- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جيڭگاڭشانداعى توڭكەرىستىك ەسكەرتكىش مۇراعاتتارى
2014.11.26 16:40 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
ءبىز 21-قازاننان 24-قازانعا دەيىن،جيڭگاڭشانداعى توڭكەرىستىك قۇرباندار قابىرى، ماۋزىدۇڭنىڭ كونە تۇراعى، جيڭگاڭشان توڭكەرىستىك مۇرا جايى، حۋاڭياڭجيە بەكىنىسى سياقتى بايىرعى توڭكەرىستىك مۇراعاتتاردى ەكىسكورتسيالادىق جانە ۇستىندە مامانداردان ساباق الدىق.
توڭكەرىستىك قۇرباندار قابىرى بيپيىڭنىڭ ارتقى بەتىندەگى بيانشان شىڭىنا جايعاسقان. قۇرباندار قابىرى 1987-جىلى قازاندا سالىنىپ، سول جىلى جيڭگاڭشان توڭكەرىستىك بازاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 60 جىلدىعى قارساڭىندا اشىلعان. قابىر ەسكەرتكىش مۇناراسى مەن ەسكەرتكىش ورمانىنان قۇرالعان. ەسكەرتكىش سارايىندا 83 اعابۋىن توڭكەرىسشىنىڭ سۋرەتى، ءومىر بايانى جانە بىر ءبولىم توڭكەرىستىك مادەني مۇرالار قويىلعان. 10مىڭ ادامعا جۋىق توڭكەرىستىك قۇرباننىڭ اتى ويىلعان. نەگىزگى ەسكەرتكىش تات باسپايتىن مەتالداردان جاسالعان، ۇزىندىعى 27 مەتر كەلەدى. بۇل مۇراعاتتار ماۋزىدۇڭ قاتارلى الدىڭعى اعا بۋىن توڭكەرىسشىلەردىڭ 1927-جىلى جيڭگاڭشان توڭكەرىستىك بازاسىن قۇرعاندىعىن ەسكەتەدى.
نەگىزگى ەسكەرتكىش فورماسى حانزۋشا تاۋدىڭ «شان» دەگەن ءارىبى پىشىنىنە ۇقسايدى. ونىڭ بىرنەشە ءتۇرلى ماعىناسى بار ەكەن. قيىردان كوز سالعاندا، جيڭگاڭشاننىڭ «ۇشقىننان قاۋلاعان جالىندى ەلەستەتەدى، جاقىننان قاراعاندا، قاز-قاتار سامسىعان مىلتىقتارداي، ءدال مىلتىقتان اكىميات تۋاتىنىن اڭعارتادى».
جيڭگاڭشان توڭكەرىستىك مۇراجايى 1958-جىلى مەملەكەتتىك مادەني مۇرالاردى باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ بەكىتۋىمەن قۇرىلعان. 1959-جىلى قازاننان باستاپ سىرتقا اشىلعان. 1962-جىلى جۋدى مۇراجايدىڭ اتىن جازىپ بەرگەن. 2008-جىلى مامىردا مەملەكەت تۇڭعىش توپتاعى 1-دارەجەلى مۇراعات اتاعىن العان.
جيڭگاڭشان توڭكەرىستىك مۇراجايىندا ساقتالعان مادەني مۇرالار سانى 30 مىڭ دانادان، جازباشا ماتەريالدار 5 مىڭنان، سۋرەت 4 مىڭ نۇسقادان اسادى. ماۋ زىدۇڭ مەن جۋ دىنىڭ جيڭگاڭشانعا قايتا شىققان كەزدەگى كوزدەن كەشىرۋ كينو پىلاستينكالارى مەن ساقا قىزىل ارميانىڭ كەسكىن تاسپالارىنان 10 نەشەسى بار. بۇدان سىرت بۇل مۇراجاي ماۋزىدۇڭ، جۋدى، چىن-ىي، پىڭ دىحۋاي قاتارلى اعا بۋىن پرولەتارياد توڭكەرىسشىلەرىنىڭ كونە جۇرتى جانە حۋاڭياڭجيەنى قورعاۋ شايقاسىنىڭ بايىرعى تۇراعى سىندى توڭكەرىستىك كونە مۇراعاتتاردى قورعاۋعا جانە باسقارۋعا جاۋاپتى. مۇنىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك ءتۇيىندى مادەني مۇراعاتتتاردى قورعاۋ ورنىنان 22 ءى، مەملەكەتتىك ءتۇيىندى توڭكەرىستىك ەسكەرتكىش قۇرىلىسىن قورعاۋ ورنىنان ەكەۋى، ولكە دارەجەلى مادەني مۇراعاتتاردى قورعاۋ ورنىنان 9 ى بار. مۇراجاي اشىلعاننان بەرى، 158 ەلدەن جانە شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق، تايۋاندىق باۋىرلاستاردان، ەلىمىزدەن 30 ميلليون ادام رەت قابىلداعان.پارتيا مەن مەملەكەت باسشىلارىنان، جوعارى مەكتەپ وقۋشىلارىنان، جاس وسپىرىمدەردەن بولىپ، 10 ميلليون ادام قابىلداعان.
حۋاڭياڭجيە قاراۋىلى-قىزىل ارميانىڭ ايگىلى 5 بەكىنىسىنىڭ ءبىرى. ەڭ بيىك جەرى 1343 مەتر. 1928-جىلى 30-تامىز، قىزىل ارميا وسى اراداعى حالىق بۇقاراسىنىڭ قولداۋىندا حۋاڭياڭجيە بەكىنىسىندە ءبىر يىڭعا جەتپەيتىن اسكەري كۇشپەن جاۋدىڭ 4 تۋانعا جۋىق ارمياسىن تالقانداپ، حۋاڭياڭجيەنى قورعاۋ شايقاسىنىڭ ۇلى جەڭىسىنە جەتكەن. مۇنى ەستىگەننەن كەيىن ماۋزىدۇڭ «شي جياڭ يۇە، جيڭگاڭشان» دەگەن ولەڭ جازعان. ولەڭدە «حۋاڭياڭجيەدە زەڭبىرەك ءۇنى دۇرسىلدەپ، قاشتى جاۋ تۇس-تۇسقا جامىراپ »دەلىنگەن. ول ولەڭ وسى وڭىرگە كەڭىنەن تاراعان. بۇل قاراۋىل ورنىندا سول كەزدەگى بەكىنىس ورىندارى مەن سوعىس اكوپتارى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ساقتالعان. سونىمەن بىرگە ماۋزىدۇڭ، جۋدى جانە ساقا قىزىل ارميا جاۋىنگەرلەرىنىڭ نيڭگاڭنان استىق ارقالاپ، تاۋعا شىققان كەزدەگى باسىپ وتكەن جالعىز اياق جولى دا ساقتالعان.
شياۋجين قىزىل ارميا شيپاحاناسى جۇڭگو جۇمىسشى-ديحان، قىزىل ارمياسى 4-شيپاحاناسىنىڭ كونە جۇرتى بيپيڭنىڭ باتىس سولتۇستىگىندەگى 5 كيلومەتر ارالىقتاعى شياۋجين قىستاعىنا جايعاسقان. بۇل كونە جۇرت-باتىستان شىعىسقا قاراعان، اعاشتان جاسالعان عيمارات بولىپ، جەر اۋماعى 920 شارشى مەتر كەلەتىن ەكى قاباتتى قۇرىلىس، استىڭعى جانە ۇستىڭگى ەكى قاباتىندا 32 اۋىز ءۇي بار. شيپاحانا 1928-جىلى قازاندا، قىزىل 4-ارميا جاۋىنگەرلەرىنىڭ مىڭ يۋان قارجى كومەك بەرۋىنىڭ جانە اسكەرلەر مەن جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ ورتاق كۇش-كۋاتىنىڭ ارقاسىندا سالىنعان.
1928-جىلى29-قاڭتار،جاۋ ارمياسى شياۋجين قىستاعىن باسىپ الادى. سول كەزدە شيپاحانادا ەمدەلىپ جاتقان 130 اۋىر جارالى جاۋىنگەر جوتكەپ اكەتۋگە ۇلگىرمەگەندىكتەن جاۋدىڭ قولىندا قالىپ، تىرىدەي كەسكىلەنىپ ولتىرىلگەن.
1969-جىلى جاۋىنگەرلەر قۇربان بولعان بۇرىنعى شيپاحانا ورنىنا قۇرباندار قابىرى مەن ەسكەرتكىش سالىنىپ، ەسكەرتكىشكە ماۋزىدۇڭنىڭ «قۇرباندار جاساسىن» دەگەن ارناۋ ءسوزى جازىلدى. جيڭجۋشان كورنىس رايونى ماۋزىدۇڭنىڭ حالىق ارمياسىنا «ءۇش ۇلكەن ءتارتىپ، سەگىز ساقتىقتى» جاريالاعان تاريحي سيپاتتى ماڭىزدى ورىن. 1927-جىلى 4-قازان، ماۋ زىدۇڭ وسى ارادا جۇمىسشى-ديحان قىزىل ارمياسىنا: ءبىرىنشى بارلىق ارەكەتتە قولباسشىلىققا بويسىنامىز، ەكىنشى، بۇقارانىڭ ينە-ساباق ءجىبىن المايمىز، ءۇشىنشى، بارلىق ولجانى قازىناعا تاپسىرامىز-دەگەن ايگىلى ءسوزىن جاريالاعان.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
