حالىق اراسىندا باس شۋجي ءوزىن وسىلايشا تانىستىردى (باس شۋجيدىڭ حالىققا سۇيىسپەنشىلىگى)
«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى دۋ شاڭزى، لي شياڭ
2023.03.04 17:04 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
«مەن سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ ۇلىمىن».
سولتۇستىك شانشيدەن اتتانعاننا 20 نەشە جىل وتكەننەن كەيىن، فۋجيان ولكەسىندە قىزمەت ىستەگەن كەزىندە، سول جىلدارداعى زيالى جاس بولىپ ىستەگەن كەزىن ەسكە العاندا، شي جينپيڭ جولداس وسى ءسوزدى تاقىرىپ ەتىپ، 5000 ارىپتەن استام شىعارماسىن كوسىلە جازدى:
«مەنىڭ ەسەيىپ - ەرجەتىپ، العا باسۋىمدى سولتۇستىك شانشيدەگى 7 جىلدان باستالعان دەۋگە بولادى. ەڭ ۇلكەن تابىسىمدى ەكى تۇيىنگە جيناقتايمىن: ءبىرىنشى، مەن نەنىڭ ءىس جۇزىندىك، نەنىڭ شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋ، نەنىڭ بۇقارا ەكەنىن ءتۇسىندىم. بۇل مەنى ومىرلىك يگىلىككە كەنەلتكەن نارسەلەر بولدى. مەن قايدا بارسام دا، ماڭگى سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ ۇلىمىن».
«ەكىنشى، مەنىڭ سەنىمىمدى جەتىلدىردى. پىشاقتى تاسپەن قايرا، ادام قيىن – قىستاۋدا شىنىعادى دەگەن ءتامسىل بار... ادامدا جىگەر بولۋ كەرەك، ءارقانداي ىسكە جولىققاندا سايىس جاريالايتىن باتىلدىق بولۋ كەرەك، ءارقانداي ىستە بۇرىسقا سەنبەي، وزگەرىستەن تىكسىنبەي، قيىندىققا قارسى ۇمتىلا الاتىن بولۋ كەرەك».
كوك تىرەگەن بايتەرەكتىڭ تامىرى بار، ۇزاققا جوڭكىلىپ اققان وزەننىڭ قاينارى بار. جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونى، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىن تۇسىنۋدە جۇرت جۇرەگىنە تىكە جەتەتىن وسى «ءوزىن تانىستىرۋ» كىلت ىسپەتتى رول اتقاردى.
بۇل ۇزاق جىل بويى شەتكەرى اۋىل - قىستاققا ىشكەرىلەي ارالاسقان ءىرى ەلدىڭ كوسەمى ەدى. وسى كورىنىس قانشاما رەت قايتالاندى ەكەن، ءبىر كۇن ىلگەرى باس شۋجي اۋمالى - توكپەلى ديپلوماتيالىق ورتادا بوي كورسەتسە، ەرتەڭىندە شاعىن اداممەن بىرگە توپىراق جولعا ءتۇسىپ اۋىلداستاردىڭ اراسىندا جۇرەدى.
«ءسىزدى قالاي اتاساق بولار ەكەن؟»
«مەن حالىقتىڭ قىزمەتكەرىمىن».
2013 - جىلى 11 - ايدا حۋنان ولكەسى شىبادۇڭ قىستاعىنداعى شى باسان قارتتىڭ سۇراۋىنا باس شۋجي شي جينپيڭ وسىلايشا قاراپايىم عانا جاۋاپ بەردى.
وقۋ الدىنداعى تاربيەدەن، ءبىلىم الۋدان، ەڭبەكاقىدان، ەمدەلۋدەن، كۇتىمدەلۋدەن، تۇرعىن ۇيدەن، كومەكتەن يگىلىكتەنۋ كەرەك … ميلليونداعان وتباسى بار، ءار وتباسىنىڭ ءار الۋان ارمان – تىلەگى بار، «قاي - قاشان دا الاڭسىزدىققا سالىنۋعا بولمايدى». بيىل كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا بەينە ەكران ارقىلى نەگىزگى ساتىداعى كادرلارمەن، بۇقارامەن امانداسىپ، ولاردان حال سۇراپ، كوجە قاتىقپەن، استىقپەن قامدالۋ جاعدايىن ۇعىستى، قارتتاردىڭ، بالالاردىڭ جاعدايىنا نازار اۋداردى، باس شۋجي شىن ىقىلاسپەن: «ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شاراسى ساپالىلانىپ رەتتەلگەننەن كەيىن مەنىڭ قاتتى الاڭدايتىنىم اۋىل - قىستاق جانە قالىڭ شارۋا دوستار بولدى» دەدى. ءىرى ەلدىڭ وزىنە ءتان اۋىر ىستەرى بار دەسەك، حالىق سونىڭ وزەگى سانالادى.
ءىرى ەلدىڭ مويىماس ەلى، حالىقتىڭ مىندەتى اۋىر. ج ك پ 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەلەرى جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەرمەن كەزدەسكەندە «حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا تالپىنىسى − ءبىزدىڭ كۇرەس نىسانامىز» دەپ، جاڭا داۋىرگە «جاۋاپ» بەردى.
10 جىلدان كەيىن 20 - كەزەكتى ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەلەرى جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەرمەن كەزدەسكەندە «حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تالپىنىسىن ۇزدىكسىز رەالدىققا اينالدىرۋ» دارىپتەلىپ، حالىققا دەگەن دايەكتى سۇيىسپەنشىلىك تاريحتىڭ ءۇنىن اڭعاتتى.
بۇل جولمەن ءجۇرۋ جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ 100 جىلدىق تاباندىلىعى ءارى 7 جىل ىشىندە سارى توپىراقتى وڭىرگە تارتىلعان تامىر ەدى. ىزىنە ۇڭىلسەك، ول سولتۇستىك شانشيدەگى اۋىلداستاردىڭ نازارىندا «جاپاعا شىداپ ەڭبەكتەنگەن وپالى ۇرپاق» سانالادى؛ جىڭديڭدىقتار ونى «ءبىزدىڭ ساقا شۋجيىمىز» دەپ اتايدى؛ فۋجياندا جەرگىلىكتى ادامدار ونى ۇنەمى «بۇقارامەن تىلەكتەس ولكە باستىعى» دەپ اتايدى؛ جىجياڭدا قىستاق تۇرعىندارى ونى «پارتيا جىبەرگەن جاقسى كادر» دەپ اتايدى.
ورتالىق كوميتەتكە بارعان سوڭ، پارتيانىڭ 18 – قۇرىلتايىنان كەيىن باس شۋجي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ جولىندا «بىردە – بىرەۋىن قاعىس قالدىرۋعا بولمايدى» دەگەن سەرت بەردى. دۇنيە جۇزىنە كوز جىبەرسەك، 100 ميلليونعا جۋىق ادامدى كەدەيلىكتەن ارىلتىپ، دوڭگەلەك داۋلەتتى ورەگە جەتكىزۋ شىنىندا قيىن ءىس، ءبىراق نەعۇرلىم قيىن بولعان سايىن، بۇل ءىس ەلىمىزدە سولعۇرلىم العا باستى.
بارلىعى دا حالىق ءۇشىن.
«ادامدا جىگەر بولۋ كەرەك». سوڭعى جىلدارى ءىرى ىستەر، قيىن ىستەر قات – قابات كەلدى. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟ ۋاقىتتى شەگەرىپ ساناپ كەستە ءتىزىپ، «شەگە قاعۋ» رۋحىمەن كۇش سالىپ، ۋاقىتپەن جارىسىپ العا ىلگەرىلەۋ كەرەك. قاراماققا «ورىندالۋى مۇمكىن ەمەستەي» كورىنگەن اۋاداعى شاڭ - توزاڭدى جونگە سالۋدى ايتايىق. باس شۋجي شي جينپيڭ ماسەلەگە بەتپە - بەت كەلىپ: «ءبىز، ءسوز جوق، تاڭداۋ جاساۋىمىز كەرەك، ءسىرا، نەنى قاجەت ەتەمىز؟» دەدى. بۇگىنگى «كوك اسپان كورسەتكىشى» ءدال حالىقتىڭ باقىتىن كوزدەيتىن «قيىندىققا قارسى ۇمتىلۋ» رۋحىنىڭ ناتيجەسى ەدى.
ەندى پارتيا ستيلىنە، ۇكىمەت ستيلىنە قارايىق. «سول كەزدە پارتيا ىشىندە جانە قوعامدا كوپتەگەن ادام پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ بولاشاعى جونىندە ۋايىمداي باستادى». پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان كەيىن ءوز - وزىنە توڭكەرىس جاساۋ ايبىندى دا دابىرالى جۇرگىزىلدى.
10 جىلدان كەيىن، پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ جونگە سالۋ ۇلى ءىسىنىڭ قيىنشىلىعىن ەسكە الىپ، تەبىرەنە: « نوسەرلى داۋىلدىڭ، اساۋ تولقىنداردىڭ سىنىنان ءوتىپ وتىرمىز، مەن: ‹مىڭداعان ادام كەدەرگىلىك كورسەتسە دە، اتويلاپ العا شىعامىن› دەگەن بولاتىنمىن. قورقاتىن تۇك تە جوق!» دەگەن بولاتىن.
مىڭداعان ادامدى رەنجىتسە دە، ءبىر ميلليارد 400 ميلليون حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتاۋ بورىشىن ارقالادى. بوگەتتەردى بۇزىپ، العان بەتىنەن قايتپايتىن تاباندىلىق سوناۋ سارى توپىراقتى ۇستىرتتە «پىشاقتى تاسپەن قايرا، ادام قيىن – قىستاۋدا شىنىعادى» دەگەن وي – تولعام نەگىزىندە «تۇقىم» بولىپ سەبىلگەن ەدى.
باس شۋجي تالاي رەت «نە ەكسەڭ، سونى وراسىڭ» دەگەن ءسوز ارقىلى ەل باسقارۋداعى ءتۇرلى جاندى امالياتتى وبرازداپ بەينەلەدى. وسى ءبىر اۋىز سوزبەن بۇگىنگى ويلارىمىزدى، ءىس - ارەكەتىمىزدى ءتۇسىنۋىمىز كەرەك، «مەن سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ ۇلىمىن» دەگەن ءسوز − ءارى يدەيانىڭ تامىرى، ءارى ارەكەتتىڭ قاينارى.
وسىلاي بولعاندىقتان دا حالىق اراسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ءوزىن ەمىن – ەركىن سەزىنەدى ءارى ىقىلاس تانىتادى. «ءسىز اپەكە ەكەنسىز»، «مەنەن بىرنەشە جاس ۇلكەن ەكەنسىز، اعا دەسەم بولعانداي»... مالداس قۇرىپ ساكىگە وتىرىپ، اۋىلداستارمەن كونە كورشىلەر سياقتى اڭگىمە دۇكەنىن قۇرادى. «مەن دە اۋىل - قىستاقتان شىقتىم». اتىزعا بارسا، ەگىس جۇمىسىن ىستەپ جۇرگەن قارت شەبەر سياقتى كورىنەدى. بەيجيڭدە اعاش ەككەندە باس شۋجي قولىنا كۇرەك الىپ جۇمىس باسىنا قاراي ءجۇرىپ بارا جاتادى، كوكتەم سامالى ءجۇزىن ءوبىپ، ءار قادامىن نىقتاپ باسادى.
شاڭحايدا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن كەزىندە ءبىر جولى الەۋمەتتىك اۋماققا بارادى، تۇرعىنداردىڭ بىرەۋى توقىپ جاساعان وگىز مۇسىنشەسىن شي جينپيڭ شۋجيگە ۇسىنادى. سوندا شي جينپيڭ: «ءبالى! ۇقتىم، ءسىز مەنى حالىققا قىزمەت ەتەتىن ‹وگىز› بولسا ەكەن دەپ وتىرسىز عوي!» دەيدى.
«مەن سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ ۇلىمىن»، سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ دارقان پەيىلى مەن مول مايەگى ونىڭ حالىقتىڭ قىزمەتكەرى، كومپىس باسشىسى بولۋىن بەلگىلەدى، «مەن وزىممەن ساناسپاي حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتايمىن» دەگەن ارمان – ماقساتىن دا تۇراقتاندىردى.
سول رەتكى ديپلوماتيالىق كەزدەسۋدە باس شۋجيدىڭ جاۋابى جۇرتتى اسەرلەندىردى. ۇزاق ۋاقىت تولعانىستا جۇرگەن ول بۇل سۇراۋدىڭ جاۋابىن سارى توپىراقتى وڭىردە قىزمەت ىستەگەن سول كەزدىڭ وزىندە كوڭىل تۇكپىرىنە وشپەستەي ەتىپ جازعان ەدى. وزىمەن ساناسپادى، ماقساتى ءۇمىتتى اقتاۋ ءۇشىن بولدى؛ وزىمەن ساناسپادى، كوپتى كوكەيىنە ساقتادى.
پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى جابىلىپ ءبىر اپتاعا جەتپەيتىن ۋاقىتتا، باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭا كەزەكتى ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەلەرىن باستاپ يان - انعا بارىپ، «ماڭگى وقىپ بىتىرە المايتىن وسى كىتاپتى» قايتا ەسكە ءتۇسىردى. «بۇكىل ەل يان – انمەن تىلەكتەس»، مۇنىڭ ءبىر عانا سەبەبى، «باسشى حالىقتىڭ مايدانىندا بۇلجىماي تۇردى».
عاسىرلىق ۇلكەن پارتيا قاتپارى قالىڭ تاريح قويناۋىندا، ۇلى گۇلدەنۋ مەزگىلىندە باستان - اياق «حالىق» ءسوزىن كوكەيىندە ساقتادى.
«مەن سارى توپىراقتى ءوڭىردىڭ ۇلىمىن» دەگەننەن «مەن وزىممەن ساناسپاي حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتايمىن» دەگەنگە دەيىن، «حالىقتىڭ مايدانىندا بۇلجىماي تۇرۋدان» «مەنىڭ جۇرەگىم بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇرەگىمەن قاي - قاشان دا بىرگە بايلانىسقان» دەگەنگە دەيىن، ۋاقىت كەرۋەنى العا جىلجىپ، سان - ساناقسىز وزگەرىس تۋىلىپ جاتقانىمەن، اۋەلگى ماقسات، مىزعىماس سەنىم وزگەرمەي كەلەدى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
