- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
«جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى جونىندەگى ولشەمدەر» مەن «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسى» جونىندەگى تۇسىنىك
شي جينپيڭ
2016.11.24 10:49 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
ەندى مەن ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تاپسىرۋىمەن «جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى جونىندەگى ولشەمدەر» مەن «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسىن» دايىنداۋعا قاتىستى جاعدايلار تۋرالى جالپى ماجىلىسكە تۇسىنىك بەرەمىن.
بيىلعى جىلدىڭ اقپان ايىندا ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ التىنشى جالپى ماجىلىسىندە پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ ماسەلەسى جونىندە ارناۋلى تاقىرىپتا زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى جونىندەگى ولشەمدەردى بەلگىلەۋ جانە «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسىنە (سىناق رەتىندە اتقارىلادى)» وزگەرىستەر ەنگىزۋدى ۇيعاردى، ۇيعارىم بويىنشا مەن گرۋپپا باستىعى، ليۋ يۇنشان، ۋاڭ چيشان جولداستار ورىنباسار گرۋپپا باستىعى بولعان، قاتىستى تاراۋلار مەن جەرگىلىكتى ورىندارداعى جاۋاپتى جولداستار قاتىناسقان، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى قۇرىلىپ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ جەتەكشىلىگىندە دايىندىق جۇمىستارىن جۇرگىزدى.
ءبىرىنشى، دايىنداۋ جونىندەگى ءبىرقانشا ويلار
پارتيانىڭ بۇقارالىق لۋشيان تاربيەسى مەن امالياتتىق قيمىلىن جانە «ۇشتە قاتاڭ، ۇشتە شىنايى بولۋ» ارناۋلى تاربيەسىن ورىستەتۋدە، ءبىرسىپىرا جولداستار جاڭا جاعدايمەن بىرلەستىرىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتەتىن جانە جۇيەگە تۇسىرەتىن حۇجات بەلگىلەۋ جونىندە ۇسىنىستار قويدى.
مەنىڭ 2014 - جىلى 12 - قاڭتاردا ليۋ يۇنشان مەن ۋاڭ چيشان جولداسقا جازعان بۇرىشتامامدا: ”1980 - جىلى جاسالعان «پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى جونىندەگى ءبىرقانشا ولشەمنىڭ» سول كەزدەگى پارتيانىڭ ىشكى دەموكراتيانى قالپىنا كەلتىرۋ جانە اقاۋسىزداندىرۋ، پارتيانىڭ ورتالىقتانعان بىرلىگىن قورعاۋ، پارتيانىڭ ءتارتىبىن قاتايتۋ، پارتيانىڭ ىنتىماعىن نىعايتۋ، ساياسي، يدەيا، ۇيىم، ستيل جاعىنداعى بىلىقپالىقتى وڭاۋ، بۇكىل پارتيانىڭ قىزمەت تۇيىنىندە بۇرىلىس جاساۋ جونىنەن ماڭىزدى تاريحي رول اتقارعاندىعىن، كەزەكتە، «ولشەمنىڭ» ءبىزدىڭ پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتايتۋ جانە تارتىپكە سالۋىمىز، پارتيانىڭ تاماشا ءداستۇرى مەن ستيلىن ساۋلەلەندىرۋىمىز جونىنەن ءالى دە كەلەلى دە رەال جەتەكشىلىك ماڭىز الاتىندىعىن“، ”30 نەشە جىلدان بەرى، جاعداي مەن مىندەتتە جانە پارتيانىڭ ىشكى جاعدايلارىندا ۇلكەن وزگەرىستەر تۋىلدى، پارتيا قۇرىلىسى قىرۋار تىڭ تابىستار مەن تاجىريبەلەردى جيناقتادى، سونىمەن قاتار كوپتەگەن جاڭا احۋالدار مەن ماسەلەلەرگە ءدوپ كەلۋدە. سىزدەردىڭ جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋ جونىندە ورتالىقتىڭ ورايلى كەزەڭدە قاۋلى الۋ، تىڭ تالاپتار قويۋ - قويماۋدى ويلاستىرۋلارىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن “دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىنمىن.
«جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسى (سىناق رەتىندە اتقارىلادى)» 2003 - جىلى 31 - جەلتوقساندا جاريالانىپ اتقارىلعالى بەرى، پارتيانىڭ ىشكى باقىلاۋدى كۇشەيتۋدە، پارتيانىڭ ىنتىماعى مەن تۇتاستىعىن قورعاۋدا بەلسەندى رول اتقاردى. سونىمەن بىرگە، جاعداي مەن مىندەتتىڭ دامۋى مەن وزگەرۋىنە بايلانىستى، ەرەجەنىڭ تىڭ اماليات، تىڭ تالاپپەن سايكەسپەۋشىلىك ماسەلەلەرى بوي كورسەتىپ وتىر. جاعدايدىڭ وزگەرۋى ءبىزدىڭ ەرەجەگە وزگەرىستەر ەنگىزۋىمىزدى قاجەت ەتەدى، جاۋاپكەرشىلىكتى وزەك ەتىپ، ءتۇزىم جوبالاۋ، ءتۇزىمدى وزەك ەتىپ، جۇيە ورناتۋ، جوعارى دارەجەلى پارتيا ۇيىمىنىڭ تومەن دارەجەلى پارتيا ۇيىمى مەن باسشى كادرلار جونىندەگى باقىلاۋىن كۇشەيتۋ، جاۋاپكەرلىگى انىق، نەگىزگى تۇلعاسى ايقىن بولۋعا كۇش سالۋ، ءتۇزىمى جارامدى، ارەكەتى ءونىمدى بولۋ كەرەك.
ءبىراز ۋاقىتتان بەرى، ولشەم بەلگىلەۋ، ەرەجەگە وزگەرىستەر ەنگىزۋدى وزەك ەتىپ، قاتىستى جاقتار كوپتەگەن قىزمەتتەر ىستەدى. 2014 - جىلى قاتىستى جاقتارداعى جولداستار قاتىناسقان قىزمەت گرۋپپاسى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ ماسەلەسى جونىندەگى تەكسەرىپ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، العاشقى ادىمداعى تابىستارعا قول جەتكىزدى. ورتالىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ بەسىنشى، التىنشى جالپى ءماجىلىسى پارتيانىڭ ىشكى باقىلاۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرۋ جونىندەگى تالابىنا نەگىزدەلىپ، ورتالىقتىڭ ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى ورگانى ىلگەرىندى - كەيىندى 7 رەت ارناۋلى تاقىرىپتا ءماجىلىس وتكىزىپ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسىنە وزگەرىس ەنگىزۋ قىزمەتى تۋرالى اقىلداستى.
الدىڭعى مەزگىلدەگى وسى زەرتتەۋلەر ماڭىزدى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى، ورتالىق كوميتەتتىڭ ساياسي بيۋروسى جان - جاقتىلى تالداۋ جاساۋ نەگىزىندە، ورتالىق كوميتەتتىڭ جالپى ءماجىلىسىن اشىپ، بۇل ماسەلە تۋرالى ارناۋلى تاقىرىپتا اقىلداسۋدى ۇيعاردى. مۇندا نەگىزىنەن مىنا ءبىرقانشا جاقتار ويلاستىرىلدى. ءبىرىنشى، بۇل ”ءتورتتى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن كەمەلدەندىرۋدىڭ قاجەتى. ”ءتورتتى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن سايكەستى ىلگەرىلەتۋ − پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرگى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ”قوس 100 جىلدىق“ كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ، جۇڭحۋا ۇلتتارىنىڭ ۇلى كوركەيۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ سىندى ستراتەگيالىق ورەدەن، ەل ءىشى جانە حالىقارا سىندى ەكى جالپى جاعدايدى ءبىر تۇتاس ەسكەرە وتىرىپ، ەلىمىز دامۋىنىڭ جاڭا ەرەكشەلىكتەرى بەلگىلەگەن ەل باسقارىپ، بيلىك جۇرگىزۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىن يگەرۋ ءارى جاڭا ءداۋىر جاعدايىندا رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ مەن سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ستراتەگيالىق تالعامىنا تاباندى بولۋ جانە دامىتۋ بولىپ تابىلادى.
بىرنەشە جىلدان بەرى، پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ، ەلدى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرىپ شىعۋ تۋرالى ارت - ارتىنان ارناۋلى تاقىرىپتا زەرتتەۋ جۇرگىزدى، بۇل رەتكى التىنشى جالپى ءماجىلىس ەكى حۇجاتتى بەلگىلەۋ جانە وعان وزگەرىس ەنگىزۋدى ءتۇيىن ەتىپ، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ تۋرالى ارناۋلى تاقىرىپتا تاعى دا زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ”ءتورتتى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋى جونىندە ايىرىم - ايىرىم ءبىر رەتكى ورتالىق كوميتەتتىڭ جالپى ءماجىلىسىن اشىپ اقىلداستى جانە ورنالاستىرۋ جاسادى. بۇل پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ”ءتورتتى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىنا ساي، جالپى ءماجىلىستىڭ كەڭەس تاقىرىبى جونىندە جاساعان جالپى تۇلعالىق جوباسى.
ەكىنشى، بۇل پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى تەرەڭدەتۋدىڭ قاجەتى. پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ − پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرگى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيا قۇرىلىسىن مىقتى ۇستاۋدىڭ نەگىزگى ايقىن تاقىرىبى. جۇڭگونىڭ ىستەرىن جاقسى باسقارۋدىڭ تەتىگى پارتيادا، پارتيانىڭ ءوزىن باسقارۋىندا، ءوزىن قاتاڭ باسقارۋىندا. جاڭا تاريحي شارت - جاعدايدا، ءبىز كوپتەگەن تاريحي ەرەكشەلىككە يە ۇلى كۇرەستەردى جۇرگىزىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى ىستەرىن ىلگەرىلەتۋدە، ءسوز جوق، ءتىپتى دە ۇلكەن تەبىنمەن پارتيا قۇرىلىسىنىڭ تىڭ دا ۇلى ينجەنەرياسىن ىلگەرىلەتىپ، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدان اۋىتقىماي، پارتيا قۇرىلىسىن شىنايى جاقسى جۇرگىزىپ، جاقسى باسقارىپ، پارتيانىڭ العاباسارلىعى مەن پاكتىگىن ساقتاپ، پارتيانىڭ جاسامپازدىق، ۇيىسقىشتىق، جاۋىنگەرلىك قۋاتىن كۇشەيتىپ، پارتيانىڭ باسشىلىق ورەسى مەن بيلىك جۇرگىزۋ ورەسىن جوعارىلاتىپ، پارتيانىڭ باستان - اقىر جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىنىڭ قۇدىرەتتى باسشىلىق ۇيتقىسى بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك. پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ، بارلىعى دا جاڭا جاعدايدا پارتيا قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدەگى ايرىقشا ماڭىزعا يە تاقىرىپ ءارى ءبىزدىڭ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋىمىزداعى ماڭىزدى تۇتقا بولىپ تابىلادى. پارتيامىزدىڭ پارتيا قۇرىلىسىن مىقتى ۇستاۋداعى ماڭىزدى ءبىر تاجىريبە − پارتيامىزدىڭ ۇزاقتان بەرى قالىپتاسقان تاريحي تاجىريبەلەر مەن ءساتتى ءادىس - امالداردى ۇزدىكسىز قورىتىندىلاۋ، ءارى جاڭا جاعدايداعى مىندەت پەن امالياتتىڭ تالابىنا بىرلەستىرىپ جاڭالىق جاراتۋ. سوندىقتان، التىنشى جالپى ءماجىلىس ارقىلى، جاقىنعى جىلداردان بەرگى، اسىرەسە، پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرگى پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ نازارياسى مەن امالياتىن قورىتىندىلاۋىمىز، امالياتتىڭ سىننان ءساتتى وتكەندەرىنە، ءسوز جوق، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋىمىز كەرەك؛ كەيبىر ىشكەرىلەي كەمەلدەندىرىپ، تۇزىمدىك بەلگىلەمەگە اينالدىرۋعا بولاتىندارىن، پارتيانىڭ ىشكى زاڭ - ەرەجە فورماسىندا قاتايتۋىمىز كەرەك؛ جاڭا جاعدايمەن بىرلەستىرۋگە تيىستىلەرىن تەرەڭدەتۋىمىز كەرەك. سوندىقتان، پارتيا ورتالىق كوميتەتى ءبىر ۋاقىتتا ولشەم بەلگىلەپ، ەرەجەگە وزگەرىستەر ەنگىزۋدى ۇيعارىپ وتىر، بۇل پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى، پارتيانىڭ يدەيالىق قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ مەن پارتيانى ءتۇزىم ارقىلى باسقارۋدى ءوزارا ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولۋدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ جاسالعان ورنالاستىرۋ بولدى. ءۇشىنشى، بۇل پارتيا ىشىندە ساقتالعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ قاجەتى. ۇزاق ۋاقىتتىق اماليات بارىسىندا، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىس احۋالى جالپى جاقتان العاندا جاقسى بولعانىمەن، ءبىر مەزگىلدەردەن بەرى ءىشىنارا شەشۋگە ءتيىستى كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەر جارىققا شىعىپ وتىر، باستىسى مىنالار: كەيبىر پارتيا مۇشەلەرىنىڭ، كادرلاردىڭ، جوعارى دارەجەلى كادرلاردىڭ ىشىندە مۇرات - سەنىمى بەرىك بولماۋ، پارتياعا ادال بولماۋ، تارتىپتە بوساڭسۋ، بۇقارادان قول ءۇزۋ، ءوزى بيلەپ، ءوزى توستەۋ، كوز بوياماشىلىق ىستەۋ، بويكۇيەزدىك ىستەپ جۇمىس تىندىرماۋ، جەكەشىلدىك، بىتىراندىلىق، ەركىنسۋشىلىك، جاقسى اتتانۋشىلدىق، جىكشىلدىك، توبەشىلدىك، اقشاعا تابىنۋشىلدىق ۇقساماعان دارەجەدە ساقتالۋدا، فورماشىلدىق، تورەشىلدىك، راقاتقۇمارلىق جانە استا - توك ىسىراپشىلدىق سىندى ستيل ماسەلەسى كورنەكىلەنىپ، جاقىندارىن عانا قىزمەتكە تاعايىنداۋ، ءمانساپتىڭ سوڭىنا ءتۇسۋ، ءمانساپتى ساۋداعا سالۋ، سايلاۋدا پارامەن داۋىس جيۋ قۇبىلىستارى قانشا تەكتەسە دە تيىلمادى، ۇقىعىنان الباتى پايدالانۋ، قيانات جاساپ، پارا الۋ، ءىرىپ - ءشىرۋ، ازعىنداۋ، زاڭعا قايشىلىق جاساپ، ءتارتىپتى ءبۇلدىرۋ جايتتەرى ءورشىپ كەتتى. وتە - موتە، جوعارى دارەجەلى كادرلاردىڭ ىشىندە وتە از ساندىلارىنىڭ ساياسي نيەتى قابىنىپ، ءمانساپقا اڭسارى اۋىپ، كورىنىستە قولداپ، كومەسكىدە قارسى تۇرۋ، توپتاسىپ الىپ سۇرقيالىق ىستەۋ، توپقا ءبولۋ، سىبايلاس توپتاۋ، ۇقىق الۋعا سۇقتانۋ سياقتى ساياسي قاسكۇنەمدىك ارەكەتتەرمەن اينالىستى. مۇنداي ماسەلەلەر پارتيانىڭ يدەيالىق - ءمورالدىق نەگىزىن اۋىر دارەجەدە ءشىرىتىپ، پارتيانىڭ ىنتىماعى مەن شوعىرلانعان بىرلىگىن اۋىر دارەجەدە ءبۇلدىرىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى مەن پارتيانىڭ وبرازىنا ورەسكەل داق ءتۇسىرىپ، پارتيا مەن حالىق ىستەرىنىڭ دامۋىنا اۋىر دارەجەدە ىقپال ەتتى. جوۋ يۇڭكاڭ، بو شيلاي، گو بوشيۇڭ، شۇي سايحوۋ، ليڭ جيحۋا قاتارلىلاردىڭ تارتىپكە، زاڭعا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساۋ دەلولارى ولاردا ەكونوميكالىق جاقتا ساقتالىپ وتىرعان اۋىر ماسەلەلەردى اشكەرەلەۋمەن بىرگە، ساياسي جاقتا دا اۋىر ماسەلە ساقتالعاندىعىن اشىققا شىعارىپ وتىر، بۇدان تەرەڭ ساباق الۋعا ءتيىسپىز. ءبىز بۇدان پارتيا ىشىندەگى ساقتالعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشۋدە، ءسوز جوق، پارتيانىڭ يدەيالىق، ساياسي قۇرىلىسىن باستى ورىنعا قويىپ، سالتى تازا، ستيلى دۇرىس ساياسي ەكولوگيا جاراتۋىمىز كەرەك ەكەندىگىن تانىپ جەتتىك. مەن: ”ءتۇرلى قىزمەتتەردى جاقسى ىستەۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، تاماشا ساياسي ەكولوگيا بولۋى كەرەك. ساياسي ەكولوگيا بۇلىنسە، بيلىك جۇرگىزۋ ورتاسى دا سۇركەيىلەنەدى؛ ساياسي ەكولوگيا تازا بولسا، بيلىك جۇرگىزۋ ورتاسى دا جاقسارادى. ساياسي ەكولوگيا جاراتىلىستىق ەكولوگيامەن بىردەي، ءسال كوڭىل بولمەسەك، وپ - وڭاي لاستانىپ كەتەدى، الدا - جالدا ماسەلە تۋىلسا، ونى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن زور بوداۋ بەرۋگە تۋرا كەلەدى“ دەپ ايتقانمىن.
قىسقاسى، جاڭا جاعداي، جاڭا مىندەت الدىندا، پارتيانىڭ جاڭا جاعدايداعى ىشكى ساياسي تۇرمىسى جونىندەگى ولشەمدەردى جاساۋدىڭ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋدىڭ ءساتى پىسىپ - جەتىلدى، شارت - جاعداي ازىرلەندى، بۇل توتەنشە شۇعىل ءارى زور ماڭىزعا يە.
ەكىنشى، حۇجاتتى دايىنداۋ بارىسى تۋرالى
بيىل 1 - ناۋرىزدا پارتيا ورتالىق كوميتەتى «ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ التىنشى جالپى ماجىلىسىندە پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە نورماعا ءتۇسىرۋ ماسەلەسىن اقىلداسۋ، <جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ەرەجەسىنە (سىناق رەتىندە اتقارىلادى)> وزگەرىس ەنگىزۋ تۋرالى پىكىر الۋ جونىندەگى ۇقتىرۋىن» تاراتتى، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى ءبىرىنشى جالپى ءماجىلىستى اشىپ، حۇجات دايىنداۋ قىزمەتى رەسمي ىسكە قوسىلدى.
بۇل رەتكى پىكىردە اڭىس ەتىلگەن جاعدايدان قاراعاندا، رايوندار، تاراۋلار، ءارقايسى جاقتاعىلار: پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ التىنشى جالپى ماجىلىسىندە پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ ماسەلەسىن ارناۋلى اقىلداسۋدى ۇيعارۋى ءارى وزگەرىس ەنگىزۋگە قاتىستى حۇجاتتاردى جاساۋى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتۋ سىندى بەرىك سەنىمى مەن تاريحي جاۋاپكەرلىگىن تولىق ايگىلەدى، بۇل جالپى پارتيانىڭ ورتاق ءۇنى، مۇنىڭ پارتيا ىشىندە ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشۋگە، پارتيانىڭ باستان - اياق جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىنىڭ بەرىك باسشىلىق ۇيتقىسى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ جونىنەن ماڭىزى اسا زور دەپ سانادى.
كوپشىلىك بىلاي دەپ قارادى: جاڭا جاعدايدا پارتيا ىشىندەگى ساياسي تۇرمىستى قاتاڭ، مۇقيات ورىستەتىپ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋدە، پارتيامىزدىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق امالياتى بارىسىندا قالىپتاسقان تاماشا ءداستۇرى مەن نەگىزگى نورماسىنا مۇراگەرلىك ەتۋ جانە ونى ساۋلەلەندىرۋ ءارى جاڭا جاعداي مەن مىندەتكە بايلانىستىرىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى مەن پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدىڭ مازمۇن - كاتەگورياسى، باعىت - نىساناسى، پرينسيپ - تالابى، ءادىس - امالى قاتارلى جاقتاردا داۋىرمەن بىرگە العا ىلگەرىلەپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى مەن پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى تۇزىمدەندىرۋ، جۇيەلىلەندىرۋ، تارتىپتەندىرۋدى جەبەۋ كەرەك.
كوپشىلىك جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە نورماعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ جونىندە كوپتەگەن تاماشا پىكىرلەر مەن ۇسىنىستاردى قويدى. حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى حۇجاتتى دايىنداۋ بارىسىندا كوپشىلىكتىڭ پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارىن تولىق ويلاستىردى، مۇقيات قابىلدادى. 8 اي ىشىندە حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى ارناۋلى تەكسەرىپ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، كەڭ كولەمدە پىكىر ۇسىنىستار الىپ، قايتا - قايتا اقىلداسىپ وزگەرىستەر ەنگىزدى. بۇل بارىستا، حۇجات نۇسقاسى ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ماجىلىسىندە ءۇش رەت، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ماجىلىسىندە ەكى رەت جەكە - جەكە قارالدى. تامىز ايىنىڭ باسىندا حۇجاتتىڭ نۇسقاسى پارتيا ىشىندە بەلگىلى كولەمدە تاراتىلىپ، پىكىر الىندى، پارتيا ىشىندەگى ءبىر ءبولىم ساقا جولداستاردان پىكىر الىندى، تاعى دەموكراتيالىق پارتيا - توپتاردىڭ ورتالىق كوميتەتتەرىنىڭ، مەملەكەتتىك ونەركاسىپشىلەر مەن ساۋداگەرلەر بىرلەستىگىنىڭ جاۋاپتىلارىنان جانە پارتيا - توپتا جوق قايراتكەرلەردەن ارناۋلى پىكىر الىندى.
رايوندار، تاراۋلار، ءارقايسى جاقتاعىلار «ولشەم» مەن «ەرەجەنىڭ» نۇسقاسىن جوعارى باعالاپ، بىلاي دەپ قارادى: ەكى حۇجات پارتيا 18 - قۇرىلتايى مەن پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، پارتيا ۋستاۆىن ءتۇبىرلى پرينسيپ ەتىپ، پارتيا قۇرىلىسىنىڭ تاريحي تاجىريبەلەرىن تەرەڭ قورىتىندىلاپ، كەزەكتەگى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىندا ساقتالعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى تىكە تالقىلادى، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتاڭداستىرۋدى وزەك ەتىپ ايقىن تالاپتار قويدى، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋدى وزەك ەتىپ ناقتىلى بەلگىلەمەلەر جاسادى، بۇل جاڭا جاعدايدا پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە نورماعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ جونىنەن ءتۇبىرلى پرينسيپ ازىرلەدى.
كوپشىلىك ەكى حۇجاتتاعى ەڭ ايقىن ەرەكشەلىك، مۇراگەرلىك ەتۋ مەن جاڭالىق جاراتۋ تىعىز ۇشتاستىرىلعان دەپ قارادى، مۇندا پارتيامىزدىڭ وزىندىك قۇرىلىستى كۇشەيتۋ جاعىنداعى تاجىريبەلەرى مەن ساباقتارى تەرەڭ قورىتىندىلانىپ، پارتيامىزدىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق اماليات بارىسىندا قالىپتاستىرعان تۇزىمدەرى،بەلگىلەمەلەرى مەن تاماشا داستۇرلەرى جالعاستىرىلدى جانە ساۋلەلەندىرىلدى، سونىمەن بىرگە پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ورتالىق كوميتەتتىڭ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جاندى امالياتى جان - جاقتىلى قورىتىندىلانىپ، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدىڭ نازارياسى مەن امالياتىندا جاڭالىق جاراتۋ جەتىستىكتەرى جيناقتالدى ءارى جاڭا جاعدايدا پارتيا قۇرىلىسى ءدوپ كەلىپ وتىرعان جاڭا احۋالدار مەن جاڭا ماسەلەلەرگە تەرەڭ تالداۋ جاسالىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنىڭ جانە پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدىڭ ءالسىز بۋىندارىنا باعىتتاي وتىرىپ ايقىن شارالار ورتاعا قويىلدى، جاڭا تۇزىمدىك ورنالاستىرۋلار قالىپتاستى، جاڭا جاعداي، جاڭا مىندەتتىڭ پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتايتۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ سىندى تالابىنا ساي كەلدى.
كوپشىلىك ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شوعىرلى ءبىر تۇتاس باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ، پارتيانىڭ باسشىلىق ۇيتقىسىن بەلگىلەۋ جانە ونى قورعاۋ − بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەل حالقىنىڭ ورتاق تىلەگى، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ، پارتيانىڭ جاسامپازدىق قۋاتىن، ۇيىسقىشتىق قۋاتىن، جاۋىنگەرلىك قۋاتىن كۇشەيتۋدىڭ كوكەي تەستى تالابى، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرى دامۋىنىڭ دۇرىس بەتالىسىن ساقتاۋدىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى.
كوپشىلىك تاعى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكى حۇجاتتىڭ نۇسقاسىنان پارتيا ىشىندە بەلگىلى كولەمدى پىكىر الۋى پارتيا ىشىندەگى دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋدىڭ، جالپى پارتيانىڭ اقىل - پاراساتىن شوعىرلاندىرۋدىڭ بەينەسى، پارتيامىزدىڭ يدەيانى ازات ەتۋ، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋ سىندى تاماشا ستيلىنىڭ بەينەسى. حۇجاتتىڭ پىكىر الۋ نۇسقاسىنىڭ تاقىرىبى ايقىن، وي - جەلىسى انىق، مازمۇنى باي، نەگىزگى ءتۇيىنى كورنەكتى، شاراسى پارمەندى، ناقتى پايدالانۋعا تاتيتىن، يدەيالىعى، جەتەكشىلىگى، يگەرىمدىلىگى كۇشتى دەپ قارادى. حۇجاتتىڭ پىكىر الۋ نۇسقاسى جالپى ءماجىلىستىڭ تەكسەرىپ قاراۋىنان وتكەن سوڭ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە نورماعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باسقارۋدى كۇشەيتۋ، پارتيا قۇرىلىسىنىڭ عىلميلانۋ ورەسىن جاپپاي جوعارىلاتۋ، كوپتەگەن تىڭ تاريحي ەرەكشەلىككە يە ۇلى كۇرەستەردى اناعۇرلىم ويداعىداي جۇرگىزۋ، ”قوس 100 جىلدىق“ كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنىپ - كوركەيۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ جونىنەن كەلەلى رەالدىق ماڭىزعا جانە تەرەڭ تاريحي ماڭىزعا يە.
وسى رەتكى پىكىر الۋ بارىسىندا، رايوندار، تاراۋلار، ءارقايسى جاقتاعىلار ەكى حۇجاتتىڭ نۇسقاسىنا كوپتەگەن تاماشا پىكىر - ۇسىنىستار قويدى، ساناق بويىنشا جيىنى 1955 ءتۇرلى وزگەرىس ەنگىزۋ پىكىرى ايتىلدى، ونىڭ قايتالانعاندارىن شىعارىپ تاستاعاننان كەيىنگىسى 1582 بولدى، مۇنىڭ ىشىندە پرينسيپتىك سيپات الاتىن پىكىرلەر 354، ناقتىلى پىكىرلەر 1228 بولدى. پارتيا ورتالىق كوميتەتى حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسىنا بۇل پىكىر - ۇسىنىستار جونىندە مۇقيات، جۇيەلى اقىلداسۋدى مىندەتتەدى. حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى ەكى حۇجاتتىڭ نۇسقاسىنا ماڭىزدى وزگەرىستەر ەنگىزدى.
ءۇشىنشى، حۇجات نۇسقاسىن دايىنداۋ پرينسيبى جانە نەگىزگى جۇلگەسى تۋرالى
حۇجات نۇسقاسىن دايىنداۋ بارىسىندا، حۇجات دايىنداۋ گرۋپپاسى مىناداي پرينسيپتەردى كۇش سالا يگەردى.ءبىرىنشى، پارتيانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرى مەن قۇندى تاجىريبەلەرىنە مۇراگەرلىك ەتىپ جانە ونى ساۋلەلەندىرىپ، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتى العا قويعان سونى كوزقاراس، جاڭا يدەيا، تىڭ ستراتەگيالاردى كۇش سالا دايەكتىلەندىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى تىڭ تاجىريبە، شارالارىن اڭىس ەتۋ ءارى جاڭا امالياتپەن بىرلەستىرە وتىرىپ جاڭا كوزقاراس، تىڭ شارالاردى ورتاعا قويىپ، داۋىرلىك سيپاتىن، جاڭالىق اشۋ سيپاتىن ايگىلەۋ. پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋ سىندى نەگىزگى تاقىرىپتى كورنەكتىلەندىرۋ، پارتيانىڭءوزىن - ءوزى كىرشىكسىزدەندىرۋ، ءوزىن - ءوزى كەمەلدەندىرۋ، ءوزىن - ءوزى جاڭارتۋ، ءوز دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ، جاڭا جاعدايدا پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋدىڭ ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋدىڭ باعىت، نىسانا، پرينسيپ، مىندەت، شارالارىن ايقىن تۇراقتاندىرۋ، قاتاڭ تالاپ، قاتاڭ ولشەم، قاتاڭ شارالار ارقىلى بۇكىل پارتيادا پارتيانى قاتاڭ باسقارۋ تانىمىن ارتتىرۋ، پارتيانى باسقارۋ، پارتيانى جونگە سالۋ جاۋاپكەرشىلىگىن تياناقتاندىرۋ.
ەكىنشى، پارتيا ۋستاۆىن ءتۇبىرلى نەگىز ەتۋگە تاباندى بولىپ، پارتيا ۋستاۆىن قاستەرلەۋ، دايەكتىلەندىرۋ جانە قورعاۋدى كورنەكتىلەندىرۋ، پارتيا ۋستاۆىنداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى مەن پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ تالابىن ناقتىلاندىرۋعا كۇش سالىپ، رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرگى، وتە - موتە، تاياۋ جىلداردان بەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شىعارعان ماڭىزدى حۇجاتتارى مەن پارتيا ىشىندەگى زاڭ - ەرەجەلەردەگى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنا جانە پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋعا قاتىستى بەلگىلەمەلەر مەن تالاپتاردى جۇيەگە ءتۇسىرۋ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى مەن پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى تۇزىمدەندىرۋ، ارنالاندىرۋ، جۇيەلەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.
ءۇشىنشى، ماسەلەلەردى شەشۋ باعدارىنا تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنداعى جانە پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدا ساقتالعان ءالسىز بۋىنداردى توڭىرەكتەي وتىرىپ، نازاريا، يدەيا، ءتۇزىم ورناتۋ جۇيەسىن وزەك ەتۋگە كۇش سالۋ، ۇقىق، ءتۇزىم بەلگىلەۋدە جاۋاپكەرشىلىك، ۇستىنە الۋدى ءتۇيىن ەتۋ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنىڭ تۇرپايى، تالعاۋسىز، ءبىرسارىندى بولۋى جانە پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ ءتۇزىمىنىڭ كەمەلسىز بولۋى، تولىق قامتىلماۋى، جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ ايقىن بولماۋى، اتقارۋدىڭ دارمەنسىز بولۋى سياقتى ماسەلەلەردى شەشۋ كەرەك. ءتورتىنشى، ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋعا، سايكەستىرۋگە تاباندى بولۋ، ۇزدىك جوبالاۋ مەن جۇيەلى جوسپارلاۋدى كۇشەيتۋ، جاڭا ولشەم، جاڭا ەرەجەلەر مەن كونە ولشەم، كونە ەرەجەلەردىڭ، سونداي - اق پارتيا ىشىندەگى باسقا دا زاڭ - ەرەجەلەردىڭ قاتىناسىن ءبىر جاقتىلى ەتۋگە كۇش سالىپ، ولاردىڭ جالعاسىن تاۋىپ، داۋىرمەن بىرگە ىلگەرىلەۋىن جۇزەگە اسىرۋ. قاجەتتىلىك پەن جارامدىلىقتىڭ بىرلىگىنە تاباندى بولۋ ءارى ساياسي جاقتان پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ونى ارناعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ جونىندە پرينسيپتىك تالاپتار قويۋ ءارى ماسەلەگە قاراتا شىندىققا جاناساتىن شارالار مەن ادىستەر ايتۋ، ءبارىن بىردەي قامتيمىن دەمەۋ. «ولشەمنىڭ» نۇسقاسى ءۇش ۇلكەن سەكتور، 12 بولىمنەن قۇرالادى: ءبىرىنشى سەكتور − العى ءسوز بولىپ، جالپىلىق بايانداۋعا جاتادى، مۇندا پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنىڭ ماڭىزدى رولى مەن تاريحي تاجىريبەسى، ساقتالعان كورنەكتى ماسەلەلەر، ءدوپ كەلگەن جاعدايلار مەن مىندەتتەر، سونداي - اق جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن جەدەعابىلدىعى بايىمدالىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋدىڭ نىسانا - تالاپتارى ايتىلعان.
ەكىنشى سەكتور − ايىرىم بايانداۋلار، ول نەگىزگى ءبولىم بولىپ، مۇندا مۇرات - سەنىمدى بەكەمدەۋ، پارتيانىڭ نەگىزگى لۋشيانىنا تاباندى بولۋ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەدەلىن باتىل قورعاۋ، پارتيانىڭ ساياسي ءتارتىبىن قاتايتۋ، پارتيانىڭ حالىق بۇقاراسىمەن ەتەنە بايلانىسىن ساقتاۋ، دەموكراتيالىق ورتالىقتاندىرۋدىڭ تۇزىمدىك پرينسيبىنە تاباندى بولۋ، پارتيا ىشىندەگى دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋ جانە پارتيا مۇشەلەرىنىڭ ۇقىعىن قامتاماسىزداندىرۋ، ادام تاڭداۋ، ادام ىستەتۋدىڭ دۇرىس باعىتىنا تاباندى بولۋ، پارتيانىڭ ۇيىمدىق تۇرمىس ءتۇزىمىن قاتايتۋ، سىن جانە ءوز - وزىنە سىندى ەتەك الدىرۋ، ۇقىق جۇرگىزۋدى تەجەۋ جانە باقىلاۋ، ادال، پاكتىگىن ساقتاۋ سىندى ساياسي قاسيەتتى وزەك ەتكەن 12 جاقتا جەكە - جەكە ايقىن تالاپتار قويىپ، ناقتى بەلگىلەمەلەر جاسادى.
ءۇشىنشى سەكتور − سوڭعى ءسوز، مۇندا نەگىزىنەن ۇيىمدىق باسشىلىقتى كۇشەيتۋ، قۋزاپ - تەكسەرۋ جانە جوعارى دارەجەلى كادرلار باستاماشىلدىقپەن ونەگە بولۋ، ءتۇرلى مىندەتتەردىڭ شىنايى تياناقتانۋىنا كەپىلدىك ەتۋ باياندالادى.
«ەرەجە» جالپى 8 تاراۋ، 47 تارماق بولىپ، ءۇش ۇلكەن سەكتورعا بولىنگەن: ءبىرىنشى تاراۋ جالپى ەرەجە، ول ءبىرىنشى سەكتوردى قۇرايدى، ءوز ىشىنەن 9 تارماققا بولىنەدى، باستىسى، ەرەجەنى جاساۋدىڭ ماقساتى مەن نەگىزىن ايقىن تۇراقتاندىرۋ، بۇندا پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ يدەياسىن، نەگىزگى پرينسيپتى، باقىلاۋ مازمۇنىن، باقىلاۋ وبيەكتىسىن، باقىلاۋ ءتاسىلىن، سونداي - اق ءوزىن باقىلاۋدى قاتايتۋ جانە پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋ جۇيەسىن قۇرۋ سياقتى ماڭىزدى ماسەلەلەردى بايىمداۋ. ەكىنشى تاراۋدان بەسىنشى تاراۋعا دەيىن ەكىنشى سەكتوردى قۇرايدى، بۇل ەرەجەنىڭ نەگىزگى ءبولىمى بولىپ، جالپى 27 تارماقتان تۇرادى، بۇل تارماقتاردا پارتيا ورتالىق ۇيىمى، پارتكومدار (پارتگرۋپپاسى)، پارتيانىڭ ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتتەرى، نەگىزگى ساتىلارداعى پارتيا ۇيىمدارى، پارتيا مۇشەلەرى سىندى وسى ءتورت ءتۇرلى باقىلاۋشى تۇلعالاردىڭ باقىلاۋ مىندەتتەرى جانە سايكەستى باقىلاۋ تۇزىمدەرى تۋرالى ايىرىم - ايىرىم بەلگىلەمەلەر جاسالعان. مۇنىڭ ىشىندە، پارتيا ورتالىق ۇيىمدارىنىڭ باقىلاۋى ايىرىم ءبىر تاراۋ بولىپ، قازىرگى اتقارىلىپ وتىرعان تارماقتارعا قوسىلعان جاڭا مازمۇن سانالادى، بۇل پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ونەگە - ۇلگى ورناتىپ، تومەنگە باستاماشى بولۋىنىڭ بەلگىسى.
ءۇشىنشى سەكتور التىنشى تاراۋدان سەگىزىنشى تاراۋعا دەيىن بولىپ، جالپى 11 تارماقتان تۇرادى، بۇل تارماقتاردا پارتيانىڭ باقىلاۋى مەن سىرتقى باقىلاۋدى ۇشتاستىرۋ، رەتتەۋ - وزگەرتۋ جانە قامتاماسىزداندىرۋ، قوسىمشا ەرەجەلەر سياقتىلار تۋرالى ايىرىم - ايىرىم بەلگىلەمەلەر جاسالعان. ەرەجەدە ورتالىقتاعى مينيسترلىكتەر مەن كوميتەتتەرگە جانە جەرگىلىكتى پارتكومدارعا ناقتى ەرەجەلەردى اتقارۋ ۇقىعىن مىندەتتەۋ جونىندە بەلگىلەمە جاسالعان جوق، بۇل «ەرەجەنى» جالپى پارتيادا شارتسىز تۇردە ءبىر تۇتاس اتقارۋدىڭ، بۇرمالاۋدان، تولىق اتقارماۋدان ساقتانۋدىڭ بەلگىسى.
ءتورتىنشى، ءتۇيىندى تۇردە تۇسىندىرۋگە ءتيىستى ەكى ماسەلە
ءبىرىنشى، جاڭا «ولشەمنىڭ» نۇسقاسى مەن 1980 - جىلعى ولشەمنىڭ قاتىناسى. پارتيانىڭ 11 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىنەن كەيىن، پارتيامىز پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنىڭ ۇنامدى - ۇنامسىز جاقتارىنداعى تاجىريبەلەرىن، اسىرەسە، ”مادەنيەت زور توڭكەرىسىنىڭ“ اشتى ساباقتارىن قورىتىندىلاپ، 1980- جىلى «پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسى جونىندەگى ءبىرقانشا ولشەمدى» جاسادى. بۇل ولشەم، ”مادەنيەت زور توڭكەرىسى“ اياقتالعاننان كەيىنگى سول ءبىر ەرەكشە مەزگىلدە، ساياسي، يدەيالىق، ۇيىمدىق، ستيلدىك جاقتاعى بىلىقپالىقتى وڭاۋ جانە بۇكىل پارتيا قىزمەتىنىڭ تۇيىنىندە بۇرىلىس جاساۋدى جۇزەگە اسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى ىنتىماقتىڭ بىرلىگىن جەبەۋ، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋعا كەپىلدىك ەتۋ، سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىن ءساتتى جۇرگىزۋ جونىنەن ايرىقشا ماڭىزدى رول اتقاردى.1980 - جىلعى ولشەمدە، سول كەزدەگى پارتيا ىشىندە ساقتالعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭءادىس - امالدارى العا قويىلعان، سونىمەن بىرگە پارتيانىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق اماليات بارىسىندا قولعا كەلتىرگەن قۇندى تاجىريبەلەرى جيناقتالعان، بۇل ماركسيزمدىك پارتيا قۇرۋ نازارياسىن مولىقتىرۋ، دامىتۋ بولىپ، جاڭالىق اشۋ سيپاتىندىق مانگە يە، سول كەزدەگى نەگىزگى پرينسيپتەر مەن بەلگىلەمەلەر ءالى دە قولدانىلۋ ۇستىندە. مىسالى، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنىڭ نىسانا - ولشەمدەرى تۋرالى، پارتيانىڭ ساياسي، يدەيالىق لۋشيانىنا تاباندى بولۋ تۋرالى، كوللەكتيۆ باسشىلىققا تاباندى بولۋ، جەكە ادام بيلەپ - توستەۋگە قارسى تۇرۋ تۋرالى، پارتيانىڭ شوعىرلى بىرلىگىن قورعاۋ، پارتيانىڭ تارتىبىنە قاتاڭ بويسۇنۋ تۋرالى، پارتيالىلىققا تاباندى بولۋ تۋرالى، شىن سويلەۋ، ءسوز - ارەكەتى بىردەي بولۋ تۋرالى، پارتيا ىشىندەگى دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋ، ۇقساماعان پىكىرگە دۇرىس مامىلە جاساۋ تۋرالى، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ ۇقىعىنا قول سۇعىلماۋىن قامتاماسىزداندىرۋ تۋرالى، پارتيا مەن بۇقارانىڭ باقىلاۋىن قابىلداۋ، ەرەكشە ۇقىق جۇرگىزۋگە جول بەرمەۋ تۋرالى، ت. ب. مىنە وسىلارعا، ءسوز جوق، جالعاستى تاباندى بولۋ كەرەك.
سولاي بولا تۇرا، نە ءۇشىن تاعى دا جاڭا ولشەم جاساۋ كەرەك؟ مۇندا، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەسكەرىپ وتىرعانى، 1980 - جىلعى ولشەم قازىردىڭ وزىندە كەلەلى جەتەكشىلىك ماڭىزعا يە، ءبىراق بۇل ولشەم سول كەزدەگى تاريحي جاعداي مەن باستى قايشىلىقتارعا باعىتتاي وتىرىپ جاسالعان بولىپ، قازىرگى پارتيا ىشىندە ورىن تەۋىپ وتىرعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەر سول كەزدە ءالى جارىققا شىقپاعان، سول كەزدەگى ءبىرشاما كورنەكتى بولعان كەيبىر قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەر قازىر كورنەكتى بولۋدان قالدى. پارتيا 18 - قۇرىلتايى وزگەرىس ەنگىزىلىپ قابىلدانعان پارتيا ۋستاۆى جانە پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرى جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتايتۋ ماسەلەلەرى جونىندە ايقىن بەلگىلەمەلەر شىعارعانىمەن، الايدا ءبىرشاما پرينسيپتىك بەلگىلەمەلەر بولعاندىقتان ءالى دە ناقتىلاندىرۋعا تۋرا كەلەدى. رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرى، اسىرەسە، سوڭعى جىلدان بەرى جاسالعان پارتيانىڭ ىشكى زاڭ - ەرەجەلەرى مەن ولشەمدى حۇجاتتارىنىڭ ءبىرسىپىراسى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن ارناعا ءتۇسىرۋ جونىندەگى ماسەلەلەرگە سايىپ وتىرعانىمەن، ءبىرشاما بىتىراڭقى بولىپ، ولاردى جۇيەگە ءتۇسىرۋ قاجەت بولىپ وتىر.”زاڭ قوعامعا بەيمدەلسە ءونىمدى، باسقارۋ اۋقىمعا سايكەسسە ناتيجەلى بولادى“. جاڭا جاعدايداعى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتايتۋ جانە ارناعا تۇسىرۋدە بۇرىنعى ۇتىمدى تۇزىمدەر مەن بەلگىلەمەلەرگە تاباندى بولىپ قانا قالماي، جاڭا ءداۋىر ەرەكشەلىگىمەن دە ۇشتاستىرا وتىرىپ، داۋىرمەن بىرگە العا باسىپ، تىڭ ءادىس - امالدار مەن بەلگىلەمەلەردى دايىنداۋ كەرەك. ءبىز جاساعان جانە جاريالاعان جاڭا ولشەم، 1980 - جىلعى ولشەمنىڭ ورنىن باسۋ ەمەس، قايتا سول ولشەمنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرى مەن بەلگىلەمەلەرىنە تاباندى بولۋ نەگىزىندە، جاڭا احۋال، جاڭا ماسەلەلەرگە باعىتتاي وتىرىپ جاسالعان جاڭا بەلگىلەمەلەر. وسى رۋحتى ارقاۋ ەتە وتىرىپ، حۇجات نۇسقاسىن دايىنداۋ بارىسىندا 1980 - جىلعى نەگىزگى پرينسيپتەر مەن بەلگىلەمەلەردى قايتالاي دارىپتەدىك. جاڭا - كونە ولشەمدەر ءبىر - بىرىمەن بايلانىسىپ، توعىسىپ جاتقان، بارلىعى دا قازىرگى جانە بۇدان بىلايعى ءبىر مەزگىلدەگى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىندا، ءسوز جوق، بويسۇنۋعا ءتيىستى ولشەم بولىپ تابىلادى.ەكىنشى، جوعارى دارەجەلى كادرلاردى وزەك ەتۋ تۋرالى. پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتايتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ − بۇكىل پارتياعا قويىلىپ وتىرعان تالاپ ءارى بۇكىل پارتياعا جۇكتەلگەن ورتاق مىندەت. سونىمەن قاتار، ولشەمنىڭ جانە ەرەجەنىڭ جوبا نۇسقالارىندا تۇگەل جوعارى دارەجەلى كادرلاردى ءتۇيىن ەتۋ باسا دارىپتەلگەن بولىپ، مۇندا باستىسى، مىنالار ەسكەرىلدى: پارتيا قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدە، ءسوز جوق، باسشى كادرلاردى، وتە - موتە، جوعارى دارەجەلى كادرلاردى مىقتى ۇستاۋ، ونىڭ كىلتى ورتالىق كوميتەتتەگى، ورتالىق كوميتەتتىڭ ساياسي بيۋروسىنداعى جانە ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ قۇرامىنداعىلاردى مىقتى ۇستاۋ. وسىءبىر ءبولىم ادامداردى مىقتى ۇستاعاندا عانا بۇكىل پارتياعا ونەگە بولۋعا، كوپتەگەن جۇمىستاردى ويداعىداي تىندىرۋعا بولادى. سوندىقتان پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن قاتايتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋ، پارتيا ىشىندەگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋدە، ەڭ الدىمەن، وسى ءبىر ءبولىم ادامداردى، ءسوزسىز، مىقتى ۇستاۋ كەرەك.وسى وي نەگىزىندە، ءبىز ەكى حۇجاتتىڭ نۇسقاسىن دايىنداۋ بارىسىندا جوعارى دارەجەلى كادرلاردى باسا كورنەكتىلەندىردىك. مىسالى، «ولشەم» نۇسقاسىنىڭ ءبىرىنشى بولىمىندە مىنالار باسا دارىپتەلدى: جاڭا جاعدايدا پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋدىڭ ءتۇيىنى ءار دارەجەلى باسشىلىق ورگاندار مەن باسشى كادرلاردا، ونىڭ تەتىگى جوعارى دارەجەلى كادرلاردا، وتە - موتە، ورتالىق كوميتەتىنىڭ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ جانە ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ قۇرامىنداعىلاردا. جوعارى دارەجەلى كادرلار، وتە - موتە، ورتالىقتىڭ باسشىلىق جىگىنىڭ قۇرامىنداعىلار، ءسوز جوق، باستاماشىلدىقپەن ۇلگى كورسەتۋلەرى، پارتيا ۋستاۆىنا، پارتيا ەرەجەسىنە ونەگەلىكپەن بويسۇنۋلارى، پارتيانىڭ ساياسي ءتارتىبى مەن ساياسي قاعيداسىنا قاتاڭ بويسۇنۋلارى، اۋەلگى ماقساتتى ەستەن شىعارماي، ۇدەرە العا تارتۋعا تاباندى بولۋلارى، باستاماشىلدىقپەن ونەگە كورسەتۋگە، جوعارىدان تومەنگە ۇلگى بولۋعا تاباندى بولۋلارى، پارتياعا، بۇكىل قوعامعا ۇلگى كورسەتۋلەرى ءتيىس. «ولشەم» نۇسقاسىندا جوعارى دارەجەلى كادرلارعا قويىلاتىن تالاپتار تۇگەل دارىپتەلدى. «ولشەم» نۇسقاسىنىڭ سوڭىندا: پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن كۇشەيتۋ جانە ارناعا ءتۇسىرۋدى تاعى دا ورتالىق كوميتەتتىڭ، ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنەن باستاۋدى باسا دارىپتەدى. جوعارى دارەجەلى كادرلار ءوز مىندەت ورنىنىڭ بۇكىل پارتيا جانە مەملەكەت جونىنەن ەرەكشە ماڭىزدىلىعىن سەرگەكتىكپەن تانىپ، ءمانسابى قانشا جوعارى بولعان سايىن پارتيانىڭ ولشەمى بويىنشا سانالى تۇردە وزدەرىنە سونشالىقتى قاتاڭ تالاپ قويىپ، پارتيالىلىققا ءتىپتى دە تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ تارتىبىنە ءتىپتى دە قاتاڭ بويسۇنىپ، پارتياعا باستان - اياق ادال بولىپ، ماڭگى وپاسىزدىق ىستەمەۋ كەرەك.«ەرەجەنىڭ» نۇسقاسىندا ورتالىققا ارناۋلى تالاپتار قويىلدى. مىسالى، پارتيا ورتالىق ۇيىمدارىنىڭ باقىلاۋى تۋرالى ءبىر تاراۋ ايىرىم بەلگىلەنىپ، ورتالىق كوميتەتتىڭ قۇرامىنداعىلار، ءسوز جوق، پارتيانىڭ ساياسي ءتارتىبى مەن قاعيداسىنا قاتاڭ بويسۇنۋلارى، باسقا مۇشەلەردىڭ پارتيا ۋستاۆىنا قايشى كەلەتىن، پارتيا ءتارتىبىن بۇلدىرەتىن، پارتيانىڭ ىنتىماعى مەن تۇتاستىعىنا زالال جەتكىزەتىن ارەكەتتەرىن بايقاسا، باتىل قارسى تۇرۋلارى ءارى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە دەر كەزىندە مالىمدەۋلەرى؛ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ساياسي بيۋروسى جىل سايىن دەموكراتيالىق تۇرمىس جيىنىن اشىپ تۇرۋلارى، سالىستىرا تەكسەرىپ، پارتيالىلىق جونىندە تالداۋ جاساپ تۇرۋلارى، وزىندىك قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ شارالارى جونىندە زەرتتەۋ جۇرگىزۋلەرى؛ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەلەرى ورتالىقتىڭ سەگىز تارماقتى بەلگىلەمەسىن قاتاڭ اتقارۋلارى، قوس قابات ۇيىمدىق تۇرمىس جيىنىنا بەلسەنە قاتىناسىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە ماڭىزدى جەكەلىك ىستەرىن قاز - قالپىندا مالىمدەۋلەرى، باستاماشىلدىقپەن تاماشا وتباسى ستيلىن قالىپتاستىرىپ، تۋعان - تۋىسقاندارى مەن جانىنداعى قىزمەتكەرلەرگە بولعان ءتالىم - تاربيە مەن تەجەمدى كۇشەيتۋلەرى؛ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەلەرىنە پىكىرى بولسا، ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى كوميتەتىنە نەمەسە ورتالىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ تۇراقتى كوميتەتىنە شىن اتى - جونىمەن جازباشا نەمەسە باسقا دا فورمالارمەن اڭىس ەتۋلەرى، ت.ب.
«ولشەم» نۇسقاسى ەڭ سوڭىندا جوعارى دارەجەلى كادرلاردىڭ وسى ولشەمدى دايەكتى تياناقتاندىراتىن اتقارۋ پىكىرىن جاساپ، جوعارى دارەجەلى كادرلار پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىنداعى ولشەمگە بويسۇنۋ جانە ونى اتقارۋ جاعىندا بۇكىل پارتياعا ۇلگى بولۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ جانە قۋزاپ تۇرۋدى العا قويدى. بۇل قىزمەتتەر ىستەلۋ ۇستىندە.
پىكىر الۋ بارىسىندا، كەيبىر جەرگىلىكتى ورىندار مەن ءىسورىندار «ولشەم» نۇسقاسىن ەرەجەنىڭ ۇلگىسىنە ۇقساتىپ جازسا دەگەن كەڭەس بەردى. ولشەمنىڭ پارتيا ىشىندەگى زاڭدىق ەرەجەلەر جۇيەسىندەگى ورنى ءبىرشاما جوعارى بولىپ، پارتيا ۋستاۆىنان كەيىن تۇراتىنىن ەسكەرە وتىرىپ جاسالعان وسى رەتكى ولشەم يدەيالىلىعى، ساياسيلىعى، جالپىلىعى جاعىنان وتە كۇشتى حۇجات بولدى، ول پارتيامىز ۇزاقتان بەرى پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن ورىستەتۋ بارىسىندا قالىپتاسقان قۇندى تاجىريبەلەر مەن نەگىزگى ولشەمدەردى قورىتىندىلاپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىسىن ورىستەتۋدە قاتاڭ، مۇقيات بولۋدىڭ پرينسيبى مەن مايدانىن ءتۇسىندىرىپ، كوپ ماسەلەلەردە ءجون ايتۋعا تۋرا كەلدى. بۇلاردى ورىنداۋ ءۇشىن، ەرەجە سىندى ۇلگى قولدانىپ، بارلىعىن قامتىپ كەتۋ قيىن. وسىعان ساياتىن كەيبىر ناقتىلى بەلگىلەمەلەر پارتيا ىشىندەگى ءىشىنارا زاڭ - ەرەجەلەردە ايقىن كورسەتىلدى، كەيبىر زاڭ - ەرەجەلەر بۇدان بىلاي جاسالاتىن باسقا دا زاڭ - ەرەجەلەردە ءتىپتى دە دايەكتى تياناقتاندىرىلاتىن بولدى. قازىرگى «ولشەم» نۇسقاسىنىڭ ستيلى 1980 - جىلعى ولشەمنىڭ ستيلىمەن بىردەي.
(شينحۋا اگەنتتىگىىڭ 2 - قاراشادا بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
(ورتالىق ۇلتتار اۋدارما مەكەمەسى اۋدارعان)
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
