بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

جياڭسۋ كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتتى

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى حى سۇڭ، ياۋ شۋەچيڭ

2024.02.19 15:47     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  2023 - جىلى 3 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ 14 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىنە قاتىناسقان جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا بىلاي دەپ دارىپتەدى: ”دۇنيە جۇزىلىك ىقپالعا يە كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىن كۇش سالا قۇرۋ كەرەك“. 2023 - جىلى 7 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋدا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جياڭسۋ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جاعىندا الدىمەن تىڭ سەرپىلىستەرگە قول جەتكىزىپ، بۇكىل ەلدەگى ماڭىزدى كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ بيىگىن قالىپتاستىرىپ، ساپالى دامۋدا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە اناعۇرلىم كوپ سۇيەنەتىن ماندىك ارتۋعا مۇمكىندىك جاساۋى كەرەك“.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرعان جياڭسۋ كاسىپ نەگىزى بەرىك، عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ بايلىعى مول بولۋ سياقتى باسىمدىقتاردى تياناق ەتىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ جانە كاسىپ سالالاندىرۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن كۇشەيتىپ، كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋدا تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزۋدى ىلگەرىلەتتى.

  چاڭشۋ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونى رىنشوۋ جارىق ەنەرگياسى (چاڭشۋ) شەكتى سەرىكتەستىگىندە، بيىل 1 - ايدا وندىرىسكە قوسىلعان 150 مەگاۋاتتىق كالتسي، تيتان كەندەرىنىڭ فوتوۆولتتىق بولشەكتەرى ءوندىرىس لەنياسىندا، ەلەكتر وتكىزگىش اينەكتەر مانەرلەۋ ارقىلى جاڭا قۇرىلىمدىق كالتسي، تيتان كەندەرىنىڭ قاباتتاما باتەرياسىن قالىپتاستىردى، بۇل جارىق تۇسىرۋمەن بىرگە، توك شىعارادى. ونىڭ فوتو ەلەكتردى اۋىستىرۋ شاماسى %30 تەن اسىپ، حالىقارالىق وزىق ورەدە تۇردى.

  نانجيڭ داشۋەسىندەگى تان حايرىن پروفەسسور تاقىرىپتىق گرۋپپاسىنىڭ وسى ءتول جەتىستىگى − جياڭسۋدىڭ ۇزدىك عالىمداردىڭ باستاماشى بولىپ اتقارۋىنا قولداۋ كورسەتكەن 48 ءتۇرلى نەگىزدىك زەرتتەۋ كەلەلى نىسانىنىڭ ءبىرى. ”“كالتسي، تيتان كەندەرىنىڭ قاباتتاما باتەريا سالاسىنا جورىق جاسادىق، ءبىز مەملەكەتتىڭ دامۋ ستراتەگياسىمەن توعىسۋمەن بىرگە، نازاردى جياڭسۋدىڭ كاسىپ سالاسىنىڭ ورنالاسۋىنا دا شوعىرلاندىردىق“ دەدى تان حايرىن.

  2023 - جىلى 6 - ايدا جياڭسۋ «دۇنيە جۇزىلىك ىقپالعا يە كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىن قۇرۋ ارەكەت جوباسىن» شىعارىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋدىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋىن كۇشەيتتى. ”قازىر جاساندى زەردە، جوعارى دەڭگەيلى جابدىق سياقتى ءتۇيىندى سالالاردى ارقاۋ ەتكەن جياڭسۋ 89 كاسىپ سالاسىنىڭ بولجامپازدىق تەحنيكاسىن زەرتتەۋ - اشۋ نىسانىن جانە 85 كەلەلى عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ نىسانىن قولداپ، ىشكى حاۋىپسىزدىك نەگىزدىك چيپى سياقتى كوپتەگەن كەلەلى العاشقى جاڭالىق اشۋ جەتىستىكتەرىن قولعا كەلتىردى“ دەدى جياڭسۋ ولكەلىك عىلىم - تەحنيكا مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى شۇي گۋاڭگۋاڭ.

  نەگىزدىك زەرتتەۋدە قامال الۋ العاشقى جاڭالىق اشۋ قوزعالتقىشىنا تۇرتكى بولدى، كاسىپ سالالاندىرۋ جولى قايتكەندە اناعۇرلىم ىركىلىسسىز بولادى؟ جياڭسۋ عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسى مەن دارىندىلاردى دامىتۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جونىندە شەشىم جاساۋ، ۇيىمداستىرۋ، زەرتتەۋ - اشۋ، جەتىستىكتەردى كادەگە جاراتۋ سياقتى تۇتاس تىزبەكتى 86 ءتۇرلى رەفورما مىندەتىن ارقاۋ ەتىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا قىزمەت وتەۋدى كۇشەيتتى.

  ”عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنە مىندەتتىك عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىنىڭ مەنشىك ۇقىعىن نەمەسە ۇزاق ۋاقىت پايدالانۋ ۇقىعىن بەرۋدى“ تۇيىندە سىناق ەتەتىن ورىن رەتىندە، نانجيڭ داشۋەسى جاڭالىق اشۋ ارقىلى عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنە جەتىستىكتەردىڭ مەنشىك ۇقىعىن بەرۋ، ولاردىڭ ۇقىق بەرىلگەننەن كەيىن جەتىستىكتەردەن پايدالانىپ باعاعا سىندىرىپ جارناعا قوسۋىنا جول بەرۋ سياقتى شارالاردى العا قويدى. تان حايرىن توبى ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن مەكتەپتەن سەرىكتەستىككە ەنگىزىپ، كاسىپ سالالاندىرۋ بەلسەندىلىگىن قوزعادى. 2023 - جىلى نانجيڭ داشۋەسىنىڭ عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن وندىرگىش كۇشكە اينالدىرۋ توقتام سوماسى الدىنداعى جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن %262 ارتتى.

  2023 - جىلى 3 - ايدا جوعارى دەڭگەيلى X ساۋلەسى اپپاراتىن ەلىمىزدە وندىرۋگە كۇش سالعان ۋەيكۋاڭ عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى سۋجوۋعا ىرگە تەۋىپ، باستالۋ ساتىسىندا قارجى قۇراۋ قيىنشىلىققا تاپ بولىپ، شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردىڭ وندىرگىش كۇشكە اينالۋىنا ىقپال جاسادى. جياڭسۋ ولكەلىك كاسىپ تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنى مەن سۋجوۋ قالاسى ”قارجى ءبولۋ مەن قارجى قوسۋدى ۇشتاستىرۋ“ مەحانيزمى ارقىلى نىسان توپتارىن قاراجاتپەن جانە سايكەستى قولداۋمەن قامداپ، الدىڭعى مەرزىمدىك حاۋىپ - قاتەردى بىرگە ارقالادى؛ نىسان اياق الىسى بازار ارقىلى قارجى قۇراۋعا بولاتىن كەزگە وتكەندە قاراجاتتى بازار باعاسى بويىنشا قارجى قوسۋعا رەتتەيدى. قازىر ”قارجى ءبولۋ مەن قارجى قوسۋدى ۇشتاستىرۋ“ مەحانيزمى 82 ءتۇرلى كاسىپ تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ نىسانىنا دەم بەردى.

  كاسىپورىنداردىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن ونان ارى كۇشەيتۋ ءۇشىن، جياڭسۋ جاڭالىق اشۋ فاكتورلارىنىڭ كاسىپورىندارعا شوعىرلانۋىن جەبەدى. 2023 - جىلدان بەرى جياڭسۋ كاسىپورىنداردىڭ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋداعى 10 ءتۇرلى ساياساتتى جانە حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ كەلەلى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا ات سالىسۋىن قولداۋداعى 12 ءتۇرلى شارانى شىعارىپ، شۇيگۇڭ توبى سياقتى 211 ءتۇيىندى جاڭاشىل كاسىپورىننىڭ كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋداعى جول باستاۋشى اتويشى بولۋىنا قولداۋ كورسەتتى.

  2023 - جىلى 11 – ايدا شۇيگۇڭ 3 مىڭ توننا تۇتاس جەر بەتى كرانى جولعا شىقتى. جابدىقتىڭ باس جوبالاۋشىسى لي چاڭچيڭ بىلاي دەدى: جاڭالىق اشۋ بايلىعىنىڭ شوعىرلانۋ اسەرىنىڭ قولداۋىندا، شۇيگۇڭ توبى زەردەلى مەڭگەرۋ جۇيەسىن زەرتتەپ جاساپ، بولات ارقاننىڭ بەتالىسىنا تۇجىرىم جاساپ، تەمپەراتۋرا وزگەرىسىنىڭ كەدەرگىسىن جويىپ، ”كراننىڭ جۇمىس بارىسىندا جاناسپاۋى“ سىندى كاسىپ سالاسىنداعى جالپىلىق قيىن ماسەلەنى ءساتتى جەڭىپ، ”ءىرى ەلدىڭ ماڭىزدى جابدىقتارىن“ زەرتتەپ جاساۋدىڭ ءساتتى بولۋىنا كەپىلدىك ەتتى.

  ”عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ − نەگىزگى قامال الۋ شايقاس مايدانى، ونىڭ تەتىگى نەگىزدىك زەرتتەۋدەن كاسىپ سالالانۋعا دەيىنگى تۇتاس تىزبەكتى جاڭالىق اشۋ ەكولوگيالىق جۇيەسىن ورناتۋدا. جياڭسۋ تاماشا جاڭالىق اشۋ ەكولوگياسىن كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان كۇش سالا قامال الىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتىپ، دۇنيە جۇزىلىك ىقپالعا يە كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىن قۇلشىنا قۇرادى“ دەدى جياڭسۋ ولكەلىك پارتكومنىڭ شۋجيى شين چاڭشيڭ.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى