بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

قاشقار بايىرعى قالاسىندا ”ديلي مەن دييانىڭ“ جۇڭگو − افريكا ماحاببات حيكاياسىن تىڭدادىق

انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى گو ليڭ، فان چيۇڭيان

2023.09.08 14:27     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  مامىراجاي كۇزدىڭ ءبىرىنشى ستاكان كوفەسىن ىشۋگە ”ديلي مەن دييانىڭ“ كوفەحاناسىنا بارۋ كەرەك. 8 - ايدىڭ 24 - كۇنى گۋاڭجوۋدان كەلگەن بىرنەشە ساياحاتشى ينتەرنەتتەگى جۇڭگو − افريكا ماحاببات حيكاياسىنا بولا، قاشقار بايىرعى قالاسىنان ينتەرنەتتە تانىمالى كوفەحانا ”ديلي مەن دييانى“ سابىلا ىزدەدى.

  ءتىلشى ساياحاتشىلارعا ىلەسىپ وسى كوفەحاناعا كەلدى. اعاشتان جاسالعان ەسىككە ەرلى - زايىپتى ەكەۋىنىڭ اتى ويىلعان، كوك ءتۇستى كىشكەنە ەسىككە ءبىر توي سۋرەتى ىلىنگەن، سۋرەتتەگى قىز بالا حايدييا افريكانىڭ شىعىس بولىگىندەگى تانزانيانىڭ زانزيبار ارالىنان كەلگەن، جىگىت ءدىلشات تۇرسۇن جەرگىلىكتى قاشقارلىق ەدى.

  بايىرعى جىبەك جولىنداعى ماڭىزدى قالاشىق قاشقاردىڭ سان مىڭ جىلدىق وزگەرىستەرى وسى ارانىڭ قۇرىلىسىنىڭ، كيىم - كەشەكتەرىنىڭ جانە ءان - بيلەرىنىڭ باي مادەنيەت فاكتورلارىن قامتۋىنا مۇمكىندىك جاساعان، الۋان ءتۇرلى تۇسپەن جۇرت نازارىنا ىلىنگەن.

  ”ول قاشقاردى ۇناتادى، بۇل ارانىڭ الۋان رەڭىن ۇناتادى، ول: كوشەلەردىڭ بارلىق جەرى الۋان ءتۇرلى، قىلاياعى جەمىس - جيدەك، كەپتىرىلگەن جەمىس - جيدەك تە الۋان ءتۇستى دەيدى“، - دەدى ءدىلشات كۇلىپ.

  ولاردىڭ كوفەحاناسى دا حايدييانىڭ اۋەسى بويىنشا الۋان تۇسپەن بەزەندىرىلگەن، حايدييا كوفە بۇرشاعىن تالقانداۋدا، ءدىلشات قاسىندا 8 ايلىق بالاسىن قۇشاقتاپ ءۇنسىز قاراپ تۇر...

  قولدارىنداعى جۇمىستارىن ىستەپ بولعان سوڭ ەرلى - زايىپتى ەكەۋى وتىرىپ وزدەرىنىڭ تانىسقان، ماحابباتتاسقان حيكايالارىن ايتىپ بەردى، قۇشاعىنداعى بالاسى قۇشتارلانا سامساسىن جەپ وتىر. ”ءتىسى تولىق شىقپاعان بولسا دا، سامسا جەگەندى جاقسى كورەدى، كورسە بولدى اۋزىنا سالادى، ۇزاق ۋاقىت قولىنان تاستامايدى“، - دەدى حايدييا كۇلىپ، - مەن دە بالام سياقتى شينجياڭنىڭ ءدامدى تاعامدارىن وتە جاقسى كورەمىن.

  ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ باستاماسىنىڭ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەۋىنە ىلەسە، حالىقارالىق بارىس - كەلىس كوبەيىپ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ بويىنداعى مەملەكەتتەر مەن وڭىرلەردەن كوپتەگەن وقۋشىلار جۇڭگوعا كەلىپ ۇيرەنۋدە، حايدييا دا سولاردىڭ ءبىرى.

  10 جىلدىڭ الدىندا فۋجوۋ داشۋەسىندە وقيتىن ءدىلشات فۋجيان مەديتسينا داشۋەسىنە كەلىپ وقىپ جاتقان حايدييامەن تانىسادى، ەكەۋىنىڭ مەكتەبىنىڭ اراسىن ءبىر جول عانا ءبولىپ جاتادى، مەكتەپتىڭ ماڭىنداعى ءبىر اسحانا شينجياڭدىق اسپاز ۇسىنىس ەتكەن، ول جەردە شينجياڭنىڭ كوپتەگەن ءدامدى تاعامدارىن جەۋگە بولادى، ءار جولى اپتا سوڭىندا ولار سوندا بارىپ تاماقتانادى، بىرتە - بىرتە ءبىر - ءبىرىن ۇناتىپ قالادى.

  ”ول كەلبەتتى، اعىلشىن تىلىندە جاقسى سويلەيدى، باسكەتبولدى دا جاقسى وينايدى، وقىپ جۇرگەندە ۇنەمى بارىپ ونىڭ باسكەتبول ويناعانىن كورەتىنمىن“. حايدييا كۇيەۋىمەن العاش تانىسقان كەزىن تىلگە العاندا، ءالى دە قىمسىنا سويلەيدى.

  2017 - جىلى ءدىلشات وقۋ تاۋىسقاندا، حايدييانىڭ تاعى ءبىر جىلدىق وقۋى بار ەدى. ءدىلشات قاشقارعا قايتىپ كەلىپ، ەكەۋىنىڭ ارالاسقاندىعىن وتباسىنداعىلارعا ايتادى، اتا - اناسى تاڭ قالعانىمەن، ءبىراق قارسى بولمادى. ول فۋجيانعا بارىپ حايدييامەن بىرگە وقىماقشى بولعاندا، اكەسى 20 داعار ءبيدايىن ساتىپ اقشاسىن وعان بەرەدى. ”وتباسىمداعىلار ءىس جۇزىندىك ارەكەتتەرىمەن بىزگە قولداۋ كورسەتەتىندىكتەرىن ءبىلدىردى“، - دەدى ءدىلشات.

  حايدييا وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن، ەلىنە قايتىپ ءبىر جىل پراكتيكا جاساعاننان كەيىن عانا ءوز ەلىنىڭ شيپاگەرلىك كۋالىگىن الا الادى ەكەن. وسى مەزگىلدە شارت - جاعدايى جاقسى اۋلەتتەر ونىڭ ۇيىنە بارىپ قۇدالىق سويلەسسە دە، حايدييا بىرەۋىنە دە قوسىلماپتى. 2019 - جىلى 10 - ايدا ول شيپاگەرلىك كۋالىگى قولىنا تيىسىمەن وتباسىنداعىلارمەن اقىلداسىپ، جۇڭگوعا كەلىپ دىلشاتپەن ۇيلەنەدى، وسى ءۇشىن جانە اۋلەت جيىنىن اشادى. ”اۋلەتىمىزدە وتە ۇزاققا ۇزاتىلعان ەشكىم بولماعاندىقتان، ۇلكەندەر وتە بايسالدىلىق تانىتتى“، - دەدى حايدييا.

  ەڭ سوڭىندا كوپشىلىك حايدييانىڭ شەشىمىنە قۇرمەت ەتەدى، مۇنداعى ەڭ ماڭىزدى سەبەپ وتباسىنداعىلاردىڭ جۇڭگوعا دەگەن ىقىلاستى دا ەرەكشە سۇيىسپەنشىلىگى ەدى.

  حايدييا بىلاي دەدى: ولاردىڭ ارالىنداعى ەڭ ۇلكەن دەنە تاربيە الاڭى − ”ماۋ جۋشي دەنە تاربيە الاڭى“، جەرگىلىكتى ورىنعا ابدەن تانىس ”تاسىمال كۇرە تامىرى“ بولعان تانزانيا − زامبيا تەمىر جولىن جۇڭگو كومەكتەسىپ سالعان، سونداي - اق تانزانيا مۆانزا ۋيشيڭ قالاسىن سۋمەن قامداۋ نىسانى − جۇڭگو مەن افريكانىڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسىنداعى ماڭىزدى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى...

  ”تانزانيا − زامبيا تەمىر جولى مەملەكەتىمىزدە ’ەركىندىك جولى‘، ’دوستىق جولى‘ دەپ اتالعان، ۇلكەندەردىڭ ايتۋىنشا، سول كەزدە جۇڭگو توتەنشە قيىن جاعدايدا وسى تەمىر جولدى كومەكتەسىپ سالىپ بەرىپتى“. حايدييا بىلاي دەدى: بۇل جۇڭگو − تانزانيا دوستىعىنىڭ سيمۆولى، سول كەزدە قۇربان بولعان قۇرىلىسشىلاردى ەسكە الۋ ءۇشىن تاعى ەسكەرتكىش ورناتىلعان.

  ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسى العا قويىلعاننان كەيىن، جۇڭگو مەن تانزانيانىڭ ەكونوميكالىق سەلبەستىگى ونان ارى قويۋلاپ، جۇڭگو جەرگىلىكتى ورىندا كوپتەگەن نەگىزدىك قۇرىلىس نىساندارىن مىندەتىنە الدى، تانزانياعا بارىپ قىزمەت ىستەيتىن جۇڭگولىقتار بىرتىندەپ كوبەيدى، سونىمەن بىرگە جۇڭگوعا كەلىپ قىزمەت ىستەيتىن، كەلىپ وقۋ وقيتىن، تۇرمىس كەشىرەتىن تانزانيالىقتار دا بارعان سايىن كوبەيدى.

  2020 - جىلى ىندەت سەبەبىنەن ەكى جاقتاعى اۋلەتتە ينتەرنەت جەلىسىندەگى ۇيلەنۋ سالتى وتكىزىلدى. فۋجوۋدا 2 جىلدان استام ۋاقىت قىزمەت ىستەگەن حايدييانىڭ اياعى اۋىر بولعانىنا 6 اي بولعان كەزدە، ولار بىرگە قىزمەتتەن شەگىنىپ قاشقار قالاسىنا قايتىپ كەلەدى.

  بالاسى تۋىلعاننان كەيىن، ولار قاشقاردا قالىپ شارۋاشىلىق قۇرۋ بەكىمىنە كەلەدى. ”سونشاما كوپ ادام قاشقارعا كەلىپ شارۋاشىلىق قۇرادى، ساياحاتتايدى، ساۋدا ورايىن ىزدەيدى، اعىن مولشەرىن ىزدەيدى، شابىت ىزدەيدى، ءبىز نە ءۇشىن كەتەمىز“؟ دەگەن ويمەن بيىل 3 - ايدا ءدىلشات قاشقار كونە قالاسىنىڭ ورتاسىنا جاقىن جەردەن وسى كوفەحانانى اشادى.

  كوفەحانانىڭ اشىلۋىنا ىلەسە، ولاردىڭ حيكايالارى دا ينتەرنەتتە تارالىپ، كەيبىرەۋلەردىڭ دۇكەنگە بارۋى ناعىز افريكا كوفەسىن ءىشۋ ءۇشىن بولسا؛ كەيبىرەۋلەردىڭ دۇكەنگە بارۋى وسى جۇڭگو مەن افريكانىڭ ماحاببات حيكاياسىنداعى باس كەيىپكەرلەردى كورۋ ءۇشىن بولدى...

  ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىنىڭ شىعىس جەلىمەن كوپتەگەن ادامدار ارماندارىن جۇزەگە اسىردى، ءدىلشات پەن جۇبايى يگىلىگىن كورۋشى رەتىندە، ورايدى مىقتى يگەرۋ كەرەكتىگىن سەزىنىپ، كىشكەنتاي جانۇياسىنىڭ ارمانىن رەالدىققا اينالدىردى.

  قازىر كوفەحانانىڭ قوناقتارى بارعان سايىن مولايدى، ءدىلشات كوفەحانانى جاقسى جۇرگىزۋ نەگىزىندە، ەلەكتروندى ساۋدا بويىنشا وكىلەتتى ساتىپ الۋ كاسىبىن ورىستەتىپ، اناعۇرلىم كوپ افريكا كوفە بۇرشاعىن قاشقاردا ساتىپ، قاشقاردىڭ ەرەكشە ونىمدەرىن افريكا سياقتى جەرلەرگە جەتكىزىپ ساتۋدى زەرتتەي باستادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى