ارناۋلى تاقىرىپ

حالىق تورابىنىڭ «جاڭا جىبەك جولى» اتىنداعى فوتوسۋرەت جارىسى

حالىق تورابى قازاقشا ارناسى ۇسىنادى ــ جىلقى جىلعى تابىستار

ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما

2017.01.17 08:32 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

كوشىرۋ

باسىپ شىعارۋ

لەبىز جازۋ

　　ۋاكىلدەر:

　　قازىر مەن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى اتىنان ماجىلىسكە قىزمەتتەن بايانداما جاسايمىن. ۋاكىلدەردىڭ قاراپ كورۋىن ءارى اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ جانە باسقا دا ماجىلىسكە سىرتتاي قاتىناسقانداردىڭ پىكىر بەرۋىن سۇرايمىن.

　　ءبىرىنشى، 2016 - جىلعى قىزمەتتەرگە ايال

　　تاياۋدا عانا قوش ايتىسقان 2016 - جىل ءبىزدىڭ «13 - بەسجىلدىق» جوبانى اتقارۋىمىزدىڭ العاشقى جىلى، جاپپاي كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ شەشۋشى جەڭىس كەزەڭىنىڭ باستالعان جىلى، سونداي - اق پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى باس نىساناسىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرۋدەگى ماڭىزدى ءبىر جىل. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى شينجياڭ قىزمەتىنە بارىنشا ءمان بەرىپ، ءار ۇلت حالقىن ەستەن شىعارماي، شينجياڭنىڭ دامۋىنا كوڭىل ءبولىپ، نازار اۋدارىپ، قاتىستى ساياساتتاردى شىعارىپ، زور قولداۋ كورسەتىپ، ءبىزدىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋىمىزعا قۇدىرەتتى قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى، مىعىم نەگىز قالادى. بۇكىل رايونىمىزداعى ءار ۇلت حالقى بۇدان ەرەكشە شابىت الىپ، بارىنشا جاقىن سەزىنىپ، وتان ۇلى شاڭىراعىنىڭ مەيىر - شاپاعاتىن تەرەڭ سەزىنىپ، ءبىزدىڭ بۇكىل ەلمەن تەڭ قادامدا جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ جونىندەگى بەكىمىمىز بەن سەنىمىمىزدى ونان ارى بەكەمدەي ءتۇستى.

　　وتكەن ءبىر جىلدا، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، ءبىز پارتيا 18 - قۇرىلتايىنىڭ جانە پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى، التىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جەلىلەس ماڭىزدى سوزدەرىنىڭ رۋحىن جانە شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن ىشكەرىلەي دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن، ج ك پ اۆتونوميالى رايوندىق 9 - قۇرىلتايىنىڭ ءتۇرلى شەشىم - ورنالاستىرۋلارىن دايەكتى تياناقتاندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا قالىبىنا بەلسەنە سايكەسىپ، جاڭا دامۋ كوزقاراسىن دايەكتىلەندىرىپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى، ەكونوميكالىق دامۋ، حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى، ۇلتتار ىنتىماعى، ءدىن جاراسىمدىلىعى جاقتارىنداعى قىزمەتتەردى ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ، «13 - بەسجىلدىق» جوبانىڭ يگى باستاماسىن جاسادىق.

　　− ەكونوميكالىق اينالىم، جالپى العاندا، تۇراقتى بولدى.رايوندىق ءوندىرىس جالپى قۇنىنىڭ 955 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، %7.6 ارتاتىندىعى؛ قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسىنىڭ 281 ميلليارد يۋان 800 ميلليون يۋانعا جەتىپ، %8.2 ارتاتىندىعى مەجەلەندى. ەكونوميكالىق اينالىم ۇيلەسىمدى كولەمدە ساقتالىپ، «باسەڭدەۋ بارىسىندا ورنىقتىلىققا بەت الۋ، ورنىقتىلىق بارىسىندا جاقسارۋعا ويىسۋ» سىندى جالپى كۇي جارىققا شىقتى.

　　− ەكونوميكالىق قۇرىلىم رەتتەلىپ ساپالىلاندىرىلدى.1 - كاسىپ سالاسى %5.5 ارتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسى باياندى، ورنىقتى دامىدى. استىق ءونىمى 15 ميلليون 350 مىڭ تونناعا جەتىپ، «ءۇرتس 9 جىل ارتۋ» ىسكە اسىرىلدى. ماقتا ەگىمشىلىگى باسىمدىققا يە ماقتا ءوندىرىسى رايوندارىنا قاراي شوعىرلانىپ، جالپى ءونىمى 4 ميلليون 200 مىڭ تونناعا جەتىپ، %2.6 ارتتى. 2 - كاسىپ سالاسى %5.6 ارتتى، بولات - تەمىر، سەمەنت، ەنەرگيا سياقتى ءتۇيىندى كاسىپتەردە تەرەڭ رەتتەۋلەر بولدى، مۇنايعا جاتپايتىن ونەركاسىپتىڭ، جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ ۇلەس سالماعى تۇراقتى تۇردە جوعارىلادى. 3 - كاسىپ سالاسى %9.9 ارتىپ، ەكونوميكالىق ارتۋعا ۇلەس قوسۋ سالىستىرماسى %58.9كە جەتتى. ساياحات كاسىبىندە سەرپىندى دامۋ جاعدايى جارىققا شىقتى.

　　− حالىق تۇرمىسى ۇزدىكسىز جاقساردى.حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسى اتقارىلىپ، قازىنادا توتەنشە قيىنشىلىق بولۋ جاعدايىندا، حالىق تۇرمىسىنا جۇمسالعان شىعىس ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ شىعىسىنىڭ %74.7ىن ۇستادى. قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ كىسى باسىندىق قولداعى تابىسى 28 مىڭ 240 يۋانعا جەتىپ، %7.5 ارتتى؛ اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىسى باسىندىق قولداعى تابىسى 10 مىڭ 180 يۋانعا جەتىپ، %8 ارتتى. كەدەيلەر سانى 600 مىڭنىڭ ۇستىندە ازايدى.

　　− قوعامدىق ىستەر ۇزدىكسىز دامىدى.اۋىل - قىستاقتاعى مەكتەپكە دەيىنگى 3 جىلداعى بالا باقشا جاسىنداعى بالالار تۇگەلدەي بالا باقشاعا ءتۇستى. قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىن اقىسىز تەكسەرۋدى جاپپاي قامتۋ نەگىزىنەن ىسكە اسىرىلدى. 400 مىڭ وتباسىنا راديو، تەلەۆيزور جەتكىزۋدىڭ سوڭعى جۇمىستارى تولىق ورىندالدى. مەملەكەتتىك 13 - كەزەكتى قىسقى سپورت جارىسى ءساتتى وتكىزىلدى.

　　− ەكولوگيانى قورعاۋ ۇزدىكسىز كۇشەيتىلدى.قورشاعان ورتانى قورعاۋعا قاتىستى زاڭ جۇيەسى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىلدى، بۇكىل قوعامنىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ تانىمى ونان ارى كۇشەيتىلدى. 17 اۋدان (قالا) مەملەكەت بويىنشا ءتۇيىندى ەكولوگيالىق فۋنكتسيالىق رايوندار قاتارىنا قوسىلدى. ەنەرگيا ۇنەمدەپ، جاراقسىز زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋدىڭ مەجەلى نىساناسى جاپپاي ورىندالىپ، بىرلىك رايوندىق ءوندىرىس جالپى قۇنىنا قاجەتتى ەنەرگيانىڭ جۇمسالۋى مەن كومىرتەگى قوس توتىعىنىڭ شىعارىلۋ مولشەرى جەكە - جەكە %2.44 جانە %2.52 ازايتىلدى. ءبىر جىلدان بەرى، ءبىز ۇكىمەتتىڭ بورىشىن مۇقيات اتقارىپ، باستىسى، مىناداي قىزمەتتەردى يگەردىك:

　　(1) قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن كۇش سالا قورعادىق

　　تىنىش، ءتارتىپتى، گۇلدەنگەن، جاراسىمدى قوعامدىق ورتا حالىقتىڭ ارمانى، كوپتىڭ ءۇمىتى. ءبىز باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ «قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسى» جونىندەگى تالابىن باستان - اياق مىقتاپ يگەرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ باسشىلىعىندا، ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىن جاپپاي اتتانىسقا كەلتىرىپ، ولارعا ارقا سۇيەپ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قيمىلدارىنا قاتاڭ سوققى بەرۋ ارناۋلى ارەكەتىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ شارالارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، شينجياڭنىڭ قوعامدىق جالپى جاعدايىنىڭ ورنىقتىلىعىن باتىل قورعادىق. شەكارادان كىرۋ - شىعۋدى باسقارۋدى جانە شەكارالىق ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى كۇشەيتىپ، قالا - قالاشىقتاردى توركوزدەندىرىپ باسقارۋ جانە كاسىبي شارلاۋ - مەڭگەرۋ قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، تور ورتاسىن تازارتىپ، قوعامدىق باسقارۋ ورەسىن تىڭ ساتىعا كوتەردىك. ورتالىق قالالاردا، اۋدان - قالاشىقتارىندا، اۋىل - قالاشىقتاردا حالىققا قولايلى ساقشى ىستەرى پۋنكتتەرىن جاپپاي قۇردىق، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ حاۋىپسىزدىك سەزىمى ونان ارى ارتا ءتۇستى. «حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» بويىنشا قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتى ىشكەرىلەي ورىستەتىلىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ نەگىزى ۇزدىكسىز نىعايىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ قوعامدىق نەگىزى ونان ارى بەكەمدەلىپ، ءار ۇلت بۇقاراسى پارتيا مەن ۇكىمەتتى شىن جۇرەكتەن قولداپ - قۋاتتادى. لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ امالياتى بىزگە مىنانى ءتۇسىندىردى: حالىق بۇقاراسى − بولشەكتەۋشىلىككە قارسى كۇرەس پەن قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋدىڭ نەگىزگى قوسىنى، ءار ۇلت بۇقاراسىن تىعىز ىنتىماقتاستىرىپ جانە ولارعا ارقا سۇيەي الساق بولعانى، ەڭ سوڭعى جەڭىسكە، ءسوز جوق، قول جەتكىزە الامىز!

　　(2) ەكونوميكانىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىن كۇش سالا جەبەدىك

　　قيىن دا كۇردەلى حالىقارالىق، ەل ءىشى جاعدايىندا، ءبىز ورتالىقتىڭ «ورنىقتى ارتتىرۋ، دامۋ تاسىلىنە بۇرىلىس جاساۋ، رەفورمانى جەبەۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ، حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ» ورنالاستىرۋلارىنا ساي، ءبىرقاتار ساياسات - شارالاردى باتىل بەلگىلەپ، ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن قامتاماسىز ەتتىك. «قاجەتتەن اسىپ قالعان ءوندىرىس قۋاتىن، قامبادا باسىلىپ قالۋدى، سۇيمەندى ازايتۋ، وزىندىك قۇندى تومەندەتۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتىرۋ» جونىندەگى ساياساتتارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، قاجەتتەن اسىپ قالعان ءوندىرىس قۋاتىن بەلسەنە جونگە سالىپ، مەشەۋ ءوندىرىس قۋاتىن باتىل تۇردە قاتاردان قالدىردىق؛ ساۋدا توقتام سالىعىنا قازىنادان تولىق قوسىمشا قاراجات بەرۋ، پارىقتى تۇرعىن ءۇي سەنىمدى قارىز سالىق ساياساتى، لاشىقتى وڭىرلەرگە قاتىستى اقشالاي ورنالاستىرۋ سياقتى شارالاردى قولدانىپ، زاپاس قورداعى ءۇيدى ءبىر جايلى ەتۋدى ءونىمدى تۇردە ىلگەرىلەتتىك؛ فينانس قاتەرىن ءبىر جايلى ەتۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، ءار ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەردى ورنىقتى، ءتارتىپتى تۇردە جونگە سالدىق؛ مەملەكەتتىڭ كاسىپورىندارعا بەرگەن سالىقتى جەڭىلدەتۋ، كەشىرىم ەتۋ ساياساتتارىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، 27 ءتۇرلى اكىمشىلىك ءىس اقىسىن جانە ۇكىمەتتىك قوردى كۇشىنەن قالدىردىق، ازايتتىق، كەشىرىم ەتتىك نەمەسە كەيىنگە قالدىردىق، كاسىپورىن جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرىنىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ قاراجاتىنىڭ سالىستىرماسىن تومەندەتتىك، ەلەكتر اقىسىن جانە تەمىر جولدىڭ تاسىمال باعاسىن اناعۇرلىم تومەندەتتىك، كاسىپورىنداردىڭ اۋىرتپالىعىن ءونىمدى تۇردە جەڭىلدەتتىك. كاسىپتەنۋشىلەر سانىن ارتتىرۋدى باستان - اياق الدىڭعى نىسانا ەتىپ، كاسىپتەنۋدى ءتۇرلى ءادىس - امالدارمەن تۇراقتاندىرىپ، كاسىپتەنۋشىلەر سانىن ءار الۋان ارنامەن كوبەيتىپ، قاجەتتەن اسقان ءوندىرىس قۋاتىن جونگە سالۋ بارىسىنداعى جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردى ورنالاستىرۋ قىزمەتىن مۇقيات ىستەپ، كاسىپتەنۋ جاعدايىنىڭ نەگىزگى تۇراقتىلىعىن ساقتادىق. توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىن زور كۇشپەن دامىتۋ، تەز ءونىم بەرەتىن نىسانداردى اتقارۋ سياقتى شارالار ارقىلى ءار ۇلت بۇقاراسىنان 300 مىڭ ادامدى سول جەردىڭ وزىندە جاقىن ماڭدا كاسىپتەنۋگە جەتەلەدىك. بازارعا كىرۋ شارتىن تومەندەتىپ، كوپ بولىپ شارۋاشىلىق قۇرۋدى، جالپى قاۋىم جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋدى، كاسىپتەنۋدى پارمەندى تۇردە جەبەدىك. قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان 455 مىڭ ادام كاسىپتەندى، اۋىل - قىستاقتا باسقا كاسىپ سالالارىنا ويىستىرىلىپ كاسىپتەندىرىلگەن ارتىق ەڭبەككۇش 2 ميلليون750مىڭنان استامعا (رەت) جەتتى.

　　ءتۇيىندى نىساندار قۇرىلىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، تۇراقتى مۇلىككە مولشەرمەن جيىنى 998 ميلليارد 400 ميلليون يۋان (شارۋالار وتباسىن قامتىمايدى) قارجى سالىندى. بەيتۇننەن التايعا دەيىنگى تەمىر جول، ىلە - كۇشار 750 كيلوۆولتتىق ەلەكتر جەتكىزۋ، كەرنەۋ وزگەرتۋ ينجەنەرياسى سياقتى 62 نىسان قۇرىلىسى اياقتالىپ ىسكە قوسىلدى؛ كورلادان حولمىتىعا دەيىنگى تەمىر جول، ميڭشۇيدان قۇمىلعا دەيىنگى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول، ءۇرىمجى رەليستى قاتىناسىنىڭ 1 - ءنومىرلى جەلىسى، ياركەن اۋەجايى، ارتاش سۋ يگىلىگى تورابى سياقتى سالىنىپ جاتقان ءبىر شوعىر نىسانداردىڭ قۇرىلىسى ۇزدىكسىز ىلگەرى−لەتىلدى؛ ۇرىمجىدەن كۇيتۇنگە دەيىنگى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدى كەڭەيتىپ سالۋ نىسانى، تۇرپان اۋەجايىنىڭ قامتاماسىز ەتۋ قۋاتىن ءوسىرۋ نىسانى، شىعىس جوڭعار − حۋادۇڭ 1100± كيلوۆولتتىق ەرەكشە جوعارى كەرنەۋلى تۇراقتى توك جەتكىزۋ ينجەنەرياسى، سونداي - اق جاڭا كەزەكتەگى اۋىل - قىستاق ەلەكتر تورىنىڭ دارەجەسىن ءوسىرۋ، جاڭالاۋ ينجەنەرياسى، سارتوعاي سۋ يگىلىگى تورابى سياقتى 72 ءتۇيىندى نىساننىڭ قۇرىلىسى باستالدى، شينجياڭنىڭ ۇزاق بولاشاقتىق دامۋىنا ساياتىن جول - قاتىناس، سۋ يگىلىگى، ەنەرگيا سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعى شارت - جاعدايى ونان ارى جاقسارتىلدى.

　　قازىنالىق كىرىس - شىعىس اۋىر قىسىمى الدىندا ءبىز قازىنا - سالىق قىزمەتىن كۇشەيتىپ، قازىنا شىعىسىن باسقارۋدى نىعايتىپ، قازىنا قارجىسىن پايدالانۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتىق، ورنىقتىلىقتى قامتاماسىزداندىرۋعا، رەفورمانى ىلگەرىلەتۋگە، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋعا، اينالىمعا كەپىلدىك ەتۋگە كۇش سالىپ، باس نىسانانى تياناقتاندىرۋدى پارمەندى تىرەكپەن قامدادىق. قازىنالىق قارجى قۇراۋ تاسىلىنە بەلسەنە جاڭالىق ەنگىزىپ، كاپيتال قارجىنى اينالىمعا سالۋ، ءوسىمىن قازىنادان بەرۋ، PPP ۇلگىسى سياقتى تاسىلدەر ارقىلى قوعامدىق كاپيتالدى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىنا تارتتىق. PPP نىساندارىنا جيىنى 236 ميلليارد 300 ميلليون يۋان تياناقتاندىردىق. ۇكىمەتتىك زايوم نورماسىنا بەلسەنە قول جەتكىزىپ، ءار ءتۇرلى زايوم قارجىسىنان 106 ميلليارد 520 ميلليون يۋان تاراتتىق؛ ادەتتەگى مەجە ەسەپ كىرىسىنىڭ 129 ميلليارد 900 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ％2.4 ارتاتىندىعى؛ ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ شىعىسىنىڭ 414 ميلليارد 140 ميلليون يۋانعا جەتىپ، %8.9 ارتاتىندىعى مەجەلەندى.

　　(3) رەفورمانى، ەسىك اشۋدى كۇش سالا تەرەڭدەتتىك

　　ءبىز ورتالىق پەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتۋ جونىندەگى ورنالاستىرۋلارى بويىنشا، شەشۋشى، باستاۋشى رەفورما شارالارىنان ءبىر توبىن العا قويدىق. ورگان، ءىسورىندارىنىڭ زەينەتتى قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن جاپپاي باستادىق. اۋىل - قىستاقتاعى جاڭاشا سەلبەسىپ ەمدەلۋ جانە قالا - قالاشىق تۇرعىندارىنىڭ نەگىزگى ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن بىرىكتىرىپ، اۋدان دارەجەلى ۇكىمەت شيپاحانالارىنىڭ كەشەندى رەفورماسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتىك. ساۋدا ءىسى ءتۇزىمى رەفورماسىن جانە شينجياڭدا تۇراتىن ورتالىق كاسىپورىندارىن قاراستى جەردىڭ وزىندە تىركەۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتتىك. ەلەكتر ءتۇزىلىسى مەن ەنەرگيا كەشەندى رەفورما سىناق ءتۇيىنىن ىسكە قوستىق. ماقتانىڭ نىسانالى باعاسى رەفورماسىن سىناق تۇيىندەرىندە ىشكەرىلەي ورىستەتتىك. اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى «ءۇش ءتۇرلى قوسىمشا قاراجات» ساياساتى رەفورماسىن ىشكەرىلەي تياناقتاندىردىق. 23 اۋداندا اۋىل - قىستاقتا جەردى كوتەرمەگە الىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ ۇقىعىن ايقىنداۋ، تىركەۋ، كۋالىك بەرۋ، اۋداندى رەتتەۋدىڭ سىناق ءتۇيىن جۇمىستارى ورىستەتىلدى. قۇمىل ايماعىن كۇشىنەن قالدىرىپ قالا ەتىپ قۇرۋ قىزمەتى ورىندالدى.

　　ءبىز مەملەكەتتىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ستراتەگياسى اكەلگەن ماڭىزدى تاريحي ورايدى مىقتى يگەرىپ، قۇرلىقتاعى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايون قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتىك. ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق پورتى قۇرىلىسىن جاپپاي باستادىق، كونتينەرلىك ورتالىق بەكەتى سالىنىپ بولىپ ىسكە قوسىلدى. شينجياڭ شەكارالىق ەلەكتروندىق ساۋداسىنىڭ سىناق ءتۇيىن قىزمەتى رەسمي باستالدى. ءۇرىمجى قالاسىنىڭ ك−وپ ءتۇرلى فورماداعى بىرلەسكەن تاسىمالدى كەدەندىك باقىلاۋ - باسقارۋ ورتالىعى جۇمىس باستادى. جۇڭگو − ەۆروپا، جۇڭگو - ورتا ازيا كەزەكشى پويەزدارىن ۇرىمجىدە توعىستىرۋ ورتالىعى العاشقى قادامدا قالىپتاستى. ەل اتتاعان ءبىرقاتار جاڭا ساياحاتتىق جەلىلەر شىعارىلدى. ەل اتتاعان حالىق اقشاسى كاسىبىن سىناق تۇيىندەرىندە ىستەۋ قىزمەتى بەلسەنە ورىستەتىلدى. 5 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ءساتتى وتكىزىلدى. (4)حالىق تۇرمىسىن كۇش سالا قامتاماسىز ەتتىك جانە جاقسارتتىق

　　«13 - بەسجىلدىق» جوبا مەزگىلى − جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ شەشۋشى مەزگىلى ءارى جاپپاي كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ مەزگىلى. ءبىز ورتالىقتىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋداعى «التى دالمە - دالدىك» تالابىنا جانە «5 ءبىر توپ» جالپىلىق ورنالاستىرۋىنا ساي، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستى، شەكارالىق وڭىرلەردى، ەرەكشە كەدەي تاۋلى وڭىرلەردى كورنەكتىلەندىرىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، وركەندەتۋ قىزمەتىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتتىك. ارحيۆ تۇرعىزىلىپ كارتچكا بەرىلگەن كەدەيلەردى «قايتا باستان قاراپ»، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەگى وبيەكتىلەر ءدال بەلگىلەنۋىنە، ارحيۆ تۇرعىزىپ كارتچكا بەرۋ ينفورماتسيالارىنىڭ ءتىپتى ناقتى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق. اۋىل - قىستاقتا ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋ ءتۇزىمىنىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، وركەندەتۋ ساياساتىمەن ءونىمدى تۇردە توعىسۋىن كۇشەيتىپ، بۇكىل رايونىمىز بويىنشا ەڭبەك قابىلەتىنەن مۇلدە ايرىلعان نەمەسە ءبىر ءبولىم ەڭبەك قابىلەتىنەن ايرىلعان كەدەيلەردى تۇگەلىمەن اۋىل - قىستاقتاعى ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋ كولەمىنە كىرگىزىپ، ساياساتتىق جاقتان قامتاماسىزداندىردىق. شەكارا ءبىرىنشى شەبىندەگى تۇرعىندارعا بەرىلەتىن كومەك قاراجات پەن شەكارا كۇزەتۋشىلەرگە بەرىلەتىن كومەك قاراجات ولشەمىن جوعارىلاتىپ، شارتقا ۇيلەسەتىن كەدەي شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ وتباسىلارىن اۋىل - قىستاقتاعى ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋ كولەمىنە ەنگىزدىك. ءبىر ميلليارد 560 ميلليون يۋان قارجى دايىنداپ، 7665 كەدەي وتباسىن، 26 مىڭ كەدەيدى قونىس اۋدارىپ سۇيەمەلدەۋ ينجەنەرياسىن اتقاردىق. 2 اۋداندا كەدەيلىك قالپاعىن الۋدى تەكسەرىپ - وتكىزىپ الۋ نەگىزىندە، تاعى 5 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعىن الىپ، 810 كەدەي قىستاقتى كەدەي قىستاق قاتارىنان شىعارىپ، «13 - بەسجىلدىق» جوبا مەزگىلىندە كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ يگى باستاماسىن ىسكە اسىردىق.

　　ءبىز اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم العا قويعان حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك اكەلەتىن كەلەلى ينجەنەريالاردى بەلسەنە اتقارىپ، حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتىك. 13 ميلليارد 890 ميلليون يۋان كومەك قاراجات قورىن ورنالاستىرىپ، بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسى بويىنشا 300 مىڭ وتباسىنا ءۇي سالىپ بەردىك، قامتاماسىز ەتۋ سيپاتىنداعى 191 مىڭ تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسى باستالدى؛ 6 ميلليارد 500 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، اۋىل - قىستاقتا 11 مىڭ كيلومەتر تاس جول سالدىق؛ اۋىل - قىستاقتا اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن بەكەمدەپ دارەجەسىن ءوسىرۋ، اۋىل - قىستاقتا قوقسىقتى ءبىر جايلى ەتۋ سياقتى ينجەنەريالىق قۇرىلىستاردى اتقاردىق، اۋىل - قىستاقتىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس شارت - جاعدايى اناعۇرلىم جاقساردى. قالا، اۋىلداردا ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋدىڭ دارەجەسىن ءوسىرۋ ينجەنەرياسىن، ەمدەۋ جاعىنداعى ەڭ تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەۋ ينجەنەرياسىن، بارلىق حالىقتى قوعامدىق قامسىزداندىرۋعا قاتىناستىرۋ جوسپارىن اتقارىپ، قالا - قالاشىقتاعى جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ سالماقتى ناۋقاسىن قامسىزداندىرۋدى جانە جازاتايىم زاقىمدالۋدى قامسىزداندىرۋدى جولعا قويدىق. ەمدەۋ، قۇتقارۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، ەمدەۋ، قۇتقارۋ جاعىندا «ءبىر پۋنكتتىك» دەر كەزىندە ەسەپ جابۋ قىزمەتىن جاپپاي جولعا قويدىق. كەدەي مۇگەدەك ادامدارعا تۇرمىستىق قوسىمشا قاراجات بەرۋ جانە اۋىر مۇگەدەك ادامداردى كۇتىمدەۋگە قوسىمشا قاراجات بەرۋ ءتۇزىمىن ورناتتىق. بۇكىل حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن تەكسەرۋ ينجەنەرياسىن باستادىق، بۇكىل رايونىمىزدا اقىسىز دەنساۋلىق تەكسەرۋ نەگىزىنەن تۇگەل قامتىلدى، مۇنىڭ ىشىندە وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستا اقىسىز دەنساۋلىق تەكسەرۋ سالىستىرماسى %100كە جەتتى. جالپى حالىقتى قامتىعان دەنساۋلىققا قىزمەت كورسەتۋ تاريحتا بۇرىن بولماعان جاعداي!

　　قوعامدىق ىستەردى زور كۇشپەن دامىتتىق. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ سىناق رايون قۇرىلىسىن باستاپ، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ عىلىم - تەحنيكا جاعىنداعى سەرىكتەستىك جوسپارىن اتقاردىق. عىلمي زەرتتەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ، عىلمي زەتتەۋشىلەردىڭ جاڭالىق اشۋ جاعىنداعى ومىرشەڭدىك كۇشىن قوزداتۋ جانە عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىنىڭ يگىلىككە جاراۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى ساياسات - شارالاردى شىعاردىق. عىلىم جالپىلاستىرۋ قىزمەتىنىڭ سەرپىنىن ارتتىرىپ، عىلىم - تەحنيكا بىلىمدەرىن اۋىلعا جەتكىزۋ قيمىلىن ۇزدىكسىز ورىستەتتىك. الەۋمەتتىك مادەنيەت قىزمەتىن ولشەمدەندىرۋدى، بىركەلكىلەندىرۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، مادەنيەت سارا تۋىندىلارىن شىعارۋ، ورىنداۋ جۇمىستارىن قولداپ، وعان جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتتىك. ءتۇيىندى مادەنيەت مۇرالارىن، بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالاردى قورعاۋ سەرپىنىن ارتتىردىق. از ۇلتتاردىڭ ءداستۇرلى سپورتىن دامىتۋ ينجەنەرياسىن اتق−ارى−پ، نەگىزگى ساتىنىڭ الەۋمەتتىك سپورت قۇرىلعىلارى قۇرىلىسىن جەبەدىك. وقۋ - اعارتۋدى قامتاماسىز ەتۋ، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە جانە كاسىپتىك تاربيە بويىنشا كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، ءالسىز مەكتەپتەردى جاڭالاۋ جانە جاتاقتى مەكتەپ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قالا، اۋىلداردىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىنىڭ بىركەلكى دامۋىن ىلگەرىلەتتىك. ورگان كادرلارىن وقۋ - اعارتۋعا كومەككە جىبەرۋ، اۋىل - قىستاقتا مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەنى شۇعىل جۇرگىزۋ سياقتى ەرەكشە شارالار ارقىلى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 3 ايماق، ءبىر وبلىسىنىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا مەكتەپكە دەيىنگى 3 جىلداعى اقىسىز «قوس ءتىلدى» تاربيەنى تەز ىلگەرىلەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدا 15 جىلدىق اقىسىز ءبىلىم الۋدىڭ نەگىزىنەن ىسكە اسۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، بۇكىل رايونىمىزدا 15 جىلدىق اقىسىز ءبىلىم الۋدىڭ جۇزەگە اسۋىنا ماڭىزدى نەگىز قالادىق!

　　ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىن كۇشەيتتىك، ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى جاعدايى ۇزدىكسىز، ورنىقتى جاقسارا ءتۇستى. ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك باقىلاۋ - باسقارۋدى جانە ءتۇيىندى ونىمدەردى، ءتۇيىندى كاسىپ سالالارىن ساپا حاۋىپسىزدىگى بويىنشا باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتتىك. شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ قابىلەتىن جانە تابيعي اپاتتارعا قاتىستى جان - جاقتى قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز ءوسىرىپ، ءار ءتۇرلى توسىن وقيعالار مەن تابيعي اپاتتارعا ءونىمدى تۇردە توتەپ بەردىك ج−انە ونى ءبىر جايلى ەتتىك. «قيىن، كۇردەلى ارىز - ارمان دەلولارىن شەشۋدەن قامال الۋ جىلى» قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، بۇقارانىڭ ءتول مۇددەسىنە ساياتىن كورنەكتى ماسەلەلەردەن ءبىر توبىن شەشتىك.

　　(5) ۇلتتار ىنتىماعىن، ءدىن جاراسىمدىلىعىن كۇش سالا ىلگەرىلەتتىك

　　باس شۋجي ش−ي جينپيڭ: شينجياڭ ماسەلەسىندە ەڭ ۇزاققا سوزىلاتىنى اينالىپ كەلگەندە، ۇلتتار ىنتىماعى ماسەلەسى دەپ اتاپ كورسەتتى. ءبىز ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ تالابىنا جانە اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋىنا ساي، ماركستىك «بەس كوزقاراس»، «ءۇشتىڭ ءبىر - بىرىنەن ايرىلا الماۋى»، «بەس ورتاق تانىم» تارب−يەسىن بارىنشا ورىستەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى ۇگىت - تاربيەسى مەن ۇلتتار ىنتىماعىندا وزات ورىن قۇرۋ قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتتىك. «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى» قيمىلىن جاپپاي باستاپ، بۇكىل رايونىمىزداعى ورگان، كاسىپورىن، ءىسورىندارىنداعى كادرلار مەن جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردى اۋىل - قىستاقتارعا ىشكەرىلەي ارالاسىپ، جۇپ قۇراپ، تۋىس تابۋ، ارالاپ جاعداي ۇعىسۋعا ۇيىمداستىرىپ، ءار ۇلت كادرلارى مەن جۇرتشىلىق اراسىنداعى سۇيىسپەنشىلىكتى كۇشەيتتىك. تۇتاس قوعامدا ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ قويۋ رايىن قالىپتاستىردىق!

　　ءبىز ءدىن قىزمەتى جونىندەگى مەملەكەتتىك ءماجىلىستىڭ رۋحىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، پارتيانىڭ ءدىن قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، «زاڭدىلارىن قورعاۋ، زاڭسىزدارىن تەجەۋ، ۇشقارىلارىن اۋىزدىقتاۋ، كەۋلەپ كىرۋگە قارسى تۇرۋ، قىلمىسقا سوققى بەرۋ» نەگىزگى پرينسيبىنە تاباندى بولدىق. مەشىتتەرگە، ءدىني قيمىلدارعا قاراتىلعان تاربيەگە، باسقارۋعا، قىزمەت كورسەتۋگە جاڭالىق ەنگىزىپ، كۇشەيتىپ، وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەردى تاربيەلەۋ، ولارعا قامقورلىق جاساۋ سەرپىنىن ارتتىردىق. زاڭسىز ءدىني قيمىلداردى زاڭ بويىنشا جونگە سالىپ، «ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى» ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ءدىندى سوتسياليستىك قوعامعا سايكەسۋگە جەتەكتەدىك.

　　(6) تازا، كوركەم شينجياڭ قۇرۋعا كۇش سالدىق

　　«شينجياڭدى كوركەيتىپ، وتان ارمانىن بىرگە جۇزەگە اسىرۋ» − ءبىزدىڭ كۇرەس نىسانامىز. ءبىز قورعاۋ بارىسىندا ءتارتىپتى دامۋعا، دامۋ بارىسىندا ءونىمدى تۇردە قورعاۋعا باستان - اياق تاباندى بولىپ، دامۋدى ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك نەگىزىندە قۇردىق. نەگىزگى فۋنكتسيالىق ءوڭىر ستراتەگياسىن اتقارىپ، سۋ كوزدەرىن ساقتايتىن وڭىرلەردىڭ، جاراتىلىستىق قورىقتاردىڭ، ەكولوگياسى تام−اش−ا وڭىرلەردىڭ، الەمدىك جاراتىلىستىق مۇرا وڭىرلەرىنىڭ، ايگىلى كورىنىستىك وڭىرلەردىڭ، ادام شوعىرلى قونىستانعان وڭىرلەردىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن باقىلاۋ - باسقارۋدى جاپپاي كۇشەيتتىك. اعاش ەگىپ، ورمان وتىرعىزۋ، ورماندى باپتاۋ جانە قۇمايتتانعان جەرلەردى قورشاپ، قورعاۋ قىزمەتىن بارىنشا قانات جايدىردىق. تابيعي ورماندى قورعاۋ، ەگىستىك جەردى ورمانعا، جايلىمعا قايتارۋ، الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتتى ورماندى قورعاۋ، جابايى حايۋانات، وسىمدىكتەردى قورعاۋ سياقتى ينجەنەريالىق نىسان قۇرىلىستارىن ۇزدىكسىز اتقاردىق. تارىم وزەنى الابىنداعى توراڭعى ورمانىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ ارەكەتىن باستادىق.

　　قورشاعان ورتاعا قاتىستى زاڭنىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ - باسقارۋدى قاتايتىپ، زاڭعا قايشى تۇردە لاس زاتتاردى شىعارعان كاسىپورىنداردى جونگە سالىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋداعى زاڭعا، ەرەجەگە قايشى سالىنعان قۇرىلىس نىساندارىن اداقتاپ، رەتتەدىك. ءتۇيىندى لاستاۋشى كاسىپورىنداردىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ جاعىنداعى سەنىمدىلىگىن باعالاۋ جانە ينفورماتسياسىن اشىق جاريالاۋ قىزمەتىن كۇشەيتتىك. «اتموسفەرا تۋرالى 10 تارماق» جانە «سۋ تۋرالى 10 تارماق» شاراسىن ىشكەرىلەي تياناقتاندىرى−پ، ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى ءوڭىرىنىڭ قورشاعان ورتاسىن بىرگە جونگە سالۋ قىزمەتىن بەلسەنە ورىستەتتىك. سۋ بايلىعىن باقىلاۋ - تىزگىندەۋ قۇرىلىسىنىڭ شينجياڭداعى 2 - مەرزىمدىك نىسانىن اتقارىپ، جەر استى سۋىن نورمادان اسىرىپ العان وڭىرلەردى جاپپاي جونگە سالىپ، سۋ الۋعا رۇقسات ەتۋ ءتۇزىمىن قاتايتتىق. اۋىل - قىستاق ورتاسىن تۇتاستىرىپ جونگە سالۋدى، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قايناردىق لاستانۋدى جونگە سالۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتىك. ەكىنشى، 2017 - جىلعى قىزمەت جونىندەگى ورنالاستىرۋ

　　بيىل پارتيانىڭ 19 - قۇرىلتايى اشىلاتىن جىل، جاڭا دامۋ يدەياسىن دايەكتىلەندىرەتىن، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورما جەبەلەتىن جىل ءارى «13 - بەسجىلدىق» جوبانى اتقارۋداعى، ج ك پ اۆتونوميالى رايوندىق 9 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن دايەكتى تياناقتاندىرۋداعى، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جەڭىسپەن جۇرگىزۋدەگى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى ماڭىزدى جىل.

　　بيىلعى قىزمەتتىڭ جالپى تالابى: پارتيا 18 - قۇرىلتايىنىڭ، پارتيا 18 - كەزەكت−ى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى، التىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ جانە ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جەلىلەس ماڭىزدى سوزدەرىنىڭ رۋحىن، وتە - موتە، ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىنىڭ جانە شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، ج ك پ اۆتونوميالى رايوندىق 9 - قۇرىلتايىنىڭ ورنالاستىرۋ - تالاپتارى بويىنشا قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، «بەستى ءبىر تۇلعالاندىرۋ» جالپىلىق ورنالاستىرۋىن ءبىر تۇتاس ىلگەرىلەتىپ جانە «ءتورتتى جاپپاي ورىنداۋ» ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن سايكەستى تۇردە ىلگەرىلەتىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەتۋ سىندى قىزمەت باس اۋەنىنەن جازباي، جاڭالىق اشا دامۋ، سايكەستى دامۋ، جاسىل دامۋ، اشىق دامۋ، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋ يدەياسىن مىقتاپ ورناتىپ جانە دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا قالىبىنا ۇيلەسىپ، ونى يگەرىپ، وعان جەتەكشىلىك ەتىپ، ساپا مەن ونىمدىلىكتى جوعارىلاتۋدى وزەك ەتۋگە تاباندى بولىپ، ماكرولىق ساياساتتى تۇراقتاندىرۋ، ميكرولىق ساياساتتى جانداندىرۋ، كاسىپ ساياساتىن ءدال اتقارۋ، رەفورما ساياساتىن ناقتاپ اتقارۋ، الەۋمەتتىك ساياساتتى تياناقتاندىرۋ سىندى ساياساتتىق وي جەلىسىنەن جازباي، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى ىلگەرىلەتۋدى نەگىزگى جەلى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جالپى سۇرانىستى ۇيلەسىمدى كەڭەيتىپ، مەجە ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋدى تەرەڭدەتىپ، مەملەكەتتىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ستراتەگياسىمەن بەلسەنە توعىستىرىپ، ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ، ورنىقتى ارتتىرۋ، رەفورمانى جەبەۋ، قۇرىلىمدى رەتتەۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ، حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ قىزمەتتەرىن كۇش سالا جاقسى ىستەپ، ەكونوميكانىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىن جانە قوعامنىڭ جاراسىمدى، ورنىقتىلىعىن جەبەپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جەڭىسپەن اشىلۋىن ۇزدىك ناتيجەلەرمەن قارسى الۋ.

　　ەكونوميكالىق دامۋدىڭ باستى كوزەۋلى نىساناسى مىناداي: رايوندىق ءوندىرىس جالپى قۇنىن %7تىڭ ۇستىندە ارتتىرۋ، تۇتاس قوعامدىق تۇراقتى مۇلىككە سالىناتىن قارجىنى %50تىڭ ۇستىندە ارتتىرۋ، قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسىن %10 ارتتىرۋ، يمپورت - ەكسپورت جالپى سوماسىن %3 ارتتىرۋ، ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ كىرىسىن %5 شاماسىندا ارتتىرۋ، قالا - قالاشىقتاردا تىركەلگەن جۇمىسسىزدىق سالىستىرماسىن %4.5 ىشىندە مەڭگەرۋ، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋ مولشەرىن %3.5 ىشىندە مەڭگەرۋ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ قولداعى ورتاشا تابىسىن جەكە - جەكە %7.5 جانە %8 ارتتىرۋ.

　　بيىلعى قىزمەتتەردى جاقسى ىستەۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، مىنا تۇيىندەردى ويداعىداي يگەرۋ كەرەك:

　　ءبىرىنشى، «ءبىر باس نىسانانى» ورناتۋ كەرەك.قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ورناتىپ، باس نىسانانى يگەرۋدى باستان - اياق شينجياڭ قىزمەتىنە ءبىر تۇتاس باسشىلىق ەتۋدىڭ باس باعدارلاماسى ەتىپ، ۇكىمەتتىڭ بارلىق قىزمەتىنىڭ وسى باس نىساناعا بويسۇنۋىن، قىزمەت ەتۋىن قامتاماسىز ەتىپ، وسى باس نىسانا توڭىرەگىندە ورىستەتۋ، جوبالاۋ، ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　ەكىنشى، «ءبىر باس اۋەننەن» جازباۋ كەرەك.ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ سىندى باس اۋەننەن جازباي، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ سىندى مەملەكەت باسقارىپ، اكىمشىلىكتى جونگە سالۋدىڭ ماڭىزدى پرينسيبىن، ەكونوميكالىق قىزمەتتى جاقسى ىستەۋدىڭ ادىستەمەسىن دايەكتى تياناقتاندىرىپ، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن، ماكرولىق ساياساتتىڭ ورنىقتىلىعىن، ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ورنىقتىلىعىن، بازار مەجەلى مەزگىلىنىڭ ورنىقتىلىعىن بارىنشا ساقتاپ، ورنىقتىلىق شارتى استىندا قايراتتانا ۇمتىلىپ، ءتىپتى جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋدى، ىلگەرىلەۋ بارىسىندا جاقسى بولۋعا ۇمتىلۋدى، باستامانى جاقسى باستاۋدى، ءتىپتى جاقسى، ءتىپتى تەز دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

　　ءۇشىنشى، «ءبىر ارقاۋدى» يگەرۋ كەرەك.قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورما سىندى ارقاۋدى مىقتاپ يگەرىپ، قاجەتتى قاناعاتتاندىرۋدى ەڭ سوڭعى نىسانا، قامداۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدى نەگىزگى قامال الۋ باعىتى، رەفورمانى تەرەڭدەتۋدى ءتۇبىرلى امال ەتىپ، ءونىمسىز قامداۋدى ازايتىپ، ءونىمدى قامداۋدى ۇلعايتىپ، ەكونوميكالىق قۇرىلىمنىڭ رەتتەلۋىن، ساپالىلانۋىن جەبەپ، ەكونوميكانىڭ تيپىن جاڭالاپ، دارەجەسىن ءوسىرۋ اياق الىسىن تەزدەتۋ كەرەك.

　　ءتورتىنشى، «ءبىر تۇتقادان» جاقسى پايدالانۋ كەرەك.مەملەكەتتىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ستراتەگياسى سىندى ىلۋدە ءبىر كەزىگەتىن تاريحي ورايدى مىقتى ۇستاپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايون قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ سىندى ماڭىزدى تۇتقادان جاقسى پايدالانىپ، «5 ۇلكەن ورتالىق» قۇرىلىسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، باتىسقا ەسىك اشۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكانىڭ تيپىن جاڭالاپ، دارەجەسىن وسىرۋگە جانە كاسىپ قۇرىلىمىن رەتتەۋگە، ەكونوميكانىڭ باياندى دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە سەرپىندى قوزعاۋشى كۇش ازىرلەۋ، ءورىس اياسىن كەڭەيتۋ كەرەك. جوعارىداعى نىسانانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، تومەندەگى بىرنەشە جاقتاعى قىزمەتتى ءتۇيىندى تۇردە يگەرۋ كەرەك:

　　(1) قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن كۇش سالا قورعاۋ

　　باس شۋجي شي جينپيڭ: قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق − شينجياڭ قىزمەتىنىڭ كوزدەۋ ءتۇيىنى مەن كۇش سالۋ ءتۇيىنى، − دەپ اتاپ كورسەتتى. ءبىز «شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ، شينجياڭدى ىنتىماقتاسا ورنىقتىرۋ، شينجياڭدى ۇزاق ۋاقىت گۇلدەندىرۋگە» باستان - اياق تاباندى بولىپ، ىنتىماقتاسۋعا بولاتىن بارلىق كۇشتى ىنتىماقتاستىرىپ، «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە» باتىل سوققى بەرۋىمىز كەرەك. قاتاڭ سوققى بەرۋ ارناۋلى كۇرەسىن ۇزدى−ك−سىز ورىستەتىپ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىستارعا زاڭ بويىنشا سىلەيتە سوققى بەرىپ، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن قامتاماسىز ەتىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا تاماشا ورتا قالىپتاستىرۋ، شينجياڭنىڭ باياندى تىنىشتىعىنا ىقپال جاسايتىن تەرەڭ قاتپارلى ماسەلەلەردى تۇبىرىنەن شەشۋدە ۋاقىتقا جانە ىرىقتىلىققا قول جەتكىزۋىمىز كەرەك. ءتۇيىندى سالالار مەن شەكارالىق وڭىرلەردە ساقتانۋدى، تىزگىندەۋدى كۇشەيتىپ، قالا - قالاشىقتاردى توركوزدەندىرىپ باسقارۋدى ىلگەرىلەتىپ، ينتەرنەت حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، قوعامدىق ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جۇيەسىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تىنىش، جايلى قوعامدىق ورتادا جاساۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرۋىمىز كەرەك. قالا - قالاشىقتارداعى حالىققا قولايلى ساقشى ىستەرى پۋنكتىن قۇرۋدى مىقتى ۇستاپ، حالىققا قولايلى قىزمەت كورسەتۋ، ورنىقتىلىقتى قورعاپ، توسىن وقيعالاردى ءبىر جايلى ەتۋ فۋنكتسياسىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ حاۋىپسىزدىكتى، مەيىر - شاپاعاتتى سەزىنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋىمىز كەرەك.

　　«حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» سياقتى قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتتەرىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، نەگىزگى ساتى ۇيىمىن كۇشەيتۋ، بۇقارالىق قىزمەتتى جاقسى ىستەۋگە كۇش سالىپ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارىن تياناقتاندىرۋ، اۋقاتتانۋ ارناسىن كەڭەيتۋ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن قامال الۋدى ىلگەرىلەتۋ، ناقتى، يگى ىستەر ىستەۋ، نەگىزگى ساتى كادرلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ سياقتى قىزمەتتەردى مىقتى يگەرۋ كەرەك. قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتى ارقىلى نەگىزگى ساتى بيلىگىنىڭ قىزمەت كورسەتۋ، باسقارۋ ورەسىنىڭ وسۋىنە، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ دامۋ جەتىستىك−تەرىنەن اناعۇرلىم كوپ يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ، ءار ۇلت بۇقاراسىنا پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قامقورلىعى مەن مەيىر - شاپاعاتىن تەرەڭ سەزىندىرىپ، سوتسياليستىك شينجياڭدى بىرگە قۇرۋدىڭ قۇدىرەتتى كۇشىن قالىپتاستىرۋ كەرەك!

　　(2) قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ

　　«ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ» سىندى باس اۋەننەن جازباي، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى ىلگەرىلەتۋ − ەكونوميكالىق قۇرىلىمدى رەتتەۋدىڭ، ەكونوميكالىق دامۋ تاسىلىنە بۇرىلىس جاساۋدىڭ ءتۇبىرلى ءادىسى ءارى شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنداعى تەرەڭ قاتپارلى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ەڭ ءتۇبىرلى جولى. ساپا مەن ونىمدىلىكتى جوعارىلاتۋدى وزەك ەتىپ، قۇرىلىمدى رەتتەپ، ساپانى ءوسىرىپ، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋعا كۇش سالىپ، ءونىمدى قارجىنى كەڭەيتىپ، دامۋداعى ولقىلىقتاردى تولىقتىرۋعا كۇش سالىپ، دامۋ ارقىلى دەم بەرۋگە، شەشۋشى رەفورمالاردى ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، ەكونوميكانىڭ ورتا جوعارى جىلدامدىقتا ارتۋىن، ورتا جوعارى ورەگە ۇمتىلۋىن جەبەۋ كەرەك.

　　«قاجەتتەن اسىپ قالعان ءوندىرىس قۋاتىن، قامبادا باسىلىپ قالۋدى، سۇيمەندى ازايتۋ، وزىندىك قۇندى تومەندەتۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتىرۋدى» ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ كەرەك. قاجەتتەن اسىپ قالعان ءوندىرىس قۋاتىن بەلسەنە جونگە سالىپ، مەشەۋ ءوندىرىس قۋاتىن باتىل قاتاردان قالدىرىپ، ءونىمدى ءوندىرىس قۋاتىنىڭ جاقسارۋىن، دارەجەسىنىڭ جوعارىلاۋىن جەبەۋ كەرەك. قورا - جاي كاسىبىنىڭ دامۋىن قالا - قالاشىقتانۋمەن، اۋىل شارۋاشىلىعىنان باسقا كاسىپ سالاسىنا ويىستىرىلعانداردى قالا تۇرعىندارىنا اينالدىرۋمەن ورگانيكالى ۇشتاستىرىپ، تۇرلەر بويىنشا تىزگىندەپ، قالانىڭ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ جاعدايىنا قاراي شارا قولدانىپ، قوراجاي بازارىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. كاسىپورىنداردىڭ بازارلاندىرۋ، زاڭمەن جونگە سالۋ جولىمەن قارىز ۇقىعىن جارنا ۇقىعىنا اينالدىرۋىن قولداپ، جارنا ۇقىعى ارقىلى قارجى توپتاۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ سۇيمەن سالىستىرماسىن شىن مانىندە تومەندەتۋ كەرەك. جەرگىلىكتى فينانستى باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جۇيەلىك فينانس حاۋىپ - قاتەرىنىڭ تۋىلماۋىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. سالىقتى ازايتۋ، اقىنى تومەندەتۋ، قۇرامداردىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋ سەرپىنىن ونان ارى ارتتىرىپ، كاسىپورىنداردىڭ اۋىرتپالىعىن شىن مانىندە جەڭىلدەتۋ قاجەت. دامۋ سەرپىنىن ارتتىرۋدى، بۇقارانىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋدى، كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشۋدى تياناق ەتە وتىرىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى، عىلىم - تەحنيكا جاسامپازدىعى، جاڭا كاسىپتەر، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، وركەندەتۋ، الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ، دارىندى تاربيەلەۋ، ەكولوگيانى قورعاۋ جاقتارىنداعى ولقىلىقتاردى كۇش سالا تولىقتىرۋ كەرەك.

　　كونە، جاڭا كينەتيكالىق ەنەرگيالاردىڭ ۇزدىكسىز الماسۋىن جەدەلدەتۋ. اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ جۇيەسىن، ءوندىرىس جۇيەسىن، تيجارات جۇيەسىن ساپالىلاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ امبەباپ ونىمدىلىگى مەن باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋىنىڭ جاڭا كينەتيكالىق ەنەرگياسىن جەدەل جەتىلدىرىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋ جولىن كەڭەيتۋ كەرەك. «جۇڭگودا جاسالعان 2025 شينجياڭ ارەكەت جوباسىن» اتقارىپ، ءداستۇرلى كاسىپتەردىڭ تەحنيكالىق جاڭالىعى مەن وزگەرىسىن قولداپ، جاساۋ كاسىبى مەن ينتەرنەتتىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ءداستۇرلى كينەتيكالىق ەنەرگيانىڭ ومىرشەڭدىك كۇشتى جالىنداتۋىن جەبەۋ كەرەك. ينتەرنەتتى تياناق ەتكەن ەمدەۋ، سالاماتتىق، قارتتاردى كۇتۋ، وقۋ - اعارتۋ، ساياحات، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى باقىت كاسىپتەرىن جەدەل دامىتىپ، جاڭا كينەتيكالىق ەنەرگيانىڭ دامۋىن، ۇلعايۋىن جەبەۋ كەرەك. ساپا جاعىنداعى قۇدىرەتتى رايون قۇرۋ ستراتەگياسىن اتقارىپ، ءونىم ساپاسىنىڭ، ينجەنەريا ساپاسىنىڭ، ەكولوگيالىق ورتا ساپاسىنىڭ جانە قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنىڭ ورنىقتى جوعارىلاۋىن جەبەۋ كەرەك.

　　جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋ. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋدەن سىناق كورسەتۋ رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، عىلىم - تەحنيكا جاسامپازدىعىنىڭ جاپپاي جاڭالىق اشۋداعى جەتەكتەۋ رولىن ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. كاسىپورىنداردى جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋعا شابىتتاندىرىپ جانە وعان قولداۋ كورسەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن كۇشەيتۋ كەرەك. عىلىم - تەحنيكالىق جاسامپازدىقتى، جەتىستىكتەردى يگىلىككە جاراتۋ، تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ، دارىندىلار قوسىنى قۇرىلىسىن شابىتتاندىرۋ ساياساتتارىن اقاۋسىزداندىرىپ جانە تياناقتاندىرىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن يگىلىككە جاراتۋ قارجىسىنىڭ جەتەكتەۋ قورىن قۇرۋ كەرەك. مەملەكەت دارەجەلى تەكسەرۋ ورتالىعىن، ءتۇيىندى تاجىريبەحانا جانە ينجەنەريالىق تەحنيكانى زەرتتەۋ ورتالىعىن قۇرىپ، كەلەلى عىلىم - تەحنيكالىق نىسانداردى جەدەل اتقارۋ كەرەك.

　　رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، ومىرشەڭ كۇشتى جالىنداتۋ. ورتالىق بەلگىلەگەن ءار ءتۇرلى رەفورما شارالارىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، اكىمشىلىك تەكسەرۋ - بەكىتۋ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىك، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار، مال - مۇلىك ۇقىعىن قورعاۋ ءتۇزىمى، ەنەرگيا بايلىعى، قازىنا، سالىق، فينانس، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، بازار مەحانيزمى، قارجى قوسۋ، قارجى توپتاۋ ءتۇزىلىسى سياقتى ءتۇيىندى سالالارداعى رەفورمانى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماعا سايكەسەتىن كاسىپ سالاسى، جەر، فيناس، قازىنا، سالىق، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، باعا سياقتى ساياسات جۇيەسىن جانە باياندى مەحانيزمدى ورناتۋ، كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ۇقىق تەڭدىگى، وراي تەڭدىگى، ەرەجە تەڭدىگى پرينسيبى بويىنشا، جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ بازارعا كىرۋ شارتىن اناعۇرلىم جەڭىلدەتىپ، ءار ءتۇرلى كومەسكى قامال - كەدەرگىلەردى قۇلشىنا ارىلتۋ كەرەك. ارالاس مەنشىك ءتۇزىمى رەفورماسىن قامال الۋ ءتۇيىنى ەتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار، مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىك رەفورماسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتۋ كەرەك. بايلىق تۇرىندەگى ورتالىق كاسىپورىندارىن قاراستى جەردىڭ وزىندە تىركەۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ورتالىق كاسىپورىندارى مەن جەرگىلىكتى ورىنداعى مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردى بىرىكتىرىپ قايتا قۇرۋدى شابىتتاندىرۋ كەرەك. ەلەكتر ءتۇزىلىسى رەفورماسىن ءتارتىپتى تۇردە ىلگەرىلەتىپ، ەلەكتر ساۋداسى تۇعىرىن قۇرۋ، ەلەكتر ساۋداسى بازارىن كەمەلدەندىرۋ، ەلەكتر ۇلەستىرۋ تورىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، توردى بىرلىككە كەلتىرۋ، باعانى بىرلىككە كەلتىرۋ جاقتارىندا ماندىك ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزۋ كەرەك. (3) تۇلعالىق ەكونوميكانى كورنەكتى تۇردە يگەرۋ

　　تۇلعالىق ەكونوميكا − ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ءتۇپ نەگىزى، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانىڭ باستى مازمۇنى ءارى شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ ءارى جاقسى، ءارى تەز دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە باسىپ وتۋگە ءتيىستى جول. 1 - كاسىپتىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا، 2 - كاسىپتى ءتۇيىندى تۇردە يگەرۋگە، 3 - كاسىپتى بارىنشا دامىتۋعا تاباندى بولىپ، تۇلعالىق ەكونوميكانى كۇش سالا ويداعىداي يگەرىپ، ەرەكشە باسىمدىلىققا يە كاسىپتەردى دامىتۋ، زورايتۋ كەرەك.

　　ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ. مەملەكەت بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعىن 3 - رەتكى جاپپاي تەكسەرۋدىڭ ەڭ جاڭا جەتىستىكتەرىنەن تولىق پايدالانىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار ساياساتىن عىلمي جولمەن جاساۋ كەرەك. استىق ءوندىرىسىن ورنىقتىرۋدى، ماقتا ءوندىرىسىن رەتتەۋدى، جەمىس ورمان شارۋاشىلىعىن ساپالىلاندىرۋدى، مال شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋدى ارقاۋ ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قۇرىلىمىن رەتتەپ ساپالىلاندىرىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي، الۋان ءتۇرلى تيجارات جۇرگىزىپ، ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ مۇمكىندىكتەرىن تولىق اشىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ساپاسىن ءوسىرىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى، شارۋالار كىرىسىنىڭ ۇزدىكسىز ارتۋىن جەبەۋ كەرەك. استىق ءوندىرۋ قۋاتىنىڭ 15 ميلليون توننا كولەمىندە تۇراقتانۋىنا كەپىلدىك ەتىپ، ماقتا ەگىمشىلىگىنىڭ باسىمدىققا يە وڭىرلەرگە قاراي شوعىرلانۋىن ىلگەرىلەتىپ، جەمىس - جيدەك ونىمدەرىنىڭ ءونىم مولشەرى مەن ساپاسىن جوعارىلاتىپ، كولەمدى، ولشەمدى باعىمشىلىقتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى سورتتى تۇقىم بازاسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، مال، ءۇي قۇستارىنىڭ تۇقىمىن اسىلداندىرۋعا باسا ءمان بەرۋ كەرەك. جاسىل، ساپالى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن قامداۋدى ارتتىرۋدى كورنەكتى ورىنعا قويىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ولشەمدەنگەن ءوندىرىسىن، ايگىلى ماركا شىعارۋدى، ساپا حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ساپالى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قورعاۋ ءتۇزىمىن جولعا قويۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى بازارىن اشۋدى مىقتى ۇستاپ، اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسىنىڭ توعىسپالى دامۋىن قولداۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالاندىرىلعان تيجاراتىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىن وڭدەۋ كاسىبىن كۇش سالا دامىتۋ كەرەك. جوعارى ءونىمدى سۋ ۇنەمدەۋدى ءتۇيىن ەتكەن جوعارى ءونىمدى اتىز - ارىق جانە سۋ يگىلىگى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، 2 ميلليون 400 مىڭ مۋ جەردە جوعارى ءونىمدى سۋ ۇنەمدەپ سۋارۋدى ىسكە اسىرۋ كەرەك.

　　ونەركاسىپتىڭ تيپىن جاڭالاپ، دارەجەسىن ءوسىرۋدى ىلگەرىلەتۋ. مۇناي، حيميا ونەركاسىبى، ەلەكتر، ءتۇستى مەتال، قۇرىلىس ماتەريالدارى سياقتى ءداستۇرلى تىرەكتى كاسىپتەردى جاڭالاۋ، دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەبەپ، ءونىم قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، سوڭعى كاسىپ تىزبەگىن ۇزارتۋ كەرەك. توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، ازىق - تۇلىك وڭدەۋ، ۇلتتىق شيپاگەرلىك - دارىگەرلىك، ۇلتتىق قولونەر كاسىبى سياقتى ەڭبەك شوعىرلانعان كاسىپتەردى كۇش سالا دامىتىپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپتەرىنە 60 ميلليارد يۋان قارجى سالىپ، جاڭادان 100 مىڭ ادامدى كاسىپتەندىرۋگە كۇش سالۋ كەرەك. توقىماشىلىق كاسىبى مەن مۇناي، مۇناي حيميا كاسىپتەرىنىڭ سايكەسە دامۋىن جەبەۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جوعارى جاڭا تەحنيكا، ينفورماتسيالىق تەحنيكا، جاڭا ەنەرگيا، جاڭا ماتەريال، وزىق جابدىق جاساۋ، بيولوگيالىق دارىلەر، ەنەرگيا ۇنەمدەپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ سياقتى ستراتەگيالىق جاڭا كاسىپتەردى جەدەل دامىتۋ كەرەك. كولەمدى ونەركاسىپتىڭ ارتۋ قۇنىن %6تەن استام ارتتىرۋعا، ونەركاسىپتەگى تۇراقتى مۇلىككە قوسىلاتىن قارجىنى %5تەن استام ارتتىرۋعا كۇش سالۋ كەرەك.

　　قىزمەت كورسەتۋ كاسىبىنىڭ جەدەل دامۋىن جەبەۋ. «ساياحات كاسىبىن دامىتىپ ستراتەگيالىق تىرەكتى كاسىپكە اينالدىرۋعا قۇلشىنۋ» نىساناسىنا ساي، ساياحات كاسىبىن دامىتۋ جوباسىن عىلمي تۇردە جاساپ، ساياحات، كورىنىستىك وڭىرلەر قۇرىلىسى تەبىنىن ارتتىرىپ، وڭىرلىك ساياحاتتان ۇلگى كورسەتۋ رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ؛ ۇگىتتەۋ، تانىستىرۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، ساياحاتتىڭ قىزمەت كورسەتۋ ورەسىن ءوسىرىپ، ەرەكشە ساياحات ماركالارىن دەن قويا جارىققا شىعارىپ، ەل ءىشى - سىرتىنان 100 ميلليون ساياحاتشى (رەت) قابىلداۋعا ۇمتىلۋ كەرەك. زات اينالىمى نەگىزدىك قۇرىلعىلارى جانە قالا، اۋىل بازار تورى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ەلەكتروندىق ساۋدانىڭ اۋىل - قىستاقتارعا، الەۋمەتتىك اۋماقتارعا جەتۋىن ىلگەرىلەتۋ قاجەت. شينجياڭ بانكەسىنىڭ دامۋىن، زورايۋىن قولداپ، شينجياڭ مال - مۇلىك قامسىزداندىرۋ سەرىكتەستىگىنىڭ جۇمىس باستاپ، شارۋاشىلىق جۇرگىزۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ، فينانستىڭ تۇلعالىق ەكونوميكاعا تىرەك بولۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. زەرتتەۋ، اشۋ، جوبالاۋ، ءۇشىنشى جاق زات اينالىمى، قارجى توپتاۋ، جالعا بەرۋ، ەنەرگيا ۇنەمدەۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋعا قىزمەت كورسەتۋ، تەكسەرۋ، ولشەۋ، انىقتاما بەرۋ سياقتى وندىرىستىك قىزمەت كورسەتۋ كاسىپتەرىنىڭ دامۋىن قولداپ، كاسىپتەردىڭ قۇن تىزبەگىنىڭ جوعارى ورەسىنە قاراي كەڭەيۋىن جەبەۋ كەرەك. ەرەكشە اس - سۋ، وتباسىلىق قىزمەت، سالاماتتىلىق، قارتتاردى كۇتىمدەۋ، مادەنيەت - سپورت، دەمالىس، كوڭىل كوتەرۋ، جىلقى كاسىبى سياقتىلاردىڭ دامۋىن قولداپ، تۇتىنۋدىڭ ىستىق نۇكتەلەرىن جەتىلدىرىپ، ەكونوميكانىڭ جاڭا ارتۋ تۇيىندەرىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.

　　(4) نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىنىڭ سەرپىنىن ارتتىرۋ

　　نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى − شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا تۇساۋ بولاتىن ەڭ ۇلكەن ولقىلىق ءارى ەڭ ۇلكەن كومەسكى كۇش. ەكونوميكانىڭ ءارى جاقسى، ءارى تەز دامۋىن ىلگەرىلەتۋدى كوزدە ۇستاپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جەڭىسپەن جۇرگىزۋگە، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايون قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋگە نازار اۋدارىپ، قۇرىلىمدى رەتتەۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتىرۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ توڭىرەگىندە، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستى كۇشەيتىپ، قارجىنىڭ ەكونوميكالىق ارتۋداعى شەشۋشى، جەتەكتەۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، تۇتاس قوعامدىق تۇراقتى مۇلىككە ءبىر تريلليون 500 ميلليارد يۋاننىڭ ۇستىندە قارجى قوسۋعا ۇمتىلۋ كەرەك.

　　قاتىناس نەگىزدىك قۇرىلعىلارى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. «جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول بىرلەسكەن تورىن ىركىلىسسىزدەندىرۋ، مەملەكەتتىك، ولكەلىك نەگىزگى جەلىلەردىڭ دارەجەسىن ءوسىرىپ، ساپاسىن جوعارىلاتۋ، اۋىل - قىستاق تاس جولدارىنىڭ جۇرەككە جىلۋ باعىشتاپ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋى، شەكارانى بەكەمدەۋ، شەكارانى گۇلدەندىرۋدى بىرلەسە قامتاماسىز ەتۋ، تاسىمال قىزمەتىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ» سىندى 5 ءىرى ينجەنەريانى ءتۇيىندى تۇردە اتقارىپ، اۋدان مەن اۋدان اراسىندا جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول، اۋىل مەن اۋىل اراسىندا اسفالت جول، قىستاق پەن قىستاق اراسىندا تاس جول تۇتاستىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، تاس جول قۇرىلىسىنا 200 ميلليارد يۋان قارجى قوسۋعا ۇمتىلۋ كەرەك. كورلادان حولمىتىعا، اقسۋدان ارالعا دەيىنگى تارماق جەلى، التايدان كوكتوعايعا، شىعىس جوڭعارعا دەيىنگى، قارامايلىدان شاۋەشەككە دەيىنگى تاس جول نىساندارىن جەدەل سالىپ، تەمىر جول قۇرىلىسىنا 34 ميلليارد 700 ميلليون يۋان قارجى قوسۋعا ۇمتىلۋ كەرەك. ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ، تاشقورعان اۋەجايى، موڭعۇلكۇرە اۋەجايى سياقتى حالىقتىق اۆياتسيا نىساندارىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، اۋەجاي قۇرىلىسىنا 14 ميلليارد 350 ميلليون يۋان قارجى قوسۋعا ۇمتىلۋ كەرەك. كەڭ بەلدەۋ شينجياڭ ستراتەگياسىن ىلگەرىلەتىپ، بۇلت ەسەپ، ۇلكەن ساندى مالىمەت سياقتى ينفورماتسيالىق تەحنيكالاردىڭ ءار سالاداعى قولدانىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، ۇلكەن ساندى مالىمەت كاسىپتەرىنىڭ امبەباپ سىناق رايون قۇرىلىسىن بەلسەنە جەبەپ، ينتەرنەتتىك ينفورماتسيا قۇرىلىسىنا 10 ميلليارد يۋاننىڭ ۇستىندە قارجى قوسۋعا كۇش سالۋ كەرەك.

　　سۋ يگىلىگى نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. يۇرىڭقاش سۋ يگىلىگى تورابى سياقتى وڭتۇستىك شينجياڭداعى سۋ يگىلىگى ينجەنەريالارى جانە سولتۇستىك شينجياڭداعى سۋ باستاۋ ينجەنەريالىق قۇرىلىستارىن كورنەكتى تۇردە يگەرىپ، ءىرى، ورتاشا سۋ قويمالارى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ءىرى، ورتاشا سۋارمالى وڭىرلەرىنىڭ سوڭعى سايكەستى قۇرىلىستارىن سالۋ جانە سۋ ۇنەمدەۋدى جاقسارتۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، ءتۇيىندى ىشكى قۇرلى−قتىق وزەندەردى، ءتۇيىندى اپاتتىق وزەندەردى، ورتا، شاعىن وزەندەردىڭ ءتۇيىندى بولىكتەرىن تىزگىندەۋ ينجەنەريالىق قۇرىلىستارىن تەزدەتىپ، سۋ يگىلىگى قۇرىلىسىنا 36 ميلليارد يۋان قارجى قوسۋعا ۇمتىلۋ كەرەك.

　　قالا - قالاشىقتاندىرۋ جانە جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. ءىرى، ورتا، شاعىن قالالار مەن شاعىن قالا - قالاشىقتاردى سايكەستى دامىتۋ تالابىنا ساي، قالا - قالاشىق جوباسىن جوعارى دەڭگەيدە جاساۋ كەرەك. ءۇرىمجىنىڭ قالا قۇرىلىسىنىڭ اياق الىسىن تەزدەتىپ، ورتا، شاعىن قالالاردان، شەكارالىق، شەكارا وتكەلى قالالارىنان جانە ەرەكشە شاعىن قالا - قالاشىقتاردان ءبىر توبىن كۇش سالا جەتىلدىرۋ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى ەرەكشە اۋىل - قالاشىق قۇرىلىسىن ءتۇيىندى تۇردە ىلگەرىلەتۋ كەرەك. قالالارداعى لاشىقتى وڭىرلەردى، كونە قالا رايونىن جاڭالاۋدى بارىنشا ىلگەرىلەتىپ، ءۇرىمجى قالاسىنىڭ كونە قالا رايونىن جاڭالاۋ، دارەجەسىن ءوسىرۋ ينجەنەرياسىن ءتۇيىندى تۇردە اتقارۋ كەرەك. قالانىڭ رەليستى قاتىناس، قالالار ارا تەمىر جول، جەر استىنداعى امبەباپ قۇبىر ءدالىزى سياقتى ءتۇيىندى نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ، قالا - قالاشىقتاردىڭ سۋمەن، جىلۋمەن، گازبەن قامداۋ، الەۋمەتتىك قاتىناس جانە لاس سۋدى، قوقىستى ءبىر جايلى ەتۋ سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ قىزمەت كورسەتۋ قابىلەتىن كۇش سالا جوعارىلاتۋ كەرەك. جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ ەگىن، مال شارۋاشىلىق وڭىرلەرىنە كەڭەيۋىن، الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋدىڭ ەگىن، مال شارۋاشىلىعى وڭىرلەرىنە كەڭەيۋىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن كۇش سالا جاقسارتىپ، ورتاسى كوركەم، جاراسىمدى، قونىسقا جايلى، شينجياڭدىق ەرەكشەلىككە يە سوتسياليستىك جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرۋ كەرەك.

　　«شينجياڭدى ەلەكترلەندىرۋ» قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. ەلەكتر ەنەرگياسىن ورىن باستىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، «شينجياڭدى ەلەكترلەندىرۋ» قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. «شينجياڭدى ەلەكترلەندىرۋدى» ىلگەرىلەتۋ توڭىرەگىندە، بۇكىل شينجياڭنىڭ ەلەكتر تورىن جەدەل كەمەلدەندىرىپ، 750 كيلوۆولتتىق ەلەكتر تورىنىڭ وڭتۇستىك شينجياڭدى قامتۋىن ىسكە اسىرۋ، قالالاردىڭ ەلەكتر ۇلەستىرۋ تورى ينجەنەرياسىن زور كۇشپەن اتقارۋ، جاڭا كەزەكتى اۋىل - قىستاق ەلەكتر تورىنىڭ دارەجەسىن ءوسىرۋ، جاڭالاۋ ينجەنەرياسىن تەز ىلگەرىلەتۋ، جەل ەلەكتر، فوتوۆولت سياقتى تازا ەنەرگيا ارقىلى جىلۋ بەرۋدەن ۇلگى كورسەتۋ نى−س−ان−ى مەن ەلەكترلى اۆتوكولىككە توك تولتىرۋ نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن تەزدەتۋ، شينجياڭدى ەلەكترلەندىرۋ قۇرىلىسىنا 181 ميلليارد يۋاننىڭ ۇستىندە قارجى قوسۋعا ۇمتىلۋ كەرەك. مەملەكەتتىك ەلەكتر تورى سەرىكتەستىگىمەن سەلبەسىپ، ەلەكتر تورى قۇرىلىسىنا قارجى قوسۋدىڭ جاڭا ۇلگىسى جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساۋ، رايون ىشىندەگى ەلەكتر جەتكىزۋ، ۇلەستىرۋدىڭ وزىندىك قۇنىن قۇلشىنا تومەندەتىپ، شينجياڭنىڭ ەلەكتر باعاسى باسىمدىلىعىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.

　　قارجى قوسۋ، قارجى توپتاۋ تۇعىرى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. قارجى قوسۋ، قارجى توپتاۋ ءتۇزىلىس رەفورماسىن ىلگەرىلەتىپ، قاتىناس، سۋ يگىلىگى، وقۋ - اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ سياقتى ءتۇيىندى قۇرىلىستار سالاسىنداعى قارجى قوسۋ، قارجى توپتاۋ تۇعىرىن بەلسەنە قۇرۋ ءارى ءار ءتۇرلى تاسىلدەر ارقىلى تاڭداۋلى كاپيتال قوسىپ، قارجى قوسۋ، قارجى توپتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ كەرەك. PPP ۇلگىسىن زور كۇشپەن اتقارىپ، ءار ءتۇرلى قارجى قوسۋ قورىن ۇلعايتىپ جانە ونان ۇتىمدى پايدالانىپ، ۇكىمەتتىك كاپيتالدىڭ سۇيمەندىك جانە جەتەكشىلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ، قازىنالىق قارجى ونىمدىلىگىن ونان ارى ۇلعايتۋ كەرەك. بازار مەحانيزمىنەن پايدالانىپ قالا قۇرىلىسىنا قارجى توپتاپ، ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتەتىن، بازاردا اينالىمعا تۇسەتىن، قوعام قاتىناساتىن كوپ نەگىزدى جاعدايدى قالىپتاستىرىپ، كونە قالا رايونىن جاڭالاۋدى ىلگەرىلەتۋ، قالا كەڭىستىگىن كەڭەيتۋ كەرەك.

　　حالىقتىق قارجى قوسۋ اياسىن بەلسەنە كەڭەيتۋ. كاسىپورىنداردىڭ قارجى قوسۋىن باسقارۋدى اناعۇرلىم جاقسارتىپ، كاسىپورىنداردىڭ قارجى قوسۋ نىساندارىن باسقارۋدىڭ تەرىس ءتىزىمىن جاساۋ ءتۇزىمىن جولعا قويىپ، بازارعا كىرۋگە رۇقسات ەتۋدىڭ تەرىس ءتىزىمىن جاساۋ ءتۇزىمىن سىناق رەتىندە اتقارىپ، قوعامدىق قارجى قوسۋدى ىرقىنا جىبەرۋ، جانداندىرۋ كەرەك. ءتارتىپتى اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، بۋىنداردى ىقشامداپ، قارجى قوسۋ نىساندارىن تەكسەرۋ - بەكىتۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ قاتىستى قولداۋ ساياساتتارىنان جاقسى پايدالانى−پ، ءتىپتى كوپ كاسىپورىنداردىڭ بازاردا قارجى توپتاۋىن جەبەۋ كەرەك. شىعىس بولىكتەگى رايونداردىڭ كاسىپ كوشىن بەلسەنە قابىلداۋ، ىشكى ولكە كاسىپورىندارىن شينجياڭعا رەتتى تۇردە كوشۋگە شابىتتاندىرۋ، ءار ءتۇرلى كاسىپورىنداردى شينجياڭعا كەلىپ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىقتى گۇلدەندىرۋگە تارتۋ جانە وعان قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. (5) جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايون قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ

　　قۇرلىقتاعى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايون قۇرىلىسى − شينجياڭنىڭ دامۋىنىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق ورايى. باس شۋجي شي جينپيڭ العا قويعان «ساياساتتاردى بايلانىستىرۋ، قۇرىلعىلاردى تۇتاستىرۋ، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋ، قارجىنى توعىستىرۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» تالابىنا ساي، «5 ۇلكەن ورتالىق» قۇرىلىسىن ارقاۋ ەتىپ، ارناۋلى جوبانى جاقسارتۋدى جانە تياناقتاندىرۋدى مىقتى يگەرىپ، قوس باعىتتى ەسىك اشۋ جاعدايىن بەلسەنە قۇرىپ، قۇرلىقتاعى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايون قۇرىلىسىندا ماندىك ىلگەرىلەۋشىلىككە جەتۋدى ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەتتىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ستراتەگياسىن ىلگەرىلەتۋگە ۇلەس قوسۋ كەرەك.

　　قاتىناس تورابى ورتالىعى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدى قامال الۋ ءتۇيىنى ەتىپ، تاس جول، تەمىر جول، حالىقتىق اۆياتسيا جانە ينفورماتسيا تور قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، رايون ءىشى - سىرتىن بايلانىستىرىپ، شار تاراپقا ۇلاسقان، سترەولدى قاتىناس - تاسىمال جۇيەسىن قۇرىپ، وزەكتى رايون قۇرىلىسىنا نەگىز قالاۋ، شارت - جاعداي ازىرلەۋ كەرەك. ارالىق وتكەل يقۋاتىن ءتۇيىندى تۇردە جوعارىلاتىپ، وڭتۇستىك، سولتۇستىك ەكى ارنا جانە وڭتۇستىك، سولتۇستىك شينجياڭ ۇلكەن ارناسى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، ءۇرىمجىنى وزەك ەتكەن امبەباپ قاتىناس جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ، جۇڭگو - رەسەي، جۇڭگو - تاجىكستان، جۇڭگو - قىرعىزستان شەكارا اسقان وپتيكالىق كابەل قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن، توڭىرەكتەگى ولكە - رايوندارمەن ءوزارا بايلانىستى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　ساۋدا، زات اينالىمى ورتالىعى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورتىنىڭ، جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارىنىڭ تاسىمال ورتالىعى قۇرىلىسىن ءتۇيىندى تۇردە ىلگەرىلەتۋ، قاشقار، قورعاس ەكونوميكالىق اشۋ رايونى سياقتىلاردىڭ ەسىك اشۋ تۇعىرى قۇرىلىسىن قولداۋ، جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىن بەلسەنە ءوتىنىش ەتۋ، كەدەننەن وتكىزۋدى قولايلىلاستىرۋ شارالارىن تياناقتاندىرۋ، شەكارالىق ەلەكتروندىق ساۋدانى كۇش سالا دامىتۋ كەرەك. شەكارا وتكەلى جانە قورعامالى باجى رايونى باسىمدىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، شەكارا ساۋداسىن دامىتۋ كەرەك. 2017 - جىلعى ازيا - ەۆروپا تاۋارلارى ساۋدا جارمەڭكەسىن جاقسى وتكىزۋ قاجەت.

　　وڭىرلىك فينانس ورتالىعى، مادەنيەت، عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ ورتالىعى، ەمدەۋ قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى قۇرىلىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ، فينانس بازارىن ءتۇيىندى تۇردە جەتىلدىرۋ، دامىتۋ، شەكارا ءىشى - سىرتىنان فينانس قۇرىلىمدارىن شينجياڭدا بولىمشە قۇرۋعا تارتۋ، حالىق اقشاسىنىڭ شەكارا اتتاعان كاسىبىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ؛ توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن مادەنيەت، عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ، ساياحات سياقتى سالالارداعى ناقتى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، جۇڭگو - قازاقستان ساياحات جىلىن وتكىزۋگە بەلسەنە ات سالىسۋ، 5 - كەزەكتى جۇڭگو شينجياڭ حالىقارالىق ۇلتتىق ءبي فەستيۆالى سياقتى ءار ءتۇرلى اۋىس - كۇيىس قيمىلدارىن جاقسى وتكىزۋ؛ ەمدەۋ نەگىزدىك قۇرىلعىلارى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، حالىقارالىق، ەل ءىشى ەمدەۋ سەلبەستىگىن كەڭەيتىپ، قىزمەت كورسەتۋ سالاسىن ۇلعايتىپ، ەمدەۋ قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك.

　　(6) حالىققا ءتيىمدى كەلەلى ينجەنەريالاردى كۇش سالا جاقسى يگەرۋ

　　«حالىقتىڭ جارقىن ومىرگە دەگەن تىلەگى − ءبىزدىڭ كۇرەس نىسانامىز». حالىققا ءتيىمدى ءار ءتۇرلى كەلەلى ينجەنەريالاردى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ ارقىلى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋىنا، ءار ۇلت حالقىنىڭ ءتىپتى باقىتتى، ءتىپتى جاراسىمدى، ءتىپتى جارقىن ءومىر كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.

　　كاسىپتەندىرۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. كاسىپتەنۋدىڭ ءبىرىنشى ورىندا تۇراتىندىعىنان جازباي، كاسىپتەنۋ ارنالارىن ءتۇرلى ءادىس - امالدارمەن كەڭەيتىپ، كاسىپتەنۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ تۇعىرىن قۇرىپ، كاسىپتەنۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ، كاسىپتەنۋ سيىمدىلىعىن ارتتىرۋ كەرەك. توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپتەرىنىڭ، ەڭبەك شوعىرلانعان كاسىپورىنداردىڭ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ جەدەل دامۋىن ىلگەرىلەتۋ، تەز ءونىم بەرەتىن نىسنداردى كۇش سالا اتقارىپ، ءتىپتى كوپ كاسىپتەنۋ ورىندارىن ازىرلەۋ كەرەك. ساياساتتىق قولداۋدى كۇشەيتىپ، كوپ ءتۇرلى تاسىلدەردى قولدانىپ، اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردىڭ ءتارتىپتى تۇردە قالالارعا بارىپ كاسىپتەنۋىن، سول جەردىڭ وزىندە، جاقىن ماڭدا كاسىپتەنۋىن، ىشكى ولكەلەرگە بارىپ كاسىپتەنۋىن، شينجياڭعا كومەكتەسۋشى ولكە - قالالارعا بارىپ كاسىپتەنۋىن جەبەۋ قاجەت. كاسىپتىك تاربيەنى كۇش سالا ورىستەتىپ، الەۋمەتتىك كاسىپتەنۋگە قىزمەت كورسەتۋدىڭ اۋىل - قىستاققا كەڭەيۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جوعارى مەكتەپ تاۋىسقان وقۋشىلاردىڭ كاسىپتەنۋىن، شارۋاشىلىق قۇرۋىن جەبەيتىن ءبىرقاتار ارەكەت جوسپارىن اتقارۋ، كاسىپتەنۋدى، شارۋاشىلىق قۇرۋدى سۇيەمەلدەۋ ساياساتىن تياناقتاندىرۋ كەرەك. كەدەي وتباسىلارىنداعى ەڭبەككۇشتەردىڭ كاسىپتەنىپ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىن جەبەپ، قالا - قالاشىقتارداعى بىردە - ءبىر مۇشەسى كاسىپتەنبەگەن وتباسىلارىندا كەم دەگەندە ءبىر ادامدى يكەمدىلىكپەن كاسىپتەندىرۋ كەرەك. قالا - قالاشىقتاردان جاڭادان 440 مىڭنان استام ادامدى كاسىپتەندىرۋگە ۇمتىلۋ؛ اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن 2 ميلليون 600 مىڭنان استام ادامدى (رەت) باسقا كاسىپ سالالارىنا ويىستىرىپ كاسىپتەندىرۋگە ۇمتىلۋ كەرەك.

　　وقۋ - اعارتۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. اۋىل - قىستاقتاردا مەكتەپكە دەيىنگى 3 جىلدىق اقىسىز «قوس ءتىل» تاربيەسىن جاپپاي جالپىلاستىرىپ، بالا باقشا جاسىنداعى ءار بالانىڭ شۋاقتى، جايلى ورتادا باقىتتى، كوڭىلدى ەسەيىپ - ەرجەتۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. كاسىپتىك تاربيەنى كۇشەيتىپ، ورتالاۋ، ورتا مەكتەپتەردى تاۋىسىپ كاسىپتەنبەگەن وقۋشىلاردى كاسىپتىك تەحنيكاعا باۋلۋ تاربيەسىنىڭ جالپىلاسۋىن ىسكە اسىرۋ كەرەك. وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار وقۋشىلارعا قارجىلاي كومەك بەرۋدى جاپپاي قامتۋ كەرەك. وقىتۋشىلاردى تاربيەلەۋدى كۇشەيتىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ ساتىسىنداعى وقىتۋ دەڭگەيى مەن تاربيە ساپاسىن جوعارىلاتۋ كەرەك.

　　ەمدەۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىن اقىسىز تەكسەرۋدى ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، تۇرعىنداردىڭ دەنساۋلىق ارحيۆىن تۇرعىزۋ كەرەك. اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى ەمدەۋ قىزمەت كورسەتۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قالاشىق ەمحانالارىن، قىستاق ەمحانالارىن ولشەمدەندىرۋ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، الەۋمەتتىك اۋماق دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ كەرەك. ءىرى جۇقپالى اۋرۋلاردان ساقتانۋ، ەمدەۋ جانە ونى جوسپارلى يممۋنيتەتتەندىرۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ كەرەك. ەمدەۋ قىزمەت كورسەتۋ دارىندىلارىن كۇش سالا تاربيەلەپ، ەمدەۋ قىزمەت كورسەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ، حالىق سانى جانە جوسپارلى تۋىت قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جاقسى ىستەۋ كەرەك.

　　قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. قوعامدىق قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءار ءتۇرلى قامسىزداندىرۋعا قاتىناسۋ سالىستىرماسىن %95تەن استامعا جەتكىزۋگە ۇمتىلۋ كەرەك. قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ كولەمىن كەڭەيتىپ، قوسىمشا قاراجات ولشەمىن جوعارىلاتۋ كەرەك. قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋدىڭ «ءبىر كارتچكا» قۇرىلىسى قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ كەرەك. ولكە اتتاپ باسقا جەردە ەمدەلگەندە تىكەلەي ەسەپ جاساۋدى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. ەمدەۋ، قۇتقارۋ كولەمىن كەڭەيتىپ، قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيىن ءوسىرۋ كەرەك. وزدەرى قالاعان «بەستە قامتاماسىز ەتىلەتىن» قارتتاردى شوعىرلى تۇردە كۇتىمدەۋ جانە جەتىم بالالاردى شوعىرلى تۇردە باعىپ - اسىراۋ، قۇتقارۋ قىزمەتىن جاپپاي ورىستەتۋ كەرەك.

　　بەيقۇت ءۇي سالىپ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. اۋىل - قىستاقتاعى بەيقۇت ءۇي سالۋ جانە كوشپەندى مالشىلاردى وتىرىقتاندىرۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتا 300 مىڭ ەگىنشى - مالشىعا ءۇي، قورا - جاي سالىپ بەرۋ مىندەتىن ورىنداۋ كەرەك. قالا - قالاشىقتارداعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، قالا، ونەركاسىپ كەن كاسىپورىندارىنىڭ لاشىقتى وڭىرلەرىن، كونە قالا رايونىن جاڭالاۋدى ويداعىداي يگەرىپ، قالا - قالاشىقتارداعى ءار ءتۇرلى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى تۇرعىن ۇيدەن 298 مىڭىن سالىپ، ورتا، تومەن كىرىستى وتباسىلارىنىڭ تۇرعىن ءۇي قيىنشىلىعى ماسەلەسىن شىن مانىندە شەشۋ كەرەك.

　　جۇرەكتى جىلىتۋ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. اۋىل - قىستاقتاردىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن بەكەمدەۋ، ءوسىرۋ ينجەنەرياسىن ىلگەرىلەتىپ، جاڭادان 550 مىڭ ادامدى سۋمەن قامداۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. شاعىن قالاشىقتاردا (ورتالىق قىستاق) ەلەكتر تورى قۇرىلىسىن جاڭالاۋدى تەزدەتىپ، قىستاقتاردىڭ بارىنە ەلەكتر جەتكىزۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ كەرەك. 15 مىڭ كيلومەتر اۋىل - قىستاق تاس جولىن سالۋ كەرەك. قىستاق پوچتا پۋنكتتەرىنەن 8634ىن سالىپ، اكىمشىلىك قىستاقتاردىڭ %75ىنە وپتيكالىق كابەل جەتكىزۋ كەرەك.

　　شەكارانى گۇلدەندىرۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. شەكارا رايوندارعا قازىنادان وتكەرمەلەپ تولەۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، شەكارا وڭىرلەردىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شەكارا وڭىرلەردىڭ نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەتىن جاقسارتىپ، شەكارا تۇرعىندارىنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس شارت - جاعدايىن جاقسارتۋ كەرەك. شەكارا رايوندارداعى كەدەيلەرگە قاراتا ەرەكشە ءتيىمدى ساياسات اتقارىپ، سول جەردىڭ وزىندە كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ اۋقاتتانۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

　　حاۋىپسىزدىك ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ. اپاتتان ساقتانۋ، اپات زيانىن ازايتۋ، اپاتتان قۇتقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، باقىلاپ ساقتاندىرۋ، شۇعىل جاعدايدى ءبىر جايلى ەتۋ، قۇتقارۋ، كومەكتەسۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، توسىن وقيعالاردى شۇعىل ءبىر جايلى ەتۋ قابىلەتى مەن قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىنىڭ ءتۇپ توركىنىن قۋزاۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى سالاسىنداعى رەفورما مەن دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ەلەۋلى، ەرەكشە اۋىر حاۋىپسىزدىك شىرعالاڭدارىنىڭ تۋىلۋىن باتىل اۋىزدىقتاپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ اماندىعىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. (7) كەدەيلەردى دالمە - ءدال كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدى ىلگەرىلەتۋ

　　كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن ىسكە اسىرۋعا، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋ جالپى جاعدايىنا، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىنىڭ ىسكە اسۋىنا سايادى. كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمىن قاتاڭ اتقارىپ، «التى دالدىك» تالابىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، «5 ءبىر توپ» بويىنشا كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ جولىنا تاباندى بولىپ، ساياسات - شارالاردىڭ ءدال تياناقتاندىرىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، 590 مىڭ كەدەيدىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىن، 800 كەدەي قىستاقتىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىن، 10 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاۋىن ۋاعىندا ىسكە اسىرۋ كەرەك.

　　قونىس اۋدارىپ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى ەتىپ، جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋمەن، جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىمەن، ساياحاتتى دامىتۋمەن، كاسىپ سالاسىن دامىتۋمەن، كاسىپتەندىرۋدى جەبەۋمەن ۇشتاستىرىپ، كەدەيلەردى ورتالىق قالالارعا، شاعىن قالا - قالاشىقتارعا جانە قاتىناسى قولايلى وڭىرلەرگە كوشىرىپ، قونىس اۋدارۋىنا، ورنىقتىلىعىنا، كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىنا، اۋقاتتانۋىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ارحيۆ تۇرعىزىلىپ كارتچكا بەرىلگەن 83 مىڭ 900 كەدەيدى قونىس اۋدارىپ سۇيەمەلدەۋگە كۇش سالىپ، جوباداعى مىندەتتى ءبىر جىل بۇرىن ورىنداۋ كەرەك.

　　دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋدى، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ناتيجەسىنىڭ كەدەيلەردىڭ «ەكىدەن الاڭداماۋ، ءۇشتى قامتاماسىز ەتۋ» جاعىنان ايگىلەنۋىنە، كەدەيلەردىڭ ورنىقتى بايۋ جولىنا ءتۇسۋ جاعىنان ايگىلەنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ قاجەت. «شىنايىلىقتا» تاباندى بولىپ، فورماشىلدىقتان ساقتانىپ، سۋدى لايلاپ بالىق ۇستاۋدان، سان - سيفر ارقىلى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قاتاڭ ساقتانۋ كەرەك. اۆتونوميالى رايوندىق قازىنانىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ارناۋلى قارجىسىن ۇزدىكسىز مولايتىپ، كەدەي اۋدانداردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن قازىنا قارجىسىن ءبىر تۇتاس جوسپار بويىنشا بىرىكتىرىپ پايدالانۋىن قولداۋ كەرەك. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ مەن جىگەرىن جانۋدى ءوزارا ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، كەدەيلەردىڭ اۋقاتتانۋ بەلسەندىلىگىن، ىرىقتىلىعىن جۇمىلدىرىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، وركەندەتۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قوزداتۋ كەرەك.

　　(8) ۇلتتار ىنتىماعىن، ءدىن جاراسىمدىلىعىن جەبەۋ

　　باس شۋجي شي جينپيڭ: «شينجياڭداعى ەڭ ۇلكەن بۇقارالىق قىزمەت − ۇلتتار ىنتىماعى جانە ءدىن جاراسىمدىلىعى»، «ۇلتتار ىنتىماعى − ءار ۇلت حالقىنىڭ جان تامىرى»، − دەپ اتاپ كورسەتتى. ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعى تۋىن باستان - اياق بيىك ۇستاپ، پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ۇلتتاردىڭ تاتۋ - ءتاتتى بولىپ، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، جاراسىمدى دامۋىن جەبەۋ كەرەك. ۇلتتار ىنتىماعى جونىندەگى ۇگىت - تاربيەنى ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىن «ءۇشتىڭ ءبىر - بىرىنەن ايرىلا الماۋى» يدەياسىن مىقتاپ ورناتىپ، «بەس ورتاق تانىمدى» كۇشەيتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن جانىنداي قاستەرلەۋگە جەتەكتەۋ كەرەك. ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى بويىنشا وزات ورىنداردى جانە وزاتتاردى ماداقتاۋ - سيلاۋ قيمىلىن تىڭعىلىقتى ورىستەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنداعى وزات تيپتەر مەن ىزگى ىستەردى جاپپاي ۇگىتتەپ، ادامداردىڭ ءبارى ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى وزاتتاردان بولۋعا ۇمتىلۋداي تاماشا اۋقىم قالىپتاستىرۋ كەرەك.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ: «ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋدە ەڭ ابزالى سىرلاسۋ، جۇرەكتەردى توعىستىرۋ كەرەك»، − دەپ باسا دارىپتەدى. «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى» قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، جۇپ قۇراپ، تۋىس بولۋ، ارالاپ جاعداي ۇعىسۋ، اڭگىمەلەسۋ ارقىلى نەگىزگى ساتىداعى بۇقارانىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس جاعدايىن جانە وي - ارماندارىن ءبىلىپ، پارتيانىڭ باعىت - ساياساتى مەن ءار ءتۇرلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ شارالارىن ۇگىتتەپ، زاڭ، زاڭ - ەرەجە بىلىمدەرىن جالپىلاستىرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن عىلمي، وركەنيەتتى تۇرمىس ءتاسىلىن ورناتۋعا جەتەكتەۋ؛ ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ اڭگىمەلەسۋ، ءوزارا ىقپالداسۋ ارقىلى تۇسىنىستىكتى ارتتىرىپ، سەزىمدەردى توعىستىرىپ، ءبىر ءۇيلى جانداي ەتەنە بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. بەلسەنە شارت - جاعداي ازىرلەپ، ءار ۇلت بىتە قايناسقان قوعامدىق قۇرىلىم مەن الەۋمەتتىك اۋماق ورتاسىنىڭ قۇرىلۋىن ىلگەرىلەتۋ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ۇيرەنۋدە، تۇرمىستا، قىزمەتتە بىرگە بولۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، بولىنبەستەي ابدەن بىتە قايناسقان شىت جاڭا جاعداي قالىپتاستىرىپ، ءار ۇلتتى اناردىڭ دانىندەي تىعىز بىرىكتىرۋ كەرەك!

　　پارتيانىڭ ءدىن قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، «زاڭدىلارىن قورعاۋ، زاڭسىزدارىن تەجەۋ، ۇشقارىلاردى اۋىزدىقتاۋ، كەۋلەپ كىرۋگە قارسى تۇرۋ، قىلمىسقا سوققى بەرۋگە» تاباندى بولىپ، ءدىن جاراسىمدىلىعىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ قالىپتى ءدىني قاجەتىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ عۇرىپ - ادەتىنە قۇرمەت ەتىپ، دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ ءدىن بىلىمدەرىن دۇرىس يگەرۋىنىڭ زاڭدى ارناسىن ورنىقتى تۇردە كەڭەيتۋ كەرەك. ءدىني قيمىلدارعا قىزمەت وتەۋ مەن ونى باسقارۋدى ونان ارى ارناعا ءتۇسىرىپ، وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەردى تاربيەلەۋدى كۇشەيتىپ، ءدىندى سوتسياليستىك قوعامعا سايكەسۋگە باستاۋ كەرەك. «ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى» ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، زاڭسىز ءدىني قيمىلداردى زاڭ بويىنشا جونگە سالىپ، ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ پايدا بولۋى مەن ءوربۋىن باتىل اۋىزدىقتاپ، ءدىن تونىن جامىلعان قىلمىستىق ارەكەتتەرگە باتىل سوققى بەرۋ كەرەك. (9) ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ

　　«ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ − ۇرپاقتار يگىلىگىنە ارنالعان ءىس». «ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ دەگەنىمىز وندىرگىش كۇشتى قورعاۋ، ەكولوگيالىق ورتانى جاقسارتۋ دەگەنىمىز وندىرگىش كۇشتى دامىتۋ» دەگەن كوزقاراستى مىقتاپ ورناتىپ، ەكولوگيانى الدىڭعى ورىنعا قويۋ، جاسىل دامۋ جولىمەن بۇلجىماي ءجۇرىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋدا «پارتيا مەن ۇكىمەت تەڭ جاۋاپكەرشىلىك اتقارۋ»، «ءبىر قىزمەت ورنىندا قوس جاۋاپكەرشىلىك» ءتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى شىن مانىندە قورعاۋ، قورشاعان ورتا ساپاسىن جاقسارتۋ، شينجياڭدى قۇلشىنا كوركەيتۋ كەرەك.

　　ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى زاڭ بويىنشا كۇشەيتۋ. نەگىزگى فۋنكتسيالىق رايون جوباسىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن تەزىرەك بەلگىلەپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمىن جانە كەڭىستىكتى پايدالانۋدى باسقارۋ ءتۇزىمىن جولعا قويۋ كەرەك. كاسىپ سالالارىنا رۇقسات ەتۋدىڭ تەرىس ءتىزىمىن جاساپ، ەنەرگيا، كەن بايلىعىن اشۋ جونىندە اۆتونوميالى رايوندىق ۇكىمەتتىڭ ءوزى تەكسەرۋ - بەكىتۋ ءتۇزىمىن جولعا قويۋ كەرەك. اۋدان، قالالاردىڭ نەگىزگى فۋنكتسيالىق ورنىن بەلگىلەپ، «كوپ ەرەجەنى بىرىكتىرۋدى» سىناق تۇيىندەرىندە ورىستەتۋ كەرەك. ماڭگىلىك قاسات قارلى القاپتار، ماڭىزدى سۋ كوزدەرىن ساقتايتىن وڭىرلەر، اۋىز سۋ كوزدەرى قورعالاتىن ءوڭىر، الەمدىك جاراتىلىستىق مۇرالار، جاراتىلىستىق قورىقتار، كورىنىستىك ايگىلى وڭىرلەر جانە ماڭىزدى سۋلى - باتپاقتى جەرلەر سياقتى وڭىرلەردى زاڭ بويىنشا زورلىقتى تۇردە قورعاۋ كەرەك. ەكولوگيانى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ، تابيعي ورمان بايلىعىن قورعاۋ، جابايى حايۋانات، وسىمدىكتەردى قورعاۋ، ەگىستىك جەرلەردى ورمانعا، جايلىمعا قايتارۋ سياقتى ءتۇيىندى ينجەنەريالاردى كۇش سالا اتقارۋ كەرەك. قۇلىستاي ساحاراسىنىڭ ەكولوگياسىن قالپىنا كەلتىرۋ، ەبنۇر كولىنىڭ، ايدىنكولدىڭ، ساياپىل كولىنىڭ ەكولوگياسىن وڭاۋ جانە ماڭىزدى سۋلى - باتپاقتى جەرلەردى قورعاۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىن كۇش سالا قانات جايدىرىپ، باۋ - باقشالى قالا قۇرۋ، تازا قالا قۇرۋ ارەكەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، قالا - اۋىل ورتاسىنىڭ ءتىپتى دە تازا، كوركەم بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.

　　سۋ بايلىعىن باسقارۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمىن اتقارۋ. وزەن باستىعى ءتۇزىمى قىزمەتىن بەلسەنە باستاپ، وزەن - كولدەردى باسقارۋدى، قورعاۋدى زاڭ بويىنشا كۇشەيتۋ كەرەك. سۋ بايلىعىن باسقارۋدىڭ «ءۇش قىزىل سىزىعىن» قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، اۋىز سۋدى قورعاۋ جانە سۋ الۋعا رۇقسات ەتۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ اتقارۋ، كەلەلى جوبالار جانە نىساندىق سۋ بايلىعىن اشۋ جانە قورعاۋ تۋرالى دالەلدەۋ ءتۇزىمىن كۇشەيتۋ كەرەك. سۋ باعاسى ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، سۋ ۇقىعى ساۋداسىن ىلگەرىلەتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى جوعارى ءونىمدى سۋ ۇنەمدەپ سۋارۋدى، ونەركاسىپتەگى جاراقسىز سۋلاردان قايتا پايدالانۋ جانە اينالدىرىپ پايدالانۋدى، قالا - قالاشىقتاردا ارالىقتاعى سۋدى اينالدىرىپ پايدالانۋدى كۇش سالا جولعا قويۋ كەرەك. پايدالاناتىن جالپى سۋ مولشەرى ولشەمنەن اسىپ كەتكەن وڭىرلەرگە مەڭزەس، ەگىستىكتەن قايتارۋ، سۋ ۇنەمدەۋ، تىڭ اشۋعا تيىم سالۋ، سونداي - اق جاڭادان قوسىلعان سۋ شىعارۋ، اشۋ قۇرىلىسى نىساندارىن شەكتى مولشەردە بەكىتۋ سياقتى شارالاردى باتىل اتقارۋ كەرەك.

　　لاستانۋدىڭ الدىن الۋ مەن ونى تىزگىندەۋدى شىن مانىندە كۇشەيتۋ. لاستاۋشى زاتتاردى شىعارۋدىڭ رۇقسات كۋالىگى ءتۇزىمىن، سونداي - اق لاستاۋشى زاتتاردى شىعارۋ ۇقىعىن اقىلى پايدالانۋ جانە ساۋدالاۋ ءتۇزىمىن جاپپاي اتقارىپ، كەن اشۋشى كاسىپورىنداردىڭ قورشاعان ورتانى جونگە سالۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جاۋاپكەرشىلىگىن تياناقتاندىرۋ كەرەك. اتموسفەرانىڭ، سۋدىڭ، توپىراقتىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ ارەكەت جوسپارىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى ءوڭىرىنىڭ قورشاعان ورتاسىن بىرگە جونگە سالۋ كەرەك. توپىراقتىڭ لاستانۋ جاعدايىنا ەگجەي - تەگجەيلى تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، ءتۇيىندى لاستانۋشى ورىنداردى جونگە سالۋ جانە توپىراقتى قالپىنا كەلتىرۋدەن سىناق تۇيىندەرىندە ۇلگى كورسەتۋ كەرەك. ىدىرايتىن بيولوگيالىق جارعاق سياقتى جاڭا تەحنيكالاردى كۇش سالا جالپىلاستىرىپ، ءتۇپ - توركىندىك لاستاۋدان باتىل ساقتانۋ كەرەك. كومىر ساۋداسى بازارى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، كومىرتەگىن شىعارۋ نورماسىن ۇلەستىرۋ جانە كومىرتەگىن شىعارۋ ۇقىعى ساۋداسىن ورىستەتۋ كەرەك. اۆتونوميالى رايوننىڭ تومەن كومىرتەكتى دامۋ قورىن تاعايىنداۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، كومىرتەگى قوس توتىعىنىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋ جانە جاسىل ەكولوگيالىق ينجەنەريا قۇرىلىسىن اتقارۋدى ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيا ۇنەمدەۋ، جاراقسىز زاتتاردى شىعارۋدى باقىلاۋ - باسقارۋدى جانە نىسانالىق تەكسەرۋدى كۇشەيتىپ، جاسىل دامۋ جونىندەگى امبەباپ باعالاۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەپ، بىرلىك رايوندىق ءوندىرىس جالپى قۇنىنداعى ەنەرگيا جۇمسالىمىن %2.1، كومىرتەگى قوس توتىعىنىڭ شىعارىلۋ مولشەرىن %2.5تىڭ ۇستىندە ازايتۋ كەرەك. قورشاعان ورتانى قورعاۋعا قاتىستى «ءبىر بەلەتپەن تەرىسكە شىعارۋدى» جولعا قويىپ، ەكولوگيالىق ورتاعا زيان جەتكىزۋگە قاتىستى جاۋاپكەرشىلىكتى قۋزاۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. قورشاعان ورتاعا قاتىستى ارىز - ارمان ايتۋ، اشكەرەلەۋ ىستەرىن جانە قايشىلىق، داۋ - شارلاردى دەر كەزىندە ءبىر جايلى ەتىپ، بۇقارانىڭ قورشاعان ورتاعا قاتىستى ۇقىق - مۇددەسىن شىن مانىندە قورعاۋ كەرەك.

　　(10) وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىن كورنەكتى تۇردە يگەرۋ

　　باس شۋجي شي جينپيڭ: «شينجياڭدى ءبىر تۇتاس جۇيە دەسەك، وڭتۇستىك شينجياڭ ونىڭ تەتىگى»، − دەپ باسا دارىپتەدى. وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ قىزمەتىن ستراتەگيالىق تۇرعىدان تانىپ جانە ىلگەرىلەتىپ، بۇكىل رايونىمىزدىڭ كۇشىن جۇمىلدىرىپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ تەتىگىن جانداندىرۋعا كۇش سالۋىمىز كەرەك.

　　وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. سۋ يگىلىگىن وزەك ەتكەن اتىز - ارىق نەگىزگى قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، سۋ قويماسى، كولەمدى سۋارمالى وڭىرلەر، سۋ ۇنەمدەۋدى جاقسارتۋ، وزەندەردە تاسقىننان ساقتانۋ ينجەنەرياسى سياقتى ءتۇيىندى سۋ يگىلىگى نىساندارىنان ءبىر توبىن اتقارىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ سۋ بايلىعى جاعىنداعى كەدەرگى - تۇساۋلارىن جەڭىلدەتۋ؛ ەگىستىك جەردى وڭاۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ كەرەك. قاتىناستى جەتەكشى ەتكەن كەلەلى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، تاس جول، تەمىر جول جانە اۋەجاي قۇرىلىسى نىساندارىنان ءبىر توبىن ءتۇيىندى تۇردە يگەرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ قاتىناس جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ جاعىندا تىڭ جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋ كەرەك. وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ نەگىزگى ەلەكتر تورى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، اۋىل - قىستاق ەلەكتر تورىن جاڭالاۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ەلەكتردەن پايدالانۋدىڭ وزىندىك قۇنىن قۇلشىنا تومەندەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدا ەلەكتر تاپشىلىعى ماسەلەسىن تۇبىرىنەن شەشىپ، «شينجياڭدى ەلەكترلەندىرۋدىڭ» وڭتۇستىك شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنا جاپپاي يگىلىك جەتكىزۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.

　　وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ اۋىل - قالاشىقتاندىرۋ قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. 2020 - جىلعا دەيىن وڭتۇستىك شينجياڭدا 100 وزگەشە شاعىن قالا - قالاشىقتى جەتىلدىرۋ، ءبىر ميلليون ەگىنشى - مالشىنى قالالارعا كوشىرىپ كاسىپتەندىرۋ نىساناسىن كوزدە ۇستاپ، 33 سىناق ءتۇيىندى اۋىل - قالاشىق قۇرىلىسىن ءتۇيىندى تۇردە يگەرىپ، جوبانى جاقسى جاساپ، كاسىپتەردى جەتىلدىرىپ، حالىقتى شوعىرلاندىرىپ، كاسىپتەنۋدى جەبەپ، ەكونوميكانىڭ ارتۋىنا دەم بەرۋ كەرەك. وڭتۇستىك شينجياڭدا ايماقتى كۇشىنەن قالدىرىپ قالا ەتىپ قۇرۋ، اۋداندى كۇشىنەن قالدىرىپ قالا ەتىپ قۇرۋ جانە اۋىلدى كۇشىنەن قالدىرىپ قالاشىق ەتىپ قۇرۋ قىزمەتىن بەلسەندى، ورنىقتى تۇردە ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق حالقىنىڭ اۋدان قالاشىقتارىنا، اۋىل - قالاشىقتارعا جانە ونەركاسىپ باقشا رايوندارىنا قاراي جينالۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　وڭتۇستىك شينجياڭدا كاسىپتەردىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋ. وزگەشە تاماشا تابيعي كورىنىستەر، ۇلتتىق عۇرىپ - ادەت جانە باي جىبەك جولى مادەنيەتى بايلىعىنا سۇيەنە وتىرىپ، ەرەكشە ساياحاتتى كۇش سالا دامىتىپ، ەرەكشە مادەنيەت ساياحاتى قالا - قالاشىقتارىنان، ۇلتتىق سالت - سانا ساياحاتى اۋىل - قىستاقتارىنان جانە ايگىلى ماركالى ساياحات كورىنىستىك وڭىرلەرىنەن ءبىر توبىن جارىققا شىعارىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدى ساياحاتتاعى وزگەشە تارتىمدىلىققا يە كوزەۋلى جەر ەتىپ بىرتىندەپ قۇرىپ شىعۋ كەرەك. وزگەشە وڭىرلىك باسىمدىلىققا سۇيەنىپ، جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزى قۇرىلىسىمەن بەلسەنە توعىستىرىپ، قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونىن ماڭىزدى تۇعىر ەتىپ، كاسىپتەردىڭ شوعىرلانۋىن جانە سىرتقا ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، قاشقاردى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىنىڭ ماڭىزدى تورابىنا اينالدىرىپ، تۇتاس وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنا اسەر ەتىپ جەتەكتەۋ كەرەك. توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپتەرىنىڭ دامۋىن جەدەلدەتىپ، اقسۋ توقىماشىلىق ونەركاسىبى قالاسى، قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى جانە ارال اشۋ رايونى، ساۋحۋ كاسىپ باقشاسى رايونى سياقتى توقىماشىلىق باقشا رايوندارىن قۇرىپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىن وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ماڭىزدى تىرەكتى كاسىبىنە اينالدىرۋ كەرەك. وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتكەن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن كۇشەيتىپ، وزگەشە باسىمدىلىققا يە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن جىنتىكتەي وڭدەۋ كولەمىن ۇلعايتىپ، كۇشەيتىپ، جەمىس ورمانى سياقتى ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ بازارىن اشۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ۇلتتىق ەرەكشە قولونەركاسىپ، ۇلتتىق شيپاگەرلىك - دارىگەرلىك، ەرەكشە ازىق - تۇلىك وڭدەۋ كاسىپتەرىن كۇش سالا دامىتىپ، قالا، اۋىلدارداعى ەلەكتروندىق ساۋدا جانە جەدەل جەتكىزۋ قىزمەتى كاسىپتەرىنىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋ كەرەك. سويىس قوي تۇلىكتەرىنىڭ اسىل تۇقىمدارىن جەتىلدىرۋدى، جەمدىك ءشوپ ەگۋ جانە وڭدەۋدى، ءۇي قۇستارى باعىمشىلىعىن مىقتى ۇستاپ، ەگىنشىلىك وڭىرلەرىنىڭ مال شارۋاشىلىعى كاسىبى مەن اۋلا شارۋاشىلىعىن بەلسەنە دامىتۋ كەرەك.

　　حالىق تۇرمىسىنداعى ولقىلىقتاردى كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ تولىقتىرۋ. وقۋ - اعارتۋ ساپاسى، كاسىپتەنۋدەگى قيىنشىلىق جانە كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ − وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ حالىق تۇرمىسىنداعى ەڭ ۇلكەن ولقىلىقتار. وڭتۇستىك شينجياڭداعى ءۇش ايماق، ءبىر وبلىستىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا 15 جىلدىق اقىسىز وقۋ - اعارتۋدى جاپپاي تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قىستاقتارداعى بارلىق وقۋ جاسىنداعى جاس وسپىرىمدەردى، بالالاردى تۇگەل وقۋعا ءتۇسىرۋ؛ وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ «قوس ءتىل» تاربيەسىنىڭ ساپاسىن ءوسىرۋ ارەكەت جوسپارىن اتقارۋ؛ پەداگوگيكالىق مەكتەپتەردە 2200 وقۋشىنى باعىتتامالى تۇردە اقىسىز تاربيەلەۋ كەرەك. توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىندەگى «ۇشقىن جوسپارىن» ۇزدىكسىز اتقارىپ، ۇلتتىق ەرەكشە توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپورىندارىن كۇش سالا سۇيەمەلدەپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپتەرى شوعىرىنىڭ، وزگەشە كاسىپتەرى بار شاعىن قالاشىقتاردىڭ سىناق ءتۇيىن قىزمەتىن ورىستەتۋ؛ تەز ءونىم بەرەتىن نىسانداردى ويداعىداي اتقارۋعا باسا ءمان بەرىپ، ۇلتتىق قولونەركاسىپ، ۇيعۇر شيپاگەرلىك - دارىگەرلىگى، وزگەشە ازىق - تۇلىك سياقتى ەڭبەك شوعىرلانعان كاسىپتەردى دامىتۋدى قولداپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى ەڭبەككۇشتەردى تەحنيكالىق شەبەرلىككە باۋلۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، سول جەردىڭ وزىندە، جاقىن ماڭدا كاسىپتەنۋدى، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەپ كاسىپتەنۋدى جەبەۋ؛ شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋدىڭ جانە رايون ىشىندەگى سەلبەسۋدىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، كومەكتەسۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى از ۇلتتاردى ىشكى ولكەلەرگە جانە رايون ىشىندەگى اۋدان - قالالارعا بارىپ كاسىپتەنۋگە ۇيىمداستىرۋ كولەمىن ءتارتىپتى ۇلعايتىپ، قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان 110 مىڭ ادامدى كاسىپتەندىرۋدى، اۋىل - قىستاقتاردا ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن ءبىر ميلليون 500 مىڭ ادامدى (رەت) باسقا كاسىپ سالالارىنا ويىستىرىپ كاسىپتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. اۋىل - قىستاقتاعى مىندەتتى ەڭبەك ماسەلەسىن شەشۋگە بەل بۋىپ، شارۋالاردىڭ اۋىرتپالىعىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا جەڭىلدەتۋ كەرەك. وڭتۇستىك شينجياڭداعى ءۇش ايماق، ءبىر وبلىستىڭ اۋماق وڭىرلەرىن دامىتۋ جانە كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن قامال الۋ جوباسىن جاپپاي اتقارىپ، مادەنيەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، جوسپارلى تۋىت، نەگىزگى ساتىنىڭ بيلىك قۇرىلىسى سياقتى ءالسىز بۋىنداردى كۇشەيتىپ، سۋ، ەلەكتر، جول، گاز، ءۇي سياقتى كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشىپ، وڭىرلىك جالپىلىق كەدەيلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ءۇردىسىن جەدەلدەتۋ كەرەك. (11)قوعامدى جونگە سالۋدى كۇشەيتۋ جانە وعان جاڭالىق ەنگىزۋ

　　قوعامدى جونگە سالۋدى كۇشەيتۋ جانە وعان جاڭالىق ەنگىزۋ − قوعامدىق ادىلدىك پەن تۋراشىلدىقتى جەبەۋدىڭ، حالىقتىڭ باقىتىن مولايتۋدىڭ ۇتىمدى جولى. جاڭا جاعدايعا ىرىقتىلىقپەن سايكەسىپ، جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىنىڭ وسىزاماندانۋىن ىلگەرىلەتۋدى جەتەكشى ەتىپ، كوزقاراستى، ءتۇزىمدى، مەحانيزمدى، ءادىستى جاڭالاۋدى ىلگەرىلەتىپ، قوعامدى جونگە سالۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن ونان ارى جوعارىلاتۋ كەرەك.

　　جۇڭگوشا سوتسياليزم، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسى، جۇڭگو ارمانى جونىندەگى ۇگىت - تاربيەنى ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن پارتيانى، وتاندى، سوتسياليزمدى ءتىپتى سانالى تۇردە سۇيۋگە جەتەكتەپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ورتاق رۋحاني مەكەنىن قۇرۋ كەرەك. ءار سالاداعى رۋحاني وركەنيەتتى ورىن قۇرۋ جانە ەرىكتىلەر قىزمەتى قيمىلىن جاپپاي ورىستەتىپ، قوعامدىق ءمورال، كاسىپتىك ءمورال، وتباسى ءمورالى، جەكە باستىق احىلاق قۇرىلىسىن تەرەڭ ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جۇمىسشى ۇيىمى، كوممۋنيستىك جاستار وداعى، ايەلدەر بىرلەستىگى سياقتى حالىقتىق ۇيىمداردىڭ، سونداي - اق ساۋدا - ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى، ساۋدا قوعامى سياقتى ۇيىمداردىڭ كوپىرلىك، دانەكەرلىك رولىن ساۋلەلەندىرۋگە باسا ءمان بەرىپ، ازاماتتاردىڭ يدەيا - ءمورال قۇرىلىسىن بىرگە ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　اكىمشىلىك قىستاقتاردىڭ (الەۋمەتتىك اۋماق) امبەباپ مادەنيەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، نەگىزگى ساتىلاردىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىككە، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىككە يە بۇقارالىق مادەنيەت قيمىلىدارىن ورىستەتۋىن قولداۋ كەرەك. تاڭداۋلى مادەنيەت ونىمدەرىن وندىرۋگە دەم بەرۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، «از ۇلت، حانزۋ تىلدەرىندەگى تاڭداۋلى مادەنيەت تۋىندىلارىن ءوزارا اۋدارۋ» ينجەنەرياسىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەملەكەتتە ورتاق قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى كۇش سالا جالپىلاستىرىپ، ءار ۇلتتىڭ ءتىل - جازۋىن زاڭ بويىنشا عىلمي تۇردە قورعاۋ كەرەك. شارۋالار كىتاپحاناسى، مادەنيەت اۋلاسى، اۋىل - قىستاقتا كينو قويۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز اتقارۋ كەرەك. عىلىم جالپىلاستىرۋ قىزمەتىنىڭ سەرپىنىن ارتتىرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ عىلمي ساپاسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. جالپى حالىقتىق دەنە شىنىقتىرۋ قيمىلىن جاپپاي ورىستەتىپ، بۇقارالىق سپورتتى بەلسەنە دامىتىپ، از ۇلتتاردىڭ ءداستۇرلى سپورتىنىڭ، ونەر سپورتىنىڭ جانە سپورت كاسىپتەرىنىڭ سايكەستى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　«7 - بەسجىلدىق» زاڭ جالپىلاستىرۋ قىزمەتىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، كوپ دەڭگەيدە، كوپ سالادا زاڭمەن جونگە سالۋدى ىلگەرىلەتىپ، نەگىزگى ساتىنىىڭ زاڭمەن جونگە سالىنۋ دەڭگەيىن ءوسىرۋ كەرەك. بۇكىل رايونىمىزدىڭ الەۋمەتتىك سەنىمدىلىك جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، سەنىمدىلىك ينفورماتسياسى جۇيەسىنىڭ ءوزارا تۇتاسۋىن جۇزەگە اسىرىپ، سەنىمدىلەردى شابىتتاندىرۋ، سەنىمنەن ايرىلعانداردى جازالاۋ، ساقتاندىرۋدىڭ بىرلەسىپ قيمىلداۋ مەحانيزمىن ورناتۋ كەرەك. قوعامدىق ۇيىمداردى باسقارۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن جەدەلدەتىپ، قوعامدىق ۇيىمداردىڭ قوعامدى جونگە سالۋعا قاتىناسۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ كەرەك. الەۋمەتتىك اۋماقتاردىڭ، قوعامدىق ۇيىمداردىڭ، قوعامدىق قىزمەت كاسىپتىك دارىندىلارىنىڭ بىرلەسىپ قيمىلداۋىنىڭ سىناق ءتۇيىن قىزمەتىن ورىستەتىپ، الەۋمەتتىك اۋماقتاردىڭ باسقارۋ، قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. توردى باسقارۋدى زاڭ بويىنشا كۇشەيتۋ، تور ينفورماتسياسىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ كەرەك. جىلجىمالى حالىققا جانە ءالسىز قاۋىمعا قىزمەت كورسەتۋ، ولاردى باسقارۋ قىزمەتىن كۇشەيتۋ كەرەك. قوعام اماندىعىن باسقارۋعا قاتىستى ساقتانۋ، تىزگىندەۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، ءار ءتۇرلى زاڭعا قايشى قىلمىستارعا قاتاڭ سوققى بەرۋ كەرەك. ارىز - ارمان قىزمەتى ءتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭ ىلگەرىلەتىپ، ارىز - ارمان قىزمەتى جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، ارىز - ارمان ماسەلەلەرىنىڭ تۋىلۋىنان تۋ باستان ساقتانىپ جانە ونى ازايتىپ، بۇقارانىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن زاڭ بويىنشا قورعاۋ كەرەك.

　　(12) بيڭتۋاننىڭ ەرەكشە رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ

　　بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ «ءبىر تۇتاس جۇيە» يدەياسىن بەرىك ورناتىپ، بيڭتۋان ىستەرىنىڭ دامۋىن زور كۇشپەن قولداۋ − ۇكىمەتتىڭ بۇلتارماس جاۋاپكەرشىلىگى. بيڭتۋان قىزمەتىن شينجياڭنىڭ جالپى جاعدايىنا ساياتىن ماڭىزدى ورىنعا شىنايى قويىپ، بيڭتۋاننىڭ دامىپ - الۋەتتەنۋىنە، ەرەكشە رولىن ساۋلەلەندىرۋىنە شارت - جاعداي جاراتۋ كەرەك.

　　بيڭتۋاننىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتۋىن قولداۋ. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بيڭتۋان رەفورماسى جونىندەگى ورنالاستىرۋىن، تالاپتارىن ىشكەرىلەي دايەكتى تياناقتاندىرىپ، بيڭتۋاننىڭ ءتۇزىلىس مەحانيزمىن جاڭالاۋىن، كەمەلدەندىرۋىن قولداپ، بيڭتۋاننىڭ دامۋىنداعى ومىرشەڭدىك كۇشتى ۇزدىكسىز تاسقىنداتۋ قاجەت. بيڭتۋاننىڭ ورنىقتىلىقتى قورعاپ، شەكارانى گۇلدەندىرۋ قۋاتى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋىن قولداپ، بيڭتۋاننىڭ شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋ مەن باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋدا اناعۇرلىم زور جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋىنا، اناعۇرلىم زور رول اتقارۋىنا قولداۋ كورسەتۋ كەرەك.

　　بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ. بيڭتۋاننىڭ قالا - قالاشىقتانۋ، جاڭاشا ونەركاسىپتەنۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ اياق الىسىن ىلگەرىلەتۋدى، بيڭتۋاننىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىنا قاتىناسۋىن، بيڭتۋاننىڭ كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋدى جەدەلدەتۋىن، بيڭتۋاننىڭ ديۆيزيا - پولكتارىن قالا - قالاشىق ەتىپ قۇرۋىن، ديۆيزيا مەن قالالاردىڭ بىرىگۋ ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋىن قولداۋ كەرەك. بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ جوبانى اتقارۋداعى سايكەستىگى مەن كەلەلى ماسەلەلەردەگى سايكەستىگى ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعام، كادر - دارىندىلار، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ سياقتى جاقتارداعى توعىسۋىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ، شەكارانى بىرلەسىپ قورعايتىن، ىنتىماقتاسىپ تاماشا جاعداي جاراتاتىن، بايلىقتان بىرگە يگىلىكتەنەتىن، ارتىقشىلىقتى ءوزارا پايدالاناتىن، مادەنيەتتە توعىساتىن، بىرگە گۇلدەنىپ - كوركەيەتىن جاندى جاعدايىن قالىپتاستىرۋدى جەبەۋ كەرەك.

　　بيڭتۋاننىڭ وڭتۇستىك شينجياڭدا دامۋىن قولداۋ. جاڭاشا قالا - قالاشىقتانۋدى دانەكەر ەتىپ، بيڭتۋاننىڭ وڭتۇستىك شينجياڭدا ورنالاسۋىن كەمەلدەندىرۋىنە، كاسىپ سالاسىن دامىتۋىنا، كۇش - قۋاتىن كۇشەيتۋىنە قولداۋ كورسەتىپ، ونىڭ ىقپال جاساۋ رولىن ءونىمدى ساۋلەلەندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىن جەبەپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتىن تەرەڭ ىلگەرىلەتۋ. شينجياڭعا كومەكتەسۋ بايلىعىنان تولىق پايدالانىپ، شينجياڭعا كومەكتەسۋ قىزمەتى مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، شينجياڭعا كومەكتەسۋدەگى قارجىلىق نىسانداردى نەگىزگى ساتىعا قاراي بەيىمدەۋگە، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە، جاقسارتۋعا قاراي بەيىمدەۋگە تاباندى بولىپ، كومەك الۋشى جەرلەردىڭ ەكونوميكالىق دامۋىن، حالىق تۇرمىسىنىڭ جاقسارۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەديتسينا دارىندىلارى مەن وقۋ - اعارتۋ دارىندىلارىنىڭ «ۇجىمداسىپ» شينجياڭعا كومەكتەسۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋگە باسا ءمان بەرىپ، شينجياڭ مەن ىشكى ولكەلەر اراسىنداعى، سونداي - اق ءار ۇلت اراسىنداعى ارالاسۋدى، ىشتەسۋدى، توعىسۋدى جەبەۋ كەرەك. ءوزارا پايدا جەتكىزۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ نەگىزىندە كاسىپ سالاسى بويىنشا شينجياڭعا كومەكتەسۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءتىپتى كوپ كاسىپورىنداردىڭ شينجياڭعا كەلىپ قارجى قوسىپ، دامۋىن جەبەۋ كەرەك. شينجياڭعا كومەكتەسۋشى كادرلارعا كوڭىل ءبولىپ، ولاردى ايالاپ، ولاردىڭ قىزمەتتى ءتىپتى جاقسى ىستەۋىن، رولىن ساۋلەلەندىرۋىن بەلسەنە قولداۋ كەرەك.

　　مەملەكەت قورعانىسى جانە شينجياڭدا تۇراتىن اسكەري بولىمدەر قۇرىلىسىن بار كۇشپەن قولداۋ. مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسىن كۇشەيتىپ، ارميا مەن حالىقتىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەت قورعانىسى مەن ارميا رەفورماسىن بار كۇشپەن قولداۋ، اسكەري بولىمدەرگە بەلسەندى تۇردە ناقتى ىستەر ىستەپ بەرۋ، قيىنشىلىقتارىن شەشۋ، قوس قورعاۋ، بىرگە قۇرۋ قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتۋ، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ ىنتىماعىن نىعايتۋ، دامىتۋ، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ قوس قورعاۋ، بىرگە قۇرۋ ءىسىنىڭ جاڭا داستانىن بىرلەسىپ جازۋ كەرەك.

　　ءۇشىنشى، ۇكىمەتتىڭ وزىندىك قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ

　　وتكەن ءبىر جىلدا، ءبىز پارتيانىڭ باسشىلىعىندا، ۇكىمەتتىڭ بورىشىن زاڭ بويىنشا جاپپاي وتەۋگە تاباندى بولدىق. «ەكىنى ۇيرەنۋ، بىردە تولىمدى بولۋ» ۇيرەنۋ تاربيەسىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ۇكىمەتتىڭ قىزمەت ستيلىن ۇزدىكسىز جاقسارتتىق. ءتۇرلى شارالاردىڭ تياناقتانۋىن يگەرۋدى كۇشەيتىپ، ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ اتقارۋ قابىلەتىن، الەۋمەتتىك سەنىم قابىلەتىن كۇش سالا جوعارىلاتىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ جانە اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شەشىم - ورنالاستىرۋلارىنىڭ تياناقتاندىرىلۋىن ءونىمدى تۇردە ىلگەرىلەتتىك. حالىق قۇرىلتايى مەن ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ زاڭ بويىنشا باقىلاۋىن سانالى تۇردە، حالىق ساياسي كەڭەسىنىڭ دەموكراتيالىق باقىلاۋىن جانە قوعامداعى ءار سالانىڭ باقىلاۋىن مۇقيات تۇردە قابىلدادىق. ۇكىمەتتىڭ زاڭ شىعارۋ قىزمەتىن دەن قويا ىستەپ، 7 جەرگىلىكتى زاڭ - جوبانى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ قاراۋىنا ۇسىنىپ، ۇكىمەت ەرەجەسىنەن تورتەۋىن جاريالادىق. اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋشىلاردى اداقتاۋ قىزمەتىن جاپپاي ورىستەتتىك. اكىمشىلىك جاراستىرۋ ىستەرىنەن 87 مىڭىن قابىلدادىق، جاراستىرۋدىڭ ءساتتى بولۋ سالىستىرماسى %94.1كە جەتتى. «ءتۇسىرۋ، باسقارۋ، قىزمەت كورسەتۋ» رەفورماسىن تەرەڭ ىلگەرىلەتىپ، بيلىك ءتىزىمى جانە جاۋاپكەرشىلىك ءتىزىمى ءتۇزىمىن، سونداي - اق اكىمشىلىك رۇقسات پەن اكىمشىلىك جازا ينفورماتسياسىن اشىق جاريالاۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، اۆتونوميالى رايوندىق ۇكىمەتتىڭ 52 تاراۋىنىڭ 2569 ءتۇرلى اكىمشىلىك بيلىك جانە جاۋاپكەرشىلىك ءتىزىمىن قوعامعا اشىپ جاريالادىق، بيلىك ىستەرىنەن 1284ىن ىقشامدادىق، قارجى قوسۋ تۇرلەرىن تەكسەرۋ - بەكىتۋ ۇقىعىنان تاعى دا 24ىن كۇشىنەن قالدىردىق جانە تومەنگە بەردىك. ەلەكتروندىق ۇكىمەت ءىسى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ الەۋمەتتىك بايلىق ساۋداسى تۇعىرى ينفورماتسيالىق جۇيەسىنىڭ ءبىرىنشى مەرزىمدىك ينجەنەرياسىن قۇرىپ، قارجى قوسۋ تۇرلەرىنىڭ جەلىدە تەكسەرىلىپ بەكىتىلۋىن جاپپاي جولعا قويدىق. ەكونوميكالىق اينالىمعا ساناقتىق باقىلاۋ جۇرگىزۋدى زاڭ بويىنشا كۇشەيتتىك. ستيل تۇزەتۋ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ - تەكسەرۋ قىزمەتىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، تارتىپكە، بەلگىلەمەگە قايشى ارەكەتتەردى قاتاڭ تەكسەرىپ ءبىر جايلى ەتتىك. ورتالىقتىڭ «8 ءتۇرلى بەلگىلەمەسى» مەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ «10 تارماقتى بەلگىلەمەسىن» باتىل دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ستيل قۇرىلىسىنداعى «ءۇشتى جونگە سالۋدى» ۇزدىكسىز ورىستەتتىك. «شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسىنىڭ كاسىپتىك ستيل ىستىق جەلىسى» سياقتى جاماعات پىكىرىنىڭ باقىلاۋ تۇعىرىنا سۇيەنە وتىرىپ، بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان ماسەلەلەردى سايكەستىرىپ شەشتىك.

　　سونىمەن قاتار، ۇكىمەت قىزمەتىندە ءالى تالاي ولقىلىقتار بار ەكەنىن دە، ءسوز جوق، ايقىن تانىپ جەتۋىمىز كەرەك: ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋ دامۋ قاجەتىنە ءالى تولىق ۇيلەسىپ كەتكەن جوق، ءىشىنارا تاراۋلاردىڭ «ءتۇسىرۋ، باسقارۋ، قىزمەت كورسەتۋ» رەفورماسى تياناقتى، تەڭ قادامدا، سايكەستى جۇرگىزىلمەي وتىر؛ ءىشىنارا جەرلەر مەن تاراۋلاردىڭ ورتالىق پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ شەشىم - ورنالاستىرۋلارىن دايەكتى تياناقتاندىرۋ ستيلى شىنايى، قىزمەتى تەرەڭ ەمەس؛ كەي تاراۋلاردىڭ زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋ تانىمى كۇشتى ەمەس، زاڭ بويىنشا قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋگە، قوعامدىق ىستەردى زاڭ بويىنشا باسقارۋعا شەبەر ەمەس؛ ۇكىمەت ورگاندارىنداعى از سانداعى قىزمەتكەرلەردىڭ تۇپكى ماقسات تانىمى، بۇقارالىق كوزقاراسى سولعىن، مىندەتىن وتەمەۋ، بەتالدى ىستەۋ، ۇكىمەت ىسىندەگى بويكۇيەزدىك جايتتەرى ءومىر ءسۇرىپ وتىر. بۇل ماسەلەلەردى قىزمەت بارىسىندا باعىتتامالى تۇردە شەشۋىمىز قاجەت.

　　حالىق ءۇشىن قىزمەت ەتۋ، حالىققا جاۋاپتى بولۋ، حالىقتىڭ باقىلاۋىن قابىلداۋ، حالىقتى رازى ەتۋ − ۇكىمەت قىزمەتىندە، ءسوز جوق، باستان - اياق تاباندى بولۋعا ءتيىستى سەنىم. ءبىز ۇكىمەتتىڭ وزىندىك قۇرىلىسىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، فۋنكتسيانى زاڭ بويىنشا اتقارۋ قابىلەتى مەن ورەسىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، حالىق رازى بولعان ۇكىمەتتى قۇلشىنا قۇرۋىمىز كەرەك.

　　(1) پارتيانىڭ باسشىلىعىنا تاباندى بولىپ، حالىققا قىزمەت ەتۋ تۇپكى ماقساتىن امالياتتا ايگىلەۋ.پارتيانىڭ باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ − ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى. ۇكىمەت جۇيەسىندەگى پارتيا ۇيىمىنىڭ باسشىلىق ۇيتقىلىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، پارتيانىڭ ىشكى ساياسي تۇرمىس ولشەمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ساياسي تارتىپكە، ساياسي قاعيداعا قاتاڭ بويسۇنىپ، ۇكىمەتتىڭ بارلىق قىزمەتىن پارتيانىڭ باسشىلىعى استىنا قويۋعا تاباندى بولىپ، دۇرىس ساياسي بەتالىسقا تاباندى بولۋعا كەپىلدىك ەتىپ، ورتالىق پەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شەشىم - ورنالاستىرۋلارىنىڭ بۇلجىماي دايەكتى تياناقتاندىرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. بۇكىل ىنتا - پەيىلمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ەتۋ تۇپكى ماقساتىن مىقتاپ ورناتىپ، حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىن ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ باس - اياعىنا شىن مانىندە ارقاۋ ەتىپ، ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ ءار تاراپىندا ايگىلەپ، ءار ۇلت حالقىن باستان - اياق كوڭىلدىڭ تورىنە قويىپ، قالىڭ حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىن ويداعىداي جۇزەگە اسىرۋ، قورعاۋ، دامىتۋ كەرەك.

　　(2) زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋگە تاباندى بولىپ، زاڭمەن جونگە سالىناتىن ۇكىمەت قۇرۋ.شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋعا باستان - اياق تاباندى بولىپ، زاڭمەن جونگە سالۋ ويى مەن زاڭمەن جونگە سالۋ تاسىلىنەن سانالى تۇردە پايدالانىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاپ، دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، زاڭدا بەلگىلەنگەن ۇقىق، زاڭدا بەلگىلەنگەن تارتىپتەرگە ساي فۋنكتسيانى وتەپ، بورىشتى ادا ەتىپ، ۇكىمەتتىڭ بارلىق قىزمەتىنىڭ زاڭمەن جونگە سالۋ ارناسىندا ءجۇرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. حالىق قۇرىلتايى مەن ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ زاڭدىق باقىلاۋىن زاڭ بويىنشا قابىلداپ، حالىق ساياسي كەڭەسىنىڭ دەموكراتيالىق باقىلاۋىن سانالى تۇردە قابىلداپ، حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ كەڭەس جوبالارىن، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ ۇسىنىس جوباسىن دەر كەزىندە ءبىر جايلى ەتۋ كەرەك. قوعامدىق جاماعات پىكىرى مەن حالىق بۇقاراسىنىڭ باقىلاۋىن ىرىقتى تۇردە قابىلداپ، بۇقارانىڭ ءبىلۋ ۇقىعىن، قاتىناسۋ ۇقىعىن، باقىلاۋ ۇقىعىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. ۇكىمەتتىڭ زاڭ شىعارۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، ۇكىمەتتىڭ زاڭ شىعارۋ ورەسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. عىلمي شەشىم جاساۋعا، دەموكراتيالىق شەشىم جاساۋعا، زاڭ بويىنشا شەشىم جاساۋعا تاباندى بولىپ، كەلەلى ماسەلەلەر جونىندە كوللەكتيۆ شەشىم قابىلداۋ، ماماندار كەڭەسۋ، قوعامعا اشىق جاريالاۋ جانە دالەلدەۋ ءتۇزىمىن تياناقتاندىرۋ كەرەك. ولشەمدى حۇجاتتاردىڭ باس ساندى مالىمەت قويماسىن جانە ىزدەۋ جۇيەسىن قۇرىپ، ەرەجەلەردى، ولشەمدى حۇجاتتاردى جانە ۇكىمەت حۇجاتتارىن اداقتاۋ قىزمەتىن جاپپاي ورىنداۋ كەرەك.

　　(3) رەفورما جۇرگىزىپ، جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولىپ، ۇكىمەت فۋنكتسياسىنا بۇرىلىس جاساۋدى جەدەلدەتۋ.«اكىمشىلىك قۇرىلىمدى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە ءتۇسىرۋ، ۇقىقتى تومەنگە ءتۇسىرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋ، قىزمەت كورسەتۋدى ساپالىلاندىرۋ» رەفورماسىن تەرەڭ ىلگەرىلەتىپ، بازار مەن قوعامعا بەرۋگە ءتيىستى ۇقىقتى، ءسوز جوق، تولىق، تياناقتى تۇردە بەرۋ، ۇكىمەت باسقارۋعا ءتيىستى ىستەردى، ءسوز جوق، ويداعىداي، تياناقتى باسقارۋ كەرەك. يدەيانى ونان ارى ازات ەتىپ، كوزقاراستى جاڭالاپ، ەسىك اشۋ تانىمىن، رەفورما تانىمىن، بازار تانىمىن كۇشەيتىپ، «ۇكىمەتتىڭ قولىنان ءبارى كەلەدى» دەگەن قاساڭ ويدان باتىل ارىلىپ، رەفورما ادىستەرىن سانالى تۇردە قولدانا وتىرىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا ءدوپ كەلگەن كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشىپ، بازاردىڭ بايلىقتى جايعاستىرۋداعى شەشۋشى رولىن ءتىپتى جاقسى ساۋلەلەندىرىپ، بازار مەحانيزمىنە ءتىپتى كوپ ارقا سۇيەي وتىرىپ ومىرشەڭ كۇشتى قوزداتۋ، قوزعاۋشى كۇشتى ارتتىرۋ كەرەك. اكىمشىلىك تەكسەرىپ بەكىتۋ، قارجى قوسۋدى تەكسەرىپ بەكىتۋ، كاسىپتىك تولىمدىلىقتى باسقارۋ، ساۋدا ىستەرى ءتۇزىمى سياقتى ءار سالاداعى رەفورمالاردى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، تەكسەرىپ بەكىتۋ ىستەرىن ونان ارى ازايتىپ، تەكسەرىپ بەكىتۋ تارتىپتەرىن ارناعا ءتۇسىرىپ، ءىس ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ كەرەك. «كوپ كۋالىكتى بىرىكتىرۋ، ءبىر كۋالىك، ءبىر كود» سىندى تىركەۋ ءتۇزىمىن سىناق تۇيىندەرىندە جۇرگىزۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، «بەس كۋالىكتى بىرىكتىرۋدىڭ» قامتۋ اياسىن كەڭەيتۋ كەرەك. «تەكسەرىلەتىن وبيەكتىنى كەزدەيسوق الىپ شىعۋ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋشىلەردى كەزدەيسوق جىبەرۋ، تەكسەرۋ جاعدايى مەن تەكسەرىپ ءبىر جايلى ەتۋ ناتيجەسىن دەر كەزىندە قوعامعا اشىق جاريالاۋ» سىندى باقىلاۋ - باسقارۋدى جاپپاي جولعا قويىپ، كەزدەيسوق تەكسەرىلەتىن ىستەردىڭ تولىق قامتىلۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. ۇكىمەتتىڭ قوعامنان قىزمەت وتەۋدى ساتىپ الۋ ءتۇزىمىن اتقارۋ جانە كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ۇكىمەتتىڭ ينفورماتسيا، ساندى مالىمەتتەردى اشىق ۇستاۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، نەگىزگى ساتى ۇكىمەت ىستەرىن جاريا ۇستاۋدى ولشەمدەندىرۋ، ارناعا ءتۇسىرۋدىڭ سىناق ءتۇيىن قىزمەتتەرىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ءار دارەجەلى ۇكىمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ جانە الەۋمەتتىك بايلىق ساۋدا ورتالىقتارى قۇرىلىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، بۇكىل رايون بويىنشا ۇكىمەتتىك قىزمەت كورسەتۋدىڭ ءبىر تۇتاس تۇعىرىن جەدەل قالىپتاستىرۋ كەرەك. كاسىپورىندار مەن بۇقارانىڭ ءىسىن بىتىرۋدە «ءبىر جولدا قابىلداۋ»، باستان - اياق قىزمەت كورسەتۋ كەرەك. «انىقتامالاردى ىقشامداپ، حالىققا قولايلىلىق تۋدىرۋ» ارناۋلى ارەكەتىن ورىستەتىپ، ءار ءتۇرلى انىقتاما مەن راسمياتتاردى جاپپاي اداقتاپ، بۇقارا مەن كاسىپورىندارعا مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قولايلىلىق تۋدىرۋ كەرەك.

　　(4) شىندىققا جۇگىنىپ، ناقتى ءىس ىستەۋدەن جازباي، ۇكىمەتتىڭ قىزمەت ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ.قىزمەت وتەۋدى، جاۋاپكەرلىك ارقالاۋدى، ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋدى دارىپتەۋدەن جازباي، «ىسكەرلىكتى قاستەرلەۋ، تياناقتاندىرۋدى مىقتى يگەرۋ» ستيلىن بارىنشا ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. دارەجەلەر بويىنشا، ساتىلار بويىنشا تياناقتاندىرۋدىڭ جاۋاپكەرشىلىك جۇيەسىن قۇرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، ساتىلار بويىنشا جاۋاپكەرلىك بولۋعا، ساتىلار بويىنشا جاۋاپتى بولۋعا، ساتىلار بويىنشا جاۋاپكەرلىكتى ۇستىنە الۋعا، ءتۇيىندى قىزمەت، كەلەلى ىستەردى جىك - جىككە ايىرىپ، ادامدارعا دەيىن تياناقتاندىرۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ۇيرەنۋدى كۇشەيتىپ، قابىلەتتى ارتتىرىپ، كاسىپتىك ويدى ءوسىرىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋگە، وي جۇگىرتۋگە باسا ءمان بەرىپ، ورتالىق پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ شەشىم - ورنالاستىرۋلارىن دايەكتىلەندىرۋدەگى ءتۇسىنۋ قابىلەتىن، اتقارۋ قابىلەتىن جانە تياناقتاندىرۋ قابىلەتىن شىن مانىندە جوعارىلاتۋ كەرەك. شىنايى سويلەۋگە، ناقتى ءادىس تابۋعا، ناقتى ءىس ىستەۋگە تاباندى بولىپ، نەگىزگى ساتىعا بارىپ، ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن ەتەنە ارالاسىپ، شىندىققا جۇگىنىپ، ناقتى ءىس ىستەپ، شىنايى يگەرىپ، شىنايى ىستەپ، وتىرىك ارالاستىرۋعا، اسىرا سىلتەۋگە، قىزمەتتە قالقان قالىپتاستىرۋعا باتىل قارسى تۇرىپ، فورماشىلدىق، تورەشىلدىك، راحاتقۇمارلىق، ىسىراپشىلدىق ستيلدەر مەن الاياقتىق، مىندەت اتقارماۋ، ماقتانشاقتىق، ەكىبەتكەيلىك قىلىقتاردى قاتاڭ وڭاۋ كەرەك. ساناقتى باقىلاۋ، تالداۋ جاساۋدى كۇشەيتىپ، ەكونوميكالىق اينالىمدى سايكەستىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. قۋزاۋ - تەكسەرۋ، جۇمىستى باقىلاۋ، قۋزاۋ - ءبىتىرۋ، قۋزاۋ - جەتەكشىلىك ەتۋ قىزمەت سەرپىنىن ارتتىرىپ، دەر كەزىندە ماسەلەلەردى بايقاۋ، شەشۋ كەرەك. قۋزاۋ - تەكسەرۋ بارىسىندا بايقالعان مىندەت اتقارماۋ، قىزمەتتى شىنايى تياناقتاندىرماۋ ماسەلەلەرىنە بايلانىستى كادرلاردى قاتاڭ جاۋاپقا تارتىپ، ۇكىمەت ىسىندەگى بويكۇيەزدىك ارەكەتتەردى باتىل جونگە سالۋ كەرەك.

　　(5) «قاتاڭ بولۋدى» باستى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولىپ، ۇكىمەتتىڭ پاكتىك قۇرىلىسىن ويداعىداي يگەرۋ.پارتيا ستيلى، پاكتىك تاربيەسىن كۇشەيتىپ، «ۇشتە قاتاڭ، ۇشتە شىنايى بولۋ»، «ەكىنى ۇيرەنۋ، بىردە تولىمدى بولۋ» ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ جەتىستىكتەرىن نىعايتۋ كەرەك. ورتالىقتىڭ «8 ءتۇرلى بەلگىلەمەسى» مەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ «10 تارماقتى بەلگىلەمەسىن» قاتاڭ تياناقتاندىرۋ كەرەك. ۇقىپتىلىقپەن تۇرمىس كەشىرۋگە تاباندى بولىپ، بارلىق ءىستى ىجداعاتتىلىقپەن، قاراپايىم جولمەن ىستەپ، «ءۇش ءتۇرلى ۇكىمەتتىك» قاراجاتتى قاتاڭ تەجەپ، اكىمشىلىكتىڭ وزىندىك قۇنىن ونان ارى تومەندەتۋ كەرەك. اكىمشىلىك شەشىم جاساۋدى باقىلاۋ جانە جاۋاپكەرشىلىكتى قۋزاستىرۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرىپ، اكىمشىلىك باقىلاۋ - تەكسەرۋ جانە قازىنالىق باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، اكىمشىلىك ۇقىقتى تەجەۋدى كۇشەيتىپ، ۇقىق بولعان ەكەن، ءسوز جوق، جاۋاپكەرشىلىك بولۋ، ۇقىق بولعان ەكەن، ءسوز جوق، جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاۋ، ۇقىقتى بەتالدى ىستەتكەندەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن باتىل قۋزاستىرۋ، قىزمەت اقساتقانداردىڭ دا جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ تۇزىمدىك مەحانيزمىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. «ءۇش ءتۇرلى جونگە سالۋدى» تەرەڭ ىلگەرىلەتىپ، جەمقورلىقتى نولدىك توزىمدىكپەن جازالاپ، تارتىپكە، زاڭعا قايشىلىق جاساۋ دەلولارىن قاتاڭ تەكسەرىپ ءبىر جايلى ەتىپ، بۇقارانىڭ جانىندا تۋىلعان جەمقورلىق ماسەلەلەرىن قاتاڭ تەكسەرىپ ءبىر جايلى ەتىپ، ستيلى تازا، سالتى دۇرىس ساياسي ەكولوگيا قالىپتاستىرۋ كەرەك.

　　ۋاكىلدەر!

　　جاڭا جىلدا ءبىزدىڭ مىندەتتەرىمىز جاپالى دا اۋىر بولماق، اۋىر دا داڭقتى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ وتىرمىز. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە تىعىز ىنتىماقتاسىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، بۇكىل رايونىمىزداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ اقىل - پاراساتى مەن كۇش - قۋاتىن شوعىرلاندىرىپ، ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكتە بولىپ، ىنتىماقتاسا العا باسىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، باي، وركەنيەتتى، العا باسقان، حالقى الاڭسىز تىرشىلىك ەتەتىن سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋ جولىندا تالىقپاي كۇرەسىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جەڭىسپەن اشىلۋىن ۇزدىك ناتيجەلەرىمىزبەن قارسى الايىق!

جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى

وقىرمان نازارىنا

نازار سالا كەتەرسىز

بۇل حابارعا باعاڭىز

1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.

تەلەفون: 67 /65368365-010 ‍حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved

سۋرەتتى حابار

مادەنيەت

ارناۋلى تاقىرىپ

كەسكىن

حالىق تورابى>>جوتكەمەلەر

ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما

وقىرمان نازارىنا

نازار سالا كەتەرسىز