بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

شي جينپيڭ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ جەلىدەگى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدى

2025.09.09 15:06     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

9 - ايدىڭ 8 - كۇنى كەشتە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ جەلىدەگى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى «ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، ۇدەرە العا تارتايىق» دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.

سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن

9 - ايدىڭ 8 - كۇنى كەشتە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ جەلىدەگى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى «ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، ۇدەرە العا تارتايىق» دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.

سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ بين تۇسىرگەن

«حالىق گازەتى»، 9 - ايدىڭ 8 - كۇنى، بەيجيڭ (ءتىلشى حۋ زىشي). 9 - ايدىڭ 8 - كۇنى كەشتە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ جەلىدەگى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى «ىنتىماقتاسا سەلبەسىپ، ۇدەرە العا تارتايىق» دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.

برازيليانىڭ زۇڭتۇڭى لۋلا باسشىلار ءماجىلىسىن باسقاردى، رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين، وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى راماپوسا، ەگيپەتتىڭ زۇڭتۇڭى سيسي، يراننىڭ زۇڭتۇڭى پەيزەشكيان، يندونەزيانىڭ زۇڭتۇڭى پرابوۆو، اراب بىرىككەن امىرلىگىنىڭ ابۋدابي پاتشا مۇراگەرى حاليد جانە ءۇندىستاننىڭ، ەفيوپيانىڭ ۋاكىلدەرى ماجىلىسكە قاتىناستى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: قازىر دۇنيە ءجۇزىنىڭ 100 جىلدىق وزگەرىس جاعدايى جەدەل قۇبىلىپ، زورەكەرلىك، سىڭار جاقتىلىق، قورعانىمپازدىق ءورشي ءتۇستى. بريكس ەلدەرى دۇنيە ءجۇزىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى ءبىرىنشى شەپ رەتىندە، اشىق، سيىسىمدى بولۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ سىندى بريكس رۋحىن ساۋلەلەندىرۋگە تاباندى بولىپ، كوپ جاقتىلىقتى بىرگە قورعاپ، كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن قورعاپ، ”ۇلكەن بريكس سەلبەستىگىن“ ىلگەرىلەتىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قول ۇستاسا قۇرۋى كەرەك.

شي جينپيڭ مىناداي 3 ءتۇرلى ۇسىنىستى ورتاعا قويدى:

ءبىرىنشى، كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولىپ، حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى قورعاۋ. كوپ جاقتىلىق − جۇرت تىلەگى، جالپى جاعدايدىڭ بەتالىسى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنىڭ ماڭىزدى سۇيەنىشى. مەنىڭ دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋ باستاماسىن العا قويۋداعى ماقساتىم ءار ەلدىڭ قول ۇستاسا ارەكەت جاساۋىن ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋ جۇيەسىن ورناتۋ. بىرگە اقىلداسۋعا، بىرگە قۇرۋعا، بىرگە يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن ۇيىتقى ەتكەن حالىقارالىق جۇيە مەن حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپتى قورعاپ، كوپ جاقتىلىقتىڭ نەگىزىن بەكەمدەۋ كەرەك. حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ دەموكراتيالانۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى وڭتۇستىك ەلدەردىڭ ۋاكىلدىك سيپاتى مەن ءسوز سويلەۋ ۇقىعىن جوعارىلاتۋ كەرەك. دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋ جۇيەسىنە رەفورما جاساۋ، كەمەلدەندىرۋ ارقىلى ءار جاقتىڭ بايلىعىن تولىق جۇمىلدىرىپ، ادامزات قوعامى ءدوپ كەلىپ وتىرعان ورتاق سىن - سايىستارعا اناعۇرلىم ويداعىداي توتەپ بەرۋ كەرەك.

ەكىنشى، ەسىك اشىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە تاباندى بولىپ، حالىقارالىق ەكونوميكا - ساۋدا ءتارتىبىن قورعاۋ. ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى − بوگەۋ بەرمەس تاريحي اعىم. ءار ەلدىڭ دامۋى اشىق، سەلبەسكەن حالىقارالىق ورتادان قول ۇزە المايدى، ەشكىم دە ءوزىن - ءوزى تۇيىقتايتىن وقشاۋ ارالعا قايتا ورالمايدى. اشىق دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋدى تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتىپ، ەسىك اشۋ بارىسىندا ورايدان بىرگە يگىلىكتەنىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى جۇزەگە اسىرۋ؛ دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىن وزەك ەتكەن كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن قورعاپ، ءارقانداي فورماداعى قورعانىمپازدىققا قارسى تۇرۋ؛ جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن دارىپتەپ، دامۋدى حالىقارالىق كۇن ءتارتىپتىڭ وزەكتى ورنىنا قويىپ، دۇنيە جۇزىندەگى وڭتۇستىك ەلدەردىڭ حالىقارالىق سەلبەستىككە ءادىل ات سالىسۋىنا، دامۋ جەتىستىكتەرىنەن بىرگە يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.

ءۇشىنشى، ىنتىماقتاسا سەلبەسۋگە تاباندى بولىپ، بىرگە دامۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن ۇيىستىرۋ. بريكس ەلدەرىنىڭ حالىق سانى دۇنيە ءجۇزىنىڭ تەڭ جارىمىنا جۋىعىن ۇستايدى، ەكونوميكانىڭ جالپى مولشەرى دۇنيە ءجۇزىنىڭ شامامەن %30 ىن، ساۋدا جالپى سوماسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەستەن ءبىرىن ۇستايدى. بريكس ەلدەرىنىڭ سەلبەستىگى نەعۇرلىم تىعىز بولعان سايىن، سىرتقى حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋدىڭ نەگىزى سولعۇرلىم جەتكىلىكتى، ءادىسى سولعۇرلىم كوپ، ونىمدىلىگى سولعۇرلىم جاقسى بولادى. جۇڭگو جاق باسقا بريكس ەلدەرىمەن بىرگە دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىن تياناقتاندىرىپ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءوز ارتىقشىلىقتارىن ساۋلەلەندىرىپ، ناقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، ەكونوميكا - ساۋدا، فينانس، عىلىم - تەحنيكا سياقتى سالالاردا اناعۇرلىم كوپ سەلبەستىك جەتىستىكتەرىن قالىپتاستىرىپ، ”ۇلكەن بريكس سەلبەستىگىنىڭ“ نەگىزىن اناعۇرلىم بەكەمدەپ، قوزعاۋشى كۇشىن اناعۇرلىم جەتكىلىكتى ەتىپ، ىقپالىن اناعۇرلىم ارتتىرىپ، ءار ەل حالقىن اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم جاقسى يگىلىككە كەنەلتۋدى قالايدى (ءسوزدىڭ تولىق مازمۇنىن «حالىق گازەتىنىڭ» 2 - بەتىنەن وقي الاسىزدار).

ماجىلىسكە قاتىناسقان باسشىلار مىنالاردى ءبىلدىردى: قازىر سىڭار جاقتىلىق پەن زورەكەرلىك حالىقارالىق تارتىپكە سوقتىقتى، حالىقارالىق زاڭ مەن حالىقارالىق ەرەجە قاتەرگە ۇشىرادى، ساۋدا باسقا ەلدىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋدىڭ قۇرالىنا اينالىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا اۋىر ىقپال جاسادى. بريكس ەلدەرى ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، داعدارىسقا، سىن - سايىسقا قول ۇستاسا توتەپ بەرىپ، كوپ جاقتىلىقتى بىرگە قورعاپ، ەركىن، اشىق حالىقارالىق ساۋدا ءتۇزىلىسىن قورعاپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ وڭتۇستىگىنىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعاۋى كەرەك. ءار ەل باسشىلارى ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋ باستاماسى تالماۋ جەرىن ءداپ باسىپ تاۋىپ، دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋدى كەمەلدەندىرۋدىڭ بەتالىسى مەن جولىن ايقىن كورسەتىپ بەردى دەپ قارادى. ءارقايسى جاق تاعى ۋكراينا داعدارىسى، گازا قاقتىعىسى سياقتى قولامتالى ماسەلەلەر جونىندە تىلدەسۋدى ۇزدىكسىز ساقتاپ، ۋكراينا داعدارىسىنىڭ ”بەيبىتشىلىك دوسى“ گرۋپپاسىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، پالەستينا ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ”ەكى ەل جوباسىنا“ تاباندى بولىپ، ورتا شىعىس ءوڭىرىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن قورعاۋعا ماقۇل بولدى.

ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار قاتىناستى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى

جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى