاقتى ديپلوماتيالىق قيمىلدى باسقاردى جانە وعان قاتىناستى، جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەن حالىقارالىق ساياسي قايراتكەرلەردەن جۇزدەگەن ادامدى قابىلداپ، ءار ەل قوعامىنىڭ ءار سالاسىنداعىلارمەن كەڭ كولەمدى ارالاسۋدى جالعاستىردى، ”ءبىزدىڭ دوستارىمىز دۇنيە ءجۇزىنىڭ بارلىق جەرىنەن تابىلاتىن بولدى“.
(3) اركىم ءوز ارتىقشىلىعىن ايگىلەپ، ءوز كوركەمدىگى مەن باسقالاردىڭ كوركەمدىگىن توعىستىردى −
”وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسىن، ءوزارا ۇلگى الۋىن ءار ەل حالقىنىڭ دوستىعىن تەرەڭدەتەتىن كوپىرگە، ادامزات قوعامىنىڭ العا باسۋىن ىلگەرىلەتەتىن قوزعاۋشى كۇشكە، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعايتىن دانەكەرگە اينالدىرۋ كەرەك“
فيدجي − وڭتۇستىك تىنىق مۇحيتتىڭ ءتورت كوشەسى. 2014 - جىلى 11 - ايدىڭ 21 - كۇنى سول كەزدەگى فيدجيدىڭ زۇڭليى مۇباني ماراما ءداستۇرلى سالت وتكىزىپ، الىستان كەلگەن سيلى قوناقتى قارسى الدى.
ءتوراعا شي جينپيڭ فيدجيدىڭ ۇلتتىق كيىمىن كيىپ، بايىرعى تۇرعىنداردىڭ تىلەك جىرلارىن دەن قويا تىڭداپ، بايىرعى تۇرعىندار ۇسىنعان جەمىس شىرىنىنىڭ ءدامىن تاتتى. زالدان دۋ قول شاپالاق ءۇنى كوتەرىلدى.
وركەنيەت بەينە سۋ سياقتى، تىرشىلىكتى رياسىز نارلەندىرەدى. جان دۇنيەسىن شارپىعان قاستەرلەۋ، قۇرمەت ەتۋ، سيىسىمدى بولۋ، ءلاززات الۋ ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تۇرلىشە وركەنيەتكە كوز جىبەرۋدەگى كەڭ كوز اياسىمەن توعىسقان.
2016 - جىلى 6 - ايدىڭ 21 - كۇنى ءتوراعا شي جينپيڭ وزبەكستاندا ساپاردا بولعان كەزدە، ”جىبەك جولىنىڭ تاسقا اينالعان ءتىرى قالدىعى“ اتانعان بۇحارا بايىرعى قالاسىن ەكسكۋرسيالادى. ساپار بارىسىندا شارشاپ - شالدىققانىنا قاراماي، ءتوراعا شي جينپيڭ ەكسكۋرسيالاۋ ۋاقىتىن ۇزارتىپ، ياك قورعانىنا كىرىپ، جىبەك جولى مادەنيەتىن ءتىپتى دە تەرەڭ سەزىنۋدى ۇيعاردى.
سول كەزدەگى وزبەكستاننىڭ زۇڭتۇڭى كارىموۆ تەبىرەنە بىلاي دەدى: ”ءتوراعا شي جينپيڭ − تەرەڭ تاريحي سەزىمگە يە ءىرى ەلدىڭ باسشىسى، ونىڭ وزبەكستاننىڭ تاريحىنا جانە وركەنيەتىنە قۇرمەت ەتكەنىنە جانە ونى تانىعانىنا العىس ايتامىن“.
بەس مىڭ جىلعا جالعاسقان وركەنيەت استارى ”زاتتار ءار كەلكى بولادى، سۇيىسپەنشىلىك تە سان الۋان بولادى“ دەگەن اقىل - پاراساتتى جەتىلدىرىپ، ”اسپاننان دا كەڭ بولاتىن“ دارقان پەيىلدى قالىپتاستىردى.
”مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپتەگەن جەرىندە ساپاردا بولعانمىن، ەڭ ۇناتاتىن ءبىر ءىسىم − بەس قۇرلىقتىڭ تۇرلىشە وركەنيەتىن ءتۇسىنۋ، وسى وركەنيەتتىڭ باسقا وركەنيەتتەرگە ۇقسامايتىن جەرلەرىن، وزگەشەلىكتەرىن ءتۇسىنۋ، وسى وركەنيەتتە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان ادامداردىڭ دۇنيەگە كوزقاراسىن، ومىرگە كوزقاراسىن، قۇن كوزقاراسىن ءتۇسىنۋ“. ءتوراعا شي جينپيڭ جۇرەك ءسوزىن وسىلاي دەپ اقتارعان بولاتىن.
مەكسيكانىڭ چيچين مايا وركەنيەت جۇرتىندا بايىرعى وركەنيەت اراسىنداعى تاڭعاجايىپ ”كەزدەسۋ“ مەن مۇندالاپ تۇر؛ ەگيپەتتىڭ لۋكسو تاۋاپحاناسىندا وركەنيەت بارىس - كەلىسىنىڭ ۇزاق تاريحىن تىلگە تيەك ەتتى؛ ءۇندىستاننىڭ ماحابالي بۇتحاناسىندا وركەنيەتتەردىڭ ءبىر - بىرىنەن ۇلگى الۋ ۇزاق تاريحىن اقتارىلا اڭگىمەلەدى... ءار رەتكى وركەنيەتتەردىڭ تىلدەسۋى تىلەكتەردى توعىستىردى.
”ادامزات وركەنيەتى الۋان ءتۇرلى بولعاندىقتان عانا اۋىس - كۇيىس جاساۋ، ءوزارا ۇلگى الۋ قۇنىنا يە“، ”تەپە - تەڭ بولعاندا عانا اۋىس - كۇيىس جاساپ، ءوزارا ۇلگى الۋدىڭ العى شارتى ازىرلەنەدى“، ”سيىسىمدى بولعاندىقتان دا اۋىس - كۇيىس جاساپ، ءوزارا ۇلگى الۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولادى“، ”تاكاپپارلىق پەن سىڭار جاقتى كوزقاراس وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىس جاساۋىنداعى، ءوزارا ۇلگى الۋىنداعى ەڭ ۇلكەن كەدەرگى“، ”تەك سيىسىمدى رۋحتى ۇستانعاندا عانا، ەشقانداي ’وركەنيەت قاقتىعىسى‘ ءومىر سۇرمەيدى، وركەنيەتتىڭ جاراسىمدىلىعىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى“...
2014 - جىلى 3 - ايدىڭ 27 - كۇنى ءتوراعا شي جينپيڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى وقۋ - اعارتۋ، عىلىم، مادەنيەت ۇيىمىنىڭ باس شتابىندا لەكسيا جاساپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ وركەنيەت كوزقاراسىن ايقىن پايىمداپ، بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسى، ءوزارا ۇلگى الۋى − ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىت دامۋىن ىلگەرىلەتەتىن ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇش“.
قىزۋ قول شاپالاق ءۇنى شىنايى مويىنداۋدى ايگىلەدى. جينالىس الاڭىندا بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنا مۇشە 190 نەشە ەلدىڭ مەملەكەت تۋى ءبىر - بىرىمەن ايشىقتالىپ، كوزدىڭ جاۋىن الاتىن اسەم كورىنىس كوز تارتادى.
”جۇڭگو باسشىسىنىڭ كورەگەندىگى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ وقۋ - اعارتۋ، عىلىم، مادەنيەت ۇيىمىنىڭ بورىشىمەن ءبىر جەردەن شىقتى“ دەدى سول كەزدەگى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، مادەنيەت ۇيىمىنىڭ باس القاسى بوكوۆا باعا بەرىپ.
5 جىلدان كەيىن، 2019 - جىلى 5 - ايدا ازيا وركەنيەتتەرىنىڭ تىلدەسۋى جينالىسى بەيجيڭدە وتكىزىلدى. جينالىستى ءتوراعا شي جينپيڭ ءوزى باستاما كوتەرىپ وتكىزدى، جينالىس ازياداعى بارلىق مەملەكەتتى قامتىپ قالماستان، دۇنيە جۇزىندەگى ءارقايسى قۇرلىققا دا ەسىك اشتى.
”الۋان تۇرلىلىكپەن بىرگە ءومىر ءسۇرۋ ارقىلى وركەنيەتتەر ۇستەمدىگىنەن اسىپ ءتۇستى، جاراسىمدى بىرگە جاساۋ ارقىلى وركەنيەتتەر قاقتىعىسىنان اسىپ ءتۇستى، توعىسۋ، بىرگە ءبولىسۋ ارقىلى وركەنيەتتەر ارازدىعىنان اسىپ ءتۇستى، گۇلدەنۋ، بىرگە ىلگەرىلەۋ ارقىلى وركەنيەتتەردىڭ قاتىپ - سەمۋىنەن اسىپ ءتۇستى... “. ازياداعى 47 مەملەكەت پەن دۇنيە جۇزىندەگى باسقا مەملەكەتتەردەن جانە حالىقارالىق ۇيىمداردان كەلگەن مىڭنان استام ۋاكىل جاريالاعان جەتىستىك قۇجاتى ءار جاقتىڭ تەڭ تۇرعىدا ءوزارا ۇلگى الۋ، تىلدەسۋ، سيىسىمدى بولۋ سىندى وركەنيەت كوزقاراسى جونىندەگى كەڭ كولەمدى ورتاق تانىمىن ايگىلەدى.
كامبودجاعا ساپارلاي بارعاندا، اۆتورلى ماقالادا جۇڭگونىڭ مادەني مۇرا ماماندارىنىڭ كامبودجاعا ۇزاق جىل تامىر تارتىپ، انگور مادەني ەسكەرتكىشتەرىن قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ حيكاياسىن تىلگە الدى؛ جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەن فرانسيانىڭ زۇڭتۇڭى ماكروندى قارسى العان كەزدە ەكى ەل قۇجاتقا قول قويىپ، پاريج اۋليە انا شىركەۋىن جوندەۋ جانە شي - ان چينشىحۋاڭ قابىرىنداعى اتتى اسكەر ءمۇسىنىن قورعاۋ جونىندە سەلبەستىك ورىستەتتى...
شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە مەيلى جۇڭحۋا وركەنيەتى بولسىن، الدە دۇنيە جۇزىندەگى باسقا دا وركەنيەتتەر بولسىن، ءبارى دە ادامزات وركەنيەتى جاراتقان جەتىستىكتەر؛ وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسىن، ءوزارا ۇلگى الۋىن ىلگەرىلەتۋ ادامزات وركەنيەتىنىڭ ءتۇسىن بايىتىپ، ءار ەل حالقىن اناعۇرلىم باي مازمۇندى رۋحاني تۇرمىستان يگىلىكتەندىرىپ، اناعۇرلىم تالعامدى بولاشاق اشادى.
ءوزارا ءتۇسىنۋ بارىسىندا ءبىرىن - ءبىرى قادىرلەپ، اۋىس - كۇيىس جاساۋ، ءوزارا ۇلگى الۋ بارىسىندا ۇندەستىك تاپتى.
كۇز كۇندەرىندە پارفەنون عيباداتحاناسىنىڭ الا دىڭگەكتەرىنە ءبىر قابات التىن ءتۇستى سىر جاعىلدى. 2019 - جىلى 11 - ايدىڭ 12 - كۇنى گرەتسيادا ساپاردا جۇرگەن ءتوراعا شي جينپيڭ عيباداتحانانىڭ ەتەگىندەگى افينا اكروپوليا مۇراجايىنا كىردى.
”ويعا شومعان افينا“ بەدەرلى ناقىشىنىڭ الدىندا ءتوراعا شي جينپيڭ ايالداپ اسىقپاي كوردى.
”بۇل افينا ايەل ءتاڭىرىنىڭ سوعىسقا ەندى عانا قاتىناسىپ بولعان سوڭ تىنىعىپ، تەرەڭ ويعا تۇسكەن كەزىن بەينەلەيدى، وتە كىشكەنە بەدەرلى ناقىش بولعانىمەن، وتە ءماندى“. ەكسكۋرسيادا بىرگە بولعان سول كەزدە گرەتسيانىڭ زۇڭتۇڭى پاۆلوپوۋلوستىڭ ءوزى تۇسىندىرۋشى بولدى.
”ول سوعىستىڭ ءمانى، زايىرى، قايدا ەكەنى جايىندا ويلانۋدا“. شي جينپيڭ ”قارۋ سىلتەسپەۋ“ تۋرالى جۇڭگو ءتامسىلىن باياندادى، پاۆلوپروس زۇڭتۇڭ قۇلاق قويا تىڭداپ، توقتاۋسىز باسىن يزەپ قۇپتايتىنىن ءبىلدىردى.
سول جىلى 5 – ايدا ازيا وركەنيەتتەرىنىڭ تىلدەسۋى جينالىسى اشىلعان كەزدە پاۆلوپروس ماجىلىسكە قۋانىشپەن قاتىناستى.
”ءبىر مەملەكەتتىڭ، ءبىر ۇلتتىڭ دۇنيە جۇزىنە جانە ادامزاتقا قوسقان ۇلەسى قانشا ماتەريا جاراتقانىندا عانا ەمەس، تاعى قانداي ۇستانىمدى العا قويعانىندا“. ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان وركەنيەت كوزقاراسى، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ سياقتى ۇستانىمدارعا ايالداعاندا، پاۆلوپروس تەبىرەنە: ”بۇل بايىرعى جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ اقىل - پاراساتىن جانە جۇڭگونىڭ جاۋاپكەرلىك ارقالايتىن ءىرى ەل رەتىندەگى تاريحي جاۋاپكەرلىگىن ايگىلەدى“دەدى.
ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ءبىز تۇرلىشە وركەنيەتتىڭ ءوزارا قۇرمەت ەتۋىن، جاراسىمدى بىرگە ءومىر ءسۇرۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك“، ”بەيبىتشىلىكتىڭ الاۋىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاپ، دامۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن ۇزدىكسىز تاسقىنداتىپ، وركەنيەتتىڭ نۇر - شۇعىلاسىن شۇعىلا شاشتىرۋ − ءار ەل حالقىنىڭ ءۇمىتى، سونداي - اق ءبىزدىڭ وسى ۇرپاق ساياساتشىلارىمىزدا بولۋعا ءتيىستى جاۋاپكەرلىك“.
”دۇنيە ءجۇزى وركەنيەتىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىنە قۇرمەت ەتۋدى بىرگە دارىپتەۋ كەرەك“، ”بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق قۇنىن ساۋلەلەندىرۋدى بىرگە دارىپتەۋ كەرەك“، ”وركەنيەتكە مۇراگەرلىك ەتۋ مەن جاڭالىق اشۋعا ءمان بەرۋدى بىرگە دارىپتەۋ كەرەك“، ”حالىقارالىق گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋدى بىرگە دارىپتەۋ كەرەك“ − ادامزات قوعامىنىڭ وسىزاماندانۋ اياق الىسىن ىلگەرىلەتۋدى، دۇنيە ءجۇزى وركەنيەتىنىڭ سان سالالى باقشاسىن گۇلدەندىرۋدى كوزدە ۇستاپ، 2023 - جىلى 3 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مەن دۇنيە ءجۇزى ساياسي پارتيالارىنىڭ جوعارى جىكتەگىلەر كەڭەسىندە دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت دارىپتەمەسىن سالتاناتپەن العا قويىپ، وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسىن، ءوزارا ۇلگى الۋىن ىلگەرىلەتۋگە، ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن جەبەۋگە تىڭ دا قۇدىرەتتى اقىل - پاراسات جانە كۇش - قۋات قوستى.
”اركىم ءوز ارتىقشىلىعىن ايگىلەۋ، باسقالار جاراتقان كوركەمدىكتەن ءلاززات الۋدى ءبىلۋ، ءوز كوركەمدىگى مەن باسقالاردىڭ كوركەمدىگىن توعىستىرۋ، اسپان استىن ۇلى بىرلىككە كەلتىرۋ كەرەك“، ادامدى وزىنە باۋرايتىن ادامزات وركەنيەتىنىڭ نۇرلى كارتيناسى وسىلاي جاسالدى!
(4) داڭعىل جولمەن ءجۇرۋ، دۇنيە جۇزىنە ادىلەت ورناتۋ –
”تاريحتىڭ دۇرىس جاعىندا تۇرىپ، ادامزاتتىڭ العا باسۋ جاعىندا تۇرىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋگە، اناعۇرلىم كوركەم دۇنيە ءجۇزىن قۇرۋعا تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسامىز“.
دۇنيە جۇزىلىك سۇيىسپەنشىلىك − تاتۋلىقتى قاستەرلەيتىن، ءبارىن تەگىس قابىلدايتىن ءىرى ەلدىڭ دارقاندىعى ءارى داۋىرگە سايكەسىپ، ءداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە جۇرەتىن تاريحي جاۋاپكەرلىگى.
2017 – جىلى 1 – ايدىڭ 16 – كۇنى كەشتە شۆەتساريانىڭ شاعىن قالاشىعى داۆوسدونىڭ پويەز بەكەتىندە قار قاپالاقتاپ، اۋا تازارىپ كەتكەن. دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكا تالقى مىنبەرىنىڭ نەگىزىن سالۋشى ءارى اتقارۋشى ءتوراعاسى شۆاب بەكەتتىڭ جول شىراعىنىڭ استىندا تۇرىپ، الىستان كەلگەن قوناقتاردى ءۇنسىز كۇتتى. قىزىل ارناۋلى پويەز بەكەتكە باياۋ كىردى، شۆاب پويەزگە شىعىپ قارسى الدى.
”ءسىز مەنى داۆوسقا تالاي رەت شاقىردىڭىز، مەن قاشان كەلسەم ەڭ ۇيلەسىمدى بولار ەكەن دەپ ويلانىپ كەلەمىن. ەرتە كەلگەن ۋاعىندا كەلگەنگە جەتپەيدى. قازىر دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسى جونىندە ءتۇرلى سوزدەر تارالىپ ءجۇر، وسى ساتتە جۇڭگو ءۇنىن تاراتۋدىڭ ءمانى ءتىپتى دە زور“. كونە دوسپەن كەزدەسكەندە، ءتوراعا شي جينپيڭ الىسسىنباي ۋادە بويىنشا كەلۋدىڭ تەرەڭ ءمانى بار ەكەنىن ايتتى.
ويتكەنى جۇڭگونىڭ ماڭىزدى سالماعى بار، ونان دا ماڭىزدىسى، جۇرت كوڭىلىن ورنىقتىراتىن جۇڭگو ءۇنى بار بولعاندىقتان، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قاتىناسۋى دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكالىق تالقى مىنبەرىنىڭ 2017 - جىلعى جىلدىق ماجىلىسىندە ”جۇرت نازارىن اۋدارعان وقيعاعا“ اينالدى.
”دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ شالقار تەڭىزىندە ءسىز كەرەكسىز بە، جوق پا، ءبارى دە سول جەردە بەلگىلى بولادى، ونان جالتارۋعا بولمايدى“، ”قورعانىمپازدىقپەن شۇعىلدانۋ ءوزىڭىزدى قاراڭعى ۇيگە كىرگىزگەنمەن بىردەي، قاراماققا بوران - شاشىننان، جاۋىن - شاشىننان تاسالانعانداي كورىنگەنىمەن، كۇن نۇرى مەن اۋادان ايرىلاسىز“ ...
”قارا قۋ“، ”سۇر ءمۇيىز تۇمسىق“ وقيعاسى ارت - ارتىنان تۋىلىپ، سىڭار جاقتىلىق، قورعانىمپازدىق اعىنعا قارسى الاسۇردى، ءتوراعا شي جينپيڭ ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن باتىل قولدايتىنىن ايقىن جاريالادى.
سول كەزدە بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ جەنەۆاداعى باس شتابىنىڭ باس القاسى مۋللەر بىلاي دەپ باعا بەردى: جۇڭگو قۇدىرەتتى دە ماڭىزدى كۇش رەتىندە اناعۇرلىم كوركەم دۇنيە ءجۇزىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ جاعىندا ”كاتاليزاتور“ مەن ”باعىتقا جەتەكشىلىك ەتۋ“ سىندى ماڭىزدى رول اتقارۋدا.
يسپانيانىڭ «مەملەكەت گازەتى»: ”جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ سياقتى قازىر دە فينانس داعدارىسىنىڭ زاردابى مەن قوعام اۋمالى - توكپەلى بولعان حالىقارالىق جاعدايدا ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن ءدال وسىنداي قورعاپ وتىرعان ەشكىم جوق“ دەپ ءسۇيىنىش ءبىلدىردى.
تۇماندى سەيىلتىپ، باعدار سىلتەپ، داۋىلدى تولقىننان تايسالماي، باتىلدىقپەن، تاباندىلىقپەن ىستەدى.
2018 - جىلى 11 - ايدا ءتوراعا شي جينپيڭ ءوزى جوسپارلاپ، ورنالاستىرۋ جاساپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا تۇڭعىش رەت يمپورتتى نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن مەملەكەت دارەجەلى كورمە − جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسى حۋاڭپۋجياڭ وزەنى بويىندا بوي كورسەتتى. تۇڭعىش كەزەكتى يمپورت كورمەسىنە 172 مەملەكەت، رايون جانە حالىقارالىق ۇيىم قاتىناستى، شەتەل مەديالارى ”كورمە زالىنىڭ كولەمى 35 فۋتبول الاڭىنان استى“ دەپ حابارلادى.
”يمپورت كورمەسى − جۇڭگو بازارىنىڭ التىن قاقپاسى، ”قورعامپازدىق دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنا كولەڭكە تۇسىرگەنىمەن، جۇڭگو دۇنيە ءجۇزى ساۋداسىنا نۇر - شۇعىلا شاشتى“، ”بۇل جۇڭگونىڭ ەركىن ساۋدانى قورعاۋ ءۇشىن جاساعان ەڭ ماڭىزدى دۇنيە جۇزىلىك جوعارى قارقىندى تاس جولى“... وتكەن بىرنەشە جىلدا، مەيلى قانداي ماسەلەگە، قانداي سىن - سايىسقا تاپ بولساق تا، يمپورت كورمەسى رەت – رەتىمەن وتكىزىلىپ تۇردى، جالىندى دا ومىرشەڭ كورىنىس دۇنيە جۇزىنە تەرەڭ اسەر قالدىردى.
كەيبىر ەلدەر قورعانىمپازدىقتىڭ داۋالىن بيىكتەتكەن سايىن، جۇڭگو قاقپانى نە ءۇشىن بارعان سايىن ايقارا اشادى؟
ءتوراعا شي جينپيڭ مۇنىڭ تەرەڭ قاتپارلى لوگيكاسىن بىلاي دەپ پايىمدادى: ”ادامزات قوعامى ۇزدىكسىز العا باسۋ ءۇشىن، ءار ەل ەسىك اشۋدا، توماعا – تۇيىقتىققا سالىنباۋدا، قارسىلاسپاۋدا تاباندى بولۋى، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋى، جەكە يەمدەنىپ الماۋ كەرەك“.
ۇلى ءداۋىر ۇلى جاعدايعا مۇقتاج.
دۇنيە ءجۇزى وزگەرىسى، ءداۋىر وزگەرىسى، تاريح وزگەرىسى جەدەل قۇبىلىپ، حاۋىپ - قاتەر، سىن - سايىس جارىققا شىعىپ، جونگە سالۋ قىزىل سيفرى، سەنىم قىزىل سيفرى، بەيبىتشىلىك قىزىل سيفرى، دامۋ قىزىل سيفرى ۇزدىكسىز كەڭەيدى.
”دۇنيە جۇزىنە نە بولدى، ءبىز قايتۋىمىز كەرەك؟“ ءتوراعا شي جينپيڭ ايقىن تۋ ۇستاي وتىرىپ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”ادامزات − تۇتاس تۇلعا، جەر شارى − مەكەن. ورتاق سىن - سايىس الدىندا ءارقانداي ادام، ءارقانداي مەملەكەت ءوز باسىنىڭ عانا قامىن كۇيتتەي المايدى، ادامزاتتا ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، تاتۋ - ءتاتتى بىرگە ءومىر ءسۇرۋ دەگەن شىعار جول عانا بار“.
بۇل − شار تاراپتى سايكەستىرگەن ءىرى ەلدىك رول –
2015 - جىلى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ كليمات وزگەرىسى جينالىسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ پاريجگە ءوزى بارىپ، ماڭىزدى ۇستانىم مەن قۋاتتامالاردى العا قويىپ، ءار جاقتىڭ تۇرعىسىن بەلسەنە سايكەستىرىپ، ەڭ سوڭىندا كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ جونىندەگى «پاريج كەلىسىمىنە» قول قويۋ ءۇشىن ورنىن وگەيسىتۋگە بولمايتىن ۇلەس قوستى.
2020 - جىلعى 75 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسىنىڭ جاي تالقىسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ ”كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن 2030 - جىلدان بۇرىن جوعارى مانگە جەتكىزۋگە كۇش سالىپ، 2060 - جىلدان بۇرىن كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىنۋ“ ۋادەسىن بەردى. 2021 - جىلعى 76 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ جاي تالقىسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ تاعى دا جۇڭگونىڭ شەكارا سىرتىندا كومىر ەلەكتر نىساندارىن ەندىگارى جاڭادان قۇرمايتىنىن سالتاناتپەن جاريالادى.
بۇل − باتىلدىقپەن الدا جۇرەتىن ءىرى ەلدىڭ جەتەكشىلىگى –
2015 – جىلى 9 - ايدىڭ 25 – كۇنى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ دامۋ جونىندەگى باسشىلار باس قوسۋى اشىلعان كۇنى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كۇن ءتارتىبى رەسمي ماقۇلداندى. ءتوراعا شي جينپيڭ باسشىلار باس قوسۋى كەزىندە وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە كومەك بەرۋدىڭ ءبىرقىدىرۋ جاڭا شاراسىن جاريالاپ، جاڭا دامۋ كۇن ءتارتىبىن الدىمەن جانە ءونىمدى تياناقتاندىرۋعا ۇلگى بولدى. ءسوز اياقتاعاننان كەيىن 20 − 30 ەلدىڭ باسشىسى ءتوراعا شي جينپيڭمەن قول الىسىپ، ءدالىزى لىق تولتىرىپ جىبەردى.
ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ بەلسەنە ىلگەرىلەتۋىندە، 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ حاڭجوۋداعى باس قوسۋى دامۋ ماسەلەسىن تۇڭعىش رەت دۇنيە جۇزىلىك ماكرولىق ساياسات جۇلگەسىندە كورنەكتى ورىنعا قويىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كۇن ءتارتىبىن تياناقتاندىرۋ جونىندە ارەكەت جوسپارىن تۇڭعىش رەت جاساپ، افريكا مەن ەڭ دامىماعان ەلدەردىڭ ونەركاسىپتەنۋىنە كوللەكتيۆ قولداۋ كورسەتۋدى بەلگىلەدى.
بۇل − جاۋاپكەرلىك ارقالاۋدى ايگىلەيتىن ءىرى ەلدىڭ ارەكەتى −
ءار ەلدىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋىنىڭ شەشۋشى ساتىندە، ءتوراعا شي جينپيڭ ءوزى قولباسشىلىق ەتىپ، جۇڭگو كوكىرەك كەرە العا شىعىپ، جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرگى ەڭ زور كولەمدەگى دۇنيە جۇزىلىك شۇعىل گۋمانيتارلىق ارەكەت ورىستەتتى. 2020 - جىلى 3 - ايدىڭ 21 - كۇنى جۇڭگونىڭ سەربياعا كومەككە جىبەرگەن ىندەتكە قارسى اتتانۋ ەمدەۋ ماماندارى مەن زاتتىق ماتەريالدارى بەلگرادقا جەتتى. سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچ ءوزى قارسى الىپ، بەس جۇلدىزدى قىزىل تۋدى تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن ءسۇيىپ: ”ءتوراعا شي جينپيڭگە راقىمەت! جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا راقىمەت! جوڭگو حالقىنا راحىمەت!“ دەدى.
2023 - جىلى 2 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇركيادا، سيريادا كۇشتى جەر سىلكىنىسى تۋىلىپ، اۋىر ءولىم - ءجىتىم جانە مال - مۇلىك شىعىنى بولدى. ءتوراعا شي جينپيڭ تۇركيانىڭ زۇڭتۇڭى ەردوعانعا، سيريانىڭ زۇڭتۇڭى باشارعا جەكە - جەكە حال سۇراۋ تەلەگرامماسىن جولدادى. جۇڭگو ۇكىمەتى شۇعىل كومەك بەرۋ مەحانيزمىن دەرەۋ ىسكە قوسىپ، ەكى ەلگە شۇعىل كومەك بەردى.
بۇل − داۋىرمەن بىرگە ىلگەرىلەگەن ءىرى ەلدىڭ كورەگەندىگى –
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى كوپ جىلدان بەرگى بۇكىل دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنە اۋىز سالىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ ىستەرى اۋىر سوققىعا ۇشىرادى. ءتوراعا شي جينپيڭ بۇكىل ادامزاتتىڭ باقىتىن شىعار ءتۇيىن ەتىپ، دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىن ورتاعا قويدى، قازىر 100 نەشە مەملەكەت پەن بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن قامتىعان كوپتەگەن حالىقارالىق ۇيىم باستامانى قولدادى، 70 كە جۋىق مەملەكەت ”دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىنىڭ دوستار گرۋپپاسىنا“ قاتىناستى.
حالىقارالىق حاۋىپسىزدىك جاعدايىنىڭ ۇزدىكسىز كۇردەلى وزگەرىسىنە قاراتا، ءتوراعا شي جينپيڭ دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن العا قويىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جۇڭگو جوباسىن ورتاعا قويىپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ بەلسەنە ءۇن قوسۋىنا يە بولدى. 2023 - جىلى 3 - ايدىڭ 10 - كۇنى جۇڭگو، ساۋد ارابياسى، يران 3 جاق بىرلەسكەن مالىمدەمەگە قول قويىپ، ساۋد ارابياسى مەن يران ەكى جاقتىڭ ديپلوماتيالىق قاتىناستى قالپىنا كەلتىرۋگە ماقۇل بولعانىن جاريالاپ، 3 جاقتىڭ بىرگە قۇلشىنىپ، حالىقارالىق قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن قورعاپ، حالىقارانىڭ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگى مەن حاۋىپسىزدىگىن جەبەيتىنىن دارىپتەدى. حالىقارالىق قوعام تۇس - تۇستان القاۋ بىلدىرگەن وسى ”بەيبىتشىلىك شاراسى“ دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن پارمەندى امالياتتا ايگىلەۋدىڭ ءبىر رەتكى تابىستى امالياتىنا اينالدى.
دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىنان دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىنا دەيىن، ونان دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسىنا دەيىن، ءۇش ۇلكەن باستام ىركەس - تىركەس العا قويىلىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدىڭ يدەيالىق ءمانى مەن امالياتتىق جولى ۇزدىكسىز بايىدى جانە كەڭەيتىلدى.
”ءتۇرلى كوكەي تەستى دۇنيە جۇزىلىك سىن - سايىس الدىندا، ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، جاڭا داۋىردەگى ’نۇح كەمەسىنە‘ بىرگە وتىرعاندا عانا، ادامزات اناعۇرلىم كوركەم بولاشاققا يە بولادى“. بيىكتە تۇرىپ الىسقا كوز تاستاساڭىز، ءتوراعا شي جينپيڭ تاريحتىڭ جول ايىرىعىندا تۇرعان دۇنيە جۇزىنە ايقىن باعدار كورسەتىپ وتىر.
2022 - جىلى 10 - ايدىڭ 23 - كۇنى پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى جەڭىسپەن جابىلعان كۇننىڭ ەرتەڭىندە باس شۋجي شي جينپيڭ 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەلەرىن باستاپ جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەرمەن ىقىلاستى تۇردە كەزدەستى.
ءار ەلدىڭ اقپارات قۇرالدارىنا باس شۋجي شي جينپيڭ شىن ىقىلاسپەن بىلاي دەدى: ”جۇڭگونىڭ دامۋى دۇنيە جۇزىنەن ايرىلا المايدى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋى دا جۇڭگوعا مۇقتاج“. ”ءبىز ەجەلدەن ادامزاتتىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىن دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالقى مەڭگەرۋى جانە بەلگىلەۋى كەرەكتىگىن دارىپتەپ كەلەمىز. دۇنيە ءجۇزىنىڭ داڭعىل جولىن بىرگە اشساق بولعانى، ءار ەل تاتۋ - ءتاتتى ءوتىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوركەم بولاشاعىن قول ۇستاسىپ جاراتا الادى“.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭحۋا ۇلتى ەجەلدەن ’دۇنيە ءجۇزىنىڭ ءبىر شاڭىراق بولۋىن‘ دارىپتەپ كەلەدى، حالىقتاردىڭ ەتەنە بولۋىن، بارلىق ەلمەن تاتۋ - ءتاتتى ءوتۋدى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلى بىرلىگىن دارىپتەيدى، ’داڭعىل جولعا ءتۇسىپ‘، الەم كوپكە ورتاق بولاتىن تاماشا دۇنيە ءجۇزىن اڭسايدى“.
ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، بىرگە ءومىر ءسۇرۋ كەرەك؛ تاعدىرلاس بولىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلى بىرلىگىنە تالپىنۋ كەرەك. جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ دۇنيە جۇزىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى جۇرت جۇرەگىن جىلىتىپ، دۇنيە جۇزىنە شابىت بەردى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ حۋا، حاۋ ۋەيۋەي، ياڭ ي - جۇن، ۋاڭ بين، ۋاڭ حۇيحۇي، شۇي كى)
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
