- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
شيپاحانالار ادامعا تولىپ، ەمدەۋ ورتاسى مەن ەمدەۋ دەڭگەيى اۋىر قىسىمعا ءدوپ كەلگەن ماسەلەنى قالاي شەشۋ ەكى ماجىلىستە ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەر بارىنشا نازار اۋدارعان تاقىرىپقا اينالدى
2014.03.07 09:07 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسىنىڭ «ەكى ءماجىلىس» حابارىن ۇستىنەن حابارلاۋ گرۋپپاسى مەملەكەتتىك «ەكى ماجىلىسكە» قاتىناسقان حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىن، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىن ۇسىنىس ەتىپ، بەيجيڭدەگى شينجياڭ مەيمانسارايىنا ورنالاسقان تىكە تاراتۋ ستۋدياسىندا، كوپشىلىكپەن بىرگە رەفورما تاقىرىبىن، قوعامداعى تولعاقتى تۇيىندەردى ىشكەرىلەي تالقىلاپ، حالىق تۇرمىسى مەن شينجياڭنىڭ دامۋ ىستەرىنە نازار اۋدارادى.
بۇگىن ءبىز مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، اۆتونوميالى رايوندىق دەنساۋلىق ساقتاۋ مەڭگەرمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ەرزات زادانى ەرەكشە باعدارلامامىزعا ۇسىنىس ەتتىك.
بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر-جەرىندەگى ناۋقاستار ورتالىق قالا ۇرىمجىدەگى A3 دارەجەلى شيپاحانالارعا كەلىپ ەمدەلەتىندىكتەن، شيپاحانالار ادامعا تولىپ، ەمدەۋ ورتاسى مەن ەمدەۋ دەڭگەيى اۋىر قىسىمعا ءدوپ كەلدى. وسى ماسەلەنى قالاي شەشۋ ەكى ماجىلىستە ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەر بارىنشا نازار اۋدارعان تاقىرىپقا اينالدى، ءسىز وسى ماسەلەگە قالاي قارايسىز؟
ەرزات: الدىمەن بۇل مەسەلە وبيەكتيۆ تۇرعىدان ورىن تەۋىپ وتىرعان ماسەلە، شينجياڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مەڭگەرمەسىنىڭ باسقارۋشى كادىرى بولعاندىقتان، وسىعان قاتىستى مالىمەتتى ۇنەمى تاپسىرىپ الامىز، بۇقارا دا، باسشى كادىرلار دا بىزگە وسى ماسەلەنى كوپ اڭىس ەتەدى، بۇل مەنىڭ وسى رەت ەكى ماجىلىسكە ۇسىناتىن ۇسىنىس پىكىرىمنىڭ بىرەۋىنە ساي كەلەدى، ياعني ۇكىمەت اشقان شيپاحانانىڭ رەفورماسى ماسەلەسى، قازىر ءبىزدىڭ دارىپتەپ وتىرعان ۇكىمەت اشقان شيپاحانا رەفورماسىندا جەڭىل ناۋقاستار اۋىلدا، سالماقتى ناۋقاستار اۋداندا كورىنۋ، كۇردەلى ناۋقاستاردى شينجياڭنان ىشكى ولكەلەرگە شىعارماۋ ۇسىنىسىن العا قويدىق. الايدا وسى ماسەلەنىڭ ءارقايسى بۋىندارىندا، قازىرگى ءارقايسى اۋدان، اۋىل دارەجەلى شيپاحانالارىمىزدىڭ كۇش-قۋاتى جەتپەۋ ماسەلەسى ساقتالىپ وتىر، ۇكىمەت اشقان شيپاحانا رەفورماسىندا، رەفورما جۇرگىزۋ بارىسىندا بەلگىلى جاقتارعا دا وزگەرىس ەنگىزۋ كەرەك، ميسالى، ۇكىمەت اشقان شيپاحانالار پايدا ءتۇسىرۋدى ماقسات ەتپەۋى كەرەك. ءبىز كۇش-قۋاتىمىزدى بۇقاراعا قايتكەندە ويداعىداي قىزمەت وتەۋ جاعىنا شوعىرلاندىرۋىمىز ءتيىس، الايدا قازىرگى شيپاحانالارعا ۇسىنىلىم از بولىپ وتىر، سونىڭ وزىندە كوپ قارجى جۇمساپ شيپاحانانىڭ كولەمىن كەڭەيتىپ جابدىق ساتىپ الۋعا تۋرا كەلەدى، وسى بارىستا نەگىزگى ساتىداعى شيپاگەرلەردىڭ مامىلەسىن دەر كەزىندە قامتاماسىزداندىرۋعا كەلمەي قالادى، سوندىقتان جاقسى شيپاگەرلەرىمىز تاربيەلەنىپ بولعان سوڭ اۋدان دارەجەلى شيپاحاناعا، اۋدان دارەجەلى شيپاحانادا تاربيەلەنگەن سوڭ اۆتونوميالى رايون دارەجەلى شيپاحاناعا اۋىسادى، ءبىزدىڭ ەمدەۋ بايلىعىمىزدىڭ %75 تى ايماقتىق، وبلىستىق جانە ءىرى قالالاردىڭ شيپاحانالارىندا، اۋدان، اۋىلداردا كۇش-قۋاتى جەتكىلىكسىز جاعدايدا، ناۋقاستاردىڭ ۇلكەن شيپاحانالارعا اعىلۋ جاعدايى جارىققا شىعادى، مۇندا ءبىرى شيپاحانانىڭ دەڭگەيى تالاپقا جەتپەيدى، ەكىنشىدەن، بۇقارا اۋدان، اۋىل دارەجەلى شيپاحانارعا ونشا سەنبەيدى.
جۇرگىزۋشى: كەيبىر تىڭدارماندارىمىز مۇنداي جاعدايدى ورتا-باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ جاپا-تارماعاي ايگىلى مەكتەپتەرگە بارعىسى كەلەتىنىنە ۇقسايدى ەكەن دەسەدى، مۇنداي ماسەلەنى ءبىز قايتكەندە وزگەرتە الامىز؟
ەرزات: ەڭ ماڭىزدىسى اۋدان، اۋىل دارەجەلى شيپاحانالارداعى نەگىزگى ساتى دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قابىليەت قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. ءبىرىنشى: مەملەكەت قارجىنىڭ ءبىر بولەگىن شىعارۋ كەرەك، ەكىنشى، نەگىزگى ساتى ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرىن تاربيەلەۋگە بەلگىلى ساياسات شىعارۋ قاجەت، ونان قالسا باعىتتامالى كومەكتەسكەن 19 ولكە-قالا بىرنەشە جىلدان بەرى قىرۋار نەگىزگى ساتى ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرىن تاربيەلەپ، ەمدەۋ ىستەرىمىزگە كوپتەگەن وزگەرىستەر الا كەلدى، الايدا ولار ۋاقىتى تولعاننان كەيىن قايتىپ كەتەتىن ەمدەۋ قوسىنى، ءبىز مەملەكەت پەن باعىتتامالى كومەكتەسكەن ولكە-قالالاردىڭ قولداۋى ارقىلى ءوزىمىزدىڭ ەمدەۋ قوسىنىمىزدى كەمەلدەندىرۋدى كوزدەپ وتىرمىز، ونى شينجياڭدا تۇراتىن، باسقا جاققا ماڭگى كەتپەيتىن ەمدەۋ قوسىنىنا اينالدىرماقپىز، بۇل بۇقارانىڭ ناۋقاس كورسەتۋى قيىن بولۋ، قولايسىز بولۋ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ءتۇبىرلى جولى.
جۇرگىزۋشى: قازىر، نەگىزگى ساتى ەمدەۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىنىڭ جاعدايى ءسىرا قانداي؟ قىستاقتارداعى شيپاگەرلەر اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ ەمدەلۋ قاجەتىن قاتاناتتاندىرا الاما؟
ەرزات: قىستاق شيپاحانالارىنىڭ باسىم كوبىنىڭ قازىرگى قىزمەتى الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، اقاۋسىزدىق ارحيبىن تۇرعىزۋ، جوسپارلى يممۋنيتەتتەۋ جانە ءوزى تۇرعان قىستاقتاعى اۋىرۋ احۋالىن ۇعىسۋ، ناۋقاستاردىڭ ناۋقاسىن ەمدەتەتىن جەرى اۋىل-قالاشىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورنى. وسى بارىستا ۇكىمەت ءوز رولىن ساۋلەلەندىرۋى كەرەك، الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرى مەن قىستاق شيپاگەرىن قامتاماسىزداندىرۋ جاعىندا، مەيلى زەينەتكەرلىك نەمەسە مامىلە جاعىنان بولسىن، جەر-جەردەگى ۇكىمەتتەردىڭ وسى جاعىندا بەلگىلى قىزمەتتەر ىستەۋىن ءۇمىت ەتەمىز.
جۇرگىزۋشى: كوپتەگەن قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ جاسى ەگدەلەپ، ءبىر ءبولىم قىستاق-قالاشىقتاردا قىستاق شيپاگەرلەرى جەتىسپەۋ ءجايىتى بەلەڭ بەرۋدە، بۇل جاعىندا اۆتونوميالى رايون قانداي ءادىس قولدانباقشى؟
ەرزات: ەكى ماجىلىستەن بۇرىن وڭتۇستىك شينجياڭعا تەكسەرۋ-زەرتتەۋ جاساۋعا بارعاندا وسىنداي ماسەلەنى بايقادىم، ءبىر توپ ساقا اۋىل-قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ جاسى ەگدەلەپ، جاس بۋىن شيپاگەرلەر ءالى تولىق جەتىلە قويمادى نەمەسە جەتىلىپ شىققان ستۋدەنتتەر اۋىل-قىستاققا بارعىسى كەلمەيدى، مۇنىڭ سەبەبى باستىسى ەڭبەكاقى ماسەلەسى، قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ زەينەتاقى ماسەلەسى دە كەڭەس جوباعا ەنگىزىلدى. تاياۋ جىلداردان بەرى اۆتونوميالى رايوندىق ۇكىمەت قىستاق شيپاگەرلەرىنە 800 دە ءبىر مىڭ 200 يۋانعا دەيىن كومەك قاراجات بوساتتى، سونىمەن بىرگە قىستاق شيپاگەرلەرىنە اۋىل-قالاشىق الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جاعىنداعى الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋعا بەرىلەتىن كومەك قاراجات، تۋبەركۋلەز اۋرۋىنا شالدىققان ناۋقاستاردى ەمدەۋگە بەرىلەتىن كومەك قاراجات، سونداي-اق جوسپارلى يممۋنيتەت جاعىنداعى قوسىمشا قاراجات سياقتى جاقتارداعى ماسەلەلەردى ءتۇرلى شارالار قولدانىپ شەشۋدەمىز، الايدا مەملەكەتتىڭ قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ مامىلەسىن قامتاماسىز ەتۋ ساياساتى ءالى شىعا قويمادى، مەملەكەتتەن وسىعان قاتىستى ساياسات شىعارۋدى ۇسىنىس ەتەمىز. بولاشاقتا مۇنداي جاعدايدىڭ وڭالاتىندىعىنا كامىل سەنەمىن.
جۇرگىزۋشى: وسى رەتكى ەكى ماجىلىسكە ءسىزدىڭ ەگىنشى-مالشىلاردىڭ ەمدەۋ قامتاماسىزداندىرۋ جۇيە قۇرىلىسىنا قاتىستى ۇسىنىس جوبالار الا كەلگەنىڭىزدى بىلدىك، وسى رەتكى ۇسىنىس جوبادا نەلىكتەن وڭتۇستىك شينجياڭداعى ەكى ايماق، ءبىر وبلىستاعى ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ ساپا قۇرىلىسىنا سالستىرمالى ءمان بەرىلدى؟
ەرزات: وسى رەتكى ساياسي كەڭەسكە اكەلگەن ۇسىنىس جوبامدا شينجياڭنىڭ اۋىل-قىستاق ەمدەۋ قىزمەت وتەۋ قىزمەتكەرلەرى جەتىسپەۋ جانە قابىلەتى تومەن بولۋ سياقتى ماسەلەلەر جونىندە كەڭەس ۇسىندىم، سونىمەن بىرگە شينجياڭنىڭ نەگىزگى ساتى ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرىن تاربيەلەۋ ۇسىنىسىن بەردىم. كوپشىلىك ءۇرتىس ءۇش جىل شينجياڭنىڭ حالىق شارۋاشىلىعى كىرىسىنىڭ %70ىنىڭ حالىق تۇرمىسىنا جۇمسالعانىن بىلەدى، الايدا شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق جالپى مولشەرى شەكتى، بيىل بۇل نەبارى 850 ميلليارد يۋان بولدى، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ ۇسىنىس جوباسى ارقىلى مەملەكەت تۇرعىسىنان ساياساتتىق جاقتان اناعۇرلىم كوپ قولداۋعا يە بولۋدى، ءارى شينجياڭنىڭ ءوز تىرىسشاڭدىعى ارقىلى قىسقا ۋاقىت ىشىندە ءتۇرلى شارالاردى تەڭ اتقارىپ، شينجياڭنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت وتەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ تاپشى بولۋ ماسەلەسىن شەشۋگە ۇندەمەكشىمىز. سونىمەن بىرگە بيىلدان باستاپ وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىس دەپ وزگەرتۋىمىز ءتيىس، ءبىز اكەلگەن ۇسىنىس جوبادا وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىس پەن شينجياڭنىڭ شەت شالعاي كەدەي رايوندارى جانە شەكاراداعى كەدەي اۋداندارىندا تولىق اقىسىز ەمدەۋ ءتۇزىمىن اتقارۋ جونىندە ۇسىنىس جوبا ەنگىزىلدى، ياعني ەگىنشى-مالشىلار ءوزى تاپسىراتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاناتىن ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ اقىسىن تاپسىرمايدى، ەگەر مەملەكەتتىك قازىنا قولداۋ كورسەتسە، بۇل وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق-ءبىر وبلىس، شەت شالعاي كەدەي رايوندار مەن شەكاراداعى كەدەي اۋدانداردىڭ ەمدەۋ قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيىن جانە تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتۋعا ءتيىمدى بولىپ، ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ نىساناسىنا جەتۋگە بولار ەدى.
جۇرگىزۋشى: قازىر كوپتەگەن بۇقارا شيپاحاناعا بارىپ كورىنگەندە ەمدەۋ جاعىندا شەكتەن تىس تۇتىنۋ ءجايىتى بار ەكەنىن اڭىس ەتىپ وتىر. ەرزات مۇشە، بۇعان ءسىز قالاي قارايسىز؟
ەرزات: ەمدەۋدەگى شەكتەن تىس تۇتىنۋ قالىپسىز تۇتىنۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەڭگەرمەسى، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر ەمدەۋدەگى شەكتەن تىس تۇتىنۋعا قارسى تۇرادى. تاياۋ جىلدارى كەيبىر شيپاحانالار دامىعان، ۇكىمەتتىڭ ۇسىنىلىمى جەتىسپەگەن جاعدايدا شيپاگەرگە نەمەسە بولىمدەرگە مىندەت جۇكتەگەن، الايدا مۇنداي جاعداي ۇكىمەت شيپاحانالارىنا جۇرىلگەن رەفورماعا ساي بىرتىندەپ وڭالۋدا، ۇكىمەتتىڭ قوسقان قارجىسى دا بارعان سايىن مولايۋدا. ۇكىمەت شيپاحانالارى الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىن بەينەلەۋى ءتيىس، الايدا كەي كەزدە ناۋقاستى كورگەن شيپاگەر جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشقالاقتاپ ءتۇرلى تەكسەرۋلەر جاساتادى، كەزىندە شيپاحانادا قىزمەت ىستەگەندە كەي ناۋقاستارعا جولىقتىم، سول كەزدە وپەراتسيادان بۇرىن ەلەكتروكارديوگرامما جاساعاندا ناۋقاستىڭ ناتيجەسى قالىپتى شىقتى، ناۋقاستىڭ وتباسىنداعىلار ىشىندە شيپاگەرلىك ءبىلىمى بارلارى ءتۇرلى تەكسەرۋلەردىڭ جاسالماعانىن ايتتى. مۇنداي جاعدايدا شيپاحانا مەن شيپاگەر نە ىستەرىن بىلمەي داعدارادى، بۇل قالىپتى جاعداي. ال قالىپسىز جايتتەردە ورىن تەۋىپ وتىر، تەكسەرۋدى، ءدارى-دارمەكتى شەكتەن تىس ارتىق جازۋ ءجايتى شيپاحانادا شىنىندا بار. الايدا تاياۋ جىلدارى ۇكىمەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەڭگەرمەسى كلينيكالىق تاسىلدەر قولدانىپ، ەمدەۋ ىستەرىن ارناعا ءتۇسىرىپ، ءتۇرلى شارالارمەن مۇنداي جاعدايدى بىرتىندەپ وڭاۋدا. ناعىز، تانىمالى ءىرى شيپاحانالار ناۋقاستى سونشاما كوپ تەكسەرۋ اسپابىنا سالاتىن ۋاقىتى دا جوق، ويتكەنى مۇنداي ورىنداردا قاتارعا تۇرۋعا تۋرا كەلەدى، ءبىر تەكسەرۋگە نەداۋىر ۇزاق ۋاقىت كەتەدى، باسىم كوپ شيپاگەرلەردىڭ نيەتى دۇرىس، شەكتەن تىس تۇتىنۋ سالىستىرمالى از.
جۇرگىزۋشى: جوعارىداعى سوزىڭىزدەن ەمدەۋدەگى شەكتەن تىس تۇتىنۋ ءجايتىن تۇسىندىك، مۇنى قانداي شارالارمەن وڭاۋعا بولادى؟
ەرزات: قازىر باستىسى جۇيەلى ەمدەۋ ارقىلى كەيبىر اۋرۋ بەلگىلەرىنە كلينيكالىق جول كورسەتىپ قانداي تەكسەرۋ جاساۋ، قانشالىق اقى جۇمساۋدى ولشەمگە تۇسىرەمىز، جۇيەگە بويسۇنباسا شيپاگەردە ءدارى-دارمەك جانە تەكسەرۋ قاعازىن بەرە المايدى. بالالاردىڭ سالماقتى اۋرۋلارىن ءبىر تۇتاس جوسپارلايتىن ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىنا ۇكىمەت بەس ۇلكەن تۇردەگى 22 ءتۇرلى اۋرۋدى كورسەتىپ، سالماقتى ناۋقاستاردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ەمدەيتىن ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن اتقاردى. سونىمەن بىرگە شيپاحانالاردا قازىر الۋان ءتۇرلى قور بار، كومەك قاراجات بەرىلەتىن اۋرۋلار، وتە-موتە بالالاردىڭ تۋما اۋرۋلارىنا كومەك قاراجات بەرىلەدى، قارجى تاپشى بولعان جاعدايدا قوردان كومەك سۇراۋ ءوتىنىشىن تاپسىرۋعا بولادى. ءبىز ءتۇرلى تاسىلدەرمەن بۇقارانىڭ ەمدەلۋىنىڭ قيىنعا سوعۋ ماسەلەسىن شەشەمىز.
جۇرگىزۋشى: جاقىندا ءبىر قۋانىشتى حابار ەستىدىك، ءبىر اپتانىڭ الدىندا اشىلعان «2014-جىلعى اۆتونوميالى رايوننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتى جانە ۇكىمەت اشقان شيپاحانالاردىڭ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ قىزمەتى ماجىلىسىندە»، اۆتونوميالى رايوننىڭ ۇكىمەت اشقان شيپاحانالاردىڭ امبەباب رەفورماسى سىناق ءتۇيىنى قىزمەتىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەتىندىگى ايقىن اتاپ كورسەتىلدى. بيىلعى رەفورما جاساۋ سىناق ءتۇيىنى قىزمەتىندە، ەمدەۋ، ءدارى-دارمەك باعاسى رەفورماسى، شيپاحانانىڭ وزىندىك قۇنى مەن جۇمسالىمىن تەجەۋدى ۇكىمەت اشقان شيپاحانانىڭ قىزمەت ناتيجەسىن باعالاۋ مازمۇنىنا ەنگىزۋ رەفورمانىڭ ءتۇيىنى بولدى، مۇنداعى ماقسات ــ ەمدەۋ، ءدارى-دارمەك اقىسىنىڭ ۇيلەسىمسىز ورلەۋىن تەجەۋ. سونىمەن بىرگە، قىزمەتكەرلەردىڭ قاراجات شىعىسىنىڭ كاسىپ شىعىسىنداعى ۇستايتىن سالىستىرماسىن جوعارلاتۋ، ءارى دارەجەگە ءبولىپ دياگنوز ايىرۋ، ەمدەۋ فورماسىن زەرتتەپ بەلگىلەپ، بۇقارانىڭ جاقىن ماڭنان شيپاگەرگە كورىنۋىنە كومەكتەسۋ.
بيىل، اۆتونوميالى رايون تاعى قالا-اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سالماقتى ناۋقاس قامسىزداندىرۋ سىناق ءتۇيىنىن جاپپاي اشۋ، رايونىمىزداعى اۋدان دارەجەلى جانە اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ نەگىزگى ءدارى-دارمەكتى تۇگەل جالپىلاستىرۋى جانە الدىمەن پايدالانۋ، قوعامدىق كاپيتالدان پايدالانىپ شيپاحانا اشۋدى ءوڭىردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جوسپارىنا ەنگىزۋ، ەمدەۋ قۇرىلىمىن اشۋ جوسپارىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى ويلاسۋ اياق الىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، رايونىمىزداعى ءار ۇلت ناۋقاستارىنىڭ شيپاگەرگە كورىنۋ، ءدارى ساتىپ الۋ جاعىنداعى سۇرانىسى مەن ۇقىق-مۇددەسىنە اناعۇرلىم كەپىلدىك ەتىپ، ناۋقاستاردىڭ ناۋقاستانۋ سەبەبىنەن كەدەيلەسۋ جاعدايىن بىرتىندەپ وڭايدى.
ءدارى-دارمەك باعاسى رەفورماسىنا جانە شيپاحانانىڭ وزىندىك قۇنى مەن جۇمسالىمدى تەجەۋدى ۇكىمەت اشقان شيپاحانانىڭ قىزمەت ناتيجەسىن باعالاۋ مازمۇنىنا ەنگىزۋ ماسەلەسىنە قالاي قارايسىز؟
ەرزات: ءدارى-دارمەك باعاسىنىڭ وزىندىك قۇنىن تەجەۋدى نەگىزىنەن تومەندەگىدەي بىرنەشە جاققا جيناقتاۋعا بولادى. ءبىرى، قازىر مەملەكەتتىڭ ورنالاستىرۋىنا ساي، رايونىمىزدا نەگىزگى ءدارى-دارمەك ءتۇزىمى اتقارىلۋدا، ايتىلمىس نەگىزگى ءدارى-دارمەكتە ــ نەگىزگى ءدارى-دارمەكتى ساتىپ العاندا ەمدەۋ قۇرىلىمى قوسىمشا قاراجات قوسپايدى، 2013-جىلى ۇكىمەت اشقان شيپاحانا مەن اۋىل-قالاشىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورنىنىڭ باسقارۋىنداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمى، نەگىزگى ءدارى-دارمەك ءتۇزىمىن تولىق جۇزەگە اسىردى، اۋىل دارەجەلىدەن تومەن شيپاحانالاردا ءدارى-دارمەككە قاراي قوسىمشا قاراجات قوسۋ جاعدايى جوق، مەملەكەتتىك ءدارى-دارمەك ىستەرى مەكەمەسى بوساتقان قارجى، قوسىمشا قاراجات رەتىندە نەگىزگى ءدارى-دارمەك شىعىنىنا جۇمسالىپ، قىزمەتكەرلەرگە جاسالاتىن مامىلەگە جانە قاتتى بولشەكپەن قامداۋعا كەپىلدىك ەتىلدى. ەندى ءبىرى، ءىرى تۇرپاتتى ەمدەۋ جابدىقتارىمەن تەكسەرۋ دە ەمدەۋ باعاسىنىڭ جوعارى بولۋىنىڭ ءبىر سەبەبى، كەيبىر تەكسەرۋلەرگە نەشە ءجۇز، اۋەلى نەشە مىڭ يۋان اقشا كەتەدى، وڭتۇستىك شينجياڭداعى ءىشىنارا اۋدان، قالاداعى بۇقارانىڭ كەي جىلداعى ورتاشا كىرىسى ءۇش تە ءتورت مىڭ يۋان عانا، كەيبىر ءىرى تۇرپاتتى ەمدەۋ جابدىعىمەن تەكسەرىلۋ ءۇشىن بۇقارا ءبىر جىلداعى كىرىسىن تۇگەل جۇمسايدى. رەفورما بارىسىندا، ءىرى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ جابدىقپەن تەكسەرۋ اقىسىن ارزانداتۋىن، سونداي-اق شيپاگەرلەردىڭ تاماشا قىزمەت وتەۋ ستيلى ارقىلى بۇقارانىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋىن ءۇمىت ەتەمىز. ەندى ءبىرى، ەمدەۋ اقىسىن تومەندەتۋ بارىسىندا ۇيلەسىمدى ەمدەۋ قاجەت، كىشىگىرىم تۇماۋعا بولا ءۇش A دارەجەلى شيپاحاناعا بارىپ كورىنۋدىڭ قاجەتى جوق، مۇنداي ەمدەۋ فورماسىنىڭ ۇيلەسىمسىز ەكەندىگى بەسەنەدەن بەلگىلى. ەمدەۋ قۇرىلىمى رەفورماسى ارقىلى اۋىل-قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ جانە اۋدان دارەجەلى شيپاحانانىڭ كۇش-قۋات قۇرىلىسىن ويداعىداي كۇشەيتكەننەن كەيىن، بۇقارانىڭ سەنىمىنە يە بولامىز، سوڭىندا قانداي ناۋقاستى قانداي شيپاحاناعا، قانداي ەمدەۋ قۇرىلىمىنا كورسەتۋ كەرەكتىگى بەلگىلى بولادى، بۇل ەمدەۋ اقىسىن تومەندەتۋدىڭ ءبىر جاعى. ەمدەۋ قۇرىلىمى رەفورماسى ارقىلى ناۋقاس كورسەتكەندە سىپىرمايىم ۇلكەن شيپاحاناعا بارۋ جاعدايى بىرتىندەپ وزگەرەدى.
جۇرگىزۋشى: تىڭدارمان دوستار، وسى رەتكى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە، كوپتەگەن حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلى مەن ساياسي كەڭەس مۇشەلەرى شينجياڭنىڭ ەمدەۋ قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسى قۇرىلىسىنىڭ اياق الىسىن تەزدەتۋگە نازار اۋداردى. مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس مۇشەسى مىڭ چيڭساي، رايونىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلار قۇرىلىسىن قولداۋ تەبىنىن ارتتىرۋ ۇسىنىسىن ورتاعا قويدى، ۇسىنىس جوبادا ول بىلاي دەدى: رايونىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلار قوسىنىندا كوپتەگەن ماسەلەلەر ورىن تەۋىپ وتىر، مىسالى: دارىندىلار سانىنىڭ جەتكىلىكسىز بولۋ، جوعارى دارەجەلى دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلارىنىڭ جەتىسپەۋ ءجايىتى نەداۋىر اۋىر. سونىمەن بىرگە، تاعى قالا مەن اۋىلدا الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتكەرىنىڭ ورنالاسۋىنىڭ بىركەلكىسىزدىگى، دارىندىلار قۇرىلىمىنداعى قايشىلىقتىڭ كورنەكتى بولۋى سياقتى ماسەلەلەرگە قاراتا، مىڭ چيڭساي مىناداي ۇسىنىستاردى ورتاعا قويدى: ءبىرىنشى، شينجياڭنىڭ ورتا، ۇزاق مەرزىمدىك ەمدەۋ، ءدارى-دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىن دامىتۋ جوسپارىنا ساي، دارىندىلاردى دامىتۋ مەن نىسانالى مىندەت بەلگىلەۋ قاجەت. مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ-جوسپارلى تۋىت كوميتەتى زەرتتەگەن قاتىستى جوبا بويىنشا، رايونىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلار قوسىنىن تاربيەلەۋ قۇرىلىسى جوسپارىن قولداپ جانە ىلگەرىلەتىپ، بەس تە ون جىل ىشىندە، رايونىمىزدا تۇراقتاپ تۇراتىن، كاسىپتىك ناتيجەسى جوعارى، بۇقارا مويىندايتىنءبىر توپ دارىندىنى تاربيەلەپ شىعۋ ءتيىس. ەكىنشى، دەنساۋلىق ساقتاۋ دارىندىلارىن تاربيەلەۋ جاعىندا شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ سەلبەستىك كەلىسىمىنىڭ تەبىنىن ارتتىرىپ، شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ نىسانى ارقىلى دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىنىڭ اياق الىسىن تەزدەتۋ كەرەك. ءۇشىنشى، شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسەتىن ولكە، قالالارمەن بەلسەنە سەلبەسىپ، رايونىمىزدا مەدەتسينا سالاسىنداعى تولىق كۋرس وقۋشىلارىن باعىتتامالى تاربيەلەۋ قىزمەتىن ىستەۋ قاجەت. سونىمەن بىرگە، مىڭ چيڭساي تاعى رايونىمىزدىڭ ەمدەۋ، ءدارى-دارمەك ىستەرىنىڭ دامۋ اياق الىسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى ۇسىنىس-پكىرلەردى العا قويدى، مىسالى: رايونىمىزداعى ۇلتتىق ءدارى-دارمەكتەردى وندىرەتىن كولەمدى كاسىپورىنداردى بەلسەنە قولداۋ، قارعالداق، لوپنۇر، قىزىل ميا، كيەلى ەرمەن سياقتى كولەمدى ءوندىرىس بازاسىن قۇرىپ، ديقانداردى وسى ءدارى شوپتەردى ەگۋگە شابىتتاندىرىپ، رايونىمىزدىڭ حانزۋ شيپاگەرلىگى مەن از ۇلت شيپاگەرلىگىنىڭ باياندى دامۋ اياق الىسىن تەزدەتۋىمىز كەرەك. تاعى ءىشىنارا مۇشەلەر رايونىمىزداعى بالالار ءبولىمىنىڭ شيپارگەرلەرى كەمشىل، مامىلە تومەن سياقتى ماسەلەر جونىندە دە وزدەرىنىڭ كوزعاراستارى مەن ۇسىنىستارىن العا قويدى.تومەندە اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋ جونىندەگى ءبىر توپ ساندى مالىمەتكە نازار سالايىق: 2014-جىلى رايونىمىز اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋ ءتۇزىمىن ءۇرتىس بەكەمدەپ، اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋگە قاتىناسۋ مولشەرى %99 تەن جوعارى بولادى، ادامداردىڭ جىلدىق كىسى باسىندىق قارجى توپتاۋ ولشەمى 400 يۋانعا جوعارلاتىلادى، ساياسات كولەمىندەگى اۋرۋحانادا جاتىپ ەمدەلۋ مەن ەمحانادا ەمدەلۋدى ەسەپتەن كوتەرۋ سالىستىرماسى جەكە-جەكە %70 جانە %80 تەن تومەن بولمايدى، اۋرۋحانادا جاتقانداعى ءىس جۇزىندىك تولەم سالىستىرماسى %65 مولشەرىنە جەتەدى، اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋ قورىنىڭ ەمحانادا ەمدەلۋدەگى تولەم سالىستىرماسى تاعى دا 5 دە 10 پايىز جوعارلايدى. «ولشەم، تولەم سالىستىرماسى جوعارلايدى» دەگەن ساندى مالىمەتتەردەگى وزگەرىستەر اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋ ساياساتى اتقارىلعاننان بەرگى ديقاندار جونىنەن تاعى ءبىر ءتيىمدى حابار بولدى، الايدا ءىس جۇزىندىك مەڭگەرۋ بارىسىندا، اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋدە تىزىمگە تىركەلۋ ءتارتىبى كۇردەلى بولۋ، اۋىل-قىستاقتارداعى سەلبەسىپ ەمدەۋدەگى ەسەپتەن كوتەرۋ ءتارتىبى كۇردەلى بولۋ، ديقان دوستار سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەگەندە اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋدىڭ تيىمدىلىگىنەن يگىلىكتەنە الماۋ سياقتى ماسەلەلەرگە ۇشىرادى. سىزشە مۇندا ماسەلە قاي جەردەن شىعىپ وتىر؟
ەرزات: بۇل ماسەلەلەرگە بىرنەشە جاقتان جاۋاپ بەرەيىن. الدىمەن اۋىل-قىستاقتارداعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەۋ قارجىسىنىڭ جەكەلەر تاپسىراتىن بولەگىن، اسىرەسە وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق، وبلىستاعىلاردىكىن ۇكىمەت تولەپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق، وبلىس پەن شەكارا، كەدەي اۋدانداردىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋدى ءۇمىت ەتەمىز، ءبىز دە وسى رەتكى ەكى ماجىلىستە كەيبىر جۇمىستاردى ىستەمەكپىز. بۇدان سىرت، تارتىپكە كەلگەندە، ينفورماتسيالاندىرۋ قۇرىلىسى ماسەلەسىن ايتقىم كەلەدى، الدا ءبىز تۇتاس شينجياڭدا ەمدەۋ دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ ءوزارا تۇتاسقان توراپ ينفورماتسيالانعان تەكشەسىن قۇرىپ، وسى ءىرى تەكشەمەن ەسەپتەۋ فورماسى ارقىلى ەمدەۋ بايلىعىن بىرىكتىرەمىز، الدا ءبىر تۇتاس پايدالانىلاتىن كارتىشكا شىعارىپ، ءبىر دە ەكى جىلدا تۇتاس شينجياڭنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ەمدەۋىندە ءبىر تۇتاس پايدالانىلاتىن كارتشكا ءتۇزىمىن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالامىز، وسىلاي بولعاندا شينجياڭداعى بۇقارا وسى كارتشكانى الىپ شينجياڭنىڭ ءار قانداي جەرىندە ەمدەلۋىنە بولادى، جەكەلەردىڭ بارلىق ەمدەۋ ينفورماتسياسى، ەمدەلۋ ينفورماتسياسى، ءدارى-دارمەك پايدالانۋ ينفورماتسياسى جانە ەسەپ جابۋ سياقتىلارىنىڭ بارلىعى انىق كورسەتىلەدى، سوڭعى مەرزىمدە تاعى دا بانكەمەن سايكەسىپ، ەمدەۋدە اقى تولەۋ، ەسەپ جابۋ سياقتىلاردى ىستەمەكپىز. وسى تەكشەنىڭ قۇرىلۋىن، كەمەلدەنۋىن بىرلىكتە كۇتەمىز.
جۇرگىزۋشى: پارتيا 18-كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ 3-جالپى ماجىلىسىندە «ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدەگى ءبىرقىدىرۋ ماڭىزدى ماسەلەلەرى جونىندەگى قاۋلى» ماقۇلداندى، وسىنىڭ ىشىندە ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ ماڭىزدى مىندەت سانالدى. ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدىڭ تىڭ وي جەلىسى، جاڭا تالاپتارى، جاڭا ساياساتتارى جانە تىڭ شارالارى جونىندە شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسىنىڭ ەرەكشە ۇسىنىس ەتكەن شولۋشىسى ساۋ باۋيىننىڭ كوزعاراسىن تىڭدايىق.
ساۋ باۋيىن: ەمدەۋ رەفورماسى دەگەندە رەفورما جاساعانىمىزعا تالاي جىل بولدى، بۇقارا دا كوپ جىل كۇتتى، الايدا قازىرگە دەين ەمدەلۋ قيىن، ەمدەلۋ اقىسى قىمبات بولۋ ماسەلەسى، ەمدەۋ ورنى مەن ناۋقاستار اراسىنداعى قاتىناس جانە ەمدەۋ بايلىعىن ورنالاستىرۋ باستان اياق شەشىلمەدى، ەمدەۋ رەفورماسىنداعى ءتۇرلى كەدەرگىلەر جان-جاقتان كەلگەن، مىسالى، ەمدەۋ بايلىعىنىڭ ورنالاسۋى بىركەلكى بولماۋ. بۇدان سىرت، ەمدەۋ ورنى مەن ناۋقاستار اراسىنداعى قاتىناستىڭ كۇن سايىن شيەلەنىسۋ ماسەلەسى قاتىستى اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىمەن بايلانىستى بولىپ وتىر، كوپتەگەن اقپارات قۇرالدارىنىڭ سىڭار جاقتىلى حابارلاۋىنان كوپتەگەن ناۋقاستار مەن بۇقارا شيپاحاناعا كۇمانمەن قارايتىن بولدى. ال شيپاحانانىڭ باسقارۋشى تاراۋلارى دا رەفورما شارالارىن شىعارىپ، ەمدەۋ شىرعالاڭىن ساراپتاۋدا 3-جاقتى ەنگىزۋ ءتيىس. جىجياڭنىڭ ۋىنجۋى ماماندار ۇيىرمەسىن قۇرعان، ناۋقاستار ەمدەۋ ارەكەتىنە پىكىرى بولسا، ماماندار ۇيىرمەسىنەن مامانداردى تاڭداۋىنا بولادى، وسىدان شىققان قورتىندىنى ناۋقاستار دا جاقسى قابىلدايدى. جيناقتاپ ايتقاندا جالپى قوعام ۇعىمى بولىپ، اكىمشىلىك قۇرىلىمعا سۇيەنبەۋ كەرەك، ەمدەلۋ قيىن بولۋ مەن ەمدەلۋ اقىسى قىمبات بولۋ سىندى 2 ماسەلە ءبىر بىرىنە بايلانىستى بولادى، سوندىقتان دا ءبىزدىڭ ەمدەۋ ءتۇزىلىسى رەفورمامىزدى اكىمشىلىك قۇرىلىم عانا ىلگەرلەتپەي، ول تاعى دا ءبىزدىڭ قوعامىمىزدىڭ بىرلىكتە كۇش سالۋىن قاجەت ەتەدى، وسى 2 جاعىنىڭ كۇشى ەمدەۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىنداعى ەڭ ماڭىزدى كۇش سانالادى.جۇرگىزۋشى: ەمدەۋ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدە، ەمدەۋ قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسى قۇرىلسىندا اناداي نە مىناداي قيىنشىلىقتار بەلەڭ بەرەتىنى تابيعي، الايدا ءبىز حالىق بۇقاراسىنىڭ ءۇنى مەن تىلەگىن ولشەم ەتسەك بارلىق قيىنشىلىق قيىنشىلىق بولماي قالار ەدى، ءبىز تەك عانا بەلدى بەكەم بايلاپ، رەفورمانىڭ اياق الىسىن تاباندىلىقپەن تەزدەتسەك، رەفورمانىڭ جاڭا شاراسى، تىڭ ناتيجەسى ارقىلى حالىقتىڭ سەنىمىنە يە بولىپ، حالىققا باقىت جاراتا الامىز.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
