بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

گۋاڭشي كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكانى زور كۇشپەن دامىتتى

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى دىڭ جيانشىڭ، جاڭ يۇنحى

2024.01.04 15:50     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  2021 – جىلى 4 – ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ گۋاڭشيدە قىزمەت تەكسەرگەندە ”تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكانى زور كۇشپەن دامىتۋدى“ ايقىن ورتاعا قويدى. 2023 - جىلى 12 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ گۋاڭشيگە تاعى دا كەلىپ قىزمەت تەكسەرىپ، گۋاڭشيدىڭ ”يدەيانى ازات ەتىپ، جاڭالىق اشىپ وزگەرىسكە تالپىنىپ، تەڭىزدى بەتكە الىپ قۇدىرەتتەنۋگە ۇمتىلىپ، ەسىك اشىپ دامۋىن“ دارىپتەدى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرعان گۋاڭشي ”تەڭىزدى بەتكە الىپ كوركەيۋگە، تەڭىزدى بەتكە الىپ قۇدىرەتتەنۋگە“ كۇش سالىپ، تەڭىزگە باعىتتالعان كاسىپ سالاسىن زورايتۋ، تەڭىزگە باعىتتالعان ارنا قۇرىلىسى، تەڭىزگە باعىتتالعان اشىق ۇستاۋ، سەلبەستىك جاساۋ سياقتى ارەكەتتەردى ىشكەرىلەي اتقارىپ، تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكانىڭ جالپىلىق قۋاتىن ورنىقتى جوعارىلاتتى.

  2023 - جىلدىڭ سوڭىندا 70 توننا تۋىندامالى الۋمين ۇرشىق تيەلگەن جۇك كەمەسى مالايزيانىڭ كۋانتان پورتىنان جولعا شىعىپ، گۋاڭشي سولتۇستىك شىعاناق پورتىنىڭ چينجوۋ پورت رايونىنا ءساتتى كىردى. بۇل ”كۋانتان پورتى – سولتۇستىك شىعاناق پورتى - جۇڭگونىڭ سىچۋان - چۇڭچيڭى» كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمال لەنياسى اشىلعاننان كەيىن يمپورت ەتىلگەن تۇڭعىش توپتاعى تۋىندامالى الۋمين زاتتارى، ونىمەن گۋاڭشي كاسىپورنى مالايزيادا قۇرعان سەرىكتەستىك قامداعان. وسى كوپ فورمالى ۇلاسپالى تاسىمال تەڭىز جولىنىڭ ۇدايىلانۋىنان پايدالانىپ، بۇل سەرىكتەستىك مالايزيا – جۇڭگو كۋانتان كاسىپ باقشاسىندا قارجى قوسىپ، قايتا تۋىندايتىن بايلىق اينالمالى ەكونوميكا كاسىپ باقشاسىن قۇرىپ، جىلىنا 150 مىڭ توننا تۋىندامالى الۋمين ونىمدەرىن مانەرلەۋ زاۆودىن قۇرۋدى جوسپارلادى.

  قىس كۇندەرىندە چينجوۋ كەمەجايىندا ون مىڭ توننالىق ۇلكەن كەمەلەر ارلى – بەرلى توقتاۋسىز قاتىناۋدا. تاياۋ ماڭدا حۋا - ي چينجوۋ حيميا ونەركاسىپ جاڭا ماتەريالدارىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ بازاسىنىڭ 3 - مەرزىمدىك ينجەنەرياسى جەدەل سالىنۋدا. ”بازا نىسانىن شاڭحاي حۋا - ي جارنا مەڭگەرۋ توبى شەكتى سەرىكتەستىگى قارجى قوسىپ سالعان، جالپى قوسىلعان قارجى 100 ميلليارد يۋانعا تايايدى، ءبىر توپ تومەنگى اعارداعى قاتىستى كاسىپ سالاسى نىساندارىنىڭ ىرگە تەبۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، ’چاڭجياڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ قارجى، تەحنيكا شىعارۋى - چينجوۋ جوعارى دەڭگەيلى جاساۋى - ونىمدەرى شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعى بازارىنا باعىتتالعان‘ وڭىرلىك كاسىپ سالاسىن دامىتۋ جاعدايىنىڭ قالىپتاسۋىن ىلگەرىلەتەدى“. چينجوۋ قالاسىنىڭ باستىعى، جۇڭگو (گۋاڭشي) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى چينجوۋ پورتى اۋماعىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۋاڭ شيۇڭچاڭ بىلاي دەدى: ءىرى پورت ۇلكەن ارناسىنىڭ وزگەشە وڭىرلىك ابزالدىعىنا سۇيەنگەن چينجوۋ پورتى اۋماعى پورت جاعالاۋىنداعى كاسىپ سالالارىنىڭ جەدەل شوعىرلانۋىن ىلگەرىلەتتى، 2023 - جىلدىڭ الدىڭعى 3 توقسانىندا 40 نىسانعا قول قويىلدى، ەنگىزىلگەن نىساندارعا 56 ميلليارد 748 ميلليون يۋان قارجى قوسىلدى.

  پورت پەن كاسىپ باقشا رايونىن دانەكەر، سۇرىپتاۋ، تىزبەكتەۋ، شوعىرلاندىرۋدى نىسانا ەتىپ، تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، تەڭىزگە باعىتتالعان جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، «تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكانى جەدەل دامىتىپ، تەڭىز - مۇحيتتا قۋاتتى رايون قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى پىكىر» سياقتى ساياساتتىق قۇجاتتاردى ىركەس - تىركەس شىعارىپ، گۋاڭشيدىڭ تەڭىزگە باعىتتالعان كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋى جەدەل ارناعا ءتۇستى. ءداستۇرلى كاسىپ سالالارىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرىپ، مەملەكەت دارەجەلى 4 تەڭىز - مۇحيت مال فەرماسى قۇرىلىسىنىڭ قارقىنىن تەزدەتتى. 2023 – جىلدىڭ الدىڭعى 3 توقسانىندا گۋاڭشيدىڭ تەڭىز – مۇحيت بالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %6.2 ارتتى، تەڭىز – مۇحيت ساياحات كاسىبىنىڭ ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %40.3 ارتتى. پورت جاعالاۋى، تەڭىز جاعالاۋى كاسىپ سالاسى ۇزدىكسىز زورايىپ، گۋاڭشي سولتۇستىك شىعاناق وڭىرىندە جاسىل حيميا ونەركاسىپ جاڭا ماتەريالدارى، جوعارى دەڭگەيلى مەتال جاڭا ماتەريالدارى، ەلەكتروندىق ينفورماتسيا، جابدىق جاساۋ سياقتىلاردى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتكەن پورت جاعالاۋى، تەڭىز جاعالاۋى كاسىپ شوعىرىن قالىپتاستىردى.

  گۋاڭشيدىڭ تەڭىزگە بەت العان كاسىپ سالالارىنىڭ دامىپ زورايۋى ۇزدىكسىز كەمەلدەنگەن ارنا قۇرىلىسىنان ايرىلا المايدى. تاياۋ جىلداردان بەرى گۋاڭشي سولتۇستىك شىعاناق پورتىن تەڭىز شىعار اۋزى ەتكەن، تەمىر جول، جوعارى قارقىندىق تاس جول كوپ ارناسى بىرگە ىسكە قوسىلعان، باتىس وڭتۇستىك، باتىس سولتۇستىكتى ۇشتاستىرعان، شىعىس وڭتۇستىك ازيا وداعىنا باعىتتالعان حالىقارالىق ۇلكەن ارنانى العاشقى ادىمدا قالىپتاستىردى. قازىر ناننيڭ اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى (2 - سىرعىما جول)، گۇيجوۋ حۋاڭتۇڭ - گۋاڭشي بايسى تەمىر جولى سياقتى 17 قۇرلىق - تەڭىز ىقپالداستىق نىسانى جەدەل ىلگەرىلەتىلۋدە. وزەن، تەڭىزگە تۇتاساتىن جازىق كانال 2026 - جىلى سالىنىپ بولادى. قىزمەت وتەۋدى جاپپاي ساپالىلاندىرىپ، شەكارا وتكەلدەرىنىڭ كەدەننەن ءوتۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى، گۋاڭشيدىڭ حالىقارالىق ساۋداسىنداعى ”ءبىر تەرەزە“ نەگىزگى كاسىپتەرىنىڭ قولدانىلۋ شاماسى %100كە جەتتى، يوۋ-ي وتكەلى، دۇڭشيڭ سياقتى ءتۇيىندى شەكارا وتكەلدەرى زاتتاردى دەرەۋ جەتكىزۋدى نەمەسە كەلەسى كۇنى شەكارادان شىعارۋدى جۇزەگە اسىردى.

  2023 – جىلى 6 – ايدا «وڭىرلىك جالپى بەتتىك ەكونوميكالىق ارىپتەستىك قارىم - قاتىناس كەلىسىمى» (RCEP) 15 مۇشە ەلدە جاپپاي كۇشكە يە بولىپ، وڭىردەگى %90 تەن استام زات ساۋداسىندا نولدىك كەدەن سالىعى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرىلادى. گۋاڭشي «گۋاڭشيدىڭ ەكسپورت RCEP نولدىك كەدەن سالىعى ابزال تاۋارلار تىزىمدىگىن»، «گۋاڭشيدىڭ يمپورت RCEP نولدىك كەدەن سالىعى ابزال تاۋارلار تىزىمدىگىن»، «گۋاڭشيدىڭ ابزال كاسىپ زات ساۋداسىنىڭ سالىق تومەندەتىلەتىن تاۋارلار ءتىزىمىن» رەتتەپ جاساپ، RCEP ساياساتىنىڭ پايداسىنىڭ تياناقتانۋىن جەبەپ، وڭىرلىك سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى ىلگەرىلەتتى. ناننيڭ كەدەنىنىڭ ساناق ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2023 – جىلى 1 – ايدان 11 – ايعا دەيىن گۋاڭشيدىڭ سىرتقى ساۋدا يمپورت – ەكسپورت جالپى سوماسى 612 ميلليارد 20 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %7 ارتقان، مۇنىڭ ىشىندە RCEP داعى باسقا 14 مۇشە ەلدىڭ يمپورت – ەكسپورت جالپى سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %23.4 ارتقان.

  ”ءبىز يدەيانى ازات ەتىپ، جاڭالىق اشىپ وزگەرىسكە تالپىنىپ، تەڭىزدى بەتكە الىپ قۇدىرەتتەنۋگە ۇمتىلىپ، ەسىك اشىپ دامۋدا تاباندى بولدىق، تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكا گۋاڭشيدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەتىن جاڭا قوزعالتقىشقا اينالدى“. گۋاڭشي جۋاڭزۋ اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ليۋ نيڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: قازىر گۋاڭشي تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكانى زور كۇشپەن دامىتۋدىڭ جاڭا كەزەكتى 3 جىلدىق ارەكەت جوسپارىن اتقارىپ، 2025 - جىلعا بارعاندا، تەڭىزگە باعىتتالعان ەكونوميكانىڭ ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىنىڭ تۇتاس رايوننىڭ وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىنداعى سالىستىرماسىن %25 كە جەتكىزۋگە كۇش سالۋدا.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى