دۇنيە ءجۇزىنىڭ نازارىن اۋدارعان دوستىق، سەلبەستىك، بەيبىتشىلىك ساپار
— ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ رەسەيدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋى جۇڭگونىڭ دەربەس، ءوز - وزىنە قوجا بولۋ، بەيبىت ديپلوماتيا ساياساتىندا تاباندى بولاتىن اسقاق جىگەرى مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن جەبەيتىن دارقان پەيىلىن ايگىلەدى
2023.03.23 17:15 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
«حالىق گازەتى»، 3 - ايدىڭ 22 – كۇنى، بەيجيڭ. 2023 – جىلى 3 - ايدىڭ 20 - كۇنىنەن 22 - كۇنىنە دەيىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ رەسەي زۇڭتۇڭى پۋتيننىڭ ۇسىنىسى بويىنشا رەسەيدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولدى. ساپار اياقتالۋ قارساڭىندا مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مۇشەسى، قوسىمشا سىرتقى ىستەر مينيسترى چين گاڭ بىرگە جۇرگەن تىلشىلەرگە وسى رەتكى ساپاردىڭ جاعدايىن تانىستىردى.
چين گاڭ بىلاي دەدى: مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس ەندى عانا جەڭىسپەن اياقتادى، وسى كەزدە ءتوراعا شي جينپيڭ رەسەيدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولىپ، بيىلعى جۇڭگو مەملەكەت باسشىسى ديپلوماتياسىنىڭ جاڭا شىمىلدىعىن اشتى. وسى رەتكى ساپاردىڭ ءسات ساعاتى ەرەكشە، استارى كۇردەلى، ماعىناسى تەرەڭ، تابىسى قوماقتى، بۇل شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەل ءىشى دامۋىنىڭ جالپى جاعدايى مەن ديپلوماتيالىق ستراتەگيانىڭ جالپى جاعدايىن كوزدەي وتىرىپ جاساعان كەلەلى شەشىمى سانالىپ، جۇڭگونىڭ دەربەس، ءوز - وزىنە قوجا بولۋ، بەيبىت ديپلوماتيا ساياساتىندا تاباندى بولاتىن اسقاق جىگەرى مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن جەبەيتىن دارقان پەيىلىن ايگىلەدى. حالىقارالىق جاماعات پىكىرى ايرىقشا نازار اۋدارىپ، جاپپاي بىلاي دەپ قارادى: ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ وسى رەتكى رەسەيگە ساپارى بۇكىل دۇنيە ءجۇزىنىڭ وڭىرلىك ساياسيىنداعى ىقپالى تەرەڭ كەلەلى ءىس، بۇل جۇڭگونىڭ ”بەيبىتشىلىكتىڭ قۇرۋشىسى“ رەتىندەگى حالىقارالىق وبرازىن ايگىلەپ، جۇڭگونىڭ ءىرى ەلدىك رولى مەن جاۋاپكەرلىگىن كورسەتتى، الدا كۇردەلى دە الماعايىپ حالىقارالىق جاعدايعا ءتىپتى دە كوپ ورنىقتىلىق سيلايدى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋى مەن حالىقارالىق قاتىناستىڭ دەموكراتيالانۋىن ىلگەرىلەتۋگە دەم بەرەدى.
ءبىرىنشى، دەربەس، ءوز - وزىنە قوجا بولۋدا تاباندى بولىپ، حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى قورعاۋ
چين گاڭ بىلاي دەدى: قازىر 100 جىلدىق وزگەرىس جەدەل قۇبىلىپ، حالىقارالىق كۇشتەردىڭ سالىستىرماسى ىشكەرىلەي رەتتەلدى. بەيبىتشىلىك، دامۋ، سەلبەستىك، تەڭ يگىلىكتەنۋ سىندى تاريحي اعىمدى بوگەۋ مۇمكىن ەمەس، سونىمەن بىرگە، زورەكەرلىك، سىڭار جاقتىلىق، قورعانىمپازدىق ءالى دە تيداۋسىز كەتىپ، قىرعي قاباقتىق وي جەلىسى مەن توپشىلدىق ساياسيدىڭ سارقىنشاعى ۇدەپ، ەكى ءتۇرلى اعىم، ەكى ءتۇرلى جول اراسىنداعى بەلدەسۋ ءتىپتى دە شيەلەنىسىپ، دۇنيە ءجۇزى جاڭا اۋمالى - توكپەلى وزگەرىس كەزەڭىنە ءوتتى. دۇنيە جۇزىندەگى نەگىزگى ءىرى ەلدەر جانە بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى حاۋىپسىزدىك القالار كەڭەسىنىڭ تۇراقتى القا ەلدەرى سانالاتىن جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قارىم - قاتىناسىنىڭ قالاي دامۋى دۇنيە ءجۇزىنىڭ ستراتەگيالىق ورنىقتىلىعى مەن حاۋىپسىزدىگىنە، بولاشاقتاعى دۇنيە ءجۇزى جاعدايىنىڭ وزگەرىسىنە سايادى. حالىقارالىق جاعداي نەعۇرلىم كۇردەلى بولعان سايىن، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قارىم - قاتىناستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋىنىڭ قاجەتتىلىگى سولعۇرلىم كورنەكتىلەنە تۇسەدى.
ساپار قارساڭىندا ءتوراعا شي جينپيڭ مەن زۇڭتۇڭ پۋتين جەكە - جەكە اۆتورلى ماقالا جاريالاپ، ۋادەلەسىپ العانداي جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىگىن حالىقارالىق بەيبىتشىلىك پەن حاۋىپسىزدىكتى قورعاۋدىڭ ” تىرەگى“ دەپ اتادى، ساپار كەزىندە ەكى ەل باسشىلارى قاتىستى كەلەلى ماسەلەلەر جونىندە ۇزاق ۋاقىت ىشكەرىلەي ستراتەگيالىق تۇرعىدان پىكىرلەستى. ءتوراعا شي جينپيڭ مىنانى دارىپتەدى: جۇڭگو دەربەس، ءوز - وزىنە قوجا بولۋ سىندى بەيبىت ديپلوماتيالىق ساياساتتى اتقارىپ كەلەدى، ەجەلدەن بەرى ءىستىڭ وزىندەگى دۇرىس – بۇرىستى، ورىندى – ورىنسىزدىقتى نەگىزگە الىپ ءوز تۇجىرىمىن جاساپ كەلەدى. ءار ەلدىڭ ءوز ەلىنىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىمەن ءجۇرۋ ۇقىعى بار، دۇنيە جۇزىندە باسقالاردان جوعارى تۇراىتن ەل جوق، بارلىعىنا باپ كەلەتىن ەل باسقارۋ ۇلگىسى جوق، بەلگىلى ءبىر ەلدىڭ ايتقانى ەسەپ بولاتىن حالىقارالىق ءتارتىپ جوق، ىنتىماقتى ءارى بولشەكتەنبەيتىن، بەيبىت ءارى الاساپىراندىق جوق دۇنيە ءجۇزى كۇللى ادامزاتتىڭ ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسەدى. جۇڭگو مەن رەسەي بىرگە قۇلشىنىپ، دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋدىڭ حالىقارالىق قوعامنىڭ تىلەگىنە ۇيلەسەتىن بەتالىسقا قاراي ىلگەرىلەۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ جانە ونى جەبەپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋى كەرەك. ەكى جاق ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: ءار ەل بەيبىتشىلىك، دامۋ، ادىلدىك، ادىلەتتىلىك، دەموكراتيا، ەركىندىك سىندى بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق قۇنىن ساۋلەلەندىرىپ، كەڭەسىپ، قارسىلاسپاي، كەڭ پەيىل بولىپ، باسقالاردى قاقپايلاماي، تاتۋ - ءتاتتى ءوتىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىت دامۋىن جەبەۋى كەرەك. ەكى جاق الدا جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسىنا كەڭ كوز ايامەن، ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان مامىلە جاساپ جانە ونى يگەرىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق جۇيەنى، حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپتى، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ ماقساتى مەن پرينسيبىن نەگىز ەتكەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن باتىل قورعاپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتا تاباندى بولىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋى مەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ دەموكراتيالانۋىن ىلگەرىلەتەدى.
چين گاڭ بىلاي دەدى: 10 جىلدىڭ الدىندا ءتوراعا شي جينپيڭ ماسكەۋ حالىقارالىق قارىم - قاتىناس شۋەيۋانىندا لەكسيا جاساعاندا ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ ۇستانىمىن تۇڭعىش رەت العا قويدى. 10 جىلدان بەرى بۇل ۇستانىم كوپتەگەن ەلدىڭ ءۇن قوسۋىنا جانە قولداۋىنا يە بولدى. حالىقارالىق جاعدايدىڭ وزگەرىسى ءار ەل تاعدىرلاس بولىپ، ىنتىماقتاسا سەلبەسكەندە عانا، ادامزات ورتاق ءدوپ كەلىپ وتىرعان دۇنيە جۇزىلىك سىن - سايىستى شەشۋگە بولاتىنىن قايتا - قايتا دالەلدەدى. بۇگىنگى تاڭداعى دۇنيە جۇزىندەگى باستى قايشىلىق استە ءىشىنارا ەلدەر ۋاعىزداپ وتىرعان ايتىلمىس ”دەموكراتيالىق قارسىلاسۋ ايبارى“ ەمەس، قايتا دامۋ مەن دامۋدى تەجەۋ، اكسيوما مەن وكتەمدىك اراسىنداعى كۇرەس. الاسۇرعان سىڭار جاقتىلىق پەن زورەكەرلىك الدىندا جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى بەكەمدەۋى جانە كۇشەيتۋى اناعۇرلىم باعالى بولدى. جۇڭگو مەن رەسەي دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋى مەن حالىقارالىق قاتىناستىڭ دەموكراتيالانۋىن تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتتى، بۇل _ حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى قورعاۋدىڭ قاجەتى، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدىڭ ءتيىستى مازمۇنى، ول ءداۋىردىڭ العا باسۋى مەن تاريحي دامۋدىڭ دۇرىس بەتالىسىنا ۋاكىلدىك ەتەدى، ەكى جاقتى قاتىناس كاتەگورياسىنان اسىپ تۇسەتىن دۇنيە جۇزىلىك مانگە يە.
ەكىنشى، تاتۋ كورشى بولۋدا، ءوزارا سەنىم ارتۋدا تاباندى بولىپ، جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ جوباسىن كەسكىندەدى
چين گاڭ بىلاي دەدى: 2013 – جىلى ءتوراعا شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى بولعاننان كەيىن تۇڭعىش رەتكى ساپارىندا ماسكەۋعا كەلدى. ارادا 10 جىل وتكەننەن كەيىن ءتوراعا شي جينپيڭ تاعى دا رەسەيدى جاڭا مىندەت وتەۋ مەرزىمىندەگى ساپارىنىڭ العاشقى بەكەتى ەتتى، بۇل، استە، كەزدەيسوق بولعان ەمەس، قايتا تەرەڭ تولعانىستان كەيىن جاسالعان ساياسي شەشىم. جۇڭگو مەن رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ دامىپ بۇگىنگى كۇنگە جەتۋىندە، ونىڭ تەرەڭ تاريحي لوگيكاسى بار. جۇڭگو مەن رەسەي _ ءبىر – ءبىرىنىڭ ەڭ ۇلكەن كورشى ەلدەرى، جۇڭگو مەن رەسەي قارىم - قاتىناسى وداقتاسپاۋدا، قارسىلاسپاۋدا، ءۇشىنشى جاققا باعىتتاماۋدا تاباندى بولىپ، ءوزارا قۇرمەت ەتۋدە، ءوزارا سەنىم ارتۋدا تاباندى بولىپ، وزدەرىنىڭ دامۋىن، گۇلدەنۋىن جەبەۋمەن بىرگە، حالىقارالىق ادىلدىك پەن تۋراشىلدىقتى دا قۇلشىنا قورعاپ، جاڭاشا ءىرى ەلدىك قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇلگىسىن ورناتتى. 10 جىلدان بەرى ءتوراعا شي جينپيڭ زۇڭتۇڭ پۋتينمەن قويۋ بايلانىستى جالعاستىرىپ، ءبىرىن - ءبىرى تاباندىلىقپەن قولدادى. ءتوراعا شي جينپيڭ پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايىندا جانە مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى بولىپ قايتا سايلانعاننان كەيىن زۇڭتۇڭ پۋتين دەرەۋ تەلەگرامما جولداپ قۇتتىقتادى؛ جۇڭگو جاق ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ حالىقارالىق سەلبەستىك جوعارى دارەجەلى باسشىلار تالقى مىنبەرىن جانە بەيجيڭ قىسقى وليمپياداسىنىڭ اشىلۋ سالتىن وتكىزدى، زۇڭتۇڭ پۋتين بۇنىڭ بارىندە قاتىناسپاي قالعان جوق. وسى رەتكى ساپار كەزىندە ءتوراعا شي جينپيڭ مىنانى ءبىلدىردى: رەسەي كەلەر جىلى زۇڭتۇڭ سايلاۋىن وتكىزەدى، زۇڭتۇڭ پۋتيننىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا رەسەي قارىشتاپ دامىدى، مەن رەسەي حالقىنىڭ زۇڭتۇڭ پۋتينگە ءسوزسىز باتىل قولداۋ كورسەتەتىنىنە كامىل سەنەمىن. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى اراسىنداعى وسكەلەڭ ءوزارا سەنىم جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنا ستراتەگيالىق تۇرعىدان جەتەكشىلىك ەتتى جانە پارمەندى ساياسي قامتاماسىزدىق ازىرلەدى.
ساپار كەزىندە زۇڭتۇڭ پۋتين ءتوراعا شي جينپيڭمەن ۇزاق ۋاقىت ىزگى نيەتتى، دوستىق بەينەدە ناتيجەلى كەڭەس وتكىزدى، رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ زۇڭليى، زۇڭليىنىڭ ورىنباسارى جانە بيلىك كەڭسەسىنىڭ بارلىق مۇشەسى دەرلىك قاتىستى قيمىلدارعا قاتىناستى. رەسەي جاق قايتا - قايتا مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا شي جينپيڭ رەسەيدى تاعى دا مىندەتكە وتىرعاننان كەيىنگى ساپارىنىڭ العاشقى بەكەتى ەتتى، بۇل جاڭا داۋىردەگى رەسەي - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ ەرەكشە مانگە يە ەكەنىن تولىق ايگىلەدى، بولاشاقتاعى رەسەي - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋى جونىنەن تاريحي ءمان الادى. رەسەي جاق جۇڭگونىڭ جاڭا كەزەكتى ۇكىمەتىمەن تىعىز سايكەسىپ، سەلبەسىپ، ءار سالاداعى، ءار جىكتەگى بارىس - كەلىستى كۇشەيتىپ، ەكى ەلدىڭ ساۋدا، قارجى قوسۋ، ەنەرگيا، شەكارا اتتاعان قاتىناس سياقتى سالالارداعى ناقتى سەلبەستىكتەرىنىڭ جانە گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىسىنىڭ تىڭ دا اناعۇرلىم زور دامۋشىلىقتارعا قول جەتكىزۋىن ىلگەرىلەتۋدى ءۇمىت ەتەدى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى «جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىنە» جانە «2030 - جىلدان بۇرىن جۇڭگو - رەسەي ەكونوميكالىق سەلبەستىگىن ءتۇيىندى بەتالىسقا قاراي دامىتۋ جوباسى جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەگە» بىرگە قول قويىپ، كەلەسى ساتىداعى ەكى ەلدىڭ قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋى مەن ءار سالاداعى سەلبەستىگىن جوبالادى جانە ورنالاستىردى، ەكى جاق اۋىل شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى، نەگىزدىك عىلىم، بازاردى باقىلاۋ - باسقارۋ، اقپارات قۇرالدارى سياقتى سالالارداعى كوپتەگەن ەكى جاقتى سەلبەستىك قۇجاتتارىنا قول قويدى. ەكى جاق ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە ساياتىن ماسەلەلەردە سىرتقى كۇشتەردىڭ ىشكى ىسكە كيلىگۋىنە بىرگە قارسى تۇراتىنىن قايتالاي دارىپتەدى. رەسەي جاق مىنانى ءبىلدىردى: ءارقانداي فورماداعى ”تايۋان دەربەستىگىنە“ قارسى تۇرىپ، جۇڭگو جاقتىڭ ءوز ەلىنىڭ يەلىك ۇقىعى مەن تەرريتوريا تۇتاستىعىن قورعاۋ شاراسىن باتىل قولدايمىز.
چين گاڭ بىلاي دەدى: جۇڭگو مەن رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋى بەرىك ساياسي نەگىزگە جانە قۇدىرەتتى ىشكى قوزعاۋشى كۇشكە يە، ۋاقىتتىڭ سىنىنان وتەرلىكتەي سەرگەكتىككە جانە بايسالدىققا يە. ءدال ءتوراعا شي جينپيڭ دارىپتەگەندەي، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قارىم - قاتىناسىن ويداعىداي بەكەمدەۋ، ويداعىداي دامىتۋ _ جۇڭگونىڭ ءوزىنىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسى مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ اۋقىمى نەگىزىندە جاساعان ستراتەگيالىق تالعامى، ءبىر مەزەتتەگى بىرەر ىسكە بولا وزگەرمەيدى نەمەسە سولقىلداقتىق ىستەۋگە بولمايدى. تاريح جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ حالىقارالىق اۋمالى - توكپەلى جاعدايدىڭ سىنىنان وتە الۋىنىڭ تەتىگى − مەملەكەت پەن مەملەكەتتىڭ تاتۋ - ءتاتتى ءوتۋ دۇرىس جولىن تاپقانىندا ەكەنىن دالەلدەدى. جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قارىم - قاتىناسى جارقىن دا بۇكپەسىز قارىم – قاتىناس بولىپ، توماعا - تۇيىق، وزگەنى قاقپايلايتىن، ءوزىمشىل، تار ءورىستى توپشىلدىق ساياسيمەن ايقىن سالىستىرما قالىپتاستىردى. جاڭا جاعدايدا جۇڭگو مەن رەسەي ەكى جاق جاپپاي ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، ەكى ەل حالىقتارىنا باقىت جاراتۋمەن بىرگە، ادامزاتتىڭ دامۋى مەن العا باسۋىنا دا تىڭ ۇلەس قوسادى.
ءۇشىنشى، تاتۋلاستىرۋدا، كەڭەسۋدى جەبەۋدە تاباندى بولىپ، ءىرى ەلدىڭ جاۋاپكەرلىك ارقالاۋىن ايگىلەدى
چين گاڭ بىلاي دەدى: بۇل رەتكى ساپار ۋكراينا داعدارىسىنىڭ اسقىنۋىنا تۋرا كەلدى، سىرتقا ىقپال جەتكىزۋ اسەرى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەنىپ، باسىم كوپ ساندى ەل الاڭداپ، قىسىلتاياڭ جاعدايدى باسەڭدەتۋگە ۇندەپ، سوعىس توقتاتۋدى دارىپتەيتىن بەيبىتشىلىك ءۇنى، اقىلعا سيىمدى ءۇن ۇزدىكسىز توپتالدى. تاياۋدا جۇڭگونىڭ جەبەۋى مەن قولداۋىندا ساۋد ارابياسى مەن يران بەيجيڭدە ءساتتى پىكىرلەسىپ، سوعىستى توقتاتىپ، تاتۋ – ءتاتتى ءوتىپ، ەكى ەلدىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناسىن قالپىنا كەلتىرۋدى ۇيعاردى. حالىقارالىق قوعام بۇعان جوعارى باعا بەرىپ، ساۋد ارابياسى مەن يراننىڭ بەيجيڭدەگى پىكىرلەسۋى جۇڭگونىڭ ءادىل، ادىلەتتى، سەنىم ارتۋعا بولارلىق جاۋاپكەرلىك ارقالايتىن ءىرى ەل ەكەنىن تولىق ايگىلەدى، جۇڭگونىڭ وڭىرلىك ماسەلەلەردى شەشۋدە اناعۇرلىم زور رول اتقارۋىن ءۇمىت ەتەمىز دەستى. ۋكراينا داعدارىسى تۋىلعاننان بەرى جۇڭگو باستان - اياق وبيەكتيۆ، ءادىل تۇرعىدا تۇرىپ، بەيبىتشىلىككە بەلسەنە ءناسيحاتتاپ، كەلىسسوزدى جەبەدى. جۇڭگو جاق جاقىندا جاريالاعان «ۋكراينا داعدارىسىن ساياسي جولمەن شەشۋ جونىندەگى جۇڭگو تۇرعىسى» اتتى قۇجاتتا ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان ”4 ورتاق“، ”4 قاجەت“، ”3 ءتۇيىندى وي“ سياقتى وزەكتى يدەيالار قامتىلىپ، ءار جاقتىڭ ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان ىستەردەگى ۇيلەسىمدى پىكىر - كوزقاراسى قابىلدانىپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ جاپپاي تۇسىنۋىنە جانە قۇپتاۋىنا يە بولدى. ۋكراينا جاق تا جۇڭگو جاقتىڭ سوعىستى توقتاتۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى قۇلشىنىسىن بەلسەندى باعالاپ، جۇڭگو مەن ۋكراينانىڭ دوستىق قارىم - قاتىناسىنا ءمان بەرەتىنىن ءبىلدىردى، جۇڭگو جاقپەن پىكىرلەسە بەرۋدى ءۇمىت ەتتى.
وسى رەتكى ساپار كەزىندە ءتوراعا شي جينپيڭ زۇڭتۇڭ پۋتينمەن ۋكراينا داعدارىسى جونىندە بۇكپەسىز، ىشكەرىلەي پىكىر الماستىردى. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: تاريحتان قاراساق، قاقتىعىس ەڭ سوڭىندا تۇگەلدەي تىلدەسۋ جانە كەلىسسوز وتكىزۋ ارقىلى شەشۋدى قاجەت ەتەدى. قيىنشىلىق قانشالىق كوپ بولعان سايىن، بەيبىتشىلىككە سولعۇرلىم مۇمكىندىك قالدىرۋ؛ قايشىلىق قانشالىقتى شيەلەنىسكەن سايىن، تىلدەسۋ قۇلشىنىسىنان سولعۇرلىم باس تارتپاۋ كەرەك. ءار جاق ورتاق، جالپىلىق، سەلبەستىك، باياندى حاۋىپسىزدىك كوزقاراسىن ۇستانىپ، بارابار، اقىلعا سيىمدى، ناقتى تىلدەسۋدە، كەڭەسۋدە تاباندى بولسا بولعانى، ۋكراينا داعدارىسىن شەشۋدىڭ ۇيلەسىمدى جولىن، ءسوز جوق، تابا الادى. رەسەي جاق جۇڭگو جاقتىڭ وبيەكتيۆ، ءادىل جانە تەپە - تەڭ تۇرعى ۇستانعانىن جوعارى باعالادى، رەسەي جاقتىڭ جۇڭگو جاقتىڭ تۇرعى قۇجاتىن مۇقيات زەرتتەگەنىن، بەيبىتشىلىك كەلىسسوزىنە اشىق پوزيتسيا ۇستاناتىنىن ءبىلدىردى، جۇڭگو جاقتىڭ وسى جولدا سىندارلى رول اتقارۋىنا نيەتتەستىك ءبىلدىردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى كەڭەستەن كەيىن بىرلەسكەن مالىمدەمەگە قول قويىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ نەگىزگى ماقساتى مەن پرينسيبىنە، ءسوز جوق، بويسۇنۋ، حالىقارالىق زاڭعا، ءسوز جوق، قۇرمەت ەتۋ كەرەكتىگىن قايتالاي دارىپتەدى. رەسەي جاق بەيبىتشىلىك كەلىسسوزىن تەزىرەك قايتا باستاۋعا كۇش سالۋدى قايتالاي دارىپتەدى، جۇڭگو جاقتىڭ ۋكراينا داعدارىسىن ساياسي، ديپلوماتيالىق جولمەن شەشۋ ءۇشىن بەلسەندى رول اتقارۋىنا نيەتتەستىك ءبىلدىردى.
چين گاڭ مىنانى ءبىلدىردى: جۇڭگو ۋكراينا داعدارىسىن تۋدىرۋشى دا، داعدارىستىڭ قاتىستى جاعى دا ەمەس، قايتا داعدارىستى ساياسي جولمەن شەشۋدىڭ دارىپتەۋشىسى، ءناسيحاتتاۋشىسى جانە كەلىسسوزدىڭ ىلگەرىلەتۋشىسى. ءىشىنارا ەلدەر وڭىرلىك ساياسي مۇددەنى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، بەيبىتشىلىك كەلىسسوزىنىڭ قۇلشىنىسىنا كەدەرگىلىك جاسادى، ءتىپتى ءتۇرلى وسەك - اياڭ، ساندىراقتاردى جاساپ، جۇڭگوعا شابۋىلداپ، كۇيە جاقتى. ءبىراق ادىلەت جۇرت جۇرەگىندە. كىمنىڭ كوسەۋ ۇستاپ جاتقانى، كىمنىڭ تاتۋلىققا ءناسيحاتتاپ، كەلىسسوزدى جەبەپ وتىرعانى جۇرتقا ايان. جۇڭگو جاقتىڭ دارىپتەمەسىنىڭ تۋى ايقىن، تۇرعىسى دايەكتى بولىپ، بەيبىتشىلىك پەن سوعىس اراسىندا بەيبىتشىلىك تاڭدالدى؛ تىلدەسۋ مەن جازالاۋ اراسىندا تىلدەسۋ تاڭدالدى؛ وت كوسەۋ مەن وت ءوشىرۋ اراسىندا وت ءوشىرۋ تاڭدالدى. جۇڭگونىڭ ساياسي جەكە مۇددەسى جوق، ويىنا كەلگەنىن ىستەمەيدى، تاتۋلاسۋدى جەبەۋگە شىن نيەتىمەن كۇش سالىپ، سوعىس توقتاتۋدى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگونىڭ جاۋاپكەرلىك ارقالايتىن ءىرى ەلدىك جاۋاپكەرلىگىن ايگىلەدى، بۇل _ جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا ءىرى ەلدىك ديپلوماتيانىڭ حالىقارالىق قولامتالى ماسەلەلەردى شەشۋدەگى بەينەسى، رەسەي مەن ۋكراينانى قامتىعان دۇنيە جۇزىندەگى باسىم كوپ ساندى ەل حالىقتارىنىڭ مۇددەسى مەن تىلەگىنە ۇيلەسەدى.
چين گاڭ سوڭىندا بىلاي دەدى: ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ وسى رەتكى ساپارى _ تاريحي مانگە يە دوستىق ساپارى، سەلبەستىك ساپارى، بەيبىتشىلىك ساپارى، شي جينپيڭ ديپلوماتيالىق يدەياسىنىڭ تاعى ءبىر رەتكى تابىستى امالياتى. تۇيدەك بۇلت ۇشىپ وتسە دە، بايىپتىلىقتان جازبادى. حالىقارالىق قوعام الجاسىپ، الاڭداۋدىڭ شەشۋشى ساتىنە تاپ بولعاندا، ءتوراعا شي جينپيڭ اۋقىمدى تاعى ءبىر رەت بارلاپ، تۋ ۇستاپ، باعدار بەلگىلەپ، تىرەك بولىپ، جۇڭگونىڭ ديپلوماتيالىق ساياساتىنىڭ تۇراقتىلىعىمەن بىلىقپالىق قاباتتاسقان حالىقارالىق جاعدايعا باعالى ورنىقتىلىق ۇستەپ، دۇنيە ءجۇزى دارەجەسىندەگى ءىرى ەل كوسەمىنىڭ ەرەكشە ستراتەگيالىق تاباندىلىعىن، ساياسي اقىل - پاراساتىن جانە باتىلدىعىن ايگىلەدى. بيىل − پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ باستاما جىلى. ەل ىشىندەگى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىنىڭ ۇزدىكسىز ساپالىلانۋىنا، رەتتەلۋىنە ىلەسە، جۇڭگو مەن شەتەلدىڭ بارىس - كەلىسى ءتارتىپتى تۇردە قالپىنا كەلىپ، جۇڭگو ديپلوماتياسى ”ۇدەتۋ تەتىگىن“ باسىپ، ”جينالۋ دابىلىن“ قاقتى، بيىل مەملەكەت باسشىسىنىڭ ديپلوماتياسى ىركەس - تىركەس تاماشا، تارتىمدى بولادى. ءبىز شي جينپيڭ ديپلوماتيا يدەياسىنىڭ جاۋھارى مەن ءمانىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ”ەكىنى تۇراقتاندىرۋدىڭ“ شەشۋشى ءمانىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ”ءتورت سەنىمدى“ كۇشەيتىپ، ”ەكىنى قورعاۋدى“ ورىنداپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، جاۋاپكەرلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتىپ، وزگەرىسكە توتەپ بەرىپ، جاڭا جاعداي اشىپ، مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن باتىل قورعاۋىمىز، ەل ىشىندەگى ساپالى دامۋعا بەلسەنە قىزمەت وتەپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاۋداعى، بىرگە دامۋدى جەبەۋدەگى ديپلوماتيالىق ساياساتتىڭ تۇپكى ماقساتىندا تاباندى بولىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا تاماشا سىرتقى ورتا ازىرلەپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا ءىرى ەلدىك ديپلوماتيانىڭ جاڭا تاراۋىن جازۋىمىز كەرەك.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
