بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولايىق

— ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە

«حالىق گازەتىنىڭ» شولۋشىسى

2022.12.19 15:21     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ماجىلىسىندە «كەلەر جىلى ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولۋ كەرەك» دەپ دارىپتەلدى. ورنىقتىلىقتىڭ نەگىزگى اۋەنى اناعۇرلىم ايقىندالدى، ىلگەرىلەۋ تالابى اناعۇرلىم بەلسەندى بولدى، جەتكىزىلگەن ينفورماتسيا توتەنشە مول بولدى.

  ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولۋ __ شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەل ءىشى ـ سىرتى جاعدايىنا ىشكەرىلەي تالداۋ جاساپ جاساعان كەلەلى ورنالاستىرۋى، وندا ماسەلەنى باعدار ەتۋدى، نىسانانى باعدار ەتۋ ايقىن ايگىلەندى. قازىر ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋ نەگىزى ءالى دە بەكەم ەمەس، سۇرانىستىڭ تارايۋى، قامداۋدىڭ سوققىسى، مەجەنىڭ السىرەۋى سىندى ءۇش قابات قىسىم ءالى دە ءبىرشاما زور، سىرتقى ورتا اۋمالى - توكپەلى بولىپ، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا جەتكىزگەن ىقپالى تەرەڭدەدى. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن ساپالىلاندىرۋ ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋىنە كورنەكتى بەلسەندى ىقپال جاسايدى، ءبىراق ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدا ءالى دە قىرۋار قىزمەت ىستەۋگە تۋرا كەلەدى. جاعداي نەعۇرلىم كۇردەلى بولعان سايىن، شەشۋشى ساتتەردە ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە سولعۇرلىم تاباندى بولۋ كەرەك، بۇل − پارتيامىزدىڭ ەكونوميكانى مەڭگەرۋ قىزمەتىنىڭ تابىستى امالياتى قايتا - قايتا دالەلدەگەن ماڭىزدى تاجىريبە.

  ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولۋدا ارتۋدى ورنىقتىرۋ، جۇمىستانۋدى ورنىقتىرۋ، زات باعاسىن ورنىقتىرۋ قىزمەتىن كورنەكتى تۇردە ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. ءبىز سياقتى ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعا جونىنەن العاندا، ەكونوميكانىڭ ورنىقتى اينالىمىن ساقتاۋ توتەنشە ماڭىزدى. ۇيلەسىمدى ەكونوميكالىق ارتۋدى ساقتاپ، جۇمىستاندىرۋ مەن حالىق تۇرمىسىن تولىق قامتاماسىز ەتكەندە عانا، حاۋىپ ـ قاتەر مەن سىن ـ سايىستى بايىپتىلىقپەن شەشىپ، ورتاشا كىرىس تۇزاعىنان اتتاپ ءوتىپ، حالىقارالىق باسەكەدە ابزالدىققا قول جەتكىزۋگە بولادى. ەلىمىز ەكونوميكاسى ۇيلەسىمدى ارتۋ شارت - جاعدايىن ازىرلەگەن، قۇلشىنۋ ارقىلى ساپا مەن ونىمدىلىكتى جوعارىلاتۋ نەگىزىندە ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ جالپى تۇلعالىق جاقتان جاقسارۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكانىڭ ارتۋىن كومەسكى ارتۋ ورەسىنە جەتكىزۋگە بولادى. جۇمىستاندىرۋ − حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى، كەلەر جىلى ەلىمىزدە جۇمىستاندىرۋدىڭ جالپى مولشەرى قىسىمى مەن قۇرىلىمدىق قايشىلىق قاتار ءومىر سۇرەدى، جۇمىستاندىرۋدى الدىمەن ويلاستىرۋ ساياساتىن ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرۋ كەرەك. ەلىمىز قوعامىنىڭ جالپى ۇسىنىلىمى جەتكىلىكتى، استىق، ەنەرگيا قامتاماسىزدىعى پارمەندى، زات باعاسىنىڭ ورنىقتى بولۋىنىڭ نەگىزى بار، ول ماكرولىق ساياساتقا بوگەت جاسامايدى، الايدا قۇرىلىمدىق زات باعاسىنىڭ ءوسۋىنىڭ ءىشىنارا قيىنشىلىعى بار بۇقاراعا جاسايتىن ىقپالىن دەر كەزىندە ءونىمدى تۇردە باسەڭدەتۋ كەرەك.

  ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولۋدا رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدى جاپپاي تەرەڭدەتۋ، دامۋ سەنىمىن بارىنشا سەرپىلتۋ جاعىندا بەلسەنە ىسكەرلىك كورسەتۋ كەرەك. قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى تەرەڭدەتۋدى ەكونوميكالىق قىزمەتتىڭ تۇتاس بارىسىنا سىڭىرۋدە تاباندى بولىپ، فاكتورلاردىڭ جايعاسۋىن ساپالىلاندىرۋ، قۇرىلىمدى رەتتەۋدى ىلگەرىلەتۋ جاعىندا اناعۇرلىم ارشىندى قادام تاستاۋ كەرەك. وزەكتى باسەكەلىك قۋاتتى جوعارىلاتۋ مەن وزەكتى فۋنكتسيانى كۇشەيتۋدى ءتۇيىن ەتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدىڭ جاڭا كەزەكتى جوسپارىن جاساۋ كەرەك. قازىنا ـ سالىق، فينانس ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، فينانس پەن جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ قارىز حاۋىپ ـ قاتەرىن جويۋدى جەبەۋ كەرەك. ءتۇرلى كاسىپورىنداردىڭ ومىرشەڭدىگىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، كاسىپورىنداردىڭ، اسىرەسە، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ سەنىمىن ارتتىرىپ، قوعامداعى ءبىزدىڭ «ەكىدەن تيتتەي دە اۋىتقىماۋدا» تاباندى بولعان ـ بولماعانىمىز جونىندەگى قاتە سوزدەرگە، ءسوز جوق، ايقىن پوزيتسيا ءبىلدىرۋ، تيتتەي دە ءدۇدامال بولماۋ كەرەك. سەنىمدى مال - مۇلىك ۇقىعىن قورعاۋ ءتۇزىمى − مەجەنى ورنىقتىرۋدىڭ ىرگە تاسى، مال - مۇلىك ۇقىعى مەن ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن زاڭ بويىنشا قورعاپ، توقتام رۋحىنا بويسۇنۋ كەرەك. ءتۇزىم جانە زاڭ جاعىنان مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندارعا، حالىقتىق كاسىپورىندارعا تەڭ مامىلە جاساۋ تالابىن تياناقتاندىرىپ، شەتەل قارجىسىنىڭ بازارعا كىرۋىنە رۇقسات ەتۋ كولەمىن كەڭەيتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار باتىلدىقپەن ىستەيتىن، حالىقتىق كاسىپورىندار باتىلدىقپەن قامال الاتىن، شەتەل كاسىپورىندارى باتىلدىقپەن قارجى قوساتىن جاندى دا جالىندى جاعداي قالىپتاستىرۋ كەرەك.

  ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولۋدا كەلەر جىلعى ەكونوميكالىق قىزمەتتىڭ ساياساتتىق بەتالىسىن ويداعىداي يگەرۋ كەرەك. ماكرولىق ساياساتتى تىزگىندەۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ءتۇرلى ساياساتتاردى سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ساپالى دامۋدى بىرگە جەبەيتىن بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرۋ كەرەك. بەلسەندى قازىنا ساياساتىنىڭ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋعا كۇش سالۋ كەرەك. قىزىل سيفر، ارناۋلى قارىز، ءوسىم بەرۋ سياقتى قۇرالداردى ساپالىلاندىرىپ، قازىنالىق ساياساتتىڭ كەڭەيۋ تەبىنىن لايىقتى ارتتىرىپ، قازىنالىق شىعىستى ساپالىلاندىرۋعا تاعى دا كۇش سالىپ، ەكونوميكانىڭ ساپالى دامۋىن ءونىمدى قولداۋ كەرەك. ورنىقتى اقشا ساياساتى دالمە ـ ءدال، پارمەندى بولۋ كەرەك. جىلجىمالىلىقتىڭ ۇيلەسىمدى، جەتكىلىكتى بولۋىن ساقتاپ، فينانس قۇرىلىمدارىن شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ، جاسىل دامۋ سياقتى سالالاردى قولداۋ سەرپىنىن ارتتىرۋعا جەتەكتەپ، فينانس ناقتى ەكونوميكانىڭ دامۋىنا جەتكىلىكتى، وزىندىك قۇنى تومەن قارجىلىق قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. كاسىپ سالاسى ساياساتىندا دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى قاتار جۇرگىزۋ كەرەك. دامۋ − حاۋىپسىزدىكتىڭ نەگىزى، حاۋىپسىزدىك − دامۋدىڭ العى شارتى، كاسىپ سالاسى ساياساتى − دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدىڭ ماڭىزدى ۇشتاسۋ ءتۇيىنى. ءداستۇرلى كاسىپ سالاسىن جاڭالاۋدى، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جانە ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرۋدى، زورايتۋدى مىقتى يگەرىپ، كاسىپ تىزبەگىندەگى ءالسىز بۋىنداردى كۇش سالا تولىقتاۋ كەرەك. عىلىم - تەحنيكا ساياساتىندا نازاردى ءوز كۇشىنە سۇيەنۋگە، ءوزىن الۋەتتەندىرۋگە شوعىرلاندىرۋ كەرەك. مەملەكەتتى عىلىم - تەحنيكامەن، وقۋ - اعارتۋمەن گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن، مەملەكەتتى دارىندىلارمەن قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن، دامۋعا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ ستراتەگياسىن دۇرىس يگەرىپ، ءبىر تۇلعادا تياناقتاندىرىپ، وقۋ - اعارتۋدىڭ، عىلىم - تەحنيكانىڭ، دارىندىلاردىڭ نەگىزدىك، ستراتەگيالىق تىرەگىن كۇشەيتۋ كەرەك. قوعامدىق ساياساتتا حالىق تۇرمىسىنىڭ تومەنگى شەگىن مىقتى يگەرۋ كەرەك. كەلەر جىلى جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردىڭ كولەمى مەجەمەن 11 ميلليون 500 مىڭنان اسىپ، تاعى دا تىڭ ورەگە جەتەدى، جۇمىستاندىرۋ قۋاتى كۇشتى كاسىپتەر مەن كاسىپورىنداردى قولداپ، دامىتىپ، جاستاردى، اسىرەسە، جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردى جۇمىستاندىرۋ قىزمەتىن جەبەۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويۋ كەرەك. ساپالى ەمدەۋ بايلىعىنىڭ كولەمىن كەڭەيتىپ، تومەنگە ءتۇسۋىن جانە وڭىرلەردىڭ بىركەلكى ورنالاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق پەن دامۋى كەنجە وڭىرلەردىڭ ەمدەۋ بايلىعىن ارتتىرۋ كەرەك. حالىق سانىنىڭ قارتتانۋى مەن پەرزەنت ءسۇيۋدىڭ ازايۋىنا بەلسەنە توتەپ بەرىپ، تۋىتتى قولداۋ ساياساتى جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، زەينەتكەرلىك ىستەرى مەن زەينەتكەرلىك كاسىبىن دامىتىپ، قوعامدىق كۇشتەردىڭ كوپ نەگىزدى قامداۋدى ارتتىرۋىنا قولداۋ كورسەتۋ جانە جەتەكتەۋ كەرەك.

  ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولۋدا، ءسوز جوق، جۇيەلىك حاۋىپ - قاتەر تۋىلماۋدىڭ تومەنگى شەگىن بەرىك ساقتاۋ كەرەك. حاۋىپ - قاتەر شوعىرلى تۇردە كۇرت تۋىلسا، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ توقىرايدى، ءتىپتى كەرى كەتەدى، ورنىقتىلىقتان اۋىز اشۋعا بولمايدى. قورا - جاي كاسىبىنىڭ تىزبەگى ۇزىن، ەكونوميكانىڭ ارتۋىنا، قازىنا جاعدايىنا، حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋعا جۇيەلىك ىقپال جاسايدى، قورا - جاي بازارىنىڭ ورنىقتى دامۋىنا كەپىلدىك ەتىپ، سالىنىپ جاتقان تۇرعىندار عيماراتىن پايدالانۋعا تاپسىرىپ بەرۋ، حالىق تۇرمىسى، ورنىقتىلىققا كەپىلدىك ەتۋ قىزمەتتەرىن تىڭعىلىقتى ىستەپ، ساپالى تۇرعىن ءۇي كاسىپورىندارىنىڭ حاۋىپ - قاتەرىنەن ءونىمدى ساقتانىپ جانە ونى شەشىپ، مال - مۇلىك قارىزى جاعدايىن جاقسارتۋ كەرەك. ءۇي ساۋدالاۋعا ەمەس، وتىرۋعا ارنالعان دەگەن ۇستانىمدا تاباندى بولىپ، قورا - جاي كاسىبىنىڭ جاڭا دامۋ ۇلگىسىنە ورنىقتى ءوتۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك، بۇل − قورا - جاي كوپىرشىگىنىڭ پەريودتىق اينالىمىنان قۇتىلۋدىڭ ءتۇبىرلى شاراسى. فينانس حاۋىپ - قاتەرىنەن ساقتانىپ جانە ونى جويىپ، ءار جاقتىڭ جاۋاپكەرلىگىن نىعايتىپ، وڭىرلىك، جۇيەلىك فينانس حاۋىپ - قاتەرىنىڭ قالىپتاسۋىنان ساقتانۋ كەرەك.

  سۋ تاسىسا وزەن ارناسى كەڭيدى، جەل وڭىنان تۇرسا جەلكەن كوتەرىلەدى. جاڭا جورىقتا شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ورنىقتىلىقتى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدە تاباندى بولىپ، حاۋىپ - قاتەرلەر مەن سىن - سايىسقا بايىپتىلىقپەن توتەپ بەرسەك، ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ الىپ كەمەسى، ءسوز جوق، تولقىن جارا العا ىلگەرىلەي بەرەدى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار