- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
وزبەكستاندا تۇراتىن باس ەلشى: «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى» ەكى ەل حالقىنا باقىت جاراتادى
2014.09.30 08:42 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
 |
جۇڭگونىڭ وزبەكستاندا تۇراتىن باس ەلشىسى سۇن ليجيە (وڭنان بەسىنشى) مەن حالىق تورابىنىڭ «جاڭا جىبەك جولىنا ساپار» اتتى تىلشىلەر ۇيىرمەسىندەگىلەر باس ەلشىلىك كەڭسەسىندە سۋرەتكە ءتۇستى
|
حالىق تورابى، تاشكەنت 27 – قىركۇيەك. (نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى) جۇڭگونىڭ وزبەكستاندا تۇراتىن باس ەلشىسى سۇن ليجيە جۋىردا حالىق تورابىنىڭ «جاڭا جىبەك جولىنا ساپار» اتتى تىلشىلەر ۇيىرمەسىنىڭ سۇحباتىن قابىلداعاندا، جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ ءتۇرلى سالالارداعى سەلبەستىگى تاريحتاعى ەڭ جوعارى ورەدە تۇرعانىن ءبىلدىردى، جۇڭگو مەن وزبەكستان ەكى ەل «جىبەك جولىنداعى» بايىرعى وركەنيەتتى ەلدەر. قازىر جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ سەلبەستىگى قارقىندى دامىپ، مول تابىستارعا قول جەتكىزدىك. وقۋ – اعارتۋ، مادەنيەت، ەكونوميكا، ساياحات قاتارلى سالالاردا تۇرلىشە دەڭگەيدە سەلبەستىك ورىستەتىلدى. ەكى ەل بىرلەسە قۇرىلىس جۇرگىزىپ جاتقان ءىرى تەمىر جول تۋنەلى دە 2016 – جىلى اياقتايدى، بۇل قۇرىلىس سالىنىپ بولعاننان كەيىن ورتا ازيادا ەڭ ۇزىن تەمىر جول تۋنەلى بولماقشى. تومەندە سۇحباتتىڭ مازمۇنىنان ءۇزىندى:
ءتىلشى: باس ەلشى مىرزا، ءسىز جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ قازىرگى كەزەڭدەگى قارىم – قاتىناسىنا قانداي باعا بەرەسىز؟
باس ەلشى: جۇڭگو مەن وزبەكستان ەكى ەل ديپلوماتيالىق قارىم – قاتىناس ورناتقاننان بەرى، ەكى ەل قارىم – قاتىناسى بەلسەندى، اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋ بەتالىسىن ساقتاپ، قازىرگى كەزەڭدە ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم – قاتىناس دەڭگەيىنە كوتەرىلدى، ەكى ەلدىڭ ءتۇرلى سالالارداعى سەلبەستىگى تاريحتاعى ەڭ جاقسى ورەگە جەتتى. الدىڭعى ايدا كاريموۆ زۇڭتۇڭنىڭ جۇڭگوداعى ساپارى ءساتتى اياقتادى، ءتوراعا شي جينپيڭ كاريموۆ زۇڭتۇڭمەن ءىرى جانە شاعىن كولەمدە كەزدەسۋلەر وتكىزدى، لي كىچياڭ زۇڭلي دا كاريموۆپەن كەزدەستى. ەكى ەل باسشىلارى جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ قارىم – قاتىناسى، ەكى جاقتىڭ ءىرى سەلبەستىك نىساندارى، سونداي – اق، ەكى جاق تا كوڭىل ءبولىپ وتىرعان حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەر تۋرالى بۇكپەسىز اڭگىمەلەسىپ، ورتاق تانىمعا كەلدى. ەكى ەل باسشىلارى جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ سەلبەستىك بايانداماسىنا بىرلىكتە قول قويىپ، جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ ستراتەگيالىق قارىم – قاتىناسىنىڭ الداعى 5 جىل ىشىندەگى دامۋ جوسپارىنا قول قويدى. ەكى جاق ەكونوميكالىق تالقىنى تابىسپەن وتكىزدى. وزبەكستان جاقتىڭ ساناعىنا قاراعاندا، كاريموۆ زۇڭتۇڭنىڭ جۇڭگوداعى ساپارى مەزگىلىندە ەكى جاق قول قويعان سەلبەستىك كەلىسىمدەرىنىڭ جالپى قۇنى 6 ميلليارد ا ق ش دوللارىنان اسقان. كاريموۆ زۇڭتۇڭنىڭ بۇل رەتكى ساپارى جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم – قاتىناسىنىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەردى. ەكى جاق الدا ەكى ەل باسشىلارى بەيجيڭدە كەزدەسكەندە ورتاق تانىمعا كەلگەن ءتۇرلى ىستەردى بىرلىكتە اتقارىپ، ءتۇرلى سالالارداعى سەلبەستىكتىڭ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدە، كەڭ كولەمدە اتقارادى.
ءتىلشى: ءسىز مىندەتكە وتىرعاننان بەرى، جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ سەلبەستىك جاعدايى قانداي؟ وزبەكستان جاق جۇڭگوعا قانداي پوزيتسيا ۇستانۋدا؟
باس ەلشى: مەن مىندەتكە وتىرعان جارىم جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى، ەكى ەل باسشىلارىنىڭ ستراتەگيالىق جەبەۋى مەن وزدەرى باس بولىپ العا ىلگەرىلەتۋىنىڭ ارقاسىندا، جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ سەلبەستىك قارىم – قاتىناسىنىڭ دامۋ بەتالىسى ويداعىداي بولۋدا. بيىل كاريموۆ زۇڭتۇڭ جۇڭگودا مەملەكەت ىسىمەن ساپاردا بولۋدان سىرت، مامىر ايىندا شاڭحايدا اشىلعان ازياداعى ءوزارا سەنىمدىلىك شارالارى جونىندەگى 4 – كەزەكتى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناستى، ەكى جاقتىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى بارىس – كەلىسى دە وتە قويۋ. جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ ەكى جاقتىلى ساۋدا سوماسى بىلتىر 4 ميلليارد 500 ميلليون ا ق ش دوللارىنان، جۇڭگونىڭ وزبەكستانعا قوسقان قارجى سوماسى 7 ميلليارد ا ق ش دوللارىنان استى. جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىككە جاتاتىن ءىرى وبيەكتىسى ـــ جيزاق ونەركاسىپ باقشاسىنىڭ بەتالىسى ويداعىداي، جۇڭگونىڭ «كۇن نۇرى جىلۋ ەنەرگياسى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك بىرلەسپە قارجى سەرىكتىگى» تۇڭعىش رەت وزبەكستانعا رەسمي تابان تىرەدى. جيزاق ونەركاسىپ باقشاسىنىڭ بولىمشەسى سانالاتىن پىڭشىڭ ونەركاسىپ باقشاسى تەرى ونىمدەرى، اياق كيىمدەر، قولفون، كيىم – كەشەك، سۋ ترۋباسى قاتارلى زاتتاردى وندىرەتىن ۋنيۆەرسال ءوندىرىس بازاسىنا اينالىپ، جەرگىلىكتى ورىنعا قوماقتى كىرىس كىرگىزدى. جۇڭگو – وزبەكستان تابيعي گاز قۇبىرى سىندى ءىرى وبيەكتىلەر توڭىرەگىندەگى سەلبەستىك تە ءساتتى جۇرگىزىلۋدە.
جۇڭگو مەن وزبەكستان ەكى ەل دە دامۋ مەن حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ سىندى مىندەتتەردى اتقارۋدا، وزبەكستان جاق جۇڭگومەن ءوزارا تۇسىنىستىكتى تەرەڭدەتىپ، سەلبەسە وتىرىپ، ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزۋ سىندى تىلەكتە. ءبىز دە وزبەكستانمەن ۇقساس تىلەكتەمىز، ەكى ەل باسشىلارى ورتاق تانىمعا كەلگەن ءتۇرلى سەلبەستىك وبيەكتىلەرىن ويداعىداي تياناقتاندىرۋدى نەگىزگى مىندەت ەتە وتىرىپ، جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ ءتۇرلى سالالارداعى سەلبەستىگىن اناعۇرلى جوعارى ورەگە كوتەرۋگە كۇش سالامىز.
ءتىلشى: ءتوراعا شي جينپيڭ «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى» سىندى وي جەلىسىن ورتاعا قويعاننان كەيىن، ەلىمىزدەگى ولكەلەر، وتە – موتە باتىس بولەكتەگى بىرنەشە ولكە وزدەرىنىڭ ءتۇرلى ويلارىن ورتاعا قويدى، ەلىمىزدەگى ماماندار مەن وقىمىستىلاردا ءتۇرلى كەڭەستەرىن قوستى، ءسىز قاتىستى ولكەلەر مەن قالالاردىڭ جۇڭگو مەن وزبەكستان ەكى ەل سەلبەستىگىنە قاتىناسۋىنا قانداي ۇسىنىس بەرەسىز؟
باس ەلشى: جۇڭگو مەن وزبەكستاننىڭ جەرگىلىكتى ورىندارىنىڭ قارىم – قاتىناسى ۇزاقتان باستالادى، 2000 جىلدىڭ الدىندا، ەجەلگى جىبەك جولى شي – انمەن سامارحان، بۇحارا، حيۆا قاتارلى قالالار اراسىندا دوستىق پەن سەلبەستىك كوپىرىن سالدى. بۇگىنگى تاڭددا، جۇڭگو مەن وزبەكستاندا ءوزارا دوستىق قارىم – قاتىناس ورناتقان ءۇش جۇپ ولكە، وبلىس جانە قالا بار، ولار: شاڭحاي قالاسى مەن تاشكەنت قالاسى، شانشي ولكەسى مەن سامارحان وبلىسى، شي – ان قالاسى مەن سامارحان قالاسى. ولار ەكونوميكا، مادەنيەت، ساياحات قاتارلى جاقتاردا تىعىز قارىم – قاتىناس ورناتىپ، ءوزارا سەلبەستىكتى بەلسەندى تۇردە ورىستەتىپ، ويداعىداي ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى.
جۋىردان بەرى، ەلىمىزدەگى قاتىستى ولكەلەر «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن» قۇرۋ سىندى ۇندەۋگە ءۇن قوسۋ ءۇشىن، وزدەرىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايلارىنا قاراي وتىرىپ، ءتۇرلى قيمىلداردى ۇيىمداستىردى، مىسالى: شنجياڭ ۇيىمداستىرعان «اشىق سەلبەستىك، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن بىرلىكتە قۇرۋ» تاقىرىبىنداعى 4 – كەزەكتى ازيا – ەۆروپا تالقى مىنبەرى، شي – ان قالاسى ۇيىمداستىرعان «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى قالالاردىڭ دوڭگەلەك ۇستەل ءماجىلىسى»، ءۇرىمجى قالاسى ۇيىمداستىرعان «جىبە جولى بويىنداعى قالالاردىڭ قالا باستىقتارى تالقى مىنبەرى جانە جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى قالالاردىڭ سەلبەستىكتى دامىتۋ جونىندەگى 2014 – جىلعى تالقى مىنبەرى» قاتارلى قيمىلدار. بۇل قيمىلدار وزبەكستان قاتارلى ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ قولداۋىنا يە بولدى. قاتىستى ولكەلەر مەن قالالاردىڭ ورتالىقتىڭ ءبىرتۇتاس ورنالاستىرۋى مەن جەتەكشىلىك ەتۋىندە، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكتەرىن ساۋلەلەندىرىپ، «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن» قۇرۋعا بەلسەندى اتسالىسىپ، بۇل ۇلى ۇندەۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي جۇزەگە اسىرۋعا كەرپىش بولىپ قالانۋىن ءۇمىت ەتەمىز.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
