ءبىرىنشى شەپكە ىشكەرىلەي ارالاسىپ، سۋ ورتاسىن وڭاۋدى ىلگەرىلەتتى (رەفورمانى تاعى دا تەرەڭدەتىپ، ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ جاڭا ساپارى − ۋاكىلدەردىڭ، مۇشەلەردىڭ مىندەت وتەۋ حيكاياسى)

ەندى عانا نيڭشيادان بەيجيڭگە قايتىپ كەلگەن مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، بەيجيڭ شوۋچۋاڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ توبى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگى زەردەلى ورتانى قورعاۋ ىستەرى ءبولىمىنىڭ باس ديرەكتورى حۋاڭ ميانسۇڭ ەندى يۇننانعا، حۋبەيگە بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە دايىندالدى. ول تىلشىگە بىلاي دەدى: ”ءبىرىنشى شەپكە ىشكەرىلەي ارالاسقاندا عانا ناقتى جاعدايدى يگەرىپ، ۇسىنىس جوباعا تىڭعىلىقتى ساندى مالىمەت دايىنداپ، سۋ ورتاسىن جونگە سالۋدى اناعۇرلىم ىلگەرىلەتۋگە بولادى“.

حۋاڭ ميانسۇڭ ۇزاق ۋاقىت سۋ ورتاسىن وڭاۋ قىزمەتىمەن شۇعىلدانعان، نيڭشيانىڭ گۋيۋان قالاسى − ونىڭ ماڭداي تەرى ەڭ كوپ سىڭگەن جەرى. قۇرعاق، جاۋىن - شاشىنى از ءوڭىر سانالاتىن گۋيۋاندا سۋ توتەنشە تاپشى، ونىڭ ۇستىنە جەرگىلىكتى ورىنداعى وزەن - كولدىڭ ءبارى ءبىر مەزەت ايرىقشا بىلعانىپ كەتكەن ەدى. قالانى كەسىپ وتەتىن چيڭشۇيحى وزەنى گۋيۋانداعى ”انا وزەن“ بولىپ، سۋ ساپاسى ولشەمنەن اۋىر دارەجەدە بۇزىلىپ، ناشار V تۇرىندەگى سۋعا اينالعان.

وسى جاعدايدى وزگەرتۋ ءۇشىن، حۋاڭ ميانسۇڭ جانە ونىڭ ۇجىمى ەكولوگيالىق اقىل - پاراسات اينالىم تۇعىرىن دەربەس جاڭالاپ، زەرتتەپ اشىپ، جاۋىن - شاشىن مولشەرىنە، سۋ ساپاسىنىڭ وزگەرىسىنە جانە قۇرىلعىلاردىڭ اينالىم جاعدايىنا تالداۋ جاساپ، سۋ ورتاسىن جونگە سالۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى. ۇزدىكسىز وڭاۋ ارقىلى بۇگىنگى گۋيۋاندا جاڭادان قىرۋار جاسىل الاڭ قوسىلىپ، چيڭشۇيحى وزەنىنىڭ سۋ ساپاسى جاقسارىپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ تىنىعاتىن تاماشا جەرىنە اينالدى. ”ەكولوگيانى جونگە سالۋ قورشاعان ورتانى جاقسارتۋ عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، بۇقارانى باقىتقا كەنەلتۋدىڭ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ دامۋىن كوزدەۋدىڭ ماڭىزدى جولى سانالادى“ دەدى حۋاڭ ميانسۇڭ تەرەڭ اسەرلەنىپ.

كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنىڭ قيىن ءتۇيىنى مەن شەشۋشى ءتۇيىنى اۋىل - قىستاق تۇرمىستىق لاس سۋى مەن قوقىر - قوقسىقتى جونگە سالۋدا. ءىس جۇزىندىك قىزمەت بارىسىندا حۋاڭ ميانسۇڭ اۋىل - قىستاقتاعى تۇرمىستىق لاس سۋلاردى، قوقىر - قوقسىقتى جونگە سالۋدا تەحنيكالىق ولشەم كەمەلدى بولماۋ، اينالىم قارجىسىمەن قامتاماسىز ەتۋ جەتەرسىز بولۋ، تاسىمالدى باقىلاۋ - باسقارۋ قۋاتى ءالسىز بولۋ، اقىل - پاراساتتانۋ دارەجەسى جوعارى بولماۋ سياقتى ماسەلەلەردى بايقادى. حۋاڭ ميانسۇڭ «اۋىل - قىستاقتاعى تۇرمىستىق لاس سۋلاردى، قوقىر - قوقسىقتى باياندى جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن جوعارىلاتۋ»، «اۋىل - قىستاقتاعى تۇرمىستىق لاس سۋدى تاسىمالداۋ، قۇرىلعىلاردى قورعاۋدىڭ داعدىلى ماسەلەسىن شەشۋ» سياقتى ۇسىنىس جوبالاردى ىركەس - تىركەس تاپسىردى. ”كەيبىر ۇسىنىستار ساياساتتىق قۇجاتتا تياناقتاندىرىلىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن جاقسارتۋعا پارمەندى قولداۋ كورسەتتى“ دەدى حۋاڭ ميانسۇڭ.

عىلىم - تەحنيكانىڭ ۇشقان قۇستاي دامۋىنا، اسىرەسە، ينتەرنەت، ءىرى ساندى مالىمەت، جاساندى زەردە سياقتى تەحنيكالاردىڭ كەڭ كولەمدە قولدانىلۋىنا بايلانىستى، ورتانى قورعاۋ كاسىبى سان – سيفر، پاراسات داۋىرىنە بىرتىندەپ قادام تاستادى. بيىل حۋاڭ ميانسۇڭ قالا ورتاسى نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ ساندى مالىمەتىن زەردەلى باسقارۋدى كۇشەيتۋ، قالا تۇرمىسىنداعى لاس سۋدىڭ باعا مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ سياقتى ماسەلەلەردى ارقاۋ ەتە وتىرىپ ۇسىنىس بەرمەك. ”ەكولوگيالىق ورتانى جوعارى دەڭگەيدە قورعاۋ ارقىلى ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تىرەك بولۋدا ءبىزدىڭ جاۋاپكەرشىلىگىمىز بار، زور ءىس تىندىرا الامىز“ دەدى حۋاڭ ميانسۇڭ.

■ ءتىلشى ەستەلىگى

”ماسەلەنى بايقاعاندا، ءسوز جوق، سوڭىنا دەيىن قاداعالاۋ كەرەك“

مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى بولعاننان بەرى حۋاڭ ميانسۇڭ ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، بەلسەنە اقىل - كەڭەس بەرىپ، كوپتەگەن جوعارى ساپالى ۇسىنىس جوبا تاپسىردى.

ماسەلەنى ءداپ باسىپ تاۋىپ، ناقتى ونىمدىلىككە تالپىندى. مىندەتىن ءتىپتى دە جاقسى ادا ەتۋ ءۇشىن، حۋاڭ ميانسۇڭ جاڭا بىلىمدەردى قۇلشىنا ۇيرەنىپ، نازار اۋدارۋ ءتۇيىنىن كاسىپتىك وڭىردەگى سالا اتتاعان ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ بارلىق جاعىنا دەيىن كەڭەيتتى. ”ماسەلەنى بايقاعاندا، ءسوز جوق، سوڭىنا دەيىن قاداعالاۋ كەرەك“. وسىنداي ناقتى ستيلدىڭ ارقاسىندا ول شىنايى ماسەلەلەردى ۇزدىكسىز بايقاپ، شىنايى اتقارۋعا بولاتىن جوعارى ساپالى ۇسىنىس جوبا ازىرلەي الدى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى