2025.08.20 16:15 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
8 - ايداعى شيزاڭدا جالاڭاش ارپا پىسىپ، ءتورت تۇلىك مال سەمىردى. چومۋلاڭما شىڭى اسپانعا بوي سوزىپ، يارلۇڭزاڭبو وزەنى بۋىرقانا جوڭكىلىپ، قارلى ۇستىرتتەگى وراسان زور وزگەرىستەرگە كۋا بولدى. شيزاڭ ەلىمىزدىڭ ماڭىزدى مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى قالتقىسى جانە ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسى. پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق جالپى جاعدايىندا ماڭىزدى ورىندا تۇرادى. 1965 - جىلى شيزاڭ اۆتونوميالى رايونى رەسمي قۇرىلىپ، شيزاڭ تاريحىندا شىت جاڭا بەينە اشىلدى.
كوزدى اشىپ - جۇمعانشا نەشە مىڭداعان جىلدار ءوتتى. 60 جىلدان بەرى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا، شيزاڭدا تاريحي زور وزگەرىس ىسكە اسىرىلىپ، وشپەس كەرەمەتتەر جاراتتى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭ قىزمەتىنە وسكەلەڭ ءمان بەرىپ، شيزاڭداعى ءار ۇلت حالقىمەن تىلەكتەس بولىپ، جاڭا داۋىردەگى شيزاڭ قىزمەتى جونىندە ءوزى جوبا - جوسپار جاساپ، ورنالاستىرۋ جاساپ، ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى سوزدەردى جاريالاپ، ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى نۇسقاۋلاردى بەرىپ، ورتالىقتىڭ 6 -، 7 - رەتكى شيزاڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسىن تىكەلەي جوسپارلاپ، تىكەلەي ورنالاستىرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تۇراقتاندىردى. جاڭا داۋىردەگى شيزاڭ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە العاباسۋ بەتالىسىن كورسەتىپ، ءتۇبىرلى ولشەم ازىرلەپ، شيزاڭنىڭ ءتۇرلى ىستەرىندە جان - جاقتى العا باسۋعا، تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزۋگە جەتەكشىلىك ەتتى.
الىستى بولجاپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جٶباسىن ايقىن ورتاعا قويدى.
”جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جٶباسى − شيزاڭ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋدىڭ ءتۇبىرلى ولشەمى، وعان، ءسوزجوق، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋ كەرەك“.
”باس شۋجي جاۋاپ حات جازدى!“ بيىل جازدا شيزاڭنىڭ لينجى قالاسى بايى رايونى لينجى قالاشىعى گالا قىستاعى شاتتىققا شومدى. ”وسى بىرنەشە جىلدا قىستاقتا تاعى دا تىڭ وزگەرىستەر بولعاندىعىن، اۋىلداستاردىڭ كىرىسىنىڭ ارتقاندىعىن ەستىپ قاتتى قۋاندىم“. باس شۋجي شي جينپيڭ گالا قىستاعىنداعى بارلىق قىستاق تۇرعىندارىنا جازعان حاتىندا ولاردى ”ۇلتتار ىنتىماعىن شىن مانىندە ويداعىداي قورعاپ، اناعۇرلىم باقىتتى، تاماشا تۇرمىس جاراتۋعا“ شابىتتاندىردى.
گالا قىستاعى ”تاۋحۋا قىستاعى“ دەپ تە ايتىلادى، ويتكەنى تاۋ قويناۋىنداعى جابايى شاپتول گۇلىمەن اتى شىققان. 2021 - جىلى 7 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە، گالا قىستاعىنا ساپارلاي باردى، كوركەم دە رەتتى قىستاق، قاراپايىم قىستاق تۇرعىندارى وعان تەرەڭ اسەر قالدىردى.
باس شۋجي نۇسقاعان بەتالىس بويىنشا، سوڭعى جىلدارى قىستاق شاپتول گۇلى مەرەكەسىن وتكىزىپ، حالىقتىق تۇسەلحانا اشىپ، جەمىس - جيدەك، ەگىمشىلىك باقشاسىن سالىپ، اۋىل - قىستاق ساياحاتىن دامىتۋ، كوللەكتيۆ شارۋاشىلىقتى زورايتۋ، ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەۋ سياقتى جاقتاردا ۇزدىكسىز تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى بارعان سايىن جاقساردى.
”بەيدوۋ جۇلدىزىنىڭ جولدان اداسپايتىندىعىن كورىپ، كوممۋنيستىك پارتياعا ىلەسسەڭ باقىتتى بولاسىڭ. كوپشىلىكتىڭ دامۋ كەڭىستىگى بارعان سايىن كەڭەيىپ، قالتاسى قامپيىپ، قايراتى تاسقىنداي ءتۇستى، ءبىز پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنا العىس ايتامىز، وتانىمىزدىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيگەن، ورنىقتى شەكارا ءوڭىرىن قۇرۋىنا كۇش - قۋاتىمىزدى ارنايمىز“ - دەدى گالا قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بيانبا.
ۋاقىت وتە كەلە ءسىز تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكتى سەزىنەسىز. باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭ سىندى قارلى ءۇستىرتتى جانە وسى ارادا جاساپ جاتقان ءار ۇلت حالقىن ەسىنەن شىعارمادى.
سوناۋ 1988 - جىلى فۋجيان ولكەلىك پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى بولىپ تۇرعان شي جينپيڭ جولداس كومەككە كەلەتىن كادرلاردى شيزاڭعا الىپ كەلگەندە - اق، شيزاڭداعى كادرلار مەن بۇقارانىڭ جۇرەگىن جىلىتقان بولاتىن: ”لينجى رايونىنىڭ ءىسى ولكەمىزدىڭ ءىسى“، ”ەڭ تاڭداۋلى كادرلاردى، مىقتىلاردىڭ ىشىندەگى مىقتىلارىن جىبەرەمىز“. 2011 - جىلى 7 - ايدا، شي جينپيڭ جولداس جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى رەتىندە ورتالىق ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىن باستاپ، شيزاڭنىڭ بەيبىت جولمەن ازات بولعاندىعىنىڭ 60 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ قيمىلىنا قاتىناستى، 10 جىلدان كەيىن، شيزاڭنىڭ بەيبىت جولمەن ازات بولعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ قارلى ۇستىرتكە تاعى ءبىر رەت كەلىپ، اۋىل - قىستاق، قالا باقشاسى، تەمىر جول تورابى، ءدىني ورىندار، مادەنيەت كوشەلەرى سياقتىلاردى ارالاپ، ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنا امانداسىپ، ولاردان حال سۇرادى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى رەتىندە شيزاڭعا بارىپ، شيزاڭنىڭ بەيبىت جولمەن ازات بولعاندىعىن قۇتتىقتادى، بۇل پارتيا مەن مەملەكەت تاريحىندا تۇڭعىش رەت بولدى، باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شيزاڭ قىزمەتىن قولدايتىندىعىن، شيزاڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنا قامقورلىق جاسايتىندىعىن ۇعىندىرۋىمىز كەرەك“.
مەملەكەتتى جونگە سالۋدا، ءسوز جوق، شەكارانى جونگە سالۋ، شەكارانى جونگە سالۋدا الدىمەن شيزاڭدى ورنىقتىرۋ كەرەك.
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شيزاڭ قىزمەتى ءدوپ كەلگەن جاعداي مەن مىندەتتە تەرەڭ وزگەرىستەر تۋىلدى. شەشىم جاساۋعا ءتيىستى ءبىر قىدىرۋ كەلەلى ماسەلەلەر پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەل باسقارۋداعى، شيزاڭدى مەڭگەرۋدەگى اقىل - پاراساتى مەن جىگەرىن سىناۋدا.
شيزاڭنىڭ باياندى تىنىشتىعى مەن جوعارى ساپالى دامۋى جونىندەگى تەرەڭ تولعانىس نەگىزىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ بيىكتە تۇرىپ الىستى بولجاپ، اۋقىمدى باعامداپ، ستراتەگيالىق جالپى جاعداي تۇرعىسىندا تۇرىپ، شيزاڭ قىزمەتىنە باعدار بەلگىلەپ، جوبا - جوسپار جاسادى.
2013 - جىلى 3 - ايدا، باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە، شيزاڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسىپ، ”شيزاڭ − ەلىمىزدىڭ ماڭىزدى مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى قالتقىسى جانە ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسى، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق جالپى جاعدايىندا ماڭىزدى ورىندا تۇرادى“ دەپ باسا دارىپتەدى.
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، شيزاڭ قىزمەتىن اقىلداسۋدان ”ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتىپ، كورىكتى شيزاڭ قۇرۋ“، ”كورىكتى، باقىتتى شيزاڭ قۇرىپ، ۇلى گۇلدەنۋ ارمانىن بىرگە جۇزەگە اسىرۋ“ جونىندە ماڭىزدى نۇسقارۋ بەرۋگە دەيىن؛ مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە قاتىناسقان از ساندى ۇلت ۋاكىلدەرى مەن مۇشەلەرىنىڭ شاي ماجىلىسىنە قاتىناسۋدان، شيزاڭنان كەلگەن جولداستارمەن شىنايى پىكىر اۋىستىرۋدان، ”2019 . جۇڭگو شيزاڭ دامۋ تالقى مىنبەرىنە“، ودان ”2023 . جۇڭگو شيزاڭ دامۋ تالقى مىنبەرىنە“ قۇتتىقتاۋ حاتىن جولداۋعا دەيىن، شيزاڭنىڭ قىزمەت جاعدايى جونىندەگى مالىمەتتى كوپ رەت ارناۋلى تىڭداۋدان شيزاڭداعى ءار ۇلت حالقىنا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن ءبىرقىدىرۋ ەرەكشە ءتيىمدى ساياساتتاردى بەلگىلەۋگە دەيىن ..... باس شۋجي شي جيپيڭ شيزاڭنىڭ ۇزاق بولاشاقتىق دامۋىن جۇزەگە اسىرۋعا قىرۋار جۇرەك قانىن سارقا جۇمسادى. شيزاڭدى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىقتىڭ 6 -، 7 - رەتكى شيزاڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن ايقىن العا قويىپ، ”جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ جالپى جوباسى − شيزاڭ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ ءتۇبىرلى ولشەمى، وعان، ءسوزجوق، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋ، جاپپاي تياناقتاندىرۋ كەرەك“ - دەپ باسا دارىپتەدى.
جۇڭگوشا سوتسياليزم امالياتى مەن شيزاڭ قىزمەتىنىڭ ءىس جۇزىندىگىن تياناق ەتىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جٶباسى شيزاڭ قىزمەتىنىڭ ىشكى زاڭدىلىعىن تەرەڭ اشىپ كورسەتىپ، ءبىر قىدىرۋ بەتالىستىق، جالپى جاعدايلىق، ستراتەگيالىق ماسەلەلەرگە عىلمي جاۋاپ بەردى، بۇل جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ حالىققا باسشىلىق ەتىپ، شيزاڭدى جونگە سالۋداعى، شيزاڭدى ورنىقتىرۋداعى، شيزاڭدى گۇلدەندىرۋدەگى تابىستى تاجىريبەلەرىنىڭ قورىتىندىسى جانە جاڭالىق اشا دامۋى، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ شيزاڭ قىزمەتى جونىندەگى شوعىرلى بەينەسى بولىپ، شيزاڭ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە ءتۇبىرلى ولشەم ازىرلەدى.
2021 - جىلى 7 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە، مىنانى ىشكەرىلەي باسا دارىپتەدى: ”جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شيزاڭدى جونگە سالۋ جالپى جٶباسىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت جالپى ارناسىنا تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن تولىق، دۇرىس، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ جاعدايىنا قىزمەت ەتىپ جانە توعىسىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، شەكارا ءوڭىر قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ورنىقتىلىق، دامۋ، ەكولوگيا، شەكارانى كۇشەيتۋ سىندى 4 ءىرى ءىستى ويداعىداي يگەرىپ، چيڭحاي - شيزاڭ ءۇستىرتىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ مەن باياندى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە ۇزدىكسىز تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزىپ، قارلى ءۇستىرتتىڭ باياندى تىنىشتىعى مەن جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ تىڭ داستانىن قۇلشىنا جازۋىمىز كەرەك“.
تۋ ۇستاپ، باعدار بەلگىلەپ، جەلكەن جايىپ العا ۇمتىلدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ نۇسقاعان بەتالىستى بويلاپ، شيزاڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن مەن بۇقاراسى ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، قاجىرلىقپەن كۇرەس جۇرگىزىپ، ۇزاق ۋاقىتتان بەرى شەشۋدى ويلاساق تا شەشە الماعان كوپتەگەن قيىن ماسەلەلەردى شەشىپ، بۇرىن ىستەۋدى ويلاساق تا ىستەي الماعان كوپتەگەن ىستەردى ىستەپ، ءتۇرلى ىستەردە جان - جاقتى العا باسىپ، تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزدى.
بۇگىنگى شيزاڭدا قوعام ورنىقتى، ەكونوميكا دامىعان، ۇلتتار ىنتىماقتى، ءدىن تاتۋ، ەكولوگياسى تاماشا، شەكارا قورعانىسى بەكەمدەلگەن، حالىق الاڭسىز تىرشىلىك ەتىپ، شيزاڭنىڭ سولتۇستىگىندەگى ۇستىرتتەن لحاسا وزەنىنىڭ جاعاسىنا، چومۋلاڭما شىڭىنىڭ ەتەگىنەن يارلۇڭزاڭبو وزەنىنىڭ ەكى جاعالاۋىنا دەيىن، بارلىق جەردە گۇلدەنىپ - كوركەيگەن، جاندى دا جالىندى جاعداي جارىققا شىقتى.
باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، شيزاڭداعى ءار ۇلت ۇلاندارى ەرلىكپەن العا ۇمتىلىپ، ۇدەرە العا تارتىپ، ىنتىماقتى، باي، وركەنيەتتى، جاراسىمدى، كورىكتى سوتسياليستىك وسىزاماندانعان جاڭا شيزاڭ قۇرۋدى جەدەلدەتۋگە ارشىندى قادام تاستادى.
جۇرەك قانىن سارقا جۇمساپ، شيزاڭنىڭ ەكونوميكاسى مەن قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتتى.
”بارلىق دامۋ ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىنا ءمان بەرۋگە تاباندى بولۋى، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋى، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋدىڭ مانىنە، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن جوعارىلاتۋعا ءتيىمدى بولۋى كەرەك“.
لينجى قالاسى بومي اۋدانى زام قالاشىعىنان اتتانىپ، قاتەرلى اسقار تاۋلاردان ءوتىپ، بۋىرقانعان يارلۇڭزاڭبو وزەنىن بويلاپ يرەلەڭدەي العا تارتساڭىز، اسقار تاۋ اراسىنداعى موتو اۋدانى قالاشىعى كوز الدىڭىزدا پايدا بولادى.
موتو اۋدانىنان كەلگەن مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بايما چۇيجىننىڭ ءالى ەسىندە ساقتاۋلى: 2013 - جىلعى مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس كەزىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ ۋاكىلدەرىمەن پىكىرلەسۋ بارىسىندا، كوڭىل بولە وتىرىپ: ”قازىر موتو اۋدانىنا باراتىن جول تۇتاستى ما“- دەپ سۇرادى.
گيمالاي تاۋى سىلەمىنىڭ وڭتۇستىك بوكتەرىندەگى موتو اۋدانى ءبىر مەزەت ”ۇستىرتتەگى وقشاۋ ارال“ دەپ اتالدى. 2013-جىلى 10-ايدىڭ 31-كۇنى موتو اۋدانى تاس جولىندا رەسمي اۆتوكولىك قاتىنادى، موتو اۋدانى اقىرى ”بۇكىل ەلدەگى ءبىردەن-ءبىر تاس جول تۇتاسپاعان اۋدان“ دەگەن اتاقتان قۇتىلدى.
جول تۇتاسسا، بارلىق كاسىپ كوركەيەدى. سوڭعى جىلدارى موتو اۋدانى ساياحات، جەمىس ـ جيدەك جانە شاي ەگۋ سياقتى كاسىپتەردى دامىتىپ، جەرگىلىكتى بۇقاراعا مول تابىس سەزىمىن سيلادى.
موتو اۋدانىنىڭ دامۋى تاياۋ جىلداردان بەرى شيزاڭنىڭ ەكونوميكاسى مەن قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ جاندى ىقشام كورىنىسى.
چيڭحاي - شيزاڭنىڭ شىعىس سۇلتۇستىگىندەگى تاۋلى ايماقتا ەرەكشە بايلىق پەن ەكولوگيالىق ورتا بار. شيزاڭنىڭ ەكونوميكاسى مەن قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن قالاي ىلگەرىلەتۋ كەرەك؟ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءبىر رەتكى سوزىندە: «بارلىق دامۋ − ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىنا ءمان بەرۋگە، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋعا ءمان بەرۋگە تاباندى بولۋ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن جوعارىلاتۋعا ءتيىمدى بولۋ كەرەك» دەپ اتاپ كورسەتتى.
جۇڭگوشا وسىزامانداندىرۋدا حالىق تۇرمىسى ماڭىزدى ورىندا تۇرادى.
كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ العاشقى مەزگىلىندە، شيزاڭ ەلىمىزدەگى بىردەن ـ ءبىر ولكە دارەجەلى شوعىرلى تۇتاسقان ەرەكشە كەدەي ءوڭىر بولىپ، بۇكىل ەل بويىنشا كەدەيلىكتىڭ تۋىنداۋ مولشەرى ەڭ جوعارى، كەدەيلىك دارەجەسى ەڭ تەرەڭ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ وزىندىك قۇنى ەڭ جوعارى، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدىڭ قيىندىعى ەڭ زور اۋىر كەدەي ءوڭىر ەدى. ”نازاردى ’ءۇش رايون، ءۇش وبلىس‘ سياقتى اۋىر كەدەي وڭىرلەرگە ۇزدىكسىز شوعىرلاندىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جوباسىن تياناقتاندىرىپ، كورنەكتى ماسەلەلەر مەن ءالسىز بۋىنداردى كوزدەپ، ساياساتتىڭ تياناقتانۋىن مىقتى يگەرۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىنىڭ ماڭىزدى ەرەكشە زور.
2019 ـ جىلدىڭ سوڭىندا شيزاڭداعى 74 كەدەي اۋدان، رايون كەدەيلىك قالپاعىن تۇگەلدەي الىپ تاستاپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكا بەرىلگەن 628 مىڭ كەدەي جان سانى كەدەيلىكتەن قۇتىلدى، سونىمەن شيزاڭ نەشە مىڭ جىل بۇعاۋلاعان مۇلدە كەدەيلىك ماسەلەسىنەن تۇبەگەيلى ارىلدى.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋ كومبە ەمەس، قايتا باقىتتى تۇرمىستىڭ باستاماسى.
سوڭعى جىلداردان بەرى، شيزاڭ نازاردى حالىق تۇرمىسىنا شوعىرلاندىرىپ، حالىقتىڭ تۇرمىس ورەسىن جوعارىلاتتى.
__ وقۋ ـ اعارتۋ ىستەرىن الدىمەن دامىتىپ، بالاباقشادان ورتا مەكتەپكە دەيىنگى 15 جىلدىق ۇكىمەت قاراجاتىمەن وقىتۋدى الدىمەن اتقاردى؛
__ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەت ءونىمدى تۇردە جالعاستىرىلىپ، قورعالىپ جانە پايدالانىلىپ، الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيى ۇزدىكسىز جوعارىلادى؛
__ قالا، اۋىلداردىڭ الەۋمەتتىك ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت كورسەتۋ جۇيەسى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ، ەگىنشى ـ مالشىلاردىڭ دەنساۋلىعىن تەكسەرۋ جاپپاي قامتىلىپ، تۇتاس رايوننىڭ ادام باسىنا تۋرا كەلەتىن ورتاشا عۇمىرى 72.5 جاسقا جەتتى؛
…………
چيڭحاي-شيزاڭ ءۇستىرتى − «اسپان جولى». بىرىنشىدەن كەدەي، ەكىنشىدەن اق بولۋدان كەدەيلىكتەن ارىلۋعا، ونان بىرگە اۋقاتتانۋعا دەيىن عاجايىپتار «اسپان جولىنان» قول ۇزە المايدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭنىڭ جول قاتىناسى سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىنا ايرىقشا نازار اۋداردى. ارناۋلى پويەزبەن لالين تەمىر جولى بويىنداعى قۇرىلىس جاعدايىن كوزدەن كەشىردى؛ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ءماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، سىچۋان-شيزاڭ تەمىر جولى قۇرىلىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدى اقىلداسىپ ورنالاستىردى؛ «باتىس بولىك شەكارا تەمىر جول تورى قۇرىلىسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ويداعىداي جوبالاۋ كەرەك» دەپ اتاپ كورسەتتى... ىسكە كىرىسكەندە كوڭىل ءبولۋ كەرەك.
قارلى القاپقا ”اسپان جولى“ تۇتاستىرىلدى. 2014 ـ جىلى چيڭحاي ـ شيزاڭ تەمىر جولىنىڭ ۇزارتىلعان جەلىسى بولعان لحاسادان جيحازىعا دەيىنگى تەمىر جولدا پويەز قاتىنادى؛ 2019 ـ جىلى ەرەكشە ۇزىن تاس جول تۋنەلى ميلاشان تۋنەلى سالىنىپ، لينجىدان لحاساعا دەيىنگى جوعارى دارەجەلى تاس جولدا تۇتاس لەنيا بويىنشا قاتىناس قاتىنادى؛ 2021 ـ جىلى لحاسادان لينجىعا دەيىنگى تەمىر جولدا پويەز قاتىناپ، قارلى ءۇستىرت جوعارى قارقىندى پويەز داۋىرىنە قادام تاستادى... 2024-جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن شيزاڭدا پويەز قاتىناعان تاس جولدىڭ جالپى ۇزىندىعى مەن تەمىر جولدىڭ قاتىناۋ ارالىعى جەكە-جەكە 124 مىڭ 900 كيلومەترگە، 1359 كيلومەترگە، حالىقارالىق جانە ەل ىشىندەگى اۋە جولى 183 كە جەتتى.
قاتىناس قۇرىلىسىن ۋاكىل ەتكەن شيزاڭنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ، چيڭحاي-شيزاڭ، سىچۋان-شيزاڭ، شيزاڭ-ورتا جۇڭگو، الي سىندى 4 ەلەكتر تورابى سالىنىپ ىسكە قوسىلدى، نەگىزگى ەلەكتر تورابى بارلىق اۋداندى (قالا، رايون) قامتىدى؛ يارلۋزاڭبو وزەنىنىڭ تومەنگى اعارىنداعى سۋ ەلەكتر ينجەنەرياسى جۇمىس باستادى... شيزاڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا قۇدىرەتتى ومىرشەڭدىك كۇش قوستى.
ال بۇگىنگى قارلى ۇستىرتتە "اسپان جولى" ايقاسىپ، ەلەكتر تورى توعىسىپ، اسقار تاۋلار مەن اساۋ وزەندەردى تۇتاستىرۋمەن بىرگە، ادام اينالىمى، زات اينالىمى، كاسىپ سالاسى دا گۇلدەندى. شيزاڭنىڭ بايلىعى مول، قايتكەندە ەرەكشە كاسىپتەردىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە بولادى باس شۋجي شي جينپيڭ ايقىن بەتالىس كورسەتىپ بەردى: "ارتىقشىلىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتى تولىقتاپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ كەرەك"، "شيزاڭنىڭ ءىس جۇزىندىگىنە ۇيلەسەتىن جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن ءجۇرۋ كەرەك".
باس شۋجيدىڭ جەتەكشىلىگىندە شيزاڭ تازا ەنەرگيا، مادەنيەت ساياحاتى، ۇستىرتتەگى جەڭىل ونەركاسىپ سياقتى وسى زامانعى كاسىپتەردى كۇش سالا دامىتىپ، وسى زامانعى كاسىپ جۇيەسىن العاشقى ادىمدا ورناتىپ، وزىندىك قان جاساۋ، وزىندىك دامۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، نەگىزگى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردىڭ ارتۋ قارقىنى ءۇرتىس كوپ جىل بۇكىل ەلدىڭ الدىڭعى قاتارىندا تۇردى.
60 جىلدىق دامۋ بارىسىندا ، شيزاڭ رايونىنىڭ ءوندىرىس جالپى قۇنى العاشقى 100 ميليارد يۋانعا جەتۋ ءۇشىن 50 جىل جۇمسادى ، ەكىنشى 100 ميليارد يۋاننعا جەتۋ ءۇشىن تەك التى جىل ۋاقىت جۇمسادى.
جاسىل دامۋ حالىق تۇرمىسىنىڭ باقىتى.
لينجى، ياني سازدىعى جالىندى تىرشىلىك تىنىسىنا شومدى. يارلۋزاڭبو وزەنى شىعىسقا جوڭكىلىپ، يرەلەڭدەگەن نيياڭ وزەنىمەن توعىسىپ، 9000 گەكتارعا جۋىق سازدىق باقشاسىن قورەكتەندىردى.
2021 ـ جىلى 7 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ نيياڭ وزەنى كوپىرىنە كەلىپ، يارلۋزاڭبو وزەنى مەن نيياڭ وزەنى الابىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋ جانە جاراتىلىستىق قورىق قۇرىلىسى سياقتى جاعدايلاردى تىڭداپ، "بۇل اراداعى جان ـ جانۋارلاردى، اعاشتاردى، اسقار تاۋلاردى ويداعىداي قورعاۋدى" باسا دارىپتەدى.
چيڭحاي-شيزاڭ ءۇستىرتى − "دۇنيەنىڭ جوتاسى"، "ازيانىڭ سۋ قامباسى"، باس شۋجي شي جينپيڭ شيزاڭنىڭ ەكولوگياسىن ويداعىداي قورعاۋعا ايرىقشا ءمان بەردى: "شيزاڭ ەكولوگيانى قورعاۋى، جۇڭحۋانىڭ سۋ قامباسىن ويداعىداي قورعاۋى كەرەك، كۇنجۇت تەرىپ، قاربىزدان ايرىلۋعا بولمايدى، ەكولوگيادان ماسەلە شىقسا پايدا-زيان تولەنبەيدى"، "شيزاڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن ويداعىداي قورعاۋ كەرەك، «چيڭحاي-شيزاڭ ءۇستىرتىن بۇكىل ەلدىڭ، ءتىپتى، حالىقارانىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت بيىگىنە اينالدىرۋ»... تۇرلىشە ورىنداردا ىقىلاستى سالەم جولداپ، شيزاڭنىڭ ەكولوگيانى قورعاۋ قىزمەتىنە ايقىن باعدار كورسەتتى.
تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ _ باعالى بايلىق، مۇزدى القاپ، قارلى دالا دا باعالى بايلىق. شيزاڭ اۆتونوميالى رايونىنىڭ %50 تەن استام مەملەكەت جەرى ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىنا ەنگىزىلىپ، ورمانمەن كومكەرىلۋ مولشەرى %12.3 1 كە جەتىپ، قورشاعان ورتا، اۋا ساپاسىنىڭ ساپالى كۇن سانى سالىستىرماسى %99.7 تەن اسىپ، نەگىزگى وزەن ـ كولدەردىڭ سۋ ساپاسى %100 كە جەتتى نەمەسە ودان جاقسى بولدى. جيىنى 440 مىڭنان استام ەكولوگيالىق قىزمەت ورنى قۇرىلىپ، جىلىنا ءبىر ميلليارد 500 ميلليون يۋاننان استام كومەك قاراجات تاراتىلدى، حالىق بۇقاراسى ەكولوگيالىق قۇرىلىس بارىسىندا ەكولوگيالىق تاماق جەپ، اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇستى.
پارتيانىڭ 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شيزاڭ جوعارى ساپالى دامۋ جولىنا تاباندى بولىپ، دامۋى ەڭ جاقسى، وزگەرىسى ەڭ زور، بۇقارا ەڭ كوپ يگىلىككە كەنەلگەن جاڭا داۋىرگە قادام تاستادى، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى اناعۇرلىم كۇشەيدى، باقىت سەزىمى اناعۇرلىم باياندى بولدى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى اناعۇرلىم قامتاماسىز ەتىلدى.
جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرىپ، قارلى ۇستىرتتە اناعۇرلىم كوركەم بولاشاق جاراتتى
" 56 ۇلت اناردىڭ ءدانى، جۇڭحۋا ۇلتى تۇتاس تۇلعالىق انار. ءبىز جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعاسىمىز، تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن بىرگە ءوتىپ، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىنا قادام تاستاۋىمىز كەرەك".
باكو كوشەسى − لحاسانىڭ اتاعى الىسقا تاراعان ساياحات ورنى، كوشە بويىنداعى ساۋدا دۇكەندەرى قاز ـ قاتار ءتىزىلىپ، ارلى ـ بەرلى قايشالىسقان ساياحاتشىلار ءيىن تىرەستى. 2021 ـ جىلى 7 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ باكو كوشەسىنە كەلىپ، ەرەكشە تاۋار دۇكەندەرىن ارالاپ، ساياحات مادەنيەت جاسامپازدىعى كاسىبىنىڭ دامۋى، زاڭزۋ مادەنيەتىن جالعاستىرۋ، قورعاۋ سياقتى جاعدايلاردى ۇعىستى. ءار ۇلت بۇقاراسى باس شۋجيگە جاپا-تارماعاي امانداستى. باس شۋجي قول بۇلعاپ كوپشىلىككە قۇرمەت ءبىلدىردى. باس شۋجي شي جينپيڭ تەبىرەنە بىلاي دەدى: "مىڭ جىلدىق باكو كوشەسى ءار ۇلت حالقى قۇرعان كوشە"، "جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى شاڭىراعى وسى ارادا شاتتىققا شومىلدى".
جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ ۇلت قىزمەتىنىڭ نەگىزگى جەلىسى ءارى ۇلتتىق رايونداردىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىنىڭ نەگىزگى جەلىسى. باس شۋجي شي جينپيڭ ىقىلاستى، شىنايى سۇيىسپەنشىلىكپەن كوپتەگەن ورىنداردا جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدى ىلگەرىلەتۋدى تاپسىردى.
__ "شيزاڭ قىزمەتىنىڭ كوزدەۋ ءتۇيىنى مەن كۇش سالۋ ءتۇيىنىن، ءسوز جوق، وتاننىڭ تۇتاستىعىن قورعاۋعا، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋگە اۋدارۋ"كەرەك؛
"56 ۇلت اناردىڭ ءدانى، جۇڭحۋا ۇلتى تۇتاس تۇلعالىق انار".
ءبىز جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعامىز، تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن بىرگە ءوتىپ، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىنا قادام تاستاۋىمىز كەرەك"؛
"ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن كۇشەيتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ۇلى وتاندى، جۇڭحۋا ۇلتىن، جۇڭحۋا مادەنيەتىن، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىن، جۇڭگوشا سوتسياليزمدى شىنايى مويىنداۋىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ يدەيالىق نەگىزىن بەكەمدەۋىمىز كەرەك"؛
................
جەرگىلىكتى زاڭ شىعارۋ فورماسىمەن ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى رايون قۇرۋدى العا قويۋدا، ءار جىلى 9 - ايدى اۆتونوميالى رايوننىڭ «ۇلتتار ىنتىماعى العاباسارلىعى ۇگىت ايى» ەتىپ بەلگىلەپ، ۇلتتار ىنتىماعى تاربيەسىن ءار دارەجەلى، ءتۇرلى مەكتەپتەردىڭ ساباقحانالارىنا ەنگىزىپ، ۇلتتار ىنتىماعى بالعاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى كوللەكتيۆتەر مەن ۇلگىلى جەكەلەردى زور كۇشپەن ماداقتاپ-سيلادى... قازىر شيزاڭداعى ءار ۇلت حالقى اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپ، ارالاسۋدىڭ، ىشتەسۋدىڭ، توعىسۋدىڭ جاڭا جاعدايىن اشىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋدىڭ، بىرگە گۇلدەنىپ ـ كوركەيۋدىڭ، دامۋدىڭ سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشىن ۇيىستىردى.
جۇڭحۋانىڭ تامىرى تەرەڭدە جاتىر. شيزاڭدا جولىققان قيىنشىلىقتارعا ورتالىقتان تارتىپ جەرگىلىكتى ورىندارعا دەيىن بار كۇشپەن كومەكتەسىپ، مەيىر باعىشتادى.
بيىل 1 -ايدىڭ 7 - كۇنى رىگازى قالاسى ديڭرى اۋدانىندا 6.8 بال جەر سىلكىنىپ، اۋىر ءولىم ـ ءجىتىم تۋىلىپ، قىرۋار ۇيلەر قۇلادى. جەر سىلكىنىسى تۋىلعاننان كەيىن، باس شۋجي شي جينپيڭ وسكەلەڭ ءمان بەرىپ ءارى ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ادامداردى ىزدەۋ، قۇتقارۋدى بار كۇشپەن ورىستەتىپ، جارالانعانداردى بار كۇشپەن ەمدەپ، ءولىم ـ ءجىتىمدى مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ازايتىپ، قوسالقى اپاتتىڭ تۋىلۋىنان ساقتانىپ، اپاتقا ۇشىراعان بۇقارانى ۇيلەسىمدى ورنالاستىرىپ، سوڭعى جۇمىستاردى ىڭعايلاستىرۋ سياقتى قىزمەتتەردى ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. 1 -ايدىڭ 9 - كۇنى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى كوميتەتى ءماجىلىس اشىپ، كۇنىن بەلگىلەپ شيزاڭداعى جەر سىلكىنىسىنە قارسى اتتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن اقىلداسىپ ورنالاستىردى.
قازىر كۇن نۇرى توگىلگەن ديڭرى اۋدانى سىنگا قىستاعىندا شىت جاڭا ۇيلەر جۇلدىزداي سامسىعان، جول بەتى تازا، رەتتى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جۇزىنەن باقىت لەبى ەستى. "جەر سىلكىنگەننەن كەيىن، تەز ارادا جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرەتىنىمدى ويلاماعان ەكەنمىن". جاڭا ۇيلەر كەڭ دە جارىق، كوپشىلىك بۇعان ءدان ريزا". ـ دەدى قىستاق تۇرعىنى لوزان.
شيزاڭدى ءار ۇلت حالقى بىرگە اشتى، تاريحىن جازدى.
ۇلتتاردىڭ ىنتىماقتاسا العا باسۋى، بىرگە گۇلدەنىپ-كوركەيۋى − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ جانى، كۇش-قۋاتى، ءۇمىتى.
بايلاڭ اۋدانى بازا اۋىلى پىڭساڭ قىستاعىنا بارعاندا، جىلىجايلار كوزگە شالىنادى: جىلىجايدا تىرشىلىك لەبى ەسىپ، جەمىس ـ جيدەك، كوكونىستەر جايقالا ءوستى.
بايلاڭ اۋدانى ۇستىرتكە ورنالاسقان، كۇن نۇرى جەتكىلىكتى، كۇندىز بەن ءتۇننىڭ تەمپەراتۋرا پارقى وتە زور. 1995-جىلى شاندۇڭنان شيزاڭعا كومەككە كەلگەن ءبىرىنشى توپتاعى كادرلار وسى تابيعي ابزالدىلىقتى سەزگىرلىكپەن بايقاپ، بايلاڭدا كوكونىس كاسىبىن دامىتىپ، ءۇمىت تۇقىمىن وسى اراعا سەپتى. 30 جىلدان بەرى، شيزاڭعا كومەككە كەلگەن توپ - توپ كادرلار العان بەتتەرىنەن قايتپاي، جەرگىلىكتى ورىنداعى كادرلارمەن، بۇقارامەن بىرگە بايلاڭدى ۇستىرتتەگى جەمىس ـ جيدەك، كوكونىستەردىڭ حوش ءيىسى اڭقىعان جەرگە اينالدىردى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: "ورتالىقتىڭ شيزاڭدى قولداۋى، بۇكىل ەلدىڭ شيزاڭعا كومەكتەسۋى __ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ دايەكتى ساياساتى، وعان، ءسوز جوق، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولىپ، تاجىريبەلەردى مۇقيات قورىتىندىلاپ، شيزاڭعا كومەكتەسۋ قىزمەتىنىڭ جاڭا جاعدايىن اشۋ كەرەك".
پارتيانىڭ 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، شيزاڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتى شيزاڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا قۇدىرەتتى ومىرشەڭدىك كۇش قوسىپ قانا قويماي، ءار ۇلتتىڭ ارالاسۋىنىڭ، ىشتەسۋىنىڭ، توعىسۋىنىڭ دانەكەرىنە اينالىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ كۇشتى ءۇنىن اسقاقتاتتى.
شيزاڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتىندە ءار ۇلت بۇقاراسى تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورناتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ ۇرىعىن ۇزدىكسىز سەپتى. ءار ۇلت حالقى تاتۋ ـ ءتاتتى ءوتىپ، ءبىرىن ـ ءبىرى ايالاپ، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىراتىن، ىنتىماقتاسا العا ۇمتىلاتىن قۇدىرەتتى رۋحاني دانەكەر قالىپتاستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىنىڭ ەكونوميكالىق نەگىزىن، قوعامدىق نەگىزىن، ساياسي نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى.
شيزاڭعا كومەكتەسۋ رۋحى − جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ وسكەلەڭ رۋحى، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ەرەكشە ابزالدىلىعى. وتتەگى جەتىسپەسەدە رۋح كەم بولسا بولمايدى، بۇل رۋح توڭكەرىستىك مۇرات، بارىنەن جوعارى تۇرادى". 2021 ـ جىلى 7 ـ ايدىڭ 23 ـ كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ لحاسادا شيزاڭعا كومەككە كەلگەن كادرلاردىڭ ۋاكىلدەرىن قابىلداعانداعى وسى ىقىلاستى تاپسىرماسى سول مايداندا كەزىندەگى جۇڭبا اۋداندىق پارتكومنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار شۋجيى شۇي پونىڭ كوكەيىنە تەرەڭ ۇيالادى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىل ءبولۋى مەن شابىتتاندىرۋىندا، شيزاڭداعى قالىڭ پارتيالى كادرلاردا وتتەگى كەمشىل بولسادا، رۋح كەمشىل بولمادى، جاپا ـ ماشاقاتتان قورىقپادى، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى قانشا جوعارى بولسا، توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنان شيزاڭعا كومەككە كەلگەن كادرلار مەن دارىندىلار اسقاق سەزىممەن ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزىپ، شيزاڭعا كومەكتەسۋدىڭ "ۇتىلامالى جارىسىن" ويداعىداي جۇرگىزىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتتەرى ارقىلى بورىش پەن داڭقتى ءتۇسىندىردى.
قارلى ءۇستىرتتىڭ باياندى دامۋى وتان ۇلى شاڭىراعىنىڭ مەيىر ـ شاپاعاتىنان، قامقورلىعىنان ايرىلا المايدى. قاسيەتتى مەملەكەت جەرىن قورعاپ، باقىتتى مەكەن قۇرۋ جۇڭحۋا ۇلاندارىنىڭ ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، جۇدىرىقتاي جۇمىلۋىنان ايرىلا المايدى.
«مەكەنىم يۇيماي، وتانىم جۇڭگو»، بۇل لۇڭزى اۋدانى يۇيماي اۋىلىنىڭ بۇرىنعى باستىعى جوگانىڭ كوكەيىنە تەرەڭ ۇيالاعان ءبىر اۋىز ءسوزى. يۇيماي اۋىلى گيمالاي تاۋ سىلەمىنىڭ وڭتۇستىك بوكتەرىنە ورنالاسقان، جاراتىلىستىق شارت-جاعدايى ناشار. 30 نەشە جىلدىڭ الدىندا، جاس جوگا اكەسىنىڭ سەنىمىنە مۇراگەرلىك ەتىپ، نەشە ون جىلدى ءبىر كۇندەي وتكىزىپ، مال باعۋ، شارلاۋ ءتاسىلى ارقىلى نەشە مىڭ شارشى كيلومەتر جەردى قورعادى.
”تەڭىز دەڭگەيىنەن 3600 مەتردەن استام بيىكتىكتە، ءار جىلدىڭ جارتى جىلىندا قارعا بۇركەنىپ جاتاتىن تاۋلى وڭىردە شەكارا ۇستىرتىندە اكەلى ـ بالالى 2 ۇرپاق ادام نەشە ون جىلدى ءبىر كۇندەي وتكىزىپ، وتاننىڭ تەرريتورياسىن ءۇن ـ تۇنسىز قورعاپ كەلەدى، مۇنداي رۋح ادامدى ءتانتى ەتەدى“. 2017 ـ جىلى 10 ـ ايدا جوگا، ياڭزۇڭ اپەكە ـ سىڭلىلەر باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىستىق ىقىلاستى جاۋاپ حاتىن تاپسىرىپ الدى.
2021 - جىلى جوگا حالىق قۇرىلتايى سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالىنا كەلىپ، باس شۋجيدىڭ قولىنان ”1 - شىلدە وردەنىن“ تاپسىرىپ الدى. سول كەزدى ەسىنە العاندا جوگا تەبىرەنىستى كوڭىل كۇيىن جاسىرا الماي: ”قازىر تۇرلىشە جاعدايدىڭ ءبارى جاقساردى، ءبىز لوساڭ گۇلى ىسپەتتى تاۋلى قارعا تامىر تارتىپ، قاسيەتتى توپىراعىمىزدى قورعاۋشىسى، باقىتتى وتباسىمىزدىڭ تياناعى بولۋىمىز كەرەك“.
اسقار تاۋلار بوي سوزىپ، گيمالاي تاۋ سىلەمىندەگى ۇشى-قيىرسىز قارلى جوتالار قارلى ۇستىرتتەگى سان-ساناقسىز تاريحقا كۋا بولدى؛
”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا ىلەسىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم جولىمەن بۇلجىماي ءجۇرىپ، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتسەك بولعانى، ءبىز، ءسوز جوق، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن ۋاعىندا جۇزەگە اسىرا الامىز“. جاڭا تاريحي باستامادا شيزاڭداعى ءار ۇلت حالقى باس شۋجي شي جينپيڭ جاساعان ايبىندى جوبا بويىنشا، ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، ارشىندى قاداممەن العا باسىپ، اناعۇرلىم باقىتتى، كوركەم بولاشاق ءۇشىن قول ۇستاسا العا باسۋدا.