بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى

باتىس سولتۇستىك شەكاراداعى كوركەم قالا

2014.12.01 13:57    


  «التاي گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى لۇي ۋىنتيڭ حابارلايدى.

  كونە قالا رايونىنداعى تىڭ وزگەرىس

  «شەشە، كۇن بويى قاربالاس بولدىق، كەشكى استان كەيىن سەيىلدەپ شىعىپ كەلسەك قايتەدى؟» «جوق، شيقپايمىن، كۇن شىتقىلداۋ كورىنەدى. ونىڭ ۇستىنە، سىرتقا شىعىپ سەيىلدەگەندە كوشە شىراقتارىنان باسقا نەنى تاماشالايسىڭ؟»، « ءجۇرىڭىزشى، كورسەڭىز بىلەسىز! قازىر تاۋ قالاسىنىڭ كەشكى كورىنىسى وتە تاماشا». مىنە، بۇل 21 ـ قاراشا التاي قالاسى كۇمىس بۇلاق شاعىن رايونىنىڭ تۇرعىنى حۋ فاڭ مەن شەشەسى ەكەۋىنىڭ ءسوزى.

  حۋ فاڭ التاي قالاسىنداعى ءمالىم ءبىر ءىسورىندا جۇمىس ىستەيدى. ءبىر ايدىڭ الدىندا، حۋ فاڭنىڭ شەشەسى اراسان اۋدانىنان التاي قالاسىنا جيەنىنە قارايلاسۋعا كەلگەن ەدى. العاش كەلگەندە ورتاعا قانىق بولماعاندىقتان، بالا باعۋدان باسقا ۋاقىتتا ۇيدەن شىقپايدى. شەشەسىنىڭ كۇندىز بالا باعىپ شارشاپ جۇرگەنىن كورگەن حۋ فاڭ ول كىسىنى ەرتىپ شىعىپ سەيىلدەتىپ، كوڭىل كۇيىن كوتەرگىسى كەلەتىن. سول كۇنى شەشەسى قىزىنىڭ سەرىك بولۋىندا جول بويى التايدىڭ كەشكى كورىنىسىن «تاماشا ەكەن! كوركەم ەكەن» ـ دەپ القاۋمەن بولدى.

  شەشەسىنىڭ تاماشا دەپ وتىرعانى __ التاي قالاسىنىڭ كونە قالا رايونىن ەنەرگيا ۇنەمدەپ، جىلۋ ساقتايتىن ەتىپ وزگەرتۋ جانە كوشەلەردى كورىكتەندىرۋ، جارىقتاندىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋدىڭ جەمىسى ەدى. ۇعىسۋعا قاراعاندا، بيىل التاي قالاسى «قالانىڭ قونىستانۋ ورتاسىن اناعۇرلىم جاقسارتۋ، قالانىڭ تۇرمىستىق دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ، ساياحات قالاسىنىڭ وبرازى مەن قالانىڭ بەت ـ بەينەسىن ايگىلەۋ، كوشە كوركىنىڭ ۋنيۆەرسال دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ» پرينسيپىن نەگىزگە الىپ، كونە قالا رايونىنىڭ ەنەرگيانى ۇنەمدەپ، جىلۋ ساقتايتىن ەتىپ وزگەرتۋ جانە كوشەنى كورىكتەندىرۋ، جارىقتاندىرۋ ينجەنەرياسىن ارناۋلى اتقاردى. قازىرگە دەيىن التاي قالاسىنىڭ ازات جولى بويىنداعى 38 كورپۋستى وزگەرتىپ سالۋ جۇمىسى نەگىزىنەن ىستەلىپ بولىپ، كوشە بويىنداعى قۇرىلىستار تىڭ بەينەگە ەندى.

  2015 ـ جىلى التاي قالاسى ەنەرگيانى ۇنەمدەپ، جىلۋ ساقتايتىن ەتىپ وزگەرتۋ جانە كوشەنى كورىكتەندىرۋ، جارىقتاندىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ اتقارىلۋ تەبىنىن كۇشەيتىپ، 150 مىڭ دا 200 مىڭ شارشى مەتر ارالىقتاعى قۇرىلىستاردى وزگەرتۋدى جوسپارعا الۋمەن بىرگە، گۋاڭشيا بەيقۇت ءۇي شاعىن رايونى جانە مادەنيەت جولى قالالىق ۇكىمەت شاعىن رايونىنىڭ جىلۋمەن قامداۋىن وزگەرتىپ سالۋ ينجەنەرياسىن ورىندايدى.

  وڭتۇستىك، سولتۇستىك رايون قۇرىلىسى دابىرالى جۇرىلۋدە

  بۇگىنگى كۇنى التاي قالاسى تۇرعىندارىنىڭ تىلگە ەڭ كوپ تيەك ەتەتىنى قالانىڭ كەشكى كورىنىسىنەن تىس، وڭتۇستىك، سولتۇستىك رايون قۇرىلىس احۋالى بولدى.

  سوڭعى جىلداردان بەرى، التاي قالاسىن «شينجياڭداعى سارا ورتا» ەتىپ جاراتۋ جانە «التاي قالاسى سىندى تاريحي، مادەني قالانى ويداعىداي قورعاۋ، دامىتۋداي» دامۋ ورنىن توڭىرەكتەپ، قالا جان سانىنىڭ ارتۋى مەن ەكونوميكانىڭ دامۋ قاجەتىمەن بىرلەستىرىپ، «وڭتۇستىككە كەڭەيتۋ، سولتۇستىكتى ساپالاندىرۋ، ورتا بولەكتى وزگەرتۋدى قالانى دامىتۋدىڭ» نەگىزگى وي جەلىسى ەتىپ تۇراقتاندىردى. مىنە، بۇل التاي قالاسىنىڭ وڭتۇستىك، سولتۇستىك رايون نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارى پەردەسىنىڭ اشىلعاندىعىنان دەرەك بەرەدى.

  قاتار ـ قاتار ءزاۋلىم عيماراتتار اسپانمەن بوي تالاسىپ، قۇبىر جولدارى ايقاسىپ، ءىرى تۇرپاتتى ماشينالار قايشالىسادى... قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتىندى تۇرعىن ءۇي جانە شاعىن رايوندى تۇلعالاندىرۋ قۇرىلىسى جاعىندا، سولتۇستىك رايون كادرلارى مەن جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قارجى توپتاپ سالعان 70 كورپۋس (باسپالداقتى)ءۇيى سالىنىپ بولىپ، تەكسەرىپ ـ وتكىزىلىپ الىندى؛ شاعىن رايوننىڭ تۇلعالاندىرۋ قۇرىلىسىندا قۇبىر جاتقىزىلاتىن 5692 مەتر جەر قازىپ، 7564 مەترلىك قۇبىر ماتەريالى ورناتىلىپ، 5692 مەتر قۇبىر كومىلىپ، 3442 مەتر جول تاعانىن تەگىستەپ، 7024 مەتر داۋال تۇرعىزدى؛ شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادرلار عيماراتى سالىنىپ بولىپ، تەكسەرىپ ـ وتكىزىپ الىنسا، ارزان باعادا مايعا بەرىلەتىن (7 كورپۋس) تۇرعىن ءۇيدىڭ جىلۋ ەسەپتەۋ ساعاتى ورناتىلىپ، اپاتتان قۇتقارۋعا سالىنعان (2 كورپۋس) عيماراتتىڭ اۋلاسى جوندەلۋدە. وڭتۇستىك رايون كادرلار، جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەردىڭ قارجى قوسىپ سالدىرعان 2 ـ كەزەكتى 34 كورپۋستى (باسپالداقتى) جانە 25 كورپۋستى(ليفتتى) عيماراتى سالىنىپ بولىپ تەكسەرىپ ـ وتكىزىلىپ الىنىپ، قالعان ەسەبىن جاساۋدى كۇتۋدە؛ شاعىن رايوندى تۇلعالاندىرۋ قۇرىلىسىندا قۇبىر جاتقىزىلاتىن 11 مىڭ 267 مەتر جەر قازىلىپ، 23 مىڭ 581 مەتر قۇبىر ماتەريالى ورناتىلىپ، 11 مىڭ 217 مەترلىك قۇبىر كومىلىپ، داۋالدان 4794 مەتر سالىندى؛ الەۋمەتتىك مايعا بەرىلەتىن ۇيدەن (7 كورپۋس) سالىنىپ بولىپ، سىرتى اقتالۋدا؛ التاي قالاسىنداعى كادرلاردىڭ قارجى توپتاپ سالدىرعان 1 ـ مەرزىمدىك 36 كۋرپىس (باسپالداقتى) جانە 2 ـ كەزەكتى 24 كورپۋس (باسپالداقتى) عيماراتى الدىن الا تەكسەرىپ ـ وتكىزىلىپ الىندى. نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى جاعىندا سولتۇستىك رايون جوباسى گاز قۇيۋ پۋنكتى قۇرىلىسى نىسانىن اتقارۋدى جوسپارعا الدى، وڭتۇستىك رايون توڭىرەگىندەگى جول، سۋمەن قامداۋ قاتارلى 14 ءتۇرلى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن اتقارۋ جوسپارعا الىندى. ايماق، قالانىڭ الەۋمەتتىك قۇرىلىستارعا پايدالانىلاتىنءۇي قۇرىلىستارىندا وڭتۇستىك رايون ايماق، قالانىڭ كاسىپكە پايدالانىلاتىن ءۇي نىسانىنان 38 ىن اتقاردى. مۇندا، وڭتۇستىك رايوننىڭ 110 كيلوۆولتتىق كەرنەۋ وزگەرتۋ پۋنكتى جانە ايماقتىق جەر سىلكىنىسىن باقىلاۋ مەكەمەسى قۇرىلىسى نىسانى جۇمىسىن اقىرلاستىردى.

  ۇعىسۋعا قاراعاندا، التاي قالاسىنىڭ وڭتۇستىك رايونىنداعى ءارقايسى ينجەنەريا جۇمىسىن اقىرلاستىرعاننان كەيىن، اكىمشىلىك جۇمىس ىستەۋ، ساۋدا زات اينالىمى، وقۋ ـ اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، تۇرعىنداردىڭ تۇرار جايى قاتارلىلار ءبىر تۇلعالانعان ءتۇرلى دامۋ فاكتورلارى قامتىلعان قالانىڭ جاڭا ورتالىعىنا اينالىپ، توڭىرەكتەگى اۋىل (قالاشىق، الاڭ) قالا ـ قالاشىقتىڭ دامۋىن جەبەيدى.

  كەلۋ قاينارى: «التاي گازەتى» - التاي اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.