دۇنيە ءجۇزى بويىنشا وزىق عىلىم - تەحنيكا باقشا رايونىن قۇرۋدى جەدەلدەتتى

فيزيكالىق قورشاۋ تورى جوق، كىرەر اۋزىندا تيەك تاياقشاسى جوق، %90 كەڭىستىك زەرتتەۋ - اشۋ تاجىريبە جوباسىنا قولدانىلادى... كوكتەمدە بەيجيڭ قالاسى حايديان رايونى ۋىنچۋان قالاشىعىنداعى جۇڭگۋانسۇن كەشەندى قورعامالى سالىق رايونىنا بارىپ، رەفورما شارالارى الا كەلگەن جاڭا وزگەرىستەردى سەزىندىك.

”بۇرىن جابدىقتارىمىزدىڭ ەلگە جەتكىزىلۋىندە كەدەننەن ءوتۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى رەسمياتتاردى بىتىرۋگە ءبىر اپتا شاماسىندا ۋاقىت كەتەتىن، قازىر نەبارى 2 − 3 كۇن ۋاقىت كەتەدى“. بەيجيڭ سويىڭ ەلەكتر تەحنيكاسى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ باس جوراسى، قوسىمشا باس ديرەكتورى ۋاڭ شىچىڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: رايونعا كىرگەن كاسىپورىندار زەرتتەۋ ـ اشۋ جابدىقتارىنان سالىق الماۋ، زەرتتەۋ ـ اشۋ ماتەريالدارىنا قورعامالى سالىق شاراسىن قولدانۋ، رايونعا كىرگەن زاتتارعا ەكسپورتتان سالىق قايتارۋ سياقتى مامىلە جاساۋ ساياساتتارىنان يگىلىكتەنەدى، ورتا ەسەپپەن %7 كەدەن سالىعى مەن %13 يمپورت بۋىنىنداعى ارتقان قۇن سالىعى كەمەيتىلەدى، كەشىرىم ەتىلەدى، ”ۋاقىت، جۇمىس، اقشا ۇنەمدەلەدى، كاسىپورىندار جاڭالىق اشۋعا جانە زەرتتەۋ ـ اشۋعا اناعۇرلىم كوپ زەيىن ـ زەردەسىن جۇمسايدى“.

2021 ـ جىلى 9 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ 2021 ـ جىلعى جۇڭگۋانسۇن تالقى مىنبەرىنە بەينە ەكران ارقىلى قۇتتىقتاۋ جولداعاندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”جۇڭگو جۇڭگۋانسۇننىڭ جاڭا كەزەكتى الدىمەن اتقارىپ، الدىمەن سىناق ەتۋ رەفورماسىن ورىستەتۋىن قولداپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا وزىق عىلىم ـ تەحنيكا باقشا رايونىن جەدەل قۇرىپ، دۇنيە جۇزىلىك عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ اۋىس ـ كۇيىسىن، سەلبەستىگىن جەبەۋگە تىڭ ۇلەس قوسادى“.

باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرعان بەيجيڭ جۇڭگۋانسۇننىڭ الدىمەن اتقارىپ، الدىمەن سىناق ەتۋ رەفورماسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتتى، قازىرگە دەيىن جاڭا كەزەكتى الدىمەن اتقارىپ، الدىمەن سىناق ەتەتىن 24 ءتۇرلى رەفورما شاراسى تۇگەلدەي تياناقتاندى، ورتالىق پەن جەرگىلىكتى ورىن جيىنى 50 نەشە ءتۇرلى سايكەستى ساياسات شىعاردى. مۇنىڭ ىشىندە قازىنا - سالىق، دارىندىلار سياقتى جاقتارداعى رەفورما شارالارى بۇكىل ەل كولەمىندە جالپىلاستىرىلدى.

جۇڭگۋانسۇن رەفورما ارقىلى ورنادى، رەفورما ارقىلى گۇلدەندى، ول − ەلىمىزدىڭ عىلىم ـ تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدەگى سىناق اتىزى جانە جاڭالىق اشا دامۋدىڭ ماڭىزدى ۇلگىسى. بەيجيڭ قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى يىن لي مىنانى ءبىلدىردى: جۇڭگۋانسۇن رەفورما تۋىن ۇزدىكسىز بيىك ۇستاپ، رەفورمانىڭ الدىڭعى لەگىندە ءجۇرىپ، ۇلگىلىك، جەتەكشىلىك رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا وزىق عىلىم ـ تەحنيكا باقشا رايونىن جەدەل قۇرىپ، بەيجيڭنىڭ سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋدى الدىمەن نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋىنا اناعۇرلىم پارمەندى تىرەك ازىرلەيدى.

شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردا كاسىپورىندار بىرلەسىپ قامال الدى.

داشيڭ رايونىنا ورنالاسقان جيڭدۇڭ زات اينالىمى ازيا 1 - ءنومىرلىسى بەيجيڭ زەردەلى كاسىپ سالاسى باقشاسىندا، ”قامداۋ تىزبەگىنىڭ ۋادەنى ورىنداۋ ۇلكەن ميى“ نەشە ميلليون تاۋاردى ميللي سەكۋند ىشىندە باقىلاپ - مەڭگەرۋدى، ورنالاستىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ورتاشا ورنالاستىرۋ شەشىمىنىڭ ونىمدىلىگىن %40 جوعارىلاتتى. بۇل تەحنيكانى زەرتتەپ اشۋدا جيڭدۇڭ باستاماشى بولىپ، چيڭحۋا داشۋەسى، بەيجيڭ جۇڭكى زەرتتەۋ ورنى سياقتىلارمەن بىرلەسىپ جاڭالىق اشۋ بىرىككەن تۇلعاسىن قۇردى، بۇل − بولاشاقتاعى سيفرلى قامداۋ تىزبەگى تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعى.

”كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن كۇشەيتۋدە، ءبىز كوشباسشى كاسىپورىنداردىڭ 27 جاڭالىق اشۋ بىرلەستىگىن باستاماشىلدىقپەن قۇرۋىنا قولداۋ كورسەتتىك“. بەيجيڭ قالالىق عىلىم ـ تەحنيكا كوميتەتىنىڭ، جۇڭگۋانسۇن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جاڭ جيحۇڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: بولاشاقتاعى سيفرلى قامداۋ تىزبەگى تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىن مىسالعا الساق، 13 ءتۇرلى پاتەنت ۇقىعىن ءوتىنىش ەتتى، 2023 ـ جىلدان بەرى وندىرىلگەن جاڭا تەحنيكا، جاڭا ءونىم سياقتىلار 4 ميلليارد 900 ميلليون يۋاننان استام پايدا جاراتتى.

عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋدا ”الدىمەن ىستەتىپ، ونان سوڭ اقى تولەۋ“ جاعىندا ىزدەنىس جاسادى.

ءبىر تيىن اقشا جۇمساماي - اق 2022 - جىلى قۇرىلعان بەيجيڭ يۇڭچيڭ ەنەرگيا ساقتاۋ عىلىم - تەحنيكا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى سولتۇستىك جۇڭگو ەلەكتر داشۋەسىنەن قاتتى كۇيدەگى سۋتەگىنى ساقتاۋعا قاتىستى جەتىستىكتەردى پايدالانۋ ۇقىعىن الدى. ”ءبىز ’الدىمەن ىستەتىپ، ونان سوڭ اقى تولەۋ‘ كەلىسىمىنە قول قويىپ، رۇقسات اقىسىن كەشىكتىرىپ تولەۋ ءتاسىلى ارقىلى تەحنيكالىق جەتىستىكتەردى الدىمەن پايدالاندىق“. سەرىكتەستىكتى قۇرۋشى چىڭ يۇڭفىڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: سەرىكتەستىگىمىز قاتىستى تەحنيكالاردان پايدالانىپ سۋتەگى ەنەرگيالى ۆەلوسيپەد، سۋتەگى ەنەرگيالى كەمە سياقتى كوپ ءتۇرلى ونىمدەردى اشتى.

پارتيا 20 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ «قارارىندا» بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: ”جوعارى مەكتەپتەردى، عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىن الدىمەن پايدالانۋ، ونان سوڭ اقى تولەۋ ءتاسىلى بويىنشا عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ پايدالانۋىنا رۇقسات ەتۋگە شابىتتاندىرۋ جانە جەتەكتەۋ كەرەك“. قازىر ”الدىمەن پايدالانۋ، سوڭىنان اقى تولەۋ“ رەفورماسى جۇڭگۋانسۇن ۇلگى كورسەتۋ رايونىندا جاپپاي جالپىلاستىرىلدى، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار وسى ءتاسىل ارقىلى جوعارى مەكتەپتەردىڭ، اكادەميالاردىڭ، زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ 440 تان استام عىلىم - تەحنيكا جەتىستىگىن پايدالاندى.

جاڭا قوزعاۋشى كۇشتى جەتىلدىرىپ، بولاشاقتاعى كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن جاپپاي تەزدەتتى.

3 - ايدىڭ 12 - كۇنى دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش ”ءبىر مي، كوپ يقۋات“، ”ءبىر مي، كوپ ماشينا“ امبەباپ زەردەلى تۇعىرى ”حۇيسى كاي - ۋ“ بەيجيڭدە جاريالاندى؛ 3 - ايدىڭ 21 - كۇنى بەيجيڭنەن كەلگەن شيڭحى ديناميكالىق عارىش سەرىكتەستىگى جيۋچۋان جاساندى سەرىك ۇشىرۋ ورتالىعىندا گۋشىنشيڭ - 1 (الىستان اڭعارۋ 17) تاسىمال راكەتاسىن ءساتتى ۇشىردى؛ 3 - ايدىڭ 21 ـ كۇنى اسليكاڭ بەيجيڭ قالالىق عىلىم ـ تەحنيكا كوميتەتىمەن، جۇڭگۋانسۇن باسقارۋ كوميتەتىمەن، بەيجيڭ داشۋەسى وسپە اۋرۋلارى شيپاحاناسىمەن، سونداي ـ اق بەيجيڭ ەكونوميكالىق ـ تەحنيكالىق اشۋ رايونىمەن جەكە ـ جەكە سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويدى، الدا بەيجيڭدە 6 ـ دۇنيە جۇزىلىك ستراتەگيالىق زەرتتەۋ ـ اشۋ ورتالىعىن جانە جوعارى ولشەمدى كاسىپ سالالاندىرۋ نىسانىن قارجى قوسىپ قۇرادى...

”سينتەزدىك بيولوگيالىق جاساۋ، تۇلعالىق جاقتان زەردەلى بولۋ، ساۋدا، عارىش سياقتى بولاشاقتاعى كاسىپ سالالارىن جىنتىكتەي ءبولۋدى ارقاۋ ەتىپ، ءبىز 38 ءتۇرلى كاسىپ سالاسى ساياساتىن شىعاردىق“. بەيجيڭ قالالىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، قالا باستىعىنىڭ ورىنباسارى جين ۋەي بىلاي دەپ تانىستىردى: بەيجيڭ قالاسى جۇڭگۋانسۇندە كلەتكا جانە گەنمەن ەمدەۋ، سيفرلى ەمدەۋ سياقتى 40 ەرەكشەلىككە يە كاسىپ سالاسى باقشاسىن ورنالاستىرىپ، ەمدەۋ جابدىقتارى، جاڭاشا سەنزورلار سياقتى 26 ۇعىمدىق دالەلدەۋ تۇعىرىن، سونداي ـ اق فوتو ەلەكترون، سۋتەگى ەنەرگياسى سياقتى 10 بولاشاق كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرۋ جاڭا بازاسىن قۇردى.

رەفورمانى ونان ارى جاپپاي تەرەڭدەتۋ ارقىلى قوزعاۋشى كۇشتى ارتتىرىپ، ومىرشەڭدىك كۇش قوستى. 2024 - جىلى جۇڭگۋانسۇن ۇلگى كورسەتۋ رايونىنداعى كولەمدەنگەن كاسىپورىنداردىڭ جالپى كىرىسى 9 تريلليون 400 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %8 ارتتى؛ ونىڭ جەبەۋىندە بەيجيڭدە جاڭادان قۇرىلعان عىلىم - تەحنيكالىق كاسىپورىندار شامامەن 110 مىڭ بولىپ، مەملەكەتتىڭ جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىپورىندارىنان ءبىر مىڭ 400 دەن استامى، ارنايىلاندىرىلعان، كەمەلدەندىرىلگەن، ەرەكشەلەندىرىلگەن، جاڭاشالاندىرىلعان 2 مىڭ 796 كاسىپورىن، 23 دارا كاسىپورىن تىڭنان قوسىلدى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى