2025.08.18 16:05 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
جەكە گەنەراتور سيىمدىلىعى ءبىر ميلليون كيلوۆاتتىق سۋ ترۋبيناسى گەنەراتور اگراگاتتارى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتاردا تۇرادى، الاقانداي ”عارىش دارەجەلى ەلەكترلى قىسىمدى تەز شاعىلىستىرعىش اينا“ جاساندى سەرىكتىڭ كۇن شۋداسىن جوعارى تۇنىقتىقتا ەستەلىككە الۋىنا كومەكتەستى ... بايىرعى ونەركاسىپ بازاسى بولعان حيلۇڭجياڭ ولكەسى حاربين قالاسىنىڭ ”مۇزدى قالا جاساۋى“ ۇزدىكسىز جاڭالانىپ، جاڭا تۇسكە ەندى.
2023 - جىلى 9 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ حيلۇڭجياڭ ولكەسىندە تەكسەرىپ - زەرتتەۋدە بولعان كەزدە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”قازىرگى كاسىپتى نەگىزىن تياناق ەتىپ، وزىق جاساۋ كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ءداستۇرلى جاساۋ كاسىبىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ مولشەر ارتتىرعىشتىق رولىن ساۋلەلەندىرىپ، 3 كاسىپ سالاسىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، ەكونوميكالىق قۇرىلىمدى ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، كاسىپ قۇرىلىمىن رەتتەۋىمىز كەرەك“.
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى كاسىپ سالاسىنىڭ جاپپاي گۇلدەنۋىنە جەتەكشىلىك ەتۋدە، حاربين كاسىپ تىزبەگىن ساپالىلاندىرىپ، كاسىپ شوعىرىن زورايتىپ، ”مۇز قالادا جاساۋدىڭ“ جاڭا باسىمدىلىعىن قالىپتاستىردى.
ءداستۇرلى جاساۋ كاسىبىنىڭ تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەبەپ، ”مۇز قالادا جاساۋ“ شىت جاڭا بەينەگە ەندى −
حاربين ەلەكتر توبى بۋ ترۋبيناسى سەرىكتەستىگىنىڭ اۋىر تۇرپاتتى بۋ ترۋبيناسى جابدىقتارىن مانەرلەۋ، قۇراستىرۋ سەحىندا، ”زەردەلى ۇلكەن مي“ ەكرانىندا جاساۋ ينفورماتسياسى ايقىن كورسەتىلىپ تۇر. ”سيفرلى ەنەرگيا جەتىلدىرۋ الدىڭعى جارتى جىلدا سەرىكتەستىكتىڭ پايدا جالپى سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %25.2، ءونىم مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %49.8 ارتتى“ دەدى سەرىكتەستىكتىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى جاڭ حۇڭتاۋ.
كومىر ەلەكتر، يادرو ەلەكتر نەگىزگى جابدىقتارى جانە اۋىر تۇرپاتتى گاز ترۋبيناسى ەلىمىزدە وندىرىلگەن گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ ۇشتەن ءبىرىن، ءىرى تۇرپاتتى سۋ ەلەكتر اگراگاتتارى ەلىمىزدە وندىرىلگەن گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ تەڭ جارىمىن ۇستايدى ... حاربين ەلەكتر توبىن ”ساننان“ پايدالانىپ تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ ”مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قارۋىنىڭ“ ناقتى قۋاتىن ايگىلەدى.
حاربين سيفرلاندىرۋدى، زەردەلىلەندىرۋدى تۇتقا ەتىپ، جوعارى دەڭگەيلى جابدىق جاساۋدىڭ باسەكەلىك قۋاتىن كۇش سالا ارتتىردى. 2024 - جىلى جاساۋ كاسىبىنىڭ جاڭاشا تەحنيكالىق جاقتان قايتا قۇرىلاتىن قالا ءتۇيىنىن سىناق ەتۋ قىزمەتى ءۇرتىس ىلگەرىلەتىلىپ، بۇكىل قالانىڭ ونەركاسىپ تەحنيكاسىن وزگەرتۋگە قوسىلعان قارجىسى وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن %49.5 ارتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى جابدىق جاساۋ كاسىبىنىڭ تيجارات ءوندىرىسى وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن %18.5 ارتقان.
ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن شارۋاشىلىقتاردى جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، ”مۇز قالادا جاساۋدان“ ساپانى تىڭنان جوعارىلاتۋعا قاراي بەت الدى −
حاربين ونەركاسىپ داشۋەسىنىڭ وزىق تەحنيكا زەرتتەۋ ورنىندا، حاربين فيلاي زەردەلى عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ماگنيتتى قالقىما جەتكىزۋ جۇيەسى 2 - ۇرپاق سىناق وندىرىسىنە كىردى. ”ءبىرىنشى ۇرپاق ءونىم قولدانۋدى جۇزەگە اسىردى، ەكىنشى ۇرپاق ءونىم بازارعا سالىنۋ الدىندا تۇر“. سەرىكتەستىك جالپىلىق ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ليۋ لۋ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: بۇل جەتىستىك حاربين ونەركاسىپ داشۋەسىنىڭ عىلمي زەرتتەۋ ۇيىرمەسىنىڭ جەمىسى.
حاربين ونەركاسىپ داشۋەسى وزىق تەحنيكا زەرتتەۋ ورنى ”جالپى فاكتور“ ”جالپى تىزبەك“ ”ءبىر بەكەتتىك“ عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ ەكولوگيالىق جۇيەسىن كۇش سالا ورناتىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىنىڭ ۇلگىدەن ونىمگە اينالۋىن تەزدەتتى. قازىرگە دەيىن بۇل زەرتتەۋ ورنى حاربين ونەركاسىپ داشۋەسىنىڭ عىلمي زەرتتەۋ ۇيىرمەسىنە سۇيەنىپ، جاڭادان 30 نەشە كاسىپورىن قۇرىپ، 60 نەشە ساپالى نىسان دايىندادى.
جوعارى مەكتەپتەردىڭ عىلمي زەرتتەۋ بايلىعى ابزالدىلىعىن تياناق ەتىپ، حاربين نازاردى اۆياتسيا، عارىش، ەلەكتروندىق ينفورماتسيا، جوعارى دەڭگەيلى جابدىق، بيولوگيالىق ءدارى - دارمەك سياقتى ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن شارۋاشىلىقتارعا شوعىرلاندىرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ بايلىعىن بىرىكتىرىپ، جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ ەكولوگيالىق شەڭبەرىن قۇردى. وتكەن جىلى بۇكىل قالا بويىنشا ناق مايداندا عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىنەن 1080 ى كادەگە جاراتىلىپ، كاسىپ سالالاندىرۋعا 9 ميلليارد 380 ميلليون يۋان قارجى قوسىلىپ، جوعارى، جاڭا تەحنيكالى كاسىپورىندار 3041 گە جەتتى.
باياندى ۇزارتىلعان تىزبەك تولىقتانىپ، كۇشەيتىلىپ، ”مۇز قالادا جاساۋ“ شوعىرى دامىتىلدى −
2025 - جىلعى ۇشقىشسىز ۇشاق جينالىسىندا، پلاتينا كولەڭكەسى اتتى T1400 تۇرپاتتى اۋىر زات تيەيتىن 1300 دانا ۇشقىشسىز ۇشاققا تاپسىرىس بەرىلىپ، بىرلەسپە ۇشاق توبىنىڭ رەكوردىن جاڭالادى. ”بۇل ءبىزدىڭ حاربيندە زەرتتەپ جاساعان جاڭا ءونىمىمىز“. بىرلەسپە ۇشاق توبىنىڭ باس جوراسى تيان گاڭيىن بىلاي دەدى: كاسىپورىننىڭ دامۋىنا قاجەتتى دارىندىلار، سايكەستى قۇرىلعىلار تۇگەلدەي وسى ارادان قاناعاتتاندىرىلادى.
اۆياتسيا ونەركاسىبى سەرىكتەستىگى حافي، جۇڭگو اۆياتسيا تەحنيكاسىن دامىتۋ سەرىكتەستىگى دۇڭ - ان، شىعىس - تەرىستىك چيڭحىجين سىندى 3 كاسىپورىندى باستاماشى ەتىپ، حاربين كاسىپ سالاسىنىڭ وزەكتى سايكەستى كاسىپورىندارىنان 100 دەن استامىن شوعىرلاندىرىپ، عارىش ۇشاعى، ۇشقىشسىز ۇشاق، جاساندى سەرىك، موتور سىندى تۇتاس كاسىپ تىزبەگىنىڭ ورنالاسۋىن قالىپتاستىردى. حاربين اۆياتسيا شوعىرى مەملەكەتتىڭ وزىق جاساۋ كاسىبى شوعىرىنا ەنگىزىلدى.
كاسىپ تىزبەگى جوعارعى، تومەنگى اعارعا قاراي كەڭەيىپ، حاربين جوعارى دەڭگەيلى جابدىق كاسىبى، اۆياتسيا - عارىش كاسىبى، وزىق مەتال ماتەريالدارى كاسىبى سياقتىلارعا شوعىرلى دامىدى. 2024 - جىلى حاربيندە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ، ورتانى قورعاۋ، اۆياتسيا، عارىش، جاڭا ەنەرگيا كاسىبىنىڭ ءونىم قۇنى وتكەن جىلدىڭ ۇقساس مەزگىلىندەگىدەن جەكە - جەكە %22.5، %7.6، %10.3 ارتتى.
”ءبىز باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ نەگىزىن ناقتى ەكونوميكاعا ياكور ەتىپ، جاڭاشا ونەركاسىپتەندىرۋ بازاسى قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز جەدەلدەتىپ، گۇلدەنۋدىڭ، دامۋدىڭ جاڭا باسىمدىعىن قايتا سومدايمىز“ دەدى حيلۇڭجياڭ ولكەلىك پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، حاربين قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى يۇي حۇڭتاۋ.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى