شانشي ولكەسى ەنەرگيا قۇرىلىمىندا جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتتى (سەنىمدى بەكەمدەپ، رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ تىڭ ءورىسىن اشايىق)

جەر بەتىندە ءموپ - ءمولدىر تولقىن كوتەرىلىپ، سۋ قۇستارى سامعايدى؛ جەر استىندا 10 مەترلىك ەرەكشە بيىك، زەردەلى، امبەباپ قازۋ بەتى بار، ءبىر وپىرعاندا ءبىر پويەزدى تولتىرۋعا بولادى، مەڭگەرۋشى ءتىنتۋىردى اقىرىن باسىپ، ساۋساقتارىن قوزعاپ دالمە - ءدال قولباسشىلىق ەتۋدە.

ماۋ - ۋسۋ قۇمدىعىنىڭ قويناۋىنداعى شانشي كومىر توبى ساۋجياتان كومىر كەنىنىڭ تەمىر بىلەگى تولقىپ، جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋدىڭ جەمىسى مولىعۋدا. ”ءبىز ’جاسىل شامانى‘ ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ’جاڭا شامانى‘ جوعارىلاتىپ، دامۋدىڭ ’ورەلى بولۋىن‘ جەبەۋگە كۇش سالامىز“ دەدى شانشي كومىر توبىنا قاراستى شانشي كومىر كاسىبى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ باس مەڭگەرۋشىسى جاۋ ۋىنگى.

بيىلعى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا: ”ءداستۇرلى كاسىپ سالاسىن جاڭالاۋدى، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتۋگە جانە ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسىن اشۋعا، بولاشاقتاعى كاسىپ سالاسىنىڭ جاڭا جارىس جولىنا تەڭ ءمان بەرۋگە تاباندى بولۋ كەرەك“ دەپ باسا دارىپتەدى. ەنەرگيا كاسىپ سالاسىنىڭ جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋىن جەبەگەن شانشي ولكەسى نىسانالىق مىندەتتى كوزدەپ، قامال الۋ تەبىنىن ساقتادى.

كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، جاسىل دامۋعا دەم بەردى −

مۇنارالار مەن قوراپتار قاز - قاتار ءتىزىلىپ، قۇبىر ءدالىزى ايقىش - ۇيقىش سوزىلىپ جاتىر. تاياۋدا شانشيدىڭ يۇيلين يۇيشىن ونەركاسىپ باقشا رايونىندا ساپالى كومىر قىشقىل ەكى مەتيل ەستەرىن تولتىرا تيەگەن كۇبىلى اۆتوموبيل باياۋ قوزعالىپ جولعا شىقتى.

كومىر قازىپ كومىر ساتۋدان، كومىر كۇيدىرىپ توك تاراتۋدان نازاردى ”كومىردىڭ باسى - اياعىنا“ شوعىرلاندىرۋعا دەيىن، شانشيدە ەنەرگيا كاسىپ سالاسىنىڭ تىزبەگى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، كومىردەن مۇناي ءوندىرۋ، كومىردەن ەتيلەن گليكول ءوندىرۋ، كومىر تەكتى جوعارى دەڭگەيلى حيميا ونەركاسىبى سياقتى وسى زامانعى كومىر حيميا كاسىپ سالاسى تىزبەگى نەگىزىنەن قالىپتاستى.

قازىر ”كومىر قالاسى“ يۇيلين ەنەرگيا توڭكەرىسىندە جاڭالىق اشۋدان ۇلگى كورسەتۋ رايونىن كۇش سالا قۇرىپ، ”وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ جوعارى دەڭگەيلى، كوپ نەگىزدى، تومەن كومىرتەكتى دامۋىن جەبەپ، يۇيلين قالاسىنىڭ كاسىپ قۇرىلىمىنىڭ، ەنەرگيا قۇرىلىمىنىڭ، قاتىناس - تاسىمال قۇرىلىمىنىڭ جاسىل، تومەن كومىرتەكتى تيپكە بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتۋدە“ دەدى يۇيلين قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى، قالا باستىعى جاڭ شىڭ.

عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا شەشۋشى قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى −

شىندۇڭ كومىر توبى كەن رايونىنىڭ قويناۋىنا قادام تاستاعان سوڭ، كومىر قازىپ شوككەن ءوڭىر جاسىل القاپقا جانە قۇنارلى اتىزعا اينالدى.

شىندۇڭ كومىر توبى قۇدىق استىنداعى بوس قالعان رايوندى جەر استى سۋ قويماسىنا وزگەرتىپ، جالپى سۋ ساقتاۋ قۋاتى 30 ميلليون تەكشە مەتردەن استى، كەن قۇدىعىنىڭ سۋى تازارتىلعان سۋعا اينالىپ، كەن رايونىنىڭ ءوندىرىس پەن تۇرمىسقا پايدالانىلاتىن سۋىنىڭ %95 ىن قامداپ وتىر.

كۇن ەنەرگياسى باتەرياسىنىڭ تۇرلەنۋ ونىمدىلىگى ۇزدىكسىز جاڭالانىپ، كومىرتەگى قوس توتىعىن جيناۋ، پەشەتتەپ ساقتاۋ تەحنيكاسىندا تىڭ جەتىستىككە جەتىپ، ونەركاسىپ جاراقسىز سۋىن ىعىستىرماي ءبىر جاقتى ەتۋ ەتۋ جۇيەسى زەرتتەپ جاسالىپ ىسكە قوسىلدى... شانشيدە عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ەنەرگيا كاسىبىنىڭ جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋىنا شەشۋشى قوزعاۋشى كۇش قوستى.

عىلىم - تەحنيكا جاسامپازدىعى كۇش - قۋاتتى شوعىرلاندىرىپ، كاسىپ سالاسىن سىرتقا قاراي كەڭەيتۋگە جەتەكتەۋدە. دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا يە 100 توننادان جوعارى سۋتەكتى ماگني ءوندىرىس جەلىسى ءساتتى تياناقتانىپ، يۇيلين جۇڭكى تازا ەنەرگيادان جاڭالىق اشۋدى زەرتتەۋ ورنى جاسىل سۋتەگىن زەرتتەۋدى جەدەل ورىستەتۋدە.

قۇرىلىمدى رەتتەپ، ەنەرگيانى ۇنەمدەپ، كومىرتەگىن ازايتۋدى جەبەدى –

سارى توپىراقتى ۇستىرتتە فوتوۆولتتىق الاپ كۇن نۇرىمەن جارقىراپ تۇر؛ جەل پاراقتارى سامساپ، جەلدەن ەلەكتر شىعارىلدى.

2024 - جىلى شانشيدىڭ جاڭادان ارتقان تۋىندامالى ەنەرگيا اگراگاتتارىنىڭ كولەمى 15 ميلليون كيلوۆاتتان اسىپ، بۇكىل ولكەدەگى ەلەكتر قۋاتى جاڭادان ارتقان گەنەراتورلاردىڭ %78 ىن ۇستاپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %68.5 ارتتى.

”قازىر شانشيدىڭ تۋىندامالى ەنەرگيا اگراگاتتارىنىڭ كولەمى 55 ميلليون كيلوۆاتتان استى“. شانشي ولكەلىك ەنەرگيا مەكەمەسى ەنەرگيا ۇنەمدەۋ جانە جاڭا ەنەرگيا باسقارماسىنىڭ باستىعى ۋاڭ گۋاڭجاۋ بىلاي دەدى: ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ سوڭىنا جەتكەندە، شانشيدىڭ قايتا تۋىندايتىن ەنەرگيا اگراگاتتارىنىڭ كولەمى %50 تەن اسادى.

شانشيدە جەل، جارىق، سۋ، سۋتەگى، ەنەرگيا قۇرىلىمىن رەتتەۋ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلىپ، ەنەرگيا كاسىپ سالاسىنىڭ جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋ سيمفونياسى بارعان سايىن اسقاقتادى.