ۋ باڭگو جولداس قايتىس بولدى

ۋ باڭگو جولداستىڭ ءومىرى − توڭكەرىستىك ءومىر، شۇعىلالى ءومىر، بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەگەن ءومىر، كوممۋنيستىك مۇرات، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرى ءۇشىن قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزگەن ءومىر.

شينحۋا اگەنتتىگى، 10 - ايدىڭ 8 - كۇنى، بەيجيڭ. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى، جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى، جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك كەڭەسى، جۇڭگو حالىق ساياسي ءماسليحات كەڭەسى مەملەكەتتىك كوميتەتى مىنانى قايعىلى تۇردە حابارلايدى: جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ تاڭداۋلى مۇشەسى، ۇزاق سىننان وتكەن ادال كوممۋنيزم جاۋىنگەرى، كورنەكتى پرولەتاريات توڭكەرىسشىسى، ساياساتشى، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ كورنەكتى باسشىسى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 14 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، ورتالىق كوميتەت شۋجيچۋىنىڭ شۋجيى، 15 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، 16 - ، 17 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەس زۇڭليىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى، 10 - ، 11 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ باستىعى ۋ باڭگو جولداس اۋرۋعا شالدىعىپ، ەمدەۋ ءونىم بەرمەي، 2024 – جىلى 10 - ايدىڭ 8 - كۇنى ساعات 4 تەن 36 مينۋت وتكەندە بەيجيڭدە 84 جاسىندا قايتىس بولدى.

ۋ باڭگو جولداس 1941 - جىلى 7 - ايدا تۋىلعان، انحۇي ولكەسىنىڭ فەيدۇڭ دەگەن جەرىنەن. ول جاس ءوسپىرىم كەزىندە - اق وتاندى قىزۋ ءسۇيىپ، قاجىرلىلىقپەن ۇيرەنىپ، العا باسۋعا تالپىنعان. 1960 - جىلدان 1967 - جىلعا دەيىن چيڭحۋا داشۋەسىنىڭ راديو - ەلەكترون عىلىمى فاكۋلتەتىنىڭ ەلەكتر ۆاكۋم بولشەكتەرى كاسىبىن وقىعان. 1964 – جىلى 4 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا كىرگەن. 1967 – جىلدان باستاپ شاڭحاي ەلەكترون لامپاسى 3 – زاۆودىنىڭ تەحنيگى، تەحنيكا ءبولىمىنىڭ باستىعى، پارتكوم شۋجيىنىڭ ورىنباسارى، توڭكەرىستىك كوميتەت مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، زاۆود باستىعىنىڭ ورىنباسارى، زاۆود باستىعى، شاڭحاي قالالىق ەلەكترون بولشەكتەرى ونەركاسىپ سەرىكتەستىگى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، شاڭحاي قالالىق ەلەكترلى ۆاكۋم بولشەكتەرى سەرىكتەستىگى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، شاڭحاي قالالىق كورسەتكىش اسپاپتار – تەلەگراف ونەركاسىپ مەكەمەسى پارتكومى شۋجيىنىڭ ورىنباسارى بولعان.

”مادەنيەت زور توڭكەرىسى“ كەزىندە ول پارتيالىلىق پرينسيپكە تاباندى بولىپ، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتى ارقىلى تيىم سالا ءبىلدى.

1983 - جىلى 3 - ايدان 1991 - جىلى 3 - ايعا دەيىن ۋ باڭگو جولداس شاڭحاي قالالىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، قوسىمشا قالالىق پارتكوم عىلىم - تەحنيكا قىزمەتى پارتكومىنىڭ شۋجيى، شاڭحاي قالالىق پارتكوم شۋجيىنىڭ ورىنباسارى بولدى.

1991 - جىلى 3 - ايدان 1994 - جىلى 9 - ايعا دەيىن ۋ باڭگو جولداس شاڭحاي قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولدى. 1992 - جىلى 10 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 14 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى جالپى ماجىلىسىندە ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەلىگىنە سايلاندى. ول دىڭ شياۋپيڭ جولداستىڭ وڭتۇستىكتى ارالاعاندا سويلەگەن ءسوزىنىڭ رۋحىن بەلسەنە ۇگىتتەپ، دايەكتىلەندىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پۋدۇڭدى اشۋ، اشىق ۇستاۋ جونىندەگى كەلەلى ستراتەگيالىق شەشىمىن باتىل تياناقتاندىرىپ، ەكونوميكالىق ءتۇزىلىس رەفورماسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ قۇرىلىمىن ستراتەگيالىق رەتتەۋگە ءمان بەرىپ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ مەن قالا ىستەرى قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، شاڭحايدىڭ ءىش پەن سىرتقا جان - جاقتى ەسىك اشۋدا جاڭا جاعداي اشۋىن ىلگەرىلەتتى. ول پارتيانىڭ باسشىلىعىنا تاباندى بولۋعا جانە پارتيا قۇرىلىسىن كۇشەيتۋگە ءمان بەرىپ، كادرلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋگە كۇش سالىپ، رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ جانە ەكونوميكالىق قۇرىلىس ءۇشىن اناعۇرلىم جاقسى قىزمەت ەتتى.

1994 - جىلى 9 - ايدا ۋ باڭگو جولداس جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 14 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءتورتىنشى جالپى ماجىلىسىندە ورتالىق كوميتەت شۋجيچۋىنىڭ شۋجيلىگىنە تولىقتىرىلدى. 1995 - جىلى 3 - ايدا مەملەكەتتىك كەڭەس زۇڭليىنىڭ ورىنباسارى بولدى. وسى ارالىقتا قوسىمشا مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ءۇش قىساڭ ينجەنەريا قۇرىلىسى كوميتەتى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، ورتالىق ءىرى كاسىپورىندار قىزمەت كوميتەتىنىڭ شۋجيى، ورتالىق كاسىپورىندار قىزمەت كوميتەتىنىڭ شۋجيى سياقتى مىندەتتەردى وتەدى. ول سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى رەفورماسىنىڭ بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ، ورنىقتىلىقتىڭ قاتىناسىن دۇرىس ءبىر جاقتى ەتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى ءىرى، ورتاشا كاسىپورىندار رەفورماسىنىڭ جانە ولاردى قيىنشىلىقتان ارىلتۋدىڭ 3 جىلدىق نىساناسىنىڭ ۋاعىندا نەگىزىنەن جۇزەگە اسۋىن ىلگەرىلەتىپ، وسى زامانعى كاسىپورىندار ءتۇزىمى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى شارۋاشىلىقتىڭ ورنالاسۋىن ستراتەگيالىق جاقتان رەتتەپ جانە مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردى قايتا ۇيىمداستىرىپ، قايتا جۇمىستاندىرۋ قىزمەتى مەن قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدە قىرۋار ناتيجەلى قىزمەت ىستەدى. ول نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىنا باسا ءمان بەرىپ، ءۇش قىساڭ قۇرىلىسىن جانە تەمىر جول، تاس جول، پورت، پوچتا - تەلەگراف حابارلاسۋ قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، جالپى جاعدايعا ساياتىن ءبىر توپ كەلەلى نەگىزدىك قۇرىلعىلار نىسانىن كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ سالىپ، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ تەبىنىن شىن مانىندە ارتتىردى.

2002 - جىلى 11 - ايدا ۋ باڭگو جولداس جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 16 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى جالپى ماجىلىسىندە ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، تۇراقتى مۇشەسى بولىپ سايلاندى. 2003 - جىلى 3 - ايدا 10 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە ول مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ باستىعى بولىپ سايلانىپ، سول ايدا مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى بولدى. 2007 - جىلى 10 - ايدا ول جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 17 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى جالپى ماجىلىسىندە تاعى دا ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، تۇراقتى مۇشەسى بولىپ سايلاندى. 2008 - جىلى 3 - ايدا 11 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە ول تاعى دا مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ باستىعى بولىپ سايلانىپ، سول ايدا مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى بولدى. ول پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، دۇرىس ساياسي بەتالىسقا تاباندى بولىپ، قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن زاڭ بويىنشا وتەپ، قىزمەتتىڭ ناقتى ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىنىڭ نازارياسى مەن امالياتىن ونان ارى بايىتىپ جانە دامىتىپ، سوتسياليستىك دەموكراتيانى دامىتۋعا، سوتسياليستىك زاڭ - ءتۇزىمدى كەمەلدەندىرۋگە ماڭىزدى ۇلەس قوستى.

ۋ باڭگو جولداس − جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ دەموكراتيا، زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسىنىڭ ماڭىزدى باسشىسى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا ول زاڭ شىعارۋ قىزمەتىن مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ جانە ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ماڭداي الدى مىندەتى ەتىپ، عىلمي زاڭ شىعارۋعا، دەموكراتيالى زاڭ شىعارۋعا تاباندى بولىپ، جاڭا جاعدايعا ۇيلەسىپ، قاتىستى زاڭداردى جاساپ، وزگەرىس ەنگىزىپ، زاڭدى اداقتاۋ قىزمەتىن شوعىرلى ورىستەتتى. ول ورتالىق كوميتەتتىڭ نەگىزگى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولىپ، نەگىزگى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ جوباسىنىڭ العاشقى نۇسقاسىن جازۋعا ۇيىمداستىردى ءارى 10 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 2 - ماجىلىسىندە ماقۇلداندى. ول مەملەكەتتى بولشەكتەۋگە قارسى تۇرۋ زاڭى، زات ۇقىعى زاڭى سياقتى جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىنىڭ دامۋىنا كەلەلى ىقپال جاسايتىن ءبىر قىدىرۋ زاڭدى شىعارۋعا، وزگەرىس ەنگىزۋگە جەتەكشىلىك ەتىپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك زاڭ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە ماڭىزدى ۇلەس قوستى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگوشا سوتسياليستىك زاڭ جۇيەسى − قوزعالىستى، اشىق كۇيدە بولادى، دامىپ وتىرادى، ءسوز جوق، جۇڭگوشا سوتسياليزم امالياتىنىڭ دامۋىنا ىلەسە دامىپ وتىرۋى كەرەك. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىندە، ءسوز جوق، پارتيانىڭ باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ كەرەك. حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرى پارتيانىڭ باسشىلىعىن كۇشەيتۋگە جانە جاقسارتۋعا، پارتيانىڭ بيلىك جۇرگىزۋ ورنىن بەكەمدەۋگە ءتيىمدى بولۋى كەرەك. بۇدان ءارقانداي ۋاقىتتا اۋىتقۋعا بولمايدى. ول جاڭا باستامادا زاڭ شىعارۋ قىزمەتىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋگە جانە جاقسارتۋعا تاباندى بولىپ، زاڭ شىعارۋدان كەيىنگى باعالاۋدى ورىستەتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، زاڭ شىعارۋ ساپاسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردىڭ ءونىمدى اتقارىلۋىن ىلگەرىلەتتى. ول حالىق قۇرىلتايىنىڭ باقىلاۋ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ، ”وزەكتى ارقاۋ ەتۋ، ماڭىزدى ءتۇيىندى كورنەكتىلەندىرۋ، ناقتى ونىمدىلىكتى دارىپتەۋ“ سىندى باقىلاۋ قىزمەتى وي جەلىسىن ايقىن العا قويىپ، باقىلاۋ قىزمەتىنىڭ ءتاسىلىن، ءادىسىن كەمەلدەندىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەلەلى شەشىمدەرىنىڭ، ورنالاستىرۋلارىنىڭ دايەكتىلەنۋىن، تياناقتانۋىن پارمەندى ىلگەرىلەتتى. ول حالىق قۇرىلتايىنىڭ سىرتپەن بارىس - كەلىس جاساۋ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ، حالىق قۇرىلتايىنىڭ سىرتپەن بارىس - كەلىس جاساۋىندا مەملەكەتتىڭ ديپلوماتيالىق جالپى جاعدايىنا بويسۇنۋعا، قىزمەت وتەۋگە تاباندى بولىپ، حالىق قۇرىلتايىنىڭ سىرتپەن بارىس - كەلىس جاساۋداعى ەرەكشەلىگى مەن ابزالدىعىن ساۋلەلەندىرۋگە باسا ءمان بەرىپ، ءار ەل پارلامەنتتەرىمەن جانە كوپ جاقتى پارلامەنت ۇيىمدارىمەن دوستىق قارىم - قاتىناستى جاپپاي كۇشەيتىپ، حالىق قۇرىلتايىنىڭ سىرتپەن قارىم - قاتىناس جاساۋدا جاڭا جاعداي قالىپتاستىرۋىن ىلگەرىلەتتى. ول حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرۋگە ايرىقشا ءمان بەرىپ، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ رولىن ونان ارى ساۋلەلەندىرۋ، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ءتۇزىم قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ جونىندەگى ءبىرقانشا پىكىردى زەرتتەپ جاساۋعا باسشىلىق ەتىپ، ۋاكىلدەردىڭ زاڭ بويىنشا مىندەت اتقارۋىن قولداپ جانە قامتاماسىز ەتىپ، ۋاكىلدەر قىزمەتىنىڭ تۇزىمدەنۋىن ونان ارى ىلگەرىلەتىپ، ۋاكىلدەردىڭ مەملەكەت ىستەرىن باسقارۋعا ات سالىسۋ رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىردى. ول مىنالاردى باسا دارىپتەدى: حالىق قۇرىلتايى مەن ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ وزىندىك قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ارناۋلى كوميتەتتەردىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، زاڭ - ءتۇزىم ۇگىت - تاربيەسىن كۇشەيتىپ، زاڭ بويىنشا مىندەت اتقارۋ قابىلەتى مەن ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.

2013 - جىلى 3 - ايدا ۋ باڭگو جولداس مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ باستىعى مىندەتىن وتەمەيتىن بولدى. باسشىلىق قىزمەت ورنىنان شەگىنگەننەن كەيىن ول شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىن باتىل قۇپتادى جانە قولدادى، شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن مۇقيات ۇيرەندى، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋىنا كوڭىل ءبولدى، پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسىن جانە شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋ كۇرەسىن باتىل قولدادى.

ۋ باڭگو جولداستىڭ ءومىرى − توڭكەرىستىك ءومىر، شۇعىلالى ءومىر، بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەگەن ءومىر، كوممۋنيستىك مۇرات، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرى ءۇشىن قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزگەن ءومىر. ونىڭ قازاسى − پارتيا مەن مەملەكەت ءۇشىن اۋىر جوعالتۋ. ءبىز قايعىنى قايراتقا اينالدىرىپ، ونىڭ توڭكەرىستىك رۋحىنان، وسكەلەڭ ءمورالىنان جانە تاڭداۋلى ستيلىنەن ۇيرەنىپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى تۋىن بيىك ۇستاپ، شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ”ەكىنى تۇراقتاندىرۋدىڭ“ شەشۋشى ءمانىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ”ءتورت تانىمدى“ كۇشەيتىپ، ”ءتورت سەنىمدى“ بەكەمدەپ، ”ەكىنى قورعاۋدى“ ورىنداپ، سەنىمدى بەكەمدەپ، ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكتە بولىپ، اسقاق جىگەرمەن قايراتتانا ۇمتىلىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى ۇلى ءىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋىمىز كەرەك.

ۋ باڭگو جولداس ماڭگى جاسايدى!

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى