كوركەم شينجياڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسىندە سالتاناتىن ايگىلەدى
ليۋ دۇڭلاي
2019.10.11 13:16 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
10 - ايدىڭ 9 - كۇنى 2019 - جىلعى جۇڭگو بەيجيڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسىنىڭ شىمىلدىعى جابىلدى. كوكتەمنىڭ باسىندا باستالىپ، گۇيرۇي كولى جاعاسىندا دۇنيە ءجۇزىنىڭ نازارىن اۋدارعان وسى الەمدىك جوعارى دەڭگەيلى باۋ - باقشا كورمەسى سالتاناتى جۇڭگوعا دۇنيە ءجۇزىن تانىتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ جۇڭگونى تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك جاراتتى. اسا ءدۇبىرلى دە دۋماندى، 5 ايدان استام ۋاقىتقا جالعاسقان وسى سالتاناتتى جينالىستا، شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسى كوز تارتاتىن كورىنىسىمەن ەل ءىشى - سىرتىنان كەلگەن سانسىز ساياحاتشى مەن اقپارات قۇرالدارىنىڭ نازارىن اۋداردى، كوركەم شينجياڭ وسىناۋ دۇنيە جۇزىلىك ساحنادا سالتاناتىن ايگىلەپ، مول تابىسقا قول جەتكىزدى.
■ ەرەن شەبەرلىككە ءتانتى بولعان ساياحاتشىلاردىڭ اياعى ۇزىلمەدى
دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسى جوعارى شەكتەگى كوركەمدىكتەردى شوعىرلاندىرىپ عانا قالماستان، اۋەلى، دۇنيە جۇزىلىك وزىق باۋ - باقشا جوباسى ۇستانىمىنىڭ باسەكە الاڭى دا بولدى. بۇل ارادا كورمەگە قويىلعان ءاربىر باۋ - باقشا تۇگەلدەي ءوزى قاراستى ءوڭىردىڭ نەمەسە ۇيىمنىڭ ەڭ جوعارى ورەسىنە ۋاكىلدىك ەتەدى. دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا ايتۋلى شەبەرلەرىمەن ءبىر ساحنادا باسەكەلەسكەن كەزدە، شينجياڭ تيتتەي دە ولقى تۇسكەن جوق.
نارتتاي قىزارعان، ۇلكەن انار قايشالىسقان ادامدار شوعىرىنىڭ ورتاسىندا ەرەكشە كوز تارتادى. باۋ - باقشا كورمەسىنىڭ ەسىگى الدىنداعى تاسقا اينالعان اعاشتاعى ”تيانشاننان كەلگەن قوناق“ ءسوزى كوزگە وتتاي باسىلادى. سول ساتتە كوپتەگەن ساياحاتشى قۋانا دوس - جاراندارىن شاقىرىسىپ: ”مىناۋ شينجياڭنىڭ باۋ - باقشا كورمەسى ەكەن، تەزدەتىڭدەر، ءىشىن ارالاپ كورىپ شىعالىق!“ دەسەدى.
40 مىڭ تۇپكە تاياۋ، تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىنەن اكەلىنگەن بيىك اعاشتار، بۇتا - بۇرگەندەر، گۇل - شوپتەر وسىندا قويىلعان. ”شينجياڭنىڭ دالاداعى باۋ - باقشا كورمەسى، جىبەك جولى باۋ - باقشا مادەنيەتىنىڭ ۇزدىكسىز دامىعاندىعىن كۇش سالا ايگىلەدى“. اۆتونوميالى رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى ەكولوگيانى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ما جىشين بىلاي دەدى: ”ساياحاتشىلار باۋ - باقشا كورمەمىزگە كىرگەندە، تاسقا اينالعان اعاشتان باستاپ، ءوسىپ تۇرعان ءتۇرلى - ءتۇستى وسىمدىكتەرگە كەلگەنگە دەيىن، ءىس جۇزىندە، وسىمدىكتەر مەن باۋ - باقشاعا قاتىستى ۋاقىت ساياحاتىن باسىنان كەشىرىپ، ەجەلگى داۋىردەن بۇگىنگە جەتكەندەي كۇي كەشەدى“.
قۇمدى شولدەگى توراڭعىدان تارتىپ، تيانشان تاۋىنداعى شىرشالارعا دەيىن؛ ءشول دالاداعى جىڭعىلدان تارتىپ، اۋلادا وسىرىلەتىن جۇزىمگە دەيىن، شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسى ەكولوگيالىق جانە ەكونوميكالىق جاقتاعى ۋاكىلدىك سيپاتتى اعاشتاردى، بۇتا - بۇرگەندەردى جالپى بەتتىك كورمەگە قويدى. تۇتاس شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسىنىڭ جاسىلدانعان اۋماعى ％70كە جەتتى. 5 ايدان استام ۋاقىتتا، ەلىمىز ءىشى - سىرتىنان كەلگەن سانسىزداعان قوناقتار شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسىنە كىرسە شىققىسى كەلمەي، سۋرەتكە ءتۇسىپ ەستەلىك قالدىردى، ءتىپتى دە كوپ ادامدار وسى اراداعى كوركەم كورىنىستەردى كورىپ، شينجياڭعا ساياحاتتاۋعا اتتانىپ، تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندەگى سان مىڭداعان كوركەم كورىنىستەردى ءوز كوزدەرىمەن كورىپ قايتتى.
■ شات حابارلار ءجيى تارالىپ، شينجياڭ كورمەسىنىڭ كەلبەتىن اسىردى
شينجياڭنىڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسىندە كوركەم كەلبەتىن ايگىلەگەن تەك ەرەن شەبەرلىكپەن جاسالعان باۋ - باقشا رايونىنىڭ جوباسى عانا ەمەس، ءتۇرلى - ءتۇستى باسەكەدەگى تولاسسىز تارالعان جەڭىس حابارلارى دا ەدى. بەيجيڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسى راۋشانگۇل تۇقىمداستار حالىقارالىق باسەكەسىندە، شينجياڭ قولدانىلمالى كاسىپتىك تەحنيكا شۋەيۋانىنىڭ پروفەسسورى سۇي يۇنجي، گو رۇنحۋا ەرلى - زايىپتىنىڭ جەتەكشىلىگىندەگى ۇيىرمە وسىرگەن شينجياڭنىڭ جەرگىلىكتى راۋشانگۇل جاڭا تۇقىمى ”تيانشان باقىت بۇلتى“ مەن ”تيانشان ارايى“، جەكە - جەكە التىن مەدال جانە قولا مەدال ەنشىلەدى.
بۇل سيلىقتاردىڭ ءمانى جالاڭ عانا باۋ - باقشالاردى سارالاۋدا جاتقان جوق، ەڭ ماڭىزدىسى، راۋشانگۇل تۇقىمىنا ەلەۋلى جاڭالىق الا كەلگەن جاسامپازدىق تابىس رەتىندە ”تيانشان“ جەلىلەس ونىمدەرىنىڭ سيلىق ەنشىلەۋى، بۇل شينجياڭنىڭ گۇل - ءشوپ تۇقىمىن جەتىلدىرۋدەگى جاسامپازدىعىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك دەڭگەيدە مويىندالعاندىعىن دالەلدەيدى.
سۇي يۇنجي تانىستىرىپ بىلاي دەدى: ”تيانشان باقىت بۇلتى“ 3 ءتۇرلى باستى قاسيەتتى ازىرلەگەن، بۇل ونىڭ التىن مەدال ەنشىلەۋىنىڭ باستى سەبەبى. ەڭ اۋەلى، ”كوركى“، گۇل اشۋ مەزگىلى جەتكەندە، ءاربىر ءتۇپ راۋشانگۇل مىڭداعان قاۋاشاق اشادى؛ ونان سوڭعىسى ”تۇلعاسى“، وسى راۋشانگۇل تۇقىمىنىڭ بيىكتىگى ەكى مەترگە دەيىن جەتىپ، گۇل اشقان كەزدە بۇتاقتارى جايناعان گۇلگە تولادى؛ ەڭ سوڭعىسى ”الۋەتتىلىگى“، قازىرگە دەيىن جۇڭگودا تىزىمگە الىنعان راۋشانگۇل تۇقىمداسىنىڭ اراسىندا، شينجياڭنىڭ ”تيانشان“ جەلىلەس ونىمدەرى بىردەن - ءبىر دالادا ءوسىرىلىپ تىكە قىستان شىعا بەرەتىن تۇقىم سانالادى.
”بۇل تۇقىم جەتىلدىرىلمەي تۇرعاندا، حۋاڭحىنىڭ تەرىستىگىندەگى قالالاردا قىستا راۋشانگۇلدەردى تەك عانا ءۇي ىشىنە كوشىرىپ نەمەسە ونى قالىڭداپ جاۋىپ قىستان شىعاراتىن، بۇل راۋشانگۇلىنىڭ كورىنىستىك جوبالاردا، باۋ - باقشالاردى جاسىلداندىرۋدا پايدالانۋ كولەمىن شەكتەمەگە ۇشىراتتى“. سۇي يۇنجي بىلاي دەدى: ”’تيانشان‘ جەلىلەس ونىمدەرى بۇل ماسەلەنى ويداعىداي شەشتى، مۇنىڭ سولتۇستىك وڭىرلەردەگى راۋشانگۇل وندىرىسىندەگى ءمانى وتە زور“.
راۋشانگۇل تۇقىمداستارى باسەكەسىن باستاما ەتىپ، شينجياڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسىنىڭ ءتۇرلى باسەكەلىك سارالاۋلارىندا تالاي رەت تاماشا ناتيجە جاراتتى. نەشە كۇننىڭ الدىندا وتكىزىلگەن 2019 - جىلدىق جۇڭگو بەيجيڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسى سيلىق تاراتۋ سالتاناتىندا، شينجياڭ كورمە رايونى بەيجيڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسى ۇيىمداستىرۋ كوميسسياسىنىڭ كۇمىس مەدالىنا يە بولىپ، شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسى دە ۇيىمداستىرۋ كوميسسياسىنىڭ كۇمىس مەدالىنا يە بولعان 13 جۇڭحۋا باۋ - باقشا كورمەسىنىڭ بىرىنە اينالدى. تۇتاس باۋ - باقشا كورمەسى مەزگىلىندە، شينجياڭنىڭ ءتۇرلى جارىستاردا ەنشىلەگەن التىن، كۇمىس، قولا مەدال سانى 18گە جەتىپ، تولاسسىز تارالعان جەڭىس حابارلارى اراسىندا، شينجياڭ باۋ - باقشا شارۋاشىلىعىنىڭ قارىشتاي دامىعاندىعىن ايگىلەدى.
■ الۋان ءتۇرلى قيمىلدار ارقىلى دۇنيە جۇزىنىڭ شينجياڭدى تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى
ەگەردە دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسى كەزىندە قايسى جەرلەر ساياحاتشىلاردى ات باسىن بۇرىپ ايالداۋعا باۋرادى دەگەندە، شينجياڭنىڭ باۋ - باقشا كورمەسى مۇنىڭ ءبىرى دەر ەدىك. ادامدى ەلىتەتىن بيلەر، قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار اسەم اندەر، ءار الۋان قيمىلدار شينجياڭنىڭ دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسىندەگى ەڭ تيپتىك ەرەكشەلىگىنە اينالدى.
قول بارابان شالىنىپ، ءان شارىقتاسىمەن،ءاپ - ساتتە، شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسىنە ساياحاتشىلار قاپتاپ كەتتى. ال شينجياڭنىڭ ءارقايسى جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەرىنىڭ، كاسىپورىندارىنىڭ قيمىلدارى باۋ - باقشا كورمەسى اشىلعاننان دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسى جابىلعانعا دەيىن ءبىر ءسات تە تولاستاعانى جوق.
9 - ايدىڭ 16 - كۇنى ”شينجياڭ كۇنى“ باستالىپ، شينجياڭنىڭ قيمىلدارىن شىرقاۋ شىڭعا كوتەردى. گۇيرۇي تەاترحاناسىندا بوس ورىن قالمادى. ادامدار كوركى كوز سۇرىندىرەتىن شينجياڭدىق بويجەتكەندەر مەن جىگىتتەرگە كوز ايىرماي قادالا قاراپ قالىپتى. جىبەك جولى مادەنيەتى مەن ۇلتتىق سالت - سانانى توعىستىرعان ونەر سالتاناتى بەينە ءبىر ”ماگنيتتەي“ ساياحاتشىلاردى قاۋمالاي كەلىپ تاماشالاۋعا تارتتى.
ءبي دوڭگەلەنىپ، ءان شارىقتادى؛ جەمىس - جيدەكتەردىڭ ءتىل ۇيىرگەن ءدامى ساياحاتشىلاردىڭ تاڭدايىندا قالدى. 5 ايدان استام ۋاقىتتا شينجياڭ باۋ - باقشا كورمەسى ءوزىنىڭ كەڭ پەيىل جانە اشىق پوزيتسياسىمەن ەل ءىشى - سىرتىنداعى قوناقتار مەن دوستارعا بايىرعى جانە وسى زامانعى، تابيعات پەن گۋمانيتارلىق، ءداستۇر مەن زاماناۋيلىق ءبىر تۇلعالانعان شينجياڭدى ايگىلەدى. جەر - جەر شينجياڭ ەرەكشە جەمىس ورمانىن تانىستىرۋ ءماجىلىسى مەن ساياحاتتى ارناۋلى تانىستىرۋ ماجىلىستەرىن ىركەس - تىركەس وتكىزىپ، شينجياڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنىڭ وراسان زور تابىستارىن ايگىلەپ قانا قويماستان، كورىكتى شينجياڭنىڭ ايتىپ تاۋىسقىسىز كەرەمەتتەرىن دۇنيە جۇزىنە كەسىكىندەپ بەردى.
شينجياڭ جۇڭگوعا تاۋەلدى، جۇڭگو دۇنيەمەن تۇتاسقان. وسى رەتكى الەمدىك شوقتىعى بيىك سالتاناتتى باس قوسۋدا شينجياڭ ءوزىنىڭ ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكولوگياسىن وڭاۋعا كۇش قوستى؛ كەڭ پەيىل دارقان كوڭىلمەن مادەنيەت اۋىس - كۇيىسىنىڭ ورتاق توعىسۋى باس قوسۋىنا قاتىناستى؛ تاسقىنداعان جىگەرمەن دۇنيە جۇزىنە وسى بايابان ءوڭىردىڭ حالىقتى باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلتۋ بارىسىنداعى يگى شارالارىن ايگىلەدى. 10 - ايداعى شينجياڭ تاماشا ناتيجەلەرىمەن دۇنيە جۇزىلىك باۋ - باقشا كورمەسىنە قوش ايتىپ، ءتىپتى دە كوركەم مەكەن قۇرۋ بەرىك سەنىمىن ارقالاپ، كوكىرەك تولى سەنىممەن كەلەشەككە بەت الدى!
كەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
