- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
مادەنيەت مۇرا سىر شەرتىپ، كىل تاريح سويلەدى
چۇمان بايىرعى جۇرتى جانە شينجياڭ تاريحي مادەنيەت تاربيەسى جونىندەگى تالقى جيىن سالتاناتپەن اشىلدى
2014.08.25 15:37 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
20 - تامىز تۇستەن بۇرىن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمى ۇيىمداستىرعان «چۇمان بايىرعى جۇرتى جانە شينجياڭ تاريحي مادەنيەت تاربيەسى جونىندەگى تالقى جيىن» كۇنلۇن قوناقجايىندا سالتاناتپەن اشىلدى.
رايونىمىزدىڭ مادەنيەت مۇراجايى، قوعامدىق عىلىم، باسپا ءسوز، ۇگىت سالاسىنان كەلگەن 200دەن استام ادام تالقى جيىنعا قاتىناستى. 15 مامان، وقىمىستى ءسوز سويلەپ، پىكىر اۋىستىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى لي شۋەجۇن ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.
جۇڭگو قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ بولىمشەسى شينجياڭ ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ اترەتىنىڭ باستىعى، دوكتور ۋ شينحۋانىڭ باسقارۋىنداعى ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ اترەتى 2013 - جىلى مامىردان 2014 - جىلى تامىزعا دەيىن تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانى تىزناپ اۋىلى چۇشىمان (چۇمان) قىستاعىنىڭ شىعس جاعىنداعى، تاشقورعان وزەنىمەن ىرگەلەسىپ جاتاتىن تەڭىز دەڭگەيىنەن 3050 مەتر بيىكتىكتەگى جەرزانقال تەكشەسىنە ارحەولوگيالىق تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، ەلەۋلى جاڭالىقتاردى قولعا كەلتىرگەن بولاتىن. مۇندا قولا جابدىقتار، تەمىر جابدىقتار، بامبۋك تاراق، اعاشتان جاسالعان ىشەكتى مۋزيكا اسپاپتارى، اينەكتەن جاسالعان مارجاندار، جۇزاق مونشاق، بىرگە جەرلەنگەن ءتۇرلى اڭدار سياقتى نەشە جۇزدەگەن قازبا مادەنيەت بۇيىمدارى بايقالدى، مۇنىڭ ىشىندە اعاشتان جانە فارفوردان جاسالعان وتقا تابىنۋ كۇبىسى ەرەكشە ەلەۋلى بولدى، جۇڭگو قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ بولىمشەسى شينجياڭ ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ اترەتى زەرتتەۋ ارقىلى بۇل بايىرعى جۇرتتى 2500 جىلدىڭ الدىنداعى وتقا تابىنۋ دىنىندەگىلەردىڭ (زاراتۇشتۋرا ءدىنى) كونە قابىرىنىڭ بايىرعى جۇرتى ەكەندىگىن، وتقا تابىنۋ ءدىنىنىڭ العاشقى كەزىندەگى مادەنيەتپەن تىعىز بايلانىسى بارلىعىن انىقتادى، بۇل دۇنيە جۇزىلىك ارحەولوگيا سالاسىنداعى ەلەۋلى جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى بولىپ، ەلىمىز ءىشى - سىرتىنداعى عىلىم سالاسىنىڭ جانە قوعامداعى ءار سالانىڭ نازارىن جاپپاي اۋداردى.
لي شۋەجۇن بىلاي دەدى: چۇمان بايىرعى جۇرتى شينجياڭنىڭ «ءۇش تاريحى» جونىندەگى تاربيەنىڭ جاندى ماتەريالى. چۇمان بايىرعى جۇرتىنىڭ تابىلۋ ءمانى تاريح پەن ارحەولوگيا ءىلىمىنىڭ كولەمىنەن الدەقايدا اسىپ ءتۇستى، نازاريالىق مانگە جانە عىلمي قۇنعا يە بولىپ قانا قويماي، ارعى جاعىنان ۇڭىلسەك، چۇمان بايىرعى جۇرتىنىڭ تابىلۋى ساياسي جانە ناقتى مانگە دە يە. لي شۋەجۇن تاريحي مادەنيەت جونىندەگى ۇگىت - تاربيە سىندى وسى ۇلى داستاندى كۇش سالا ويداعىداي جازۋ كەرەكتىگىن ايتتى. مۇندا، ەڭ اۋەلى، مادەنيەتتىك مۇرالاردى ارقاۋ ەتىپ، تاريح، مادەنيەت سىندى وسى كەلەلى تاقىرىپ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ كەرەك. شينجياڭ چۇمان بايىرعى جۇرتىنا ۇقساس ارحەولوگيالىق دەرەك كوزى ءالى دە مول، ءبىز شينجياڭنىڭ مول تاريحي مادەنيەت بايلىعىن ارقاۋ ەتىپ، زامانىمىز قوعامىنىڭ العا باسۋىن مايەكتى تاريحي مادەنيەت قۇنىمەن قامداۋىمىز، پارمەندى نازاريالىق نەگىزبەن «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» قيىسىنسىز تاريحي كوزقاراسىنىڭ كۇل - تالقانىن شىعارۋىمىز قاجەت. ونان قالسا، شينجياڭنىڭ مول تاريحي مادەنيەت مۇراعاتتارىنىڭ كوزىن اشۋىمىز جانە ونان ويداعىداي پايدالانۋىمىز، تاريحي مادەنيەت مۇرالاردىڭ رولىن اناعۇرلىم ساۋلەلەندىرۋىمىز قاجەت. ءداستۇرلى ۇگىت - تاربيەدەن ايىرماشىلىعى تاريحي مادەنيەت مۇرالارىن كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاۋعا بولادى، وندا باي مادەنيەت جانە ەلەڭ ەتكىزەرلىك قۋات بار، باۋراۋ قۋاتى مەن يلاندىرۋ قۋاتى ەرەسەن كۇشتى. ۇزاق ۋاقىتتار بويى قاتە يدەيانىڭ شىرماۋىنا تۇسكەن، شينجياڭ تاريحى جونىندەگى كۇڭگىرت تانىمداعى جۇرتشىلىق جونىنەن تاريحي مادەنيەت مۇرالاردىڭ دۇرىس ۇگىت - تاربيەلىك رولىن ادامدار جىلى قابىلداي الادى، «مادەنيەت مۇرا ارقىلى سىر شەرتىپ، كىل تاريحتى سويلەتۋ» ماقساتىنا جەتۋگە ابدەن بولادى. ورايدى مىقتى يگەرىپ، تاريحي مادەنيەت ۇگىت - تاربيە قىزمەت دەڭگەيىن اناعۇرلىم جوعارىلاتۋ كەرەك. ناقتاپ ايتقاندا، عىلمي جوبالاۋ، مازمۇندى جاقسارتۋ، ادىستە جاڭالىق جاساۋ، تاماشا ورتا قۇرۋدى قامتىعان ءبىر تۇتاس وي جەلىسى ارقىلى تاريحي مادەنيەت ۇگىت - تاربيە قىزمەت دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ماقساتىنا جەتۋ كەرەك.
لي شۋەجۇن بىلاي دەدى: ءبىز تاريحي مادەنيەت ۇگىت - تاربيە قىزمەتىنىڭ كەزەكتەگى شينجياڭ قىزمەتىندەگى ماڭىزدىلىعى مەن كوكەي تەستىلىگىن تولىق تانىپ جەتۋىمىز، ساياسي تانىم، جاۋاپكەرلىك تانىم، تاۋقىمەت تانىمى، وراي تانىمى، العاباسارلىق تانىمىن شىنايى كۇشەيتىپ، سۋبيەكتىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، سۋبيەكتىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن بەلسەندىلىكپەن ارقالاپ، تاريحي مادەنيەت ۇگىت - تاربيە قىزمەتىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، شينجياڭنىڭ قوعامدىق دامۋى مەن باياندى تىنىشتىعىن ىسكە اسىراتىن باستى نىسانا ءۇشىن ءوز ۇلەسىمىزدى قوسۋىمىز كەرەك. «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
