- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جىبەك جولى رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، جىبەك جولىن قايتالاي شۇعىلا شاشتىرايىق
ساي ميڭجاۋ
2014.06.30 13:36 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
وزدەرىڭىزبەن كورىكتى شينجياڭدا باس قوسىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋدى بىرگە اقىلداسقانىما توتەنشە قۋانىشتامىن. ەڭ اۋەلى، جۇڭگو مەملەكەتتىك كەڭەسى اقپارات كەڭسەسى اتىنان، جيىنعا قاتىناسقان سيلى قوناقتارعا شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن، ءار ەلدەن كەلگەن دوستاردى قىزۋ قارسى الامىن!
جۇڭگو، قازاقستان، قىرعىزستان ەلدەرى بىرلەسىپ وتىنگەن جىبەك جولى «چاڭ - ان - تيانشان داليزى جول تورابى» 22 - ماۋسىمدا دۇنيە جۇزىلىك مادەني مۇرالار قاتارىنا تابىسپەن قوسىلدى. ەرتە زاماندا شىعىس پەن باتىس ارالىعىنداعى ساۋدا جولى، وركەنيەت جولى بولعان بۇل جول الداعى جەردە تىڭ ەرەكشەلىگىن ايگىلەيدى.
شينجياڭ − بايىرعى جىبەك جولىنداعى ماڭىزدى ءتۇيىن، وندا جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ جانە جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقى دوستىق بارىس - كەلىسىنىڭ وشپەس ءىزى قالعان. بۇل جەر جۇڭحۋا وركەنيەتىن دۇنيە جۇزىنە بەت الدىرۋدىڭ ماڭىزدى قاقپاسى ءارى جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ كوپ نەگىزدى مادەنيەتىنىڭ توعىسقان جەرى. بۇگىنگى شينجياڭ جۇڭگونىڭ باتىسقا ەسىك اشۋداعى قامالىنا اينالدى، جىبەك جولىن قايتا كوركەيتۋگە تىڭ ۇلەس قوساتىندىعى داۋسىز. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ جونىندەگى حالىقارالىق زەرتتەۋ - تالقى جيىنىن وسى ارادا اشۋ، ەرەكشە مانگە يە.
حانىمدار، مىرزالار!
بىلتىر قىركۇيەكتە ءتوراعا شي جينپيڭ ورتا ازياداعى 4 ەلدە ساپاردا بولعاندا، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن بىرگە قۇرۋ ستراتەگيالىق ويىن ورتاعا سالعان بولاتىن. ءار سالاداعىلار جاپپاي بىلاي دەپ قارادى: ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ، ەجەلگى مەن قازىرگىنى تۇتاستىراتىن، جۇڭگو مەن شەتەلدەردى بايلانىستىراتىن، بايىرعى جىبەك جولىن شىت جاڭا داۋىرلىك مانگە يە ەتكەن، جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقىن يگىلىككە كەنەلدىرەتىن ۇلاعاتتى ءىس، الداعى جەردە ەۆروپا - ازيا سەلبەستىگىنىڭ دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتەتىن تۋعا اينالىپ، ورتاق دامىپ، ورتاق كوركەيىپ - گۇلدەنگەن تاماشا ورتا قۇرۋدى تىڭ وي جەلى، تىڭ تاسىلدەرمەن قامدايدى.
2100 نەشە جىلدىڭ الدىندا، جۇڭگونىڭ حان پاتشالىعى كەزىندەگى جاھانگەز، ديپلومات جاڭ چيان بەيبىتشىلىك، دوستىق بورىشىن ارقالاپ، باتىس وڭىرگە 2 رەت بارىپ، جۇڭگونىڭ باتىس وڭىردەگى ەلدەرمەن دوستىق بارىس - كەلىس جاساۋ قاقپاسىن اشتى. سودان باستاپ، جۇڭگو مەن ءار ەل حالقى بىرگە يگىلىك اشىپ، ەۆروپا مەن ازيانى كەسىپ وتەتىن، ۇزىننان ۇزاققا سوزىلعان ساۋدا جولىن قالىپتاستىردى. نەشە مىڭ جىلدان بەرى، جىبەك جولى جول بويىنداعى ءار ەل حالقىن تورعىن - تورقا، فارفور، بۇرىش سياقتى مول ونىمدەرمەن قامداپ كەلدى، سونىمەن قاتار بەيبىتشىلىك پەن دوستىق تا الا اكەلدى.
جىبەك جولى − جول بويىنداعى ەلدەردىڭ شۇعىلالى تاريحى مەن شۋاقتى وركەنيەتىنىڭ كۋاسى. بۇگىنگىدەي ەكونوميكا الەمدىك ءتۇس الىپ، ىشكەرىلەي دامىعان جاعدايدا، جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ مۇددەسى توعىسىپ، ىستىق - سۋىقتى بىرگە كورىپ، سەن، مەن دەسپەيتىن، مۇددەلەس جانە تاعىرلاس ورتاق تۇلعاعا اينالدى. جىبەك جولى تۇتاستىرعان ەۆروپا - ازيا قۇرلىعى، حالىق سانى بۇكىل جەر شارى حالىق سانىنىڭ تەڭ جارتىسىن يەلەگەن، تىرشىلىك تىنىسى جالىنداعان ءوڭىر. ءار ەلدىڭ قوعامدىق ءتۇزىمى، دامۋ دەڭگەيى، مادەنيەت ءداستۇرى، ءدىني سەنىمى ءار ءتۇرلى بولعانىمەن، ەكونوميكانى دامىتۋ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ ماقساتى ۇقساس، ەكى جاقتىلى، كوپ جاقتىلى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋ، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ ۇتۋدى جۇزەگە اسىرۋ تىلەگى ءبىر. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ، كەزىندە تالاي عاسىردى گۇلدەندىرگەن وسى ءبىر ساۋدا ءداليزىن، مادەنيەت ارناسىن كوركەيتۋ، جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقىنىڭ دوستىق بارىس - كەلىسىن ونان ارى نىعايتادى، ءناسىل، سەنىم، مادەنيەت ارا جاراسىمدىلىقتى، بەيبىتشىلىكتەن بىرگە يگىلىكتەنۋدى، ورتاق دامۋدى جەبەيدى، جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقىن ناقتى يگىلىكتەرگە كەنەلتەدى.
بايىرعى جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەر تاتۋ كورشىگە، جاقىن دوسقا، سەنىمدى سەرىككە اينالدى. جۇڭگو كورشى ەلدەرمەن تاتۋ - ءتاتتى، بەرەكەلى ءوتۋدى، شىنايى، ادال بولۋدى اماليات بارىسىندا بەلسەنە ايگىلەپ، جۇڭگونىڭ دامۋىن جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ دامۋىمەن ۇشتاستىرىپ، جۇڭگو ارمانىن جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقىن باياشات تۇرمىسقا كەنەلتۋ ارمانىمەن ۇشتاستىرىپ، توڭىرەكتەگى ەلدەردى جۇڭگونىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن يگىلىكتەندىرەدى ءارى توڭىرەكتەگى ەلدەردىڭ ورتاق دامۋىنان جۇڭگونى دا يگىلىكتەندىرەدى.
حانىمدار، مىرزالار!
بايىرعى جىبەك جولىن ءار ەل حالقى بىرگە قالىپتاستىرعان. ءار ەل حالقى جاپا - ماشاقاتتاردى باستان كەشىرە وتىرىپ، مۇقالماس جىگەر جانە ەرلىكتەرى ارقىلى وسى جولدى سالىپ، بەيبىت سەلبەسۋ، اشىق ويلى، باۋىرمال بولۋ، ءوزارا ۇيرەنۋ، ءبىر - بىرىنەن عيبىرات الۋ، ءوزارا پايدا جەتكىزۋ، تەڭ ۇتۋداي جىبەك جولى رۋحىن قالىپتاستىرعان. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ ءۇشىن، جىبەك جولى رۋحىنان جازباي جانە ونى ساۋلەلەندىرىپ، مۇددەلەس، تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا تانىمىن نىعايتىپ، بولاشاققا كوز تاستاپ، كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ، قيىنشىلىقتاردى بىرگە جەڭىپ، كەزىندە مول بايلىق جاراتىپ، ءار ەل حالقىنىڭ دوستىعىن نىعايتقان وسى ءبىر حيكىمەت جولدىڭ نۇر - شۇعىلاسىن قايتا شۇعىلا شاشتىرىپ، جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقىنىڭ بەيبىتشىلىك، سەلبەستىك، ورتاق يگىلىكتەنۋ جولىنا اينالدىرۋ كەرەك.
ءوزارا قۇرمەت ەتۋدەن، ءوزارا سەنىم ارتۋدان جازباۋ.ءوزارا قۇرمەت ەتۋ، ءوزارا سەنىم ارتۋ − دوستىق سەلبەستىكتىڭ العى شارتى جانە نەگىزى. جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ دامۋ ۇلگىسى، ءتۇزىم - ءتارتىبى، مادەنيەت استارى، مۇددە قاجەتى اركەلكى، ءار ەلدىڭ دامۋ جولى، ساياسي ءتۇزىم، مادەنيەت ءداستۇرى جاعىنداعى پارقىنا تولىق قۇرمەت ەتىپ، ۇندەگەن ءۇنى مەن كوڭىل بولگەن ىستەرىنە باسا ءمان بەرىپ، ءوزارا سەنىم ارتىپ، پارىقتى ساقتاي وتىرىپ، ورتاقتىققا ۇمتىلىپ، جاراسىمدى بىرگە ءومىر ءسۇرۋ كەرەك. وسىلاي ىستەگەندە عانا، بولاشاقتاعى جاڭا جىبەك جولىنا ءساتتى قادام تاستاۋعا بولادى.
ءوزارا پايدا جەتكىزۋدەن، ورتاق قۇرىپ، ورتاق يگىلىكتەنۋدەن جازباۋ. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ − سان - ساناقسىز ادامعا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن ۇلاعاتتى ءىس، ول جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردى يگىلىككە ەڭ كوپ كەنەلەتىن، سەلبەستىك ورايىنا ەڭ كوپ يە بولاتىن تاريحي كەزەڭگە يە ەتەدى. ءبىز ورايدى قادىرلەۋىمىز، ورايدى مىقتى يگەرۋىمىز، ءبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، ءوز ارتىقشىلىقتارىمىزدى ايگىلەپ، ءارقايسى جاقتاعى كومەسكى كۇشتەردى اشىپ، ابزالدىلىقتارىمىزدى ساۋلەلەندىرىپ، جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ ءوزارا پايدا جەتكىزۋ سەلبەستىگىنىڭ اناعۇرلىم كەڭ كولەمدە، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدە دامۋىن جەبەپ، جىبەك جولى بويىنداعى ءار ەل حالقىنىڭ قوماقتى تابىسقا قول جەتكىزۋىنە، تيىمدىلىكتەردەن ءادىل يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
اۋىس - كۇيىس جاساۋدان، جاراسىمدى بىرگە وتۋدەن جازباۋ. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ ءار ەل حالقىنىڭ بارىنشا قولداۋى مەن كەڭ كولەمدە ات سالىسۋىنان قول ۇزە المايدى. ءار ەل حالقىنىڭ ءوزارا ءتۇسىنىسۋىن بارىنشا جەبەپ، جىبەك جولى بويىنداعى ەلدەردىڭ قارىم - قاتىناس جاساۋ ءورىسىن كەڭەيتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىسى مەن سەلبەستىگىن نىعايتىپ، ءار ەل حالقىنىڭ دوستىعىن كۇشەيتۋ كەرەك. اقپارات قۇرالدارى − ينفورماتسيا جەتكىزەتىن دانەكەر جانە مادەنيەت اۋىس - كۇيىسىنىڭ ەلشىسى، ءار ەل حالقىنىڭ ءوزارا ءتۇسىنىسۋىن، دوستىعىن نىعايتۋدا ورنىن باستىرۋعا بولمايتىن رول اتقارادى. ءار ەلدەگى اقپارات قۇرالدارى جىبەك جولىنا كوبىرەك نازار اۋدارىپ، ءار ەلدىڭ ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگى مەن دوستىق قارىم - قاتىناس جاعدايىن كوبىرەك حابارلاپ، بىرگە قۇرىپ، ورتاق يگىلىكتەنۋ، تەڭ ۇتىپ، بىرگە كوركەيۋ جاعىنداعى ينفورماتسيالاردى ءار ەل حالقىنا جەتكىزىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋعا وڭ ەنەرگيا توپتاپ، ءار ەلدىڭ جۇرەكتەس، تىلەكتەس بولۋ نەگىزىن بەكەمدەۋ كەرەك.
حانىمدار، مىرزالار!
جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋ − ايبىندى ءىس، ستراتەگيالىق ويدان، اتقارۋ بارىسىنان، قوماقتى تابىسقا قول جەتكىزۋگە دەيىنگى بارىس − اسا جاپالى بارىس، ءار ەلدىڭ، ءار سالاداعىلاردىڭ اقىل - پاراساتىن شوعىرلاندىرۋىن، كوپ بولىپ اقىل قوسىپ، كوپ بولىپ كۇش شىعارۋىن قاجەت ەتەدى. بۇگىن اشىلعان زەرتتەۋ - تالقى جيىنى، اناعۇرلىم كوپ دوستاردىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن ءتۇسىنىپ جانە وعان ات سالىسىپ، وسى ءبىر ۇلاعاتتى ءىس ءۇشىن تيەسىلى ۇلەس قوسۋى جونىنەن وراي بولىپ تابىلادى. جيىنعا قاتىناسقان جۇڭگولىق، شەتەلدىك مامانداردىڭ، وقىمىستىلاردىڭ اقتارىلا اڭگىمەلەسىپ، پىكىرلەرىن بۇكپەسىز ايتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋدى اقىل - پاراساتپەن قامداپ، وسى ءبىر ايبىندى جوبانى جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قۇلشىنۋىن ءۇمىت ەتەمىن.
سوڭىندا، زەتتەۋ - تالقى جيىنىنىڭ تولىق تابىستى بولۋىن، كوپشىلىكتىڭ ۇرىمجىدەگى كۇندەرىنىڭ كوڭىلدى بولۋىن تىلەيمىن! «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
