مۇرات ورناتىپ، رۋح سومداپ، ۇلى ىستەردى گۇلدەندىردى(1)
− شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ وقۋ - اعارتۋ ىستەرىنىڭ دامۋىنا ىقىلاس قويعاندىعى تۋرالى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ۋ جيڭ، حۋ جيە، شى يۇيسىن، باي يىڭ
2018.09.11 15:05 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى ەل بولۋعا قادام تاستاعان ءبىر ۇلت قانداي وقۋ - اعارتۋ ارقىلى گۇلدەنۋگە مۇقتاج؟
جاڭا ءداۋىردىڭ پاراعىن اشقان ءبىر ءىس قانداي دارىندىلاردى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋعا شاقىرادى؟
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگوشا سوتسياليستىك وقۋ - اعارتۋ ىستەرى جونىندەگى تەرەڭ تولعانىسپەن مەكتەپتەردى ارالاپ، مەكتەپ اۋلالارىنا كىرىپ، قالىڭ وقىتۋشىلار مەن وقۋشىلاردىڭ تىلەگىنە مۇقيات قۇلاق ءتۇرىپ، وقۋ - اعارتۋ رەفورماسىنىڭ دامۋى جونىندە وي - پىكىرىن تەرەڭ بايىمدادى.
ارناۋ سوزدەر جاستىق ارماندى اسقاقتاتىپ، ىقىلاستى سالەمدەر وقۋ - اعارتۋدىڭ ۇمىتىنە شۋاق بەردى. كەدەي وڭىرلەردەگى تاۋلى اۋىلداردىڭ مەكتەپتەرىنەن جاستىقتىڭ جالىندى داۋىسىنا تولى ءبىلىم وردالارىنا دەيىن، جاپالى جاتتىعۋمەن ونەرىن ۇشتاپ جاتقان كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ شاكىرتتەرىنەن باتىس بولىككە تامىر تارتقان كومەككە بارعان وقىتۋشىلارعا دەيىن وقۋ - اعارتۋدىڭ رۋحى سۇيىسپەنشىلىكتىڭ جەتكىزىلۋىمەن ونان ارى جارقىراپ، جاستىقتىڭ جالىندى كەلبەتى جۇڭگو ارمانىمەن ۇندەسۋ بارىسىندا جامىراي ساۋلە شاشتى.
جاڭا ءداۋىر، جاڭا ءۇمىت، وتان قانداي تىرەكتى قابىلەتتىلەرگە مۇقتاج؟
جاسىل جاپىراق التىنداي سارعايىپ، بۇگىن تاعى جاسىل تۇسكە بويالدى. بەيجيڭ داشۋەسىنىڭ اۋلاسىنىڭ بارلىق جەرىنەن كورۋگە بولاتىن گينكگو اعاشتارى − قاجىرلى شاكىرتتەردىڭ ءوسىپ - جەتىلۋىنىڭ ايعاعى.
كورىكتى يانيۋانعا قوش ايتىپ، ماگيسترانتتىق تاۋىسقان ليۋ جيا - ۋي جوعارى مەكتەپتىڭ ارناۋلى مىندەتتەگى تاربيەشىسى بولۋعا سالتاناتتى تۇردە تالعام جاسادى.
2014 - جىلى 5 - ايدىڭ 4 - كۇنى، «4 - مامىر» قوزعالىسىنىڭ 95 جىلدىعىن ەسكە الۋ ءۇشىن، ليۋ جيا - ۋي مەن ساباقتاستارى جيڭيۋان كوگالىندا «جاستىق جىر مۇشايراسىن» وتكىزدى.
«سول كەزدە، مەن مىنبەدە ءوزىم جازعان <جاستاردى تىڭداۋ> دەگەن ولەڭدى وقىپ تۇرعانىمدا، كەنەت باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ بىزگە قاراي كەلە جاتقانىن، قولىن بۇلعاپ ىززەت كورسەتكەنىن كوردىم». 4 جىلدىڭ الدىنداعى سول ءساتتى ەسكە العاندا، ليۋ جيا - ۋيدىڭ ويىندا ءبارى سايراپ تۇرعان ەدى.
وسى رەت جوعارى مەكتەپتى كوزدەن كەشىرگەندە، باس شۋجي شي جينپيڭ جاستارعا دۇرىس قۇن كوزقاراسىن ورناتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن باياندادى: «جاستاردىڭ قۇن بەتالىسى بولاشاقتاعى تۇتاس قوعامنىڭ قۇن بەتالىسىن بەلگىلەيدى، ال جاستار قۇن كوزقاراسىنىڭ قالىپتاسۋى مەن تۇراقتانۋ كەزەڭىندە تۇر، وسى مەزگىلدى مىقتى يگەرىپ، قۇن كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ ەرەكشە ماڭىزدى. بۇل بەينە كيىمنىڭ تۇيمەسىن تۇيمەلەگەن سياقتى، ەگەر ءبىرىنشى تۇيمەنى قاتە تۇيمەلەسەڭ، قالعان تۇيمەلەر دە قاتە تۇيمەلەنەدى. سوندىقتان ءومىر تۇيمەسى ءاۋ باستان دۇرىس تۇيمەلەنۋى كەرەك».
«قازىرگى جۇڭگو قانداي قۇن كوزقاراسىنان جازباۋ كەرەك؟ جاس وقۋشىلار نە ءۇشىن سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن سانالى تۇردە امالياتتا ايگىلەۋى كەرەك؟ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ <تۇيمە تۇيمەلەۋ> دەگەن تەڭەۋى مەنى ۇزاق ويعا باتىردى»، - دەدى ليۋ جيا - ۋي.
باس شۋجيدىڭ بەينەلى دە جاندى «تۇيمە نازارياسى»، ءاربىر جاس وقۋشى، ءسوز جوق، ويلانۋعا ءتيىستى ءوسىپ - جەتىلۋ تاقىرىبىن العا قويۋمەن قاتار، وقۋ - اعارتۋ ىستەرى، ءسوز جوق، جاۋاپ قايتارۋعا ءتيىستى مەملەكەت ءمورالسىز گۇلدەنبەيدى، ادام ءمورالسىز تۇلعالانبايدى دەگەن ماڭىزدى تاقىرىپتى دا ايقىندادى.
ءبىز «قوس 100 جىلدىق» كۇرەس نىساناسىن ىسكە اسىرۋدىڭ شەشۋشى ساتىندە تۇرعاندا، قايتكەندە جاستاردى ءوزىنىڭ مەملەكەتتىڭ، ۇلتتىڭ قۇن كوورديناتىنداعى ورنىن بەلگىلەپ، جاڭا بۋىننىڭ ۇزاق جورىعىن ويداعىداي جۇرگىزۋگە باستاي الامىز؟
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا «ونەگە كورسەتىپ، ادام تاربيەلەۋ» تۇڭعىش رەت وقۋ - اعارتۋدىڭ ءتۇبىرلى مىندەتى ەتىپ بەلگىلەنگەننەن كەيىن، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا «ونەگە كورسەتىپ، ادام تاربيەلەۋ ءتۇبىرلى مىندەتىن تياناقتاندىرىپ»، «احىلاق، اقىل - وي، دەنە، ەستەتيكا جاقتارىنان جاپپاي جەتىلگەن سوتسياليزم قۇرىلىسشىلارى مەن ءىزباسارلارىن تاربيەلەۋ» ىشكەرىلەي العا قويىلدى.
قالىڭ جاستاردىڭ ناعىز ءبىلىم يگەرۋمەن قاتار، جەكە ءمورالدىق ساپانى، قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىكتى، مەملەكەتكە سۇيىسپەنشىلىكتى ۇزبەي نىعايتقاندا عانا مەملەكەتكە پايدالى، قوعامعا پايدالى، جەكە ادامعا پايدالى بولادى، سوندا عانا جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن دارىندىلارمەن پارمەندى كەپىلدىك ەتۋگە بولادى.
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ كوپ رەت جوعارى مەكتەپتەرگە، ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەرگە بارىپ، مەكتەپتەر مەن وقىتۋشى - وقۋشىلارعا 24 مارتە حات جازىپ، ولاردى قايراتتانا ۇمتىلىپ، جالىندى جاستىقتىڭ ساۋلەسىن شاشۋعا جىگەرلەندىردى −
اق قان اۋرۋىنا شالدىقسا دا جۇمىس ورنىنان قول ۇزبەگەن ايەل ستۋدەنت قىستاق كادرى جاڭ گۋاڭشيۋعا جازعان حاتىندا، ول بارلىق ستۋدەنت قىستاق كادرلارىنىڭ نەگىزگى ساتىنى قىزۋ ءسۇيىپ، نەگىزگى ساتىعا تامىر تارتىپ، ءبىلىمىن مولايتىپ، قابىلەتىن ۇشتاپ، اۋىل - قىستاقتاردىڭ دامۋىن جەبەپ، شارۋالاردى يگىلىككە كەنەلتىپ، جاستىقتى وكىنىشسىز وتكىزۋىن ءۇمىت ەتتى.
ورتالىق ۇلتتار داشۋەسىنە قاراستى ورتا مەكتەپتىڭ وقۋشىلارىنا جازعان حاتىندا، ول ساباقتاستاردىڭ تاماشا ساتتەردىڭ قادىرىنە جەتىپ، ءمورالدى شىڭداپ، قۇلىقتى سومداپ، قاجىرلىلىقپەن ۇيرەنىپ، جان - جاقتى جەتىلىپ، شىنايى ءبىلىم يگەرىپ، ۇلى وتاندى گۇلدەندىرۋ مەن كورىكتى مەكەن قۇرۋدىڭ جارامدى قابىلەتتىلەرى مەن تىرەكتى دارىندىلارى بولۋعا قۇلشىنىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىن جەبەپ، بىرگە گۇلدەنۋ مەن دامۋدى ىسكە اسىرۋعا ءتيىستى ۇلەس قوسۋىن ءۇمىت ەتتى.
حۋاجۇڭ اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنىڭ «بىنيۇي ەرىكتى قىزمەت كورسەتۋ اترەتىنە» جازعان حاتىندا، ول جاس بۋىننىڭ ۇلەس قوسۋ، قايىرىمدى بولۋ، ءوزارا كومەكتەسۋ، العا باسۋ سىندى ەرىكتىلەر رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، وتانمەن بىرگە العا باسۋعا، حالىق ءۇشىن ۇلەس قوسۋعا تاباندى بولىپ، جاستىق ارمان، ناقتى ارەكەت ارقىلى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋعا جاڭا، ءتىپتى زور ۇلەس قوسۋىن ءۇمىت ەتتى.
گەرمانيادا وقىپ جاتقان بارلىق جۇڭگولىق ستۋدەنتتەرگە جازعان حاتىندا، ول شەتەلدە وقىپ جۇرگەن قالىڭ وقۋشىلاردىڭ اسقاق مۇرات ۇستانىپ، جۇڭگو حالقىنىڭ جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ جولىنداعى ۇلى كۇرەسىندە ءوز قۇنىن ىسكە اسىرىپ، ءداۋىردىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن شۇعىلالى تاراۋ جازۋعا قۇلشىنۋىن ءۇمىت ەتتى...
سۇيىسپەنشىلىككە تولى حاتتار جۇرەكتەرگە جول تارتىپ، وتان ءۇمىتىن اقتاۋ ىنتاسىن كەسكىندەدى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جىگەرلەندىرۋىمەن، ىنتالاندىرۋىمەن، بۇكىل ەلدەگى وقۋ - اعارتۋ جۇيەسى بورىشتى ەسكە بەرىك ساقتاپ، ۇرپاقتاردىڭ اقاۋسىز ءوسىپ - جەتىلۋى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتەرىن تولىق وتەدى.
«جەڭىسكە جەتسەم دەيتىن كوڭىل كۇيدىڭ بولعانى وتە جاقسى. ءبىراق، ۇنەمى جەڭە بەرۋ مۇمكىن ەمەس، بارلىعىندا جەڭىسكە جەتۋ دە مۇمكىن ەمەس. ءبىر ادامنىڭ قابىلەتى قاشاندا شەكتى بولادى، سەندەردىڭ ءوز ارتىقشىلىقتارىڭدى جيناقتاپ، بەلگىلى ءبىر بەتالىسپەن شوعىرلى تۇردە جەتىلۋلەرىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن». باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مەكتەپتى كوزدەن كەشىرگەندە سويلەگەن ءسوزىنىڭ وي سالۋىمەن، بەيجيڭ قالاسى حايديان رايوندىق ۇلتتىق باستاۋىش مەكتەبى مەكتەپ اقىلياسىن «ءوزىم ەڭ جاقسى بولامىننان» «ءوزىمنىڭ ەڭ جاقسى جاعىمدا، ءوزىم ەڭ جاقسى بولامىن» دەپ كەڭەيتتى.
«ۇلكەن ءارى تولىق بولۋعا بوي ۇرماۋ، اركىم ءوز قابىلەتىن ايگىلەپ، اركىم ءوز ونەرىن كورسەتۋ كەرەك، باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىزدى جاڭا دارىندىلار كوزقاراسىن ورناتۋعا جەتەكتەدى». ۇلتتىق باستاۋىش مەكتەبىنىڭ باستىعى ما ۋانچىڭ بىلاي دەدى: «بالالارعا ءارقايسى وزىنىڭ ەڭ جاقسى جاعىندا ءوزى ەڭ جاقسى بولعاندا عانا ءوز قۇنىن ىسكە اسىرىپ، وتانىمىزعا ۇلەس قوسا الاتىندىعىن ۇعىندىرۋ كەرەك».
وقۋ - اعارتۋ جەكە تۇلعانى تۇزەيتىن ولشەم عانا ەمەس، قايتا مەملەكەتتىڭ تاعانىن قالايتىن ىرگەتاس. «ونەگە كورسەتۋ» دەگەنىمىز وقۋشىلاردىڭ جۇرەگىنىڭ جۇڭگو دەپ سوعۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ، جۇڭگو دەپ سوققان مۇنداي جۇرەككە جۇڭگو ارمانى ۇيالايدى؛ «ادام تاربيەلەۋ» دەگەنىمىز وقۋشىلاردى وتان ءۇمىتىن اقتاۋ، قوعامعا قىزمەت ەتۋ، ءومىردى ورنەكتەۋ قابىلەتىنە يە ەتۋ.
تەرەڭ وقۋ - اعارتۋ پاراساتى، ەگجەي - تەگجەيلى وقىتۋ امالياتى تەرەڭ تامىر تارتىپ، وي - ساناعا ۇيالادى.
مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ كەزەڭىندە، 30 جىلدان بەرى ادام تاربيەلەۋ رەفورماسىنىڭ تالابىن ارقاۋ ەتىپ، وقۋلىقتاردىڭ مازمۇنى مەن بەينەلەنۋ فورماسى داۋىرمەن بىرگە العا باسىپ، ۇزبەي جاڭالاندى، ءبىر تۇتاس قۇراستىرىلعان «ءتىل - ادەبيەت»، «تاريح»، «ءمورال جانە زاڭمەن جونگە سالۋ» وقۋلىقتارى ادامدى وزىنە تارتتى؛ «ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ەرەجەسى» ىقشام دا انىق بولدى، «ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ ءمورال تاربيەسى قىزمەت باعدارناماسى» مەن «مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ كەزەڭىندەگى مەكتەپتەردى باسقارۋ ولشەمىندە» حالىق تىلەگى كەڭىنەن قابىلداندى.
جوعارى وقۋ - اعارتۋ ساتىسىندا، جوعارى مەكتەپتەردىڭ يدەيا - ساياسي قىزمەتىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسى جاپپاي اتقارىلىپ، ساباق جوسپارى، عىلمي زەرتتەۋ، اماليات، مادەنيەت، ينتەرنەت، پسيحولوگيا، باسقارۋ، قىزمەت ەتۋ، قارجىلاي كومەكتەسۋ، ۇيىمداستىرۋ سياقتى 10 ءىرى ادام تاربيەلەۋ جۇيەسى شوعىرلى تۇردە قالىپتاستىرىلدى؛ «جاستاردىڭ قىزىل ارمان ساپارى» قيمىلى جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ امالياتىن اۋىل - قىستاقتاردى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىمەن، كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋمەن ۇشتاسىپ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ يدەيا - ساياسي ساباعىن اۋىل - قىستاققا، ەگىس باسىنا كەڭەيتتى...
تاماشا ءتالىم، تاتىمدى تاربيە ساناعا ءسىڭىپ، جۇرەككە ۇيالادى. 2018 - جىلى جاريالانعان مەملەكەتتىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ ساپاسىن باقىلاۋ - ولشەۋ جونىندەگى تۇڭعىش باياندامادا، ەلىمىزدىڭ 90 پايىزدان استام وقۋشىلارى وزدەرىنىڭ جۇڭگولىق بولعانىن ماقتانىش ەتسە، ءتورتىنشى جىلدىقتىڭ ％96.2 وقۋشىسى جانە سەگىزىنشى جىلدىقتىڭ ％97.9 وقۋشىسى مەملەكەتتىڭ بولاشاعىنا تولىق سەنىممەن قاراعان.
2017 - جىلى ستۋدەنتتەردىڭ يدەيالىق، ساياسي احۋالىنا جۇرگىزىلگەن قايتالامالى تەكسەرۋ جوعارى مەكتەپ ستۋدەنتتەرىنىڭ ۇلتتىق ماقتانىش سەزىمى، داۋىرلىك جاۋاپكەرلىك سەزىمى، تاريحي بورىش سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيگەنىن كورسەتتى. ％92.6 ستۋدەنت «جەكە مۇددە مەن مەملەكەتتىڭ مۇددەسى، كوللەكتيۆتىڭ مۇددەسى اراسىندا قايشىلىق بولعان كەزدە، الدىمەن مەملەكەتتىڭ مۇددەسى مەن كوللەكتيۆتىڭ مۇددەسى ويلاستىرىلۋى ءتيىس» دەگەندى قۇپتاعان. ％94.4 ستۋدەنت «ستۋدەنتتەر سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىنىڭ تاباندى سەنۋشىلەرى، بەلسەندى تاراتۋشىلارى، ونەگەلىلىككپەن امالياتتا ايگىلەۋشىلەرى بولۋى ءتيىس» دەگەندى قۇپتاعان.
بۇگىنگى بۇتاق تۇزەپ، تامىرىن بەكەمدەۋ ەرتەڭگى قاۋلاي ءوسۋ، وركەندەۋ ءۇشىن بولماق.
«ارمان قۋۋدىڭ، ارمانعا جەتۋدىڭ ءدال ۋاعىندا تۋىپپىن، - دەيدى ليۋ جياۋي، − مەن وقۋشىلاردى اناعۇرلىم اسقاق مۇرات ورناتۋعا جەتەكتەۋگە، مەملەكەت ءۇشىن اناعۇرلىم كوپ سوتسياليزمنىڭ تولىمدى قۇرىلىسشىلارى مەن سەنىمدى ءىزباسارلارىن تاربيەلەۋگە قۇلشىنامىن».
جاڭا ءداۋىر، جاڭا تالاپ، حالىقتى قايتكەندە وقۋ - اعارتۋمەن رازى ەتۋگە بولادى؟
كۇز كىرگەن كەز، سانچين دالاسىنا كۇن شۇعىلاسىن توگىپ، جانعا جايلى جىلى لەپ ەستى. شانشيدىڭ يان - ان قالاسىنىڭ ياڭجياليڭىندەگى فۋجوۋ ءۇمىت باستاۋىش مەكتەبىنىڭ ءبىر ساباقحاناسىنىڭ كىتاپ بۇرىشىنا وقۋشىلاردىڭ كىتاپ وقۋدان العان ەستەلىكتەرى رەتتى ءتىزىلىپتى، ولار باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ وقىپ كورۋىن ءالى كۇتىپ تۇرعانداي.
2015 - جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ وسى اراعا كەلدى. تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى سوزدەر مۇنداعى وقىتۋشى - وقۋشىلاردى ايرىقشا اسەرلەندىردى: «توڭكەرىستىك بايىرعى رايوندار، كەدەي وڭىرلەر كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ، بايۋ جولىنا ءتۇسۋ ءۇشىن، تۇپتەپ كەلگەندە، وقۋ - اعارتۋدى مىقتى ۇستاۋى كەرەك، بالالاردىڭ باستاپقى قادامدا - اق جەڭىلۋىنە جول بەرمەۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ قارجىسى وقۋ - اعارتۋعا، نەگىزدىك وقۋ - اعارتۋعا، توڭكەرىستىك رايونداردىڭ نەگىزدىك وقۋ - اعارتۋىنا بەيىمدەلەدى».
ياڭجياليڭ توڭكەرىستىك بايىرعى جۇرتىمەن ىرگەلەس وسى باستاۋىش مەكتەپ 20 نەشە جىلدىڭ الدىندا شي جينپيڭ جولداستىڭ كوكەيىنە ۇيالادى.
1995 - جىلى، سول كەزدە فۋجوۋ قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى شي جينپيڭ جولداس «مىڭ كاسىپورىن مىڭ مەكتەپ سالۋ» مەيىر باعىشتاۋ قيمىلىن باستاپ، ياڭجياليڭ باستاۋىش مەكتەبى كومەككە قول جەتكىزىپ، قايتا قۇرىلدى. سول جىلى 3 - ايدا شي جينپيڭ جولداس مەكتەپ باستىعىنا ءبىر پارشا حات جازدى. حاتتا: «جىلۋ اتاپ، ءۇمىت باستاۋىش مەكتەبىن سالىپ بەرۋ ورايىندا سىزدەرمەن بايلانىس ورناتقانىم ءۇشىن ايرىقشا قۋانىشتامىن. بايىرعى رايونداردىڭ، كەدەي وڭىرلەردىڭ وقۋ - اعارتۋ ىستەرىن دامىتۋىنا كومەكتەسۋ، وقۋشىلاردىڭ وقۋعا ءتۇسۋى قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشۋ − بىرگە بايۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى، سونداي - اق جاڭا داۋىردەگى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى» دەلىندى.
6 بولمەلى جەر ءۇيدى ساباقحانا، 8 جەر كەپەنى وقىتۋشىلار كەڭسەسى جانە جاتاق ەتۋدەن 4 قاباتتى وقىتۋ عيماراتىن سالۋعا، كوپتەگەن وسىزاماندانعان وقۋ - وقىتۋ قۇرىلعىلارىنا يە بولۋعا دەيىن، ۇلكەن وزگەرىستى باستان كەشىرگەن ياڭجياليڭ فۋجوۋ ءۇمىت باستاۋىش مەكتەبىنىڭ قازىر قالاداعى مەكتەپتەردەن پالەندەي ايىرماشىلىعى جوق.
«ءار وقۋشىنىڭ وقۋعا تۇسە الۋىنا، جاقسى وقي الۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ ارماننان شىندىققا اينالىپ كەلەدى»، - دەيدى وسىندا 30 جىل قىزمەت ىستەگەن مەكتەپ پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى حو شياۋلين تەبىرەنە. ونىڭ ارتىنداعى عىلمي بايانداما زالىندا، بالالار زەيىندەرىن شوعىرلاندىرىپ، مىڭ شاقىرىم الىستاعى فۋجوۋ قالاسى گۋلوۋ رايونى سەنترلى 2 - باستاۋىش مەكتەبى وقىتۋشىسىنىڭ شالعايدان بەرگەن ساباعىن دەن قويا تىڭداۋدا.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، مەملەكەتتىڭ قازىنالىق وقۋ - اعارتۋ قاراجاتىنىڭ GDPدە (ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى ءونىم قۇنى) ۇستاعان ارا سالماعى جىل سايىن ％4تەن جوعارى بولىپ كەلەدى. وسىنى دايەك ەتكەن كوپتەگەن ساندى مالىمەتتەر وقۋ - اعارتۋ ادىلدىگىنىڭ نۇر شۇعىلاسى جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىنا توگىلگەنىن كورسەتتى.
− كەدەي وڭىرلەردەگى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋى ءالسىز مەكتەپتەردىڭ نەگىزگى ءبىلىم بەرۋ شارت - جاعدايى جاپپاي جاقسارىپ، مەملەكەت بويىنشا 291 مىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ مەكتەبىنىڭ (وقىتۋ ءتۇيىنىن دە قامتيدى) نەگىزگى ءبىلىم بەرۋ شارت - جاعدايى «20 ءتۇرلى تومەنگى شەك» تالابىنا جەتىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ مەكتەپتەرىنىڭ جالپى سانىنىڭ ％94ىن قۇرادى.
− تۇرلىشە ءتالىم - تاربيە ساتىسىنداعى وقۋشىلاردان جيىنى 425 ميلليون ادامعا (رەت) قارجىلاي كومەك كورسەتىلىپ، كەدەي وڭىرلەردەگى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ ساتىسىنداعى 37 ميلليوننان استام وقۋشىنىڭ قورەكتىك اس - تاعامى جاقسارتىلدى.
− اۋىل - قىستاقتارعا جانە كەدەي وڭىرلەرگە ارنايى جوسپار اتقارىلىپ، جيىنى 37 مىڭنان استام وقۋشى قابىلدانىپ، اۋىل - قىستاقتاعى جانە كەدەي وڭىرلەردەگى وقۋشىلاردىڭ ءتۇيىندى جوعارى مەكتەپتەرگە ءتۇسۋىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ باياندى مەحانيزمى قالىپتاستى.
− قالا مەن اۋىلعا بىردەي «ەكىنى كەشىرۋ، بىرگە جاردەماقى بەرۋ» ولشەمى جانە ءار وقۋشىعا تۋرا كەلەتىن ورتاشا الەۋمەتتىك قاراجاتتىڭ ولشەمدى قارجىسى وقۋشىمەن بىرگە جىلجۋ، الىپ جۇرۋگە بولاتىن بولۋ اتقارىلىپ، «اقشا اداممەن بىرگە ءجۇرىپ»، شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ وزدەرىمەن بىرگە كوشىپ - قونىپ جۇرەتىن بالالارىنان 13 ميلليوننان استام ادامعا تيىمدىلىك جاسالدى.
− 30 ولكە (رايون، قالا) اتا - اناسىمەن بىرگە كوشىپ - قونىپ جۇرەتىن بالالاردىڭ بارعان جەردە جوعارى مەكتەپ ەمتيحانىنا قاتىناسۋ ماسەلەسىن شەشۋگە كىرىسىپ، وسى شارتقا ۇيلەسەتىن 400 مىڭنان استام وقۋشى بارعان جەرىندە جوعارى مەكتەپ ەمتيحانىنا قاتىناستى.
قازىر جۇڭگو دۇنيە ءجۇزى بويىنشا كولەمى ەڭ ۇلكەن وقۋ - اعارتۋدى اتقارىپ وتىر. كۇللى جۇرتتىڭ نازارىن اۋدارعان تاريحي تابىستىڭ، تاريحي سەكىرۋدىڭ استارىنداعى سىن - سايىس پەن ماسەلە ءالى دە كوكەي تەستى، كۇردەلى: ءبىر جاقتا، قالاداعى ايگىلى مەكتەپتەرگە وقۋشى سيماي جاتسا، ەندى ءبىر جاقتا، اۋىل - قىستاق وقۋ - اعارتۋى تاپشىلىق كورىپ وتىر؛ ءبىر جاقتان، وقۋشىلار «ءنومىر» ءۇشىن جانتالاسسا، ەندى ءبىر جاقتان، قوعام «قابىلەتتىلەرگە» ءزارۋ بولۋدا.
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، تەرەڭنەن وي تولعادى:
جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى ورەگە جەتۋگە سوڭعى ۇمتىلىس جاساۋدامىز، كەدەيلىككە قارسى كۇرەستىڭ شەشۋشى شايقاسىن جۇرگىزۋدە قايتكەندە وقۋ - اعارتۋ بايلىعى تاپشىلىعىنىڭ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋىن ۇزۋگە بولادى؟
ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ دەمەۋشى قۋاتى اۋىستىرۋعا ءزارۋ بولىپ وتىر، وقۋ - اعارتۋدى قۇرىلىمدىق رەتتەۋدى ۇتىمدى جاعدايعا قاراي قالاي جۇرگىزۋ كەرەك؟
قوعامنىڭ باستى قايشىلىعى تەرەڭ وزگەرۋدە، وقۋ - اعارتۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماعان دامۋى حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتقان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن قالاي قاناعاتتاندىرادى؟ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ! 40 جىلدىڭ الدىندا جۇڭگونىڭ تاعدىرىن وزگەرتكەن «شەشۋشى شارادان» پايدالانىپ، جۇڭگو وقۋ - اعارتۋى قامال الىپ، قيىندىقتى جەڭۋدىڭ اتوي دابىلىن قاعىپ، «اناعۇرلىم جاقسى، اناعۇرلىم ءادىل بولۋعا» قاراي سەرپىلە قادام تاستادى −
شەت - شالعاي، كەدەي وڭىرلەردە وقىتۋشىلاردىڭ، وقۋلىقتىڭ تاپشى بولۋى سىندى ولقىلىققا مەڭزەس، «اۋدان اۋماعىنداعى قالا - اۋىل مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسى جانە دامۋ جونىندەگى پىكىرلەردى» جاريالاپ، اۋىل - قىستاقتى، اسىرەسە، بايىرعى، از ۇلت، شەكارا، كەدەي وڭىرلەردى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ جاعىنان سۇيەمەلدەۋ سەرپىنىن ارتتىردى.
ەكى بالالى بولۋ ساياساتى اتقارىلعاننان كەيىن ونان ارى كورنەكتىلەنگەن «بالاباقشاعا ءتۇسۋدىڭ قيىندىعىنا» مەڭزەس، مەملەكەتتىك كەڭەس «مەكتەپكە دەيىنگى وقىتۋدىڭ 3 جىلدىق ارەكەت جوسپارىن» 3 كەزەك شىعارىپ، جالپى شامانى كوبەيتىپ، قۇرىلىمدى رەتتەپ، مەحانيزم ورناتىپ، ساپانى جوعارىلاتتى. ورتالىق قازىنا ارنايى قارجىدان 100 ميلليارد يۋاننان استام قارجى ءبولىپ، ورتا، باتىس وڭىردەگى اۋىل - قىستاق وڭىرلەرىنىڭ بالاباقشالاردى وزگەرتىپ، كەڭەيتىپ سالۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، جالپىعا ءتيىمدى حالىق باسقارۋىنداعى بالاباقشالاردى سۇيەمەلدەدى.
اۋدان اۋماعىنداعى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ بايلىعى ءبولىسىنىڭ بىركەلكى بولماۋى سىندى احۋالعا مەڭزەس، 2017 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، مەملەكەت بويىنشا 2379 اۋدان مەملەكەتتىڭ اۋدان اۋماعىنداعى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ نەگىزىنەن بىركەلكى بولۋىن باعالاپ تۇراقتاندىرۋىنان ءوتىپ، اۋدان دارەجەلى اكىمشىلىك ورىندار جالپى سانىنىڭ ％82كە جۋىعىن قۇرادى.
مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ مەكتەپتەرىنىڭ «ۇلكەن كلاستار» سىندى قيىن ماسەلەلەرىنە مەڭزەس، 2017 - جىلى بۇكىل ەلدەگى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ بويىنشا «ۇلكەن كلاستاردىڭ»، «ەرەكشە ۇلكەن كلاستاردىڭ» سالىستىرماسى وتكەن جىلدان جەكە - جەكە ％18.3، ％39.6 تومەندەپ، تومەندەۋ مولشەرى سوڭعى 10 جىلدا ەڭ كوپ بولدى.
ورتا، باستاۋىش مەكتەپ تاڭداۋ قىزبالىعىنا، اۋىرتپالىقتى جەڭىلدەتۋدىڭ قيىن بولۋى سىندى ءسىڭىستى ماسەلەگە مەڭزەس، بۇكىل ەلدەگى 19 قالا مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ بويىنشا جاقىن جەردەگى مەكتەپتەرگە ەمتيحانسىز قابىلداۋدى ارناعا ءتۇسىرۋدىڭ «بىرىككەن شايقاسىن» باستادى. 2014 - جىلدان 2017 - جىلعا دەيىن، ءتۇيىندى تۇردە باقىلانىپ - ولشەنەتىن 24 قالاداعى باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ ەمتيحانسىز، جاقىن جەردە وقۋعا ءتۇسۋ سالىستىرماسى تۇراقتى تۇردە ％97تەن، ورتالاۋ مەكتەپكە ەمتيحانسىز، جاقىن جەردە وقۋعا ءتۇسۋ سالىستىرماسى تۇراقتى تۇردە ％95تەن جوعارى بولدى.
«اقىل - ويعا ءمان بەرىپ، دەنە تاربيەگە نەمقۇرايدى قاراۋ»، «تەك نومىرمەن عانا ولشەۋ» سىندى كوزقاراستارعا مەڭزەس، ەمتيحان الىپ وقۋشى قابىلداۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن تۇيىندە سىناق ەتۋ ورنىقتى جالپىلاستىرىلىپ، «ءبىر ەمتيحان بۇكىل ءومىرىن بەلگىلەيتىن» ۇلگى بىرتىندەپ وزگەرىپ، وقۋشىلاردىڭ ساباقتان سىرتقى ۋاقىتتارى بىرتىندەپ «تىنىستى بولىپ»، دارالىق پەن ەرەكشەلىك اناعۇرلىم ەركىن دامىدى...
گۇيجوۋ ولكەسى مەحانيكا - ونەركاسىپ مەكتەبىنىڭ وقىتۋشىسى لي ميڭياڭنىڭ ءالى ەسىندە: 3 جىلدىڭ الدىنداعى وقۋشى كەزىندە ول سيفىر ارقىلى مەڭگەرىلەتىن ستانوكتا پراكتيكا ىستەپ جاتقاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ ولاردىڭ جۇمىسىن قاراپ، ولاردان ۇيرەنۋ اسەرلەرىن سۇراپ، ساباقتاستاردى «ەلدە جوعى مەندە بولاتىن، ەلدە باردا مەن ۇزدىك بولاتىن، ونەرى ەلدەن ۇستەم بولاتىن» دەڭگەيدى مۇرات ەتىپ تالپىنۋعا، ناعىز ونەر ۇيرەنىپ، ەڭبەكپەن جانە اقىل - پاراساتپەن جارقىن ومىرگە جول اشۋعا ىنتالاندىردى.
2014 - جىلى 6 - ايدا، مەملەكەتتىك كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ قىزمەت ءماجىلىسى اشىلدى. باس شۋجي شي جينپيڭ كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋ جونىندە ارنايى تۇردە ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ تۋرالى «ءجۇز ميلليونداعان ساپالى ەڭبەكشىلەر مەن تەحنيكا - ونەر دارىندىلارىن جەتىلدىرۋگە قۇلشىنۋ» سىندى ىقىلاستى ءۇمىتىن ورتاعا قويدى.
سول جىلى مەملەكەتتىك كەڭەس وسى زامانعى كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدى جەدەل دامىتۋ جونىندەگى قاراردى باسىپ تاراتىپ، الۋان ءتۇرلى تاڭداۋى بار، كوپ جولمەن دارىندى بولاتىن «ايقاسپا كوپىر» ورناتتى؛ ولكەلەر مەن مينيسترلىكتەر 12 مەملەكەتتىك كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ رەفورماسى سىناق رايونىن بىرگە قۇرىپ، 56 سالالىق كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ وقۋ - وقىتۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ كوميتەتىن ۇيىمداستىرىپ، 1300 كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ توبىن قۇرىپ، كاسىپ سالاسى مەن وقۋ - اعارتۋ كەڭەسىنەن 90 رەتتەن ارتىق ورىستەتىپ، 2 توپتا 364 ورىندى وسى زامانعى شاكىرت سىناق ءتۇيىنى ورنى ەتىپ تاڭدادى؛ 766 جاڭادان وزگەرتىلگەن جوعارى كاسىپتىك ماماندىق ءتىزىمىن، 230 ورتا دارەجەلى كاسىپتىك ماماندىقتىڭ وقىتۋ ولشەمىن، 410 جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك وقىتۋ ولشەمىن، 70 كاسىپتىك مەكتەپتىڭ ماماندىقتارىنىڭ (ءتۇر) جۇمىس ورنىندا پراكتيكادان ءوتۋ ولشەمىن جانە 9 ماماندىقتىڭ اسپاپ - جابدىقتارى ولشەمىن جاريالادى؛ وسى زامانعى كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدىڭ ساپاسىن ءوسىرۋ جوسپارىن، كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدىڭ ءوندىرىس پەن وقىتۋدى توعىستىرۋ ينجەنەرياسىن اتقاردى، ورتالىق قازىنا جالپى 70 ميلليارد يۋانعا جۋىق قارجى سالىپ، تىرەكتى مەكتەپتەردەن، ماماندىقتاردان جانە وقىتۋشىلاردان ءبىر توبىن جارىققا شىعارىپ، كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ وقىتۋ جۇرگىزۋ ومىرشەڭدىك كۇشى مەن دامۋ قابىلەتى ۇزدىكسىز كۇشەيدى...
دارىندىلاردىڭ جەتىلۋى شەكتەمەگە ۇشىراعاندا، جۇڭگو وقۋ - اعارتۋى تۇزىلىستەگى، مەحانيزمدەگى قۇرساۋدى تالقانداپ، «ونەردى قۇرمەتتەيتىن، وقۋ تاريحىنا ەمەس، قابىلەتىنە قارايتىن» قوعامدىق ورتانى قالىپتاستىرىپ، ءاربىر ادامعا ءوز كەرەمەتىن كورسەتۋدىڭ ورايىن ازىرلەپ، مەملەكەت پەن ۇلتقا بولاشاققا بەت الۋدىڭ كۇش - قۋاتىن جيناۋدا.
لي ميڭياڭ بىلاي دەدى: «جالپىلىق مەملەكەت قۋاتىنىڭ ورلەۋى، ۇلتتىق ايگىلى ماركالاردىڭ جاسالۋى وزىق عالىمداردى قاجەت ەتىپ قانا قويماي، جوعارى ساپالى شەبەرلەردى ءتىپتى قاجەت ەتەدى. ءبىز ءداۋىر بەرگەن ورايدى مىقتى ۇستاپ، وتان ءۇشىن تاڭداۋلى دارىندىلاردى جەتىلدىرىپ، سارا تۋىندىلاردى سومداۋىمىز كەرەك».
جاڭا ءداۋىر، جاڭا ۇندەۋ، جۇڭگو وقۋ - اعارتۋى قانداي داۋىرلىك بورىش ارقالاۋى كەرەك؟
«قىزىل تۋدى ماڭگىلىك شىعىس جەلىمەن بيىك جەلبىرەتىپ، عىلىمنىڭ اسقار شىڭىنا تىگەمىز...»
جاڭا وقۋ جىلى باستالدى، جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا داشۋەسىنىڭ اۋلاسىندا مەكتەپ ءانى اسقاقتادى.
2016 - جىلى 4 - ايدىڭ 26 - كۇنى شۋە ۋيچىڭ مەن ساباقتاستارى مەكتەپكە قىزمەت تەكسەرۋگە كەلگەن باس شۋجي شي جينپيڭگە مەكتەپتىڭ ءانىن اسقاقتاتا شىرقاپ بەردى.
«جاساۋ كاسىبىندەگى قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋدا، <قوس 100 جىلدىق> كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدا، وقۋ - اعارتۋ − نەگىز». مەكتەپ كىتاپحاناسىنىڭ پىسىقتاۋ بولمەسىندە، وقۋشىلار باس شۋجيدى قاۋمالاي وتىرىپ، ونىڭ تەرەڭ ماعىنالى تالىمدەرىن تىڭدادى.
شۋە ۋيچىڭ: «باس شۋجي بىزگە <جاستار مەكتەپتە بار زەيىن - زەردەسىمەن قالام، قارۋ ونەرىن يگەرىپ، وتان مەن حالىقتىڭ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءۇمىتىن اقتاۋ كەرەك> دەپ شابىت بەردى. ءبىز ەستىگەن سايىن رۋحىمىز كوتەرىلىپ، ەرىك - جىگەرىمىزدى ءان ارقىلى ءبىلدىرۋدى ۇيعاردىق»، - دەدى.
ەڭ اسقاق شىرقالعان ءبىر رەتكى مەكتەپ ءانى جاس عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇرەگىندە اقىلياعا اينالىپ قالدى. بۇگىندە شۋە ۋيچىڭ جۇڭگو عىلىم - تەحنيكا داشۋەسى جاستار جاڭالىق اشۋ ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس اتقارادى، 73 نىسانعا جەتەكشىلىك ەتىپ، كوپتەگەن عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىنىڭ كادەگە جاراۋىنا دەم بەردى.
«باس شۋجي <دامۋ − ماڭداي الدى ماڭىزدى مىندەت، دارىندىلار − ءبىرىنشى بايلىق، جاڭالىق اشۋ − ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش> دەگەن ەدى». شۋە ۋيچىڭ: ءبىز ۇيرەنگەن بىلىمدەرىمىزدى قوعامنىڭ العا باسۋىمەن، مەملەكەتتىڭ دامۋىمەن تىعىز ۇشتاستىرۋىمىز كەرەك، «قالام، قارۋ ونەرىن يگەرۋدىڭ» قۇنى ءدال وسى ارادا، - دەدى.
وقۋ - اعارتۋعا ءمان بەرۋدىڭ ءوزى بولاشاققا ءمان بەرگەندىك، وقۋ - اعارتۋعا قول جەتكىزگەندە عانا، بولاشاققا قول جەتكىزۋگە بولادى!
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ دۇرىس باسشىلىعىندا، دۇنيە جۇزىندەگى حالىقتىڭ بەستەن ءبىرىن ۇستايتىن وركەندەپ كەلە جاتقان مەملەكەت وقۋ - اعارتۋدىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە.
2800 جوعارى مەكتەپ وتكەندەگى ۇلكەن دە كەمەلدى بولۋعا ۇمتىلۋ، دارەجەنى كوزسىزدىكپەن ءوسىرۋ سىندى ءبىر تەكتىلەنىپ دامۋ كونە سۇردەگىنەن شىعىپ، دەڭگەيى پارىقتى، ەرەكشەلىگى اناعۇرلىم ايقىن جاڭا دامۋ جولىن بەلگىلەدى؛ مەملەكەت ورتا، باتىس بولىكتەگى وڭىرلەردىڭ وقۋشى قابىلداۋ سەلبەستىك جوسپارىن قولداپ، جالپى 900 مىڭنان استام ادامدى ورنالاستىردى، بۇل ورتا، باتىس بولىكتەگى وڭىرلەر ءۇشىن 10 مىڭ ادامدىق داشۋەدەن 100گە جۋىعىن جاڭادان سالعانمەن بارابار؛ كورنەكتى دارىندىلاردى تاربيەلەۋ، جەتىلدىرۋ جەلىلەس جوسپارلارى ءبىر تۇتاس اتقارىلدى. ينجەنەريا، مەديتسينا، ەگىن - ورمان شارۋاشىلىعى، زاڭ سياقتى سالالارداعى دارىندىلاردى جەتىلدىرۋ مەحانيزمى تۇرلەر بويىنشا العا قويىلىپ، 600دەن استام جوعارى مەكتەپتى، 100 مىڭداعان وقۋشىنى قامتىدى... جوعارى مەكتەپ وقۋ - اعارتۋىندا بۇرىن بولماعان تەرەڭ وزگەرىس باستالىپ، پارتيا مەن مەملەكەت قاجەت ەتكەن جوعارى ساپالى ارناۋلى دارىندىلار مەن ۇزدىكسىز جاڭاشىل دارىندىلار جەدەل جەتىلدىرىلدى.
«قازىرگى دۇنيە جۇزىندە عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعى كۇن سايىن جاڭالانىپ، حالىقارالىق باسەكە كۇن سايىن شيەلەنىسە تۇسۋدە، اسىرەسە، تاريحتا سيرەك ۇشىرايتىن حالىقارالىق فينانس داعدارىسىن باستان وتكەرگەن ءار ەل دامۋ ستراتەگيالارىن رەتتەپ، عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعىنا جانە جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە اناعۇرلىم ءمان بەرە باستادى». باستاۋ الدىندا تۇرعان جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا مەن كاسىپ توڭكەرىسىن زەردەلەگەن باس شۋجي شي جينپيڭ بۇكىل ەلدەگى وقىتۋشىلارعا بىلاي دەپ ءۇمىت ارتتى: «ۇزىلمەس دارىندىلار بايلىعى − ەلىمىزدىڭ قيان - كەسكى حالىقارالىق باسەكەدەگى ماڭىزدى كومەسكى كۇشى جانە كەنجەلەپ دامۋ باسىمدىعى».
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ انا مەكتەبىنە بارىپ، بەيجيڭ قالالىق 1 - تامىز مەكتەبىندەگى ۇلاعاتتى ۇستازدارىنا ىقىلاسپەن امانداستى؛ ساباقحاناعا كىرىپ، «مەملەكەتتىك باۋلۋ جوسپارىنداعى (2014)» بەيجيڭ پەداگوگيكالىق داشۋەسى گۇيجوۋ ءبىلىم تولىقتاۋ كلاسىنداعى وقىتۋشىلارمەن ىقىلاس قويا اڭگىمەلەستى؛ وقۋ - اعارتۋعا كومەكتەسەتىن وقۋ تاۋىسقان وقۋشىلارعا جاۋاپ حات جازىپ، جاستاردى نەگىزگى ساتى مەن حالىق اراسىنا بارىپ ەڭبەك ەتىپ، كاسىپ سومداۋعا شابىتتاندىردى...
ەلدى كوركەيتۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، الدىمەن وقىتۋشىلاردى الۋەتتەندىرۋ كەرەك. بۇگىنگى وقۋشىلار كەلەشەكتە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋداعى نەگىزگى كۇش، قالىڭ وقىتۋشىلار جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ «ارمان كومانداسىن» قۇرۋشى، ارمانعا تالپىنۋشىلار.
«<ءتورت قۇلىققا يە> جاقسى وقىتۋشىدان» «جول باستاۋشىعا» دەيىن، باس شۋجي شي جينپيڭ وقىتۋشىلار قاۋىمىنىڭ ورنىن تۇراقتاندىرۋ مەن بورىش - جاۋاپكەرشىلىگى جونىندە ۇزدىكسىز جاڭا ءارى ءتىپتى جوعارى تالاپتار قويىپ، وقىتۋشىلار قوسىنى قۇرىلىسىنىڭ، سونداي - اق ەلىمىزدىڭ وقۋ - اعارتۋ رەفورماسىنىڭ دامۋىنا ايقىن نىسانا جانە باعىت - باعدار كورسەتتى.
وقىتۋشىلاردىڭ كاسىپتىك ساپاسىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، ورتالىق قازىنا جالپى 9 ميلليارد 500 ميلليون يۋان قاراجات ءبولىپ، «مەملەكەتتىك باۋلۋ جوسپارىن» اتقارۋدى قولداپ، ورتا، باستاۋىش مەكتەپ، بالاباقشا وقىتۋشىلارىنان، مەكتەپ باستىقتارىنان، كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ وقىتۋشىلارىنان، جوعارى مەكتەپتەردىڭ جاس وقىتۋشىلارىنان 10 ميلليوننان استام ادامدى (رەت) باۋلىدى.
«اكەلە الماۋ، الىپ قالا الماۋ، تۇرماۋ» جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن، «اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىن قولداۋ جوسپارىندا (2015 − 2020)» اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىنىڭ تۇرمىس يگىلىگىن جوعارىلاتۋ، قالا، اۋىلدارداعى وقىتۋشى، جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ شتات ولشەمىن بىرلىككە كەلتىرۋ، كاسىپتىك اتاق (مىندەت) باعالاۋدا اۋىل - قىستاق مەكتەپتەرىنە بەيىمدەلۋ العا قويىلدى.
وقىتۋشىلىقتى قوعامداعى ەڭ قۇرمەتتى كاسىپكە اينالدىرۋ ءۇشىن، مەملەكەت ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقىتۋشىلارىنىڭ كاسىپتىك اتاق ءتۇزىمى رەفورماسىن جاپپاي جولعا قويىپ، اعا كاسىپتىك اتاق ورنالاستىرىپ، ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقىتۋشىلارىنىڭ كاسىپتەگى شەكتەمەلىلىگىن تالقاندادى، وسكەلەڭ ۇستازدىق ءمورالى بار، كاسىپتە ىسىلعان، قۇرىلىمى ۇيلەسىمدى، ومىرشەڭدىك كۇشكە تولى جوعارى ساپالى ماماندانعان جاڭاشىل وقىتۋشىلار قوسىنى قالىپتاسۋدا.
2013 - جىلدان بەرى ورتالىق قازىنادان اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىنا بولىنگەن سيلاۋ تولىقتاما قارجىسى 11 ميلليارد 200 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ءبىر ميلليون 200 مىڭنان استام ادام يگىلىككە كەنەلدى. مەملەكەت بويىنشا اۋىل - قىستاقتاردا ەرەكشە قىزمەت ورنىنداعى 280 مىڭ وقىتۋشى ورتا، باتىس بولىكتەگى 22 ولكەنىڭ (رايون) 1000نان استام اۋدانىنداعى 30 مىڭنان استام اۋىل - قىستاق مەكتەبىندە (قىستاق باستاۋىش مەكتەبى، وقىتۋ ءتۇيىنى) وقىتۋشىلىقپەن اينالىسۋدا. 28 ولكە وقۋ قاراجاتىن كەشىرىم ەتۋ، وقۋ قاراجاتىن تولەۋ جانە مەملەكەت قارىز اقشاسىمەن تولەۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ءار جىلى جوعارى مەكتەپتەردەن وقۋ تاۋىسقان 41 مىڭ وقۋشىنى اۋىل - قىستاق ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەرىنە بارىپ وقىتۋشى بولۋعا تارتۋدا.
بيىل جىل باسىندا جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرگى پارتيا ورتالىق كوميتەتى اتىنان شىعارىلعان وقىتۋشىلار قوسىنى قۇرىلىسى جونىندەگى حۇجات رەسمي جاريالانىپ، ءار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەردىڭ ستراتەگيالىق جانە جالپى جاعداي تۇرعىسىنان وقىتۋشىلىق قىزمەتتىڭ توتەنشە ماڭىزدىلىعىن جەتە تانىپ، وقىتۋشىلار قوسىنى قۇرىلىسىن جاپپاي كۇشەيتۋدى كەلەلى ساياسي مىندەت جانە ءتۇبىرلى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى رەتىندە شىن مانىندە ويداعىداي مىقتاپ يگەرۋ كەرەكتىگى باسا دارىپتەلدى.
«پارتيا مەن مەملەكەت باسشىلارى وقىتۋشىلاردى قۇرمەتتەپ، وقۋ - اعارتۋعا ءمان بەرۋ سىندى مەملەكەت ستراتەگياسىن ءوز ىسىمەن كورسەتتى، ءبىز تىپتەن جوعارى ساپالى، ماماندانعان وقىتۋشىلار قوسىنىن جەتىلدىرىپ، ەلىمىزدىڭ دارىندىلار بايلىعى جاعىنداعى قۋاتتى ەل، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جاعىنداعى قۋاتتى ەل قۇرۋىنا دارىندىلار دايىنداپ، وسى عاسىردىڭ ورتا شەنىندە سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرىپ شىعۋعا ۇلەس قوسۋىمىز كەرەك»، - دەدى بەيجيڭ پەداگوگيكا داشۋەسىنىڭ باستىعى دۇڭ چي.
ۋاقىت پەن كەڭىستىك جاعىنان ءۇڭىلىپ، بۇگىن مەن كەشەنى سالىستىرساق، وقۋ - اعارتۋ جۇڭگوعا تاريحي زور وزگەرىستەر اكەلدى.
جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان كەزدەگى 10 ادامنىڭ ىشىندەگى 8 ادام ساۋاتسىز بولۋدان جاڭادان قوسىلعان ەڭبەككۇشتەردىڭ ورتاشا ءبىلىم الۋ جىل شەگىنىڭ 13.3 جىلدان اسقانىنا دەيىن، جوعارى مەكتەپتىڭ 1 - جىلدىعىنىڭ دەڭگەيىمەن بارابار كەلەدى؛ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋدىڭ العاشقى تۇسىنداعى باستاۋىش مەكتەپ وقۋ - اعارتۋى نەگىزىنەن جالپىلاسقاننان بۇگىندە بۇكىل دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ورتا ەسەپپەن جوعارى مەكتەپتە وقيتىن ءار 5 وقۋشىنىڭ كەم دەگەندە بىرەۋى جۇڭگونىڭ جوعارى مەكتەبىندە ءبىلىم الۋىنا دەيىن...
جۇڭحۋا ۇلتى ەڭسە كوتەرۋدەن بايۋعا، ودان ارى قۇدىرەتتەنۋگە دەيىنگى عاسىرلىق ەڭسە كوتەرۋدى جۇزەگە اسىرعاندا، «وقۋ - اعارتۋ گۇلدەنسە، مەملەكەت گۇلدەنەدى» ءداۋىردىڭ وكتەم ۇنىنە اينالدى، «ءبىلىم الاتىن، اركىم كەرەمەتىن كورسەتەتىن» جۇڭگو كارتيناسى بىرتىندەپ سالىنىپ كەلەدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 9 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
