- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تاريحتاعى ەڭ جاس نوبەل سيلىعىنىڭ يەگەرى مالالاحتىڭ كۇندەلىكتەرىنەن
مەن وقيمىن
2015.02.27 15:05
اۆتوردىڭ ومىرىنەن قىسقاشا مالىمەت
مالالاح ءيۇسىپ. 1998 – جىلى شىلدەنىڭ 12 – كۇنى پاكيستاننىڭ سۆات وزەنى اڭعارىندا دۇنيەگە كەلىپپىن. بۇل جەردىڭ كورىنىسى كوركەم، جان – جاعى الىپ تاۋلارمەن قورشالىپ جاتادى، ءشوبى شۇيگىن، سۋى تۇنىق. انگليانىڭ ايەل پاتشاسى ەليزابەت II نىڭ داۋىرىندە بۇل جەر «ۇلى بريتانيانىڭ شۆەتسارياسى» دەپ اتالعان. الايدا، 2007 – جىلدىڭ الدى – ارتىندا بۇل جەر بىرتە – بىرتە تاليبانداردىڭ قولىنا ءوتتى.
تاليبانداردىڭ سۆاتتى تاڭداۋىنىڭ سەبەبى ــ وندا جاستاردىڭ كوپتىگى ەدى. ولار ۇل بالالاردى ءدىني مەكتەپتەردە وقۋعا ماجبۇرلەپ، الدىمەن ولاردىڭ يدەياسىن وزگەرتىپ، ودان كەيىن ماشىقتاندىرىپ جانە قارۋلاندىرىپ، لاڭكەسكە اينالدىرادى. ال تاليباندار ءبىز سياقتى قىز بالالاردىڭ تاربيە الۋىنا، وقۋعا تۇسۋىنە جول قويمايدى.
2009 – جىلى انگليا راديو سەرىكتىگىنىڭ ءتىلشىسى بىزگە تىلشىلىك ىستەي كەلدى. ولار تاليبانداردىڭ بيلەپ – توستەۋىندەگى تۇرمىستى كۇندەلىك فورماسىمەن سىرتقى دۇنيەگە اشىپ بەرۋگە پەيىل ادامنىڭ بار – جوقتىعىن ۇعىستى، اكەم چيادىن ءيۇسىپ ولارعا مەنى تانىستىردى. سول كەزدە مەن 12 جاستا عانا بولاتىنمىن، 7 – جىلدىقتا وقىپ جاتقانمىن.
سونىمەن 2009 – جىلى قاڭتاردىڭ 3 – كۇنىنەن باستاپ، ءوز انا ءتىلىم ۋردۋ تىلىندە انگليا راديو سەرىكتىگىنىڭ تاپسىرۋىمەن، «كۇن گۇلى» دەگەن قالام اتپەن كۇندەلىك جازا باستادىم.
وسىدان بىلايعى 3 جىلدىڭ ءبىر كۇنىندە دە كۇندەلىك جازۋدى توقتاتپادىم. 2012 – جىلى قازاننىڭ 9 – كۇنى تاليباننىڭ ءبىر جاساعىنىڭ قاراۋىلىنا ۇشىرادىم ...
2009 – جىلى قاڭتاردىڭ 3 – كۇنى، سەنبى
كەشە تۇندە تۇسىمدە تىك ۇشار مەن تاليبانداردى كوردىم. سۆات رايونىندا سوعىس باستالعاننان بەرى وسىنداي تۇستەردى جيى كورەتىن بولدىم. شەشەم جاساعان تاڭەرتەڭگى اسىمدى ءىشتىم دە مەكتەپكە جول الدىم.
كلاسىمىزدا بۇرىن 27 وقۋشى بار ەدى، بۇگىن تەك 11ى عانا كەلىپتى. ساباققا كەلمەگەن ساباقتاستارىم بالكىم تاليبانداردان قورقىپ كەلە الماعان بولار دەپ ويلادىم. تاليبانداردىڭ قىز بالانىڭ وقۋعا تۇسۋىنە تيىم سالۋ بۇيرىعى جاريالانعاننان كەيىن كلاسىمىزداعى 3 وقۋشى پەشاۆار، لاحورە جانە راۆالپينديعا مەكتەپ اۋىستىرىپ كەتتى.
2009 – جىلى قاڭتاردىڭ 4 – كۇنى، جەكسەنبى
بۇگىن كۇن جەكسەنبى بولعاندىقتان تاڭەرتەڭگى ساعات 10عا دەيىن ۇيىقتادىم. ۇيقىدان ويانا سالىپ، ۇلكەندەردىڭ قىستاق شەتىنەن تاعى 3 ادامنىڭ ولىگى بايقالعاندىعى جونىندەگى اڭگىمەسىن ەستىدىم. مەن قاتتى قايعىردىم.اسكەري ارەكەت باستالۋدان بۇرىن، ءبىز ءار جەكسەنبى كۇنى جاقىن ماڭدا تۇزدە تاماقتاناتىن ەدىك. ءبىراق قازىر بۇلاي ىستەۋگە بولمايدى. ءبىزدىڭ تۇزدە تاماقتانباعانىمىزعا دا جارىم جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى.
بۇرىن، كەشكى تاماقتان كەيىن ۇنەمى سىرتقا شىعىپ سەرۋەندەپ قايتاتىنبىز. ءبىراق قازىر كۇن ۇياسىنا باتپاي تۇرىپ، ۇيگە قايتۋىمىز كەرەك. بۇگىن مەن ءۇيدىڭ ءبىرتالاي شارۋاسىن تىندىردىم، تاعى تاپسىرمانى دا ورىنداپ بولدىم. جۇرەگىم دۇرسىلدەپ بەيمازا بولدىم، ويتكەنى ەرتەڭ، ءسوزسىز، وقۋعا بارۋىم كەرەك.
2009 – جىلى قاڭتاردىڭ 5 – كۇنى، دۇيسەنبى
بۇگىن مەكتەپكە مەكتەپ كيىمىن كيىپ بارماقشى بولعام، كەنەت ەسىمە مەكتەپ باستىعىنىڭ مەكتەپكە مەكتەپ كيىمىن كيىپ كەلمەڭدەر دەگەن ءسوزى ءتۇستى. سونىمەن، ءوزىم ەڭ جاقسى كورەتىن القىزىل كويلەگىمدى كيدىم. مەكتەپكە كەلسەم، باسقا قىز بالالار دا ءتۇرلى - ءتۇستى كيىم كيىپ الىپتى. مەكتەپ اۋلاسىنان ءۇيدىڭ جىلۋىن سەزىندىم.
ءبىر ساباقتاسىم مەنەن: مەكتەبىمىز تاليبانداردىڭ سوققىسىنا ۇشىراي ما، ۇشىراماي ما؟ - دەپ سۇرادى. تۇستەن بۇرىن ساباق ۋاقىتىندا، رەڭدى كيىم كيىپ مەكتەپكە كەلۋگە بولمايتىندىعىن ەستىدىك، ويتكەنى بۇل تاليبانداردىڭ اشىق تيىم سالعان بۇيرىعى ەكەن.
كەشتە، تەلەۆيزوردان شاكادەللادا تۇراتىنداردىڭ تۇنگى ءجۇرىس – تۇرىسىنا تيىم سالۋ بۇيرىعى اتقارىلعان 15 كۇننەن كەيىن كۇشىنەن قالدىرىلعانىن ەستىدىم. بۇل حاباردى ەستىپ قاتتى قۋاندىم. ويتكەنى ءبىزدىڭ اعىلشىن ءتىلى مۇعالىمىمىز سول جەردە تۇراتىن، ول بۇدان كەيىن مەكتەپكە كەلىپ، بىزگە ساباق وتەتىن بولدى.
2009 – جىلى قاڭتاردىڭ 14 – كۇنى، سارسەنبى
بۇگىن ساباق ۋاقىتىندا قاتتى كوڭىلسىز وتىردىم. ويتكەنى ەرتەڭنەن باستاپ قىستىق دەمالىسقا تارايمىز. مەكتەپ باستىعى حابارلاندىرۋىندا تەك قىستىق دەمالىسقا تارايتىنىمىزدى عانا ايتىپتى، قاي ۋاقىتتا ساباق باستالاتىندىعىن اشىپ ايتپاپتى. مۇنداي جاعدايعا تۇڭعىش رەت كەزدەسۋىم.
بۇرىن، مەكتەپ باستىعى ساباق باستالاتىن ۋاقىتتى ۇنەمى انىق جاريالايتىن. ءوز تۇسپالداۋىمشا، بۇل رەت ساباق باستالاتىن ۋاقىتتى انىق تۇراقتاندىرماعانى تاليباندار بۇيرىق ءتۇسىرىپ، قىز بالالاردىڭ قاڭتاردىڭ 5 – كۇنىنەن باستاپ وقۋ باستاۋىنا تيىم سالعان بولۋ كەرەك.
قىزدار بۇل رەتكى دەمالىس ءۇشىن قاتتى كوڭىلسىزدەندى. ولار تاليبانداردىڭ تيىم سالۋ بۇيرىعى اتقارىلىسىمەن مەكتەپ قۇشاعىنا قايتا ورالا المايتىندىقتارىن ابدەن بىلەتىن. الايدا، قىزداردىڭ بىرنەشەۋى قاتتى كوڭىلدى، ولار اقپان ايىندا مەكتەپ باستالادى دەيدى. تاعى بىرنەشە قىزداردىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ اتا – انالارى سۆاتتان باسقا جەرگە كوشىپ، بالالارىن جالعاستى وقىتپاقشى ەكەن.
2009 – جىلى قاڭتاردىڭ 15 – كۇنى، بەيسەنبى
تۇنىمەن مىلتىق ءۇنى تولاستامادى. ءۇش رەت شوشىپ وياندىم. بۇگىن ساباققا بارمايتىن بولعاندىقتان 10عا دەيىن ۇيىقتادىم. وسىدان كەيىن ساباقتاستارىم ۇيگە كەلدى، بارلىعىمىز بىرلىكتە تاپسىرما ورىندادىق.
بۇگىن قاڭتاردىڭ 15 – كۇنى ءارى تاليبانداردىڭ تيىم سالۋ بۇيرىعى كۇشكە يە ەڭ سوڭعى كۇن. ءبىز تاپسىرمانى قۇددى ەشتەڭە بولماعانداي كۇندەگىدەي وتىرىپ تالقىلادىق.
بۇگىن BBC ءۇشىن جازعان كۇندەلىگىمدى تاعى ءبىر رەت مۇقيات وقىپ شىقتىم. شەشەم: «كۇن گۇلى» دەگەن قالام اتىمدى ۇناتاتىنىن ايتتى ءارى اكەمنەن: «بالامىزدىڭ ەسىمىن وسى اتقا وزگەرتسەك بولادى ەكەن»، - دەدى. ويتكەنى مەنىڭ ءوز ەسىمىمنىڭ ماعىناسى «توتەنشە قاسىرەت» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
.....
2012 – جىلى قازاننىڭ 9 – كۇنى تۇستەن بۇرىنعى ساباقتان تۇسكەن ءبىر توپ قىز بالا ۇيگە قايتاتىن مەكتەپ اۆتوكولىگىنە وتىرىپ، ءان سالىپ كەلە جاتادى. كەنەت بەتتەرىن وراعان، مىلتىق اسىنعان بىرنەشە ادام اۆتوكولىكتى بوگەيدى. ولاردىڭ ىشىندەگى بىرەۋى قىزدارعا ايعايلاپ: مالالاح دەگەن قايسىنىڭ؟ تەز ايت، بولماسا ءبارىڭدى ولتىرەمىن، - دەيدى. قورقىپ كەتكەن ءبىر قىز بالا مالالاحتى نۇسقايدى. الگى ادام مالالاحقا ارت – ارتىنان ەكى رەت وق اتادى، مالالاحتىڭ باس ءبولىمى مەن يىعى جارالانادى ءارى جانىنداعى ەكى قىز بالادا جارالانادى. مالالاح كوزدى اشىپ – جۇمعانشا قانعا بويالادى.
سونىمەن ول تىك ۇشارمەن پەشاۆار اسكەري رايونىنىڭ باس شيپاحاناسىنا جەتكىزىلەدى. وسىدان كەيىن، پاكيستان ۇكىمەتى ونىڭ مۇنان دا جاقسى ەمدەلۋ ورايىنا يە بولۋى ءۇشىن ونى انگليانىڭ بيرميڭحام قالاسىنا جوتكەيدى. ونىڭ دەنساۋلىعى بىرتە – بىرتە جاقسارىپ، «مەن مالالاحپىن» اتتى ءومىر باياندىق كىتابىن جازادى.
2013 – جىلى شىلدەنىڭ 12 – كۇنى مالالاحتىڭ 16 جاسقا شىققان تۋىلعان كۇنى بولاتىن. ول وسى كۇنى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ امەريكاداعى باس شتابىندا لەكسيا جاسادى. ول سوزىندە بىلاي دەدى: «كىتاپ پەن قالام ــ ەڭ كۇشتى قارۋ».
نورۆەگيا نوبەل سيلىعى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى توربين جاگلاند قازاننىڭ 10 – كۇنى 2014 – جىلعى نوبەل بەيبىتشىلىك سيلىعىن ءۇندستان مەن پاكيستاننىڭ بالالار ۇقىعى قيمىلىنىڭ قايراتكەرلەرى كايلاش ساديا مەن مالالاح يۇسىپكە بەرىلەتىندىگىن جاريالادى ءارى ولاردىڭ بالالار مەن وسپىرىمدەردى جانىشتاۋعا قارسى تۇرىپ، تاربيە الۋ ۇقىعى ءۇشىن كۇرەسكەندىگىن ماداقتادى. مالالاح تا تاريحتاعى ەڭ جاس نوبەل سيلىعىنىڭ يەگەرى بولدى.
حانزۋشادان اۋدارعان: ءلاززات اقان قىزى (ىلە گازەتى مەكەمەسى قازاق رەداكسياسى)
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
