تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە جاڭا بەينە جارىققا شىقتى (ۇدەرە العا تارتقان 70 جىل، تيانشان تاۋىنىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە شۇعىلالى داستان جازىلدى)

كىرىسپە:

70 جىلدا بوران - شاشىندى باستان كەشىردىك، 70 جىلدا سان وزگەرىستى باستان وتكەردىك. 1955 - جىلى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى رەسمي قۇرىلدى. 70 جىلدان بەرى، اسىرەسە، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭداعىءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى باس شۋجي شي جينپيڭ نۇسقاعان بەتالىستى بويلاپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋ قىزمەتى نەگىزگى جەلىسىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، شينجياڭنىڭ مەملەكەت جالپى جاعدايىنداعى ”5 ۇلكەن ستراتەگيالىق ورنىن“ كوزدەپ، حالىق تۇرمىسىمەن تىعىز ۇشتاستىرا وتىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتتى. بۇگىنگى كۇندە شينجياڭنىڭ قوعامى ورنىقتى، ەكونوميكاسى گۇلدەنگەن، حالقى تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشكەن، تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە تىنىش، بەرەكەلى، قارىشتاپ دامىعان جاڭا بەينە جارىققا شىقتى.

گازەتىمىز بۇگىننەن باستاپ ”ۇدەرە العا تارتقان 70 جىل، تيانشان تاۋىنىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە شۇعىلالى داستان جازىلدى“ ارناۋلى ايدارىن اشىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن ىلگەرىلەتۋدەگى جاندى اڭگىمەلەرىن بايانداپ، شينجياڭ قوعامىنىڭ ەسىك اشۋ سەنىمىن، ۇلتتاردىڭ ىنتىماقتاسا كۇرەس جاساۋداعى شىت جاڭا بەت - بەينەسىن ايگىلەيدى.

جاڭارتىلعان قاشقار بايىرعى قالاسىندا بالالاردىڭ ءان اۋەنى مەن كۇلكىن ءۇنى جەلمەن بىرگە قالىقتادى؛ بۇراتالا قالاسى ۇتىنبۇلاق قالاشىعى باياربۇلاق قىستاعىنىڭ ەمحاناسىندا قارتتار جالپى حالىقتىق دەنساۋلىق تەكسەرتۋدىڭ تيىمدىلىگىنىڭ يگىلىگىن كورىپ دەنساۋلىق تەكسەرتۋدە؛ حوتان قالاسى يۇرۇڭقاش قالاشىعىنىڭ كىلەم زاۆودىندا جاس بويجەتكەندەر شەبەرلىكپەن تاماشا تۇرمىستى كەستەلەۋدە... وسى جاندى كورىنىستەر شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ 70 جىلدىق دامۋ جەتىستىكتەرىنىڭ شۇعىلالى كارتيناسىن جالپىلاما سۋرەتتەيدى.

70 جىل انگە بولەنگەن زامان. ويراندالعاننىڭ ءبارىن كوركەيتۋدەن بارلىق كاسىپتى گۇلدەندىرۋگە دەيىن، كەدەيلىك پەن مەشەۋلىك زاماننان كۇن سايىن وسى زاماندانۋعا دەيىن، شەت - شالعاي، توماعا - تۇيىقتىقتان ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى لەگىنە دەيىن، شينجياڭدا وراسان زور وزگەرىستەر تۋىلدى.

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ قىزمەتىنە وسكەلەڭ ءمان بەرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تۇراقتاندىرىپ، شينجياڭنىڭ مەملەكەتتىڭ جالپى جاعدايىنداعى ”5 ۇلكەن ستراتەگيالىق ورنىن“ بەلگىلەپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا جوبا جاساپ، باعدار نۇسقادى.

تاپسىرمانى ەستە بەرىك ساقتاپ، العىس ايتىپ، ۇدەرە العا تارتتى. شينجياڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تولىق، دۇرىس، جان - جاقتى دايەكتىلەندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ يگەرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدى نەگىزگى جەلى ەتۋگە تاباندى بولىپ، ءتۇرلى ىستەردە تىڭ دامۋ مەن العا باسۋعا قول جەتكىزۋدى قۇلشىنا ىلگەرىلەتتى.

بۇگىنگى تاڭدا، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، باي، وركەنيەتتى، العا باسقان، تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشكەن اسەم كارتينا شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا باياۋ كەستەلەنۋدە.

ءار ۇلت بۇقاراسى ىنتىماقتاسا العا باسىپ، ءبىر ءۇيلى جانداي ەتەنە بولدى

انار گۇلى اشىلىپ، داندەرى بىتە قايناسقان جەمىس بەردى. شينجياڭنىڭ ۇلان - بايتاق دالاسىندا ۇلتتاردىڭ ارالاسۋى، ىشتەسۋى، توعىسۋى كۇن سايىن تەرەڭدەپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاپ، ىنتىماقتاسا العا باسقان، ءبىر ءۇيلى جانداي ەتەنە بولعان اۋقىم بارلىق جەردە قالىپتاستى.

ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى ارداۋچياۋ ءمالى باسقارماسى گۋيۋان كوشەسى الەۋمەتتىك اۋماعى 14 ۇلت بۇقاراسى بىرگە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان ۇلكەن شاڭىراق. مۇنداعى ”شيڭگۋاڭ قارتتار حور ۇيىرمەسى“ ءان اۋەنى ارقىلى ىنتىماقتىڭ كۇشىن جەتكىزدى، ”ءنومىر جيناۋ ەرەن بازارى“ ءوزارا كومەكتەسۋ، مەيىر جەتكىزۋدى ەستەلىككە الدى، وتاندىق ءىلىم ساباقحاناسىنان بالالاردىڭ تۇنىق داۋىستاپ وقىعان داۋىسى ەستىلدى. بۇل ارادا ىنتىماق − زبەن كورۋگە، قولمەن ۇستاۋعا بولاتىن باقىتتى ءىس.

وسىنداي مەيىرگە تولى ڭگىمەلەر تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىنە تارالدى. شاۋەشەك قالاسى قارا ءدوڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى ”كورشىلەر مەرەكەسى 100 وتباسىلىق قوناعاسىندا“ 14 ۇلت تۇرعىندارى 26 ءتۇرلى قۋىرماش ءمازىرىن اس ۇستەلىنە شىعارىپ، ءدامدى قۇجىرلاردى بىرگە جەپ، دوستىقتارىن بىرگە اڭگىمە لەدى؛ لوپنۇر اۋدانى داشي قىستاعىنىڭ تۇرعىندارى قاي - قاشان دا ءبىر ناندى ءبولىپ جەدى، 318 وتباسى جۇپ قۇراپ، ءوزارا كومەكتەسىپ، توراڭعى تامىرىنداي بەرىك تە تىعىز سۇيىسپەنشىلىك ورناتتى.

2016 - جىلى 10 - ايدان بەرى شينجياڭ ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ قيمىلىن ورىستەتتى، ءار دارەجەلى كادرلار نەگىزگى ساتىداعى بۇقارامەن جۇپ قۇراپ، تۋىس بولىپ، الۋان فورمالى بىرلەسكەن دوستىق اۋىس - كۇيىسىن كەڭ كولەمدە ورىستەتتى.

ەڭ ماڭىزدىسى، مادەنيەت ارقىلى جۇرت جۇرەگىن نارلەندىردى. شينجياڭ شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ قىزمەتىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، مادەنيەت نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، مادەنيەتپەن قامداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ورتاق رۋحاني مەكەنىن ۇزدىكسىز قۇردى.

شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتى ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەۋدىڭ ماڭىزدى كوپىرىنە اينالدى . پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭعا كومەكتەسەتىن 19 ولكە جالپى 200 ميلليارد يۋاننان استام قارجى قوستى، قاشقار، حوتان، قۇمىل سياقتى جەرلەردە شينجياڭعا كومەكتەسۋ نىساندارى ەكونوميكانىڭ دامۋىنا دەم بەرىپ، جۇمىسقا ورنالاستىرۋدى شەشۋمەن بىرگە، ادامداردىڭ ءوزارا بارىس - كەلىسىن، سۇيىسپەنشىلىگىن توعىستىرۋدى جەبەپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنا وتان ۇلى شاڭىراعىنىڭ مەيىرىن شىنايى سەزىندىردى.

بۇگىنگى شينجياڭدا ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپ، ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكپەن جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعىنىڭ كوركەم كارتيناسىن بىرگە سالدى.

جوعارى ساپالى دامۋ جارىس جولىندا ”شينجياڭ قارقىنىن ۇدەتتى“

الاتاۋ ساعاسى تەمىر جول شەكارا وتكەلىندە جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدەرى كەزەكپەن جولعا شىقتى. بيىل 9 - ايدىڭ 1 - كۇنىنە دەيىن، مۇندا قاتىناعان جۇڭگو - ەۆروپا (ورتا ازيا) كەزەكشى پويەزى 5000 نان استى؛ ءۇرىمجى اۆياتسيا زات اينالىمى باقشا رايونىندا قىرۋار زات ورتا ازياعا، باتىس ازياعا، ەۆروپاعا جەتكىزىلۋ الدىندا تۇر، بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭ جاڭادان 8 حالىقارالىق جۇك تاسىمال لەنياسىن اشىپ، حالىقارالىق جۇك تاسىمال مولشەرى 47 مىڭ 400 تونناعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 7 ەسە ارتتى.

ءۇرىمجى كەدەنىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2024 - جىلى بۇكىل شينجياڭنىڭ سىرتقى ساۋدا يمپورت - ەكسپورت جالپى قۇنى 435 ميلليارد 110 ميلليون يۋان بولىپ، وتكەن جىلعى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن %21.8 ارتىپ، ءۇرتىس 3 جىل 3 ساتىلى 100 ميلليارد يۋاندىق ولشەمنەن اسقان. سىرتقى ساۋدانىڭ جوعارى قارقىنمەن دامۋى شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ ارشىندى قاداممەن العا باسۋىنىڭ ىقشام كورىنىسى.

بايلىق ابزالدىعى مەن كاسىپ نەگىزىن تياناق ەتىپ، شينجياڭ مۇناي، تابيعي گاز، كومىر، كومىر ەلەكتر، كومىر حيميا ونەركاسىبى، جاسىل كەن كاسىبى، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى سياقتى كاسىپ سالاسى شوعىرى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، كاسىپ جۇيەسىن كۇن سايىن كەمەلدەندىردى.

ابزال كاسىپ سالاسىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، مۇناي، گاز، كومىر ىستەرى بارعان سايىن ناقتىلاندى: شينجياڭنىڭ مۇناي، تابيعي گاز ءوندىرىسىنىڭ ەكۆيۆالەنتى ءۇرتىس 4 جىل مەملەكەت بويىنشا الدىڭعى ورىندى يەلەدى، تارىم مۇناي الابى 10 مىڭ مەترلىك تىك قۇدىق بۇرعىلادى، قۇمىل كومىردەن ايىرىلعان مۇنايدى تىكەلەي سۇيىلتۋ نىسانىن سالدى، ”كومىر الابىنان مۇناي الابىن قۇرۋ“ بىرتىندەپ رەالدىققا اينالدى.

جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى جەدەل جەتىلدىرىلىپ، تازا ەنەرگيا جولى جاپپاي ورنالاستىرىلدى: شينجياڭدا ءۇش 10 ميلليون كيلوۆات - ساعات دارەجەلى، 10 نان استام ميلليون كيلوۆات - ساعات دارەجەلى جاڭا ەنەرگيا بازاسى قۇرىلدى، 2024 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، جاڭا ەنەرگيالى گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ كولەمى 100 ميلليون كيلوۆاتتان اسىپ، باتىس سولتۇستىك وڭىردەگى تۇڭعىش جاڭا ەنەرگيا گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ كولەمى 100 ميلليارد كيلوۆاتتان اسىپ، باتىس سولتۇستىك رايوندارداعى تۇڭعىش جاڭا ەنەرگيالى گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ كولەمى 100 ميلللياردتان اسقان ولكە، اۆتونوميالى رايونعا اينالدى.

ءداستۇرلى كاسىپ سالاسى ۇزدىكسىز جاندانىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى قوزعاۋشى كۇشتەر ۇزدىكسىز تاسقىندادى: تومەن كومىرتەكتى زاۆودتار، ءنول كومىرتەكتى زاۆودتار ىركەس - تىركەس ەڭسە كوتەرىپ، كاسىپ قۇرىلىمى ۇزدىكسىز ساپالىلاندى.

70 جىلدان بەرى، شينجياڭ ەكونوميكاسى جالپى مولشەر جاعىنان تالاي رەت جاڭا وتكەلدەن ءوتتى: 1955 - جىلى اۆتونوميالى رايون قۇرىلعان كەزدە، وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى ءبىر ميلليارد 231 ميلليون يۋان عانا ەدى؛ 1985 - جىلى 10 ميلليارد يۋاننان، 1997 - جىلى 100 ميلليارد يۋاننان، 2017 - جىلى ءبىر تريلليون يۋاننان، 2024 - جىلى 2 تريلليون يۋاننان اسىپ، ەكونوميكانىڭ جالپى مولشەرى ۇزدىكسىز تىڭ ساتىعا كوتەرىلدى.

شينجياڭ ”بايلىق ابزالدىعىنا يە ءىرى رايوننان“ ”ەكونوميكاسى قۋاتتى رايونعا“ قاراي شارىقتاپ، جوعارى ساپالى دامۋ جارىس جولىندا ”شينجياڭ قارقىنىن ۇدەتتى“.

دامۋ جەتىستىكتەرىنەن تولىق يگىلىكتەنىپ، ”باقىت ەسەپ داپتەرى“ ۇزدىكسىز قالىڭدادى

سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسى جەمسارى اۋدانىندا اۋىل - قىستاقتا ۇيدە قالعان، دەمەۋسىز قالعان، سوقا باسى قالعان 900 دەن استام قارت اۋىل - قىستاقتاعى كوپتەگەن ءوزارا كومەكتەسۋ باقىت اۋلاسىندا توبىمەن كۇتىمدەۋگە الىندى؛ حوتان ايماعى حوتان اۋدانى بوزاق اۋىلى توحۇلا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءماتباق تۇرسىنمامەت بالاسىن قۋانا شينجياڭ رايونىنداعى ورتالاۋ كلاسقا جەتكىزدى؛ اقسۋ ايماعى ءۇشتۇرپان اۋدانى اقيار قالاشىعى جوعارعى حۋاڭدي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى راحىمان ابدىرەيىم ءوز ءۇيىنىڭ جاڭا اۋلاسىن تازالاپ ءجۇر، ”قۇبىر سۋى، سۋ ىعىستىرۋ، ەلەكترمەن جىلىتۋ قۇرىلعىلارى تولىق، سىلكىنىسكە ءتوزىمدى، تۇرار جايىمىز دا جايلى!“ دەدى ول.

تاياۋ جىلداردان بەرى شينجياڭ قازىنالىق شىعىستىڭ %75 تەن استامىن حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە جانە جاقسارتۋعا جۇمساپ، نازاردى زەينەتكەرلىك، وقۋ - اعارتۋ، جۇمىستاندىرۋ، ەمدەۋ، تۇرعىن ءۇي سياقتى بۇقارا كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە شوعىرلاندىرىپ، شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ءزارۋ ماسەلەلەردى شەشىپ، دامۋ جەتىستىكتەرىنەن ءار ۇلت بۇقاراسىن اناعۇرلىم كوپ يگىلىكتەندىردى.

وقۋ - اعارتۋعا قوسىلىم ۇزدىكسىز ارتتى. قازىرگە دەيىن شينجياڭدا توعىزجىلدىق مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ بەكەمدەلۋ شاماسى %99 كە جەتىپ، بۇكىل ەلدىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن 3.2 پايىز جوعارى بولدى؛ قالاعا كىرىپ جۇمىس ىستەۋشىلەردىڭ ەرە كەلگەن پەرزەنتتەرىنىڭ ۇكىمەت باسقارۋىنداعى مەكتەپتەردە وقۋ سالىستىرماسى %99.16 بولىپ، بۇكىل ەلدىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن 8.26 پايىز جوعارى بولدى؛ وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ قالا، اۋىلدارىندا بالاباقشادان ورتا مەكتەپكە دەيىنگى 15 جىلدىق اقىسىز وقۋ - اعارتۋ جۇزەگە اسىرىلدى.

ەمدەۋ بايلىعى نەگىزگى ساتىعا ءتۇسىرىلدى. 2024 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، شينجياڭنىڭ ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمى 16 مىڭ 739 عا، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرى 275 مىڭ 400 ادامعا، ءار مىڭ ادامعا تۋرا كەلەتىن دەنساۋلىق ساقتاۋ تەحنيكتەرى 9.57 ادامعا جەتتى. قالا مەن اۋىلدى قامتىعان ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت وتەۋ تورابى نەگىزىنەن قۇرىلدى، قازىر ءاربىر قىستاقتا ولشەمدەنگەن دەنساۋلىق ساقتاۋ ءۇيى بار، اۋدان دارەجەلى شيپاحانالار الىس ارالىقتى ەمدەۋدى ورىستەتە الادى.

جۇمىستانۋدى قامتاماسىزداندىرۋ تىڭعىلىقتى، پارمەندى بولدى. شينجياڭ جۇمىستانۋى قيىن ادامدارعا جالپى بەتتىك كومەكتەسىپ، سۇيەمەلدەپ، ”ءبىر ادامعا ءبىر شارا قولدانىپ، دالمە - ءدال شارا اتقارىپ“، 2024 - جىلى قالا - قالاشىقتاردا 483 مىڭ 200 ادام تىڭنان جۇمىستاندى.

شينجياڭنىڭ ”ۋاقىت ەسەپ داپتەرىن“ اشساق، جاڭارعان ساندار تيانشان تاۋىنىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندەگى 70 جىلدىق ۇدەرە العا باسۋدىڭ جاندى تۇسىندىرمەسى سانالىپ، ”باقىت ەسەپ داپتەرىنىڭ“ ۇزدىكسىز قالىڭداۋىنا كۋا بولدى.

”قۇم ىلگەرىلەپ، ادام شەگىنۋ“ تاريحى اياقتالىپ، تاكلاماكان ءشولى ”جاسىل سالى“ تاعىندى

كۇز باسىنداعى نيە اۋدانىندا اسقار تاۋلاردا بۇلت جوڭكىلىپ، قۇمدى بوران كۇن كوزىن كولەگەيلەپ الاتىن كەزدەر كەلمەسكە كەتتى. نييا سازدىق باقشاسىندا ساياحاتشىلاردىڭ اياعى ۇزىلمەيدى، كەيبىرەۋلەر ەمىن - ەركىن سەيىلدەپ ءجۇر، كەيبىرەۋلەر شاحمات ويناۋدا، ادامداردىڭ جۇزىنەن كۇلكى ۇيىرىلەدى. بۇرىنعى سۇركەيلى جاعدايدىڭ بۇگىنگىدەي جانعا جايلى كورىنىسكە وزگەرەرىن كىم ويلاعان؟

”كۇن سايىن شاڭ - توپىراق جۇتامىز، كۇندىزگىمىز از بولعانداي، كەشتە دە شاڭ - توپىراقتان كوز اشپايمىز“. بۇرىن كەڭ تارالعان وسى جەرگىلىكتى ءتامسىل − بۇرىنعى ناشار ەكولوگيانىڭ ناقتى بەينەسى. ءار جىلى كوكتەم شىعا قۇمدى بوران سوعادى. نەشە ون مەتر بيىكتىككە ۇلاسقان ”قۇم داۋالى“ كۇن كوزىن كولەگەيلەپ، تۇرعىنداردىڭ ءوندىرىسى مەن تۇرمىسىنا اۋىر ىقپال جاسايتىن.

1978 - جىلى پارتيا ورتالىق كوميتەتى باتىس سولتۇستىكتەگى، سولتۇستىك جۇڭگوداعى، شىعىس سولتۇستىكتەگى قۇمدى بوراننىڭ زيانى مەن توپىراقتىڭ شايىلۋى اۋىر ءتۇيىندى رايونداردا ءىرى تۇرپاتتى ىقتاسىن ورمان ءوسىرۋ ستراتەگيالىق شەشىمىن جاسادى. 40 نەشە جىلدان بەرى شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسى جاپا - ماشاقاتتان تايسالماي، العان بەتىنەن قايتپاي، جاسىل قالتقى ورناتتى.

قازىر شينجياڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى جاقساردى: ورمانمەن كومكەرىلۋ شاماسى 1978 - جىلعى %1.03 تەن %5.08 كە جوعارىلادى؛ وتكەن 30 جىلدا جاساندى جاسىل القاپتىڭ اۋدانى 65 مىڭ شارشى كيلومەتردەن 100 مىڭ شارشى كيلومەترگە جەتىپ، ارتۋ مولشەرى شامامەن %54 كە جەتتى. مەملەكەت بويىنشا 6 - رەتكى شولەيتتەنۋ مەن قۇمايتتانۋدى تەكسەرۋدە كورسەتىلۋىنشە، شينجياڭدا شولەيتتەنگەن جەر ءبىر مىڭ 956 شارشى كيلومەتر ازايىپ، قۇمايتتانعان جەر 242.82 شارشى كيلومەتر ازايىپ، ”ەكىنى ازايتۋ“ جۇزەگە اسقان.

2024 - جىلى 11 - ايدىڭ 28 - كۇنى تاكلاماكان ءشولىنىڭ جيەگىندەگى توسقاۋىل شايقاسىنىڭ شەشۋشى ءتۇيىنى سانالاتىن اقتاڭداق ءوڭىردىڭ جيەگى ءساتتى تۇردە جاسىل اۋماقپەن بىرىكتىرىلىپ، قۇمدى ءشول ”جاسىل سالى“ تاعىندى. ەڭ سوڭىندا ەگىلگەن 100 مىڭ ءتۇپ روزا گۇلى قۇم تەڭىزىنە رومانتيكالى ءتۇس بەرىپ قانا قالماستان، شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ەكولوگيانى جونگە سالۋ اقىل - پاراساتى مەن سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ سيمۆولىنا اينالدى.

ەكولوگيالىق قالتقىنى بەكەمدەۋمەن بىرگە، شينجياڭ ەكولوگيا مەن ەكونوميكانىڭ سايكەستى دامۋى جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، قۇم كاسىپ سالاسىن كۇش سالا دامىتتى. قازىر شينجياڭنىڭ قۇمدى وڭىردەگى ەرەكشەلىككە يە ەكونوميكالىق داقىل ەگىلگەن جەر اۋدانى ءبىر ميلليون 845 مىڭ مۋعا جەتىپ، قۇم كاسىپ سالاسىنىڭ جىلدىق ءونىم قۇنى 4 ميلليارد 370 ميلليون يۋاننان اسىپ، قۇمدى ءشولدىڭ وزگەشە كورىنىسى قالىپتاسۋمەن بىرگە، بۇقارانىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋىنداعى ”جاسىل بانكەگە“ اينالدى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى