شاندۇڭ ەنەرگيانىڭ تيبىن وزگەرتۋ رەفورماسىن جەدەل ىلگەرىلەتتى (سەنىمدى بەكەمدەپ، رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ تىڭ ءورىسىن اشايىق)

كرانمەن ورناتىلعان كەمەدە فوتوۆولتتىق تۇعىر اسپانعا كوتەرىلىپ، بولات تۇتىك دىڭگەك تەڭىز تاعانىنا ءبىر سۇيەم، ءبىر سۇيەمنەن ورناتىلدى؛ الىسقا قاراساڭىز، جەر قازۋ ماشيناسى تەمىر بىلەگىن بۇلعاپ، تەڭىز كابەلىن تەڭىز تۇبىنە تەرەڭ كومىپ جاتىر ... شاندۇڭ ولكەسى دۇڭيىڭ قالاسى تىڭ يگەرۋ رايونىنىڭ تەڭىز ايدىنىندا ءبىر ميلليون كيلوۆاتتىق تەڭىز استى فوتوۆولتتىق نىسان قۇرىلىسى جەدەل ىلگەرىلەتىلۋدە.

”قۇرىلىس ۋاقىتىن قاۋىرت ورنالاستىرىپ، كارتا ءىلىپ شايقاس جۇرگىزىپ جاتىرمىز، ءبىر كۇن بولسا دا بۇرىن ورىنداۋعا قۇلشىنامىز! تۇتاس نىسانعا 2 مىڭ 934 فوتوۆولتتىق تۇعىر ورناتىلادى، جىلدىق ەلەكتر تاراتۋ مولشەرى ءبىر ميلليارد 780 ميلليون كيلوۆات - ساعاتقا جەتەدى دەپ مەجەلەنۋدە، بۇل شامامەن 2 ميلليون 670 مىڭ قالا - قالاشىق تۇرعىنىنىڭ ءبىر جىلدىق ەلەكتر تۇتىنۋ مولشەرىن قاناعاتتاندىرا الادى“ دەدى نىسان ديرەكتورى جاڭ زىچىڭ.

بۇل نىسان شاندۇڭ ەنەرگياسىنىڭ جاسىل، تومەن كومىرتەكتى تيپكە بۇرىلىس جاساۋىنا جاندى تۇسىنىك جازدى.

2024 - جىلى 5 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شاندۇڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”شاندۇڭ بۇكىل ەلدىڭ دامۋ كەلەلى جاعدايىندا ورىندى جاقسى بەلگىلەپ، كەلەلى مىندەت ارقالاپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن تولىق، دالمە - ءدال، جان - جاقتى دايەكتىلەندىرۋى كەرەك“، ”جاسىل، تومەن كومىرتەكتى، جوعارى ساپالى دامۋدى الدىمەن اتقارۋ رايونىن جەدەل قۇرۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭ بيىلعى مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس كەزىندە: ”رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدى تەرەڭدەتۋ ارقىلى كەدەرگىلەردى ۇزدىكسىز الاستاپ، قوزعاۋشى قۋاتتى ارتتىرۋ كەرەك“ دەپ باسا دارىپتەدى.

شاندۇڭ − ەنەرگيا وندىرىسىندەگى ءىرى ولكە، ءارى ەنەرگيا كوپ سارىپ ەتەتىن ولكە، ەنەرگيا تۇتىنۋ جالپى مولشەرى مەن كومىر قىشقىل گازىن شىعارۋ مولشەرى بۇكىل ەلدىڭ 10/1 ىنە جۋىعىن يەلەيدى، ەنەرگيا قۇرىلىمىندا كەزىندە كومىر ەڭ نەگىزگى ورىندا تۇراتىن.

ەنەرگيادا بۇرىلىس جاساۋ رەفورماسىن قايتكەندە تەرەڭدەتۋگە بولادى؟ شاندۇڭ ولكەسى الدىمەن ”يادرو، جەل، فوتوۆولت ەنەرگياسى“ جاڭا جۇيەسىن ورناتىپ، ونان سوڭ كومىر ەڭ نەگىزگى ورىندا تۇرۋ كونە جاعدايىن وزگەرتتى. 2024 - جىلى شاندۇڭ ولكەسىنىڭ جاڭا ەنەرگيا جانە تۋىندامالى ەنەرگيا ەلەكتر شىعارۋ گەنەراتورلارى 115 ميلليون كيلوۆاتقا جەتىپ، سالىستىرماسى كومىر ەلەكترىنەن اسىپ، جاڭاشا ەنەرگيا جۇيەسى قۇرىلىسىندا تىڭ تابىستارعا قول جەتتى.

جاڭا ەنەرگيا اگراگاتتارىنىڭ كولەمىنىڭ ۇزدىكسىز جوعارىلاۋىنا ىلەسە، ونىڭ ەلەكتر شىعارۋى ورنىقتى بولماۋ سياقتى ەرەكشەلىكتەرىنە، ونىڭ ۇستىنە ەلەكتر كۇشىنىڭ ”دەرەۋ تاراتۋ، دەرەۋ پايدالانۋ“ ەرەكشەلىكتەرىنە بايلانىستى، تۇتىنۋ قىسىمى دا قالىپتاستى. وسى ماسەلەنى شاندۇڭ قالاي شەشتى؟

تىڭ يگەرۋ رايونىنان اتتانىپ، دۇڭيىڭ قالاسى ليجين اۋدانىنا باردىق، مەملەكەتتىڭ جاڭاشا ەنەرگيا ساقتاۋ سىناق ءتۇيىنى ۇلگى نىسانى − دۇڭيىڭ ەنەرگياسى جينحۇي شوعىرلى ەنەرگيا ساقتاۋ ەلەكتر ستانسياسىندا سۇتتەي اق باتەريا قامباسى رەتتى ءتىزىلىپتى. ”ەلەكتردەن پايدالانۋ مولشەرى تومەن كەزدە باتەريا قويماسى زاريادتاۋ ۇلگىسىنە وتەدى؛ تۇندە ەلەكتردىڭ قاۋىرت مەزگىلىندە ساقتالعان جاسىل ەلەكتردى سان مىڭداعان وتباسىلارىنا جەتكىزەدى“ دەدى ستانسيا باستىعى زو تيڭ.

جاڭا ەنەرگيانى كولەمدەندىرۋ، جوعارى دەڭگەيدە پايدالانۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، شاندۇڭ ولكەسى جاڭا ەنەرگيانى تۇتىنۋ جانە تىزگىندەۋ مەحانيزمىن سايكەستى كەمەلدەندىرىپ، ەنەرگيا ساقتاۋ تەحنيكاسىنان قامال الۋدى ىلگەرىلەتتى.

2024 ـ جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن شاندۇڭنىڭ جاڭاشا ەلەكتر ساقتاۋ كولەمى 7 ميلليون 177 مىڭ كيلوۆاتقا جەتىپ، 2022 ـ جىلدىڭ سوڭىنداعىدان 3.6 ەسە ارتتى. اۋا قىسىمىنان ەنەرگيا ساقتاۋ، ماحوۆيك ەنەرگياسىن ساقتاۋ، تۇز قورىتۋ، جىلۋ ساقتاۋ سياقتى جاڭا تەحنيكا نىساندارى ءساتتى تياناقتانىپ، ەنەرگيا ساقتاۋ تەحنيكاسى كوپ نەگىزدى دامۋدى جۇزەگە اسىردى.

ەنەرگيانىڭ ءتيپىن وزگەرتۋ رەفورماسى وڭىرلىك دامۋمەن، كاسىپ سالاسى دارەجەسىن جوعارىلاتۋمەن تىعىز قاتىستى بولىپ، تىعىز قابىسقان ءتىستى دوڭگەلەك توبىنا ۇقسايدى.

زاۋجۋاڭ جوعارى، جاڭا تەحنيكا رايونى كىدالي سەرىكتەستىگى قارجى قوسقان جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل قوزعاۋشى كۇشى باتەرياسىنىڭ نازىك قۇرىلىم نىسانى قۇرىلىس ورنىندا تاڭ سارىدە ماشينالار گۇرىلدەپ جاتتى. ”كوبىرەك ىستەۋ كەرەك! كوپ وتپەي بۇل ارا زاۋجۋاڭ قالاسىنىڭ ليتي ەلەكتر جاڭا ەنەرگيا كاسىپ سالاسى قامداۋ تىزبەگىن سايكەستىرۋدەگى شەشۋشى بۋىنعا اينالادى“. نىساننىڭ جاۋاپتىسى يۋان يەنىڭ ارتىندا 18 عيمارات جەدەل سالىنۋدا.

كەزىندەگى ”ءجۇز جىلدىق كومىر قالاسى“ زاۋجۇاڭ جاڭا ەنەرگيا باتەرياسى ايگىلى قالاسىن قۇرۋ نىساناسىنا قاراي ىلگەرىلەدى. ”ليتي ەلەكترى جاڭا ەنەرگيا كاسىپ سالاسىن دامىتۋعا تاباندى بولىپ، ەنەرگيانىڭ تيبىن وزگەرتىپ، جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن جۇرەمىز“ دەدى زاۋجۋاڭ قالالىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ليۋ جۇڭبو نىق سەنىممەن.

ەنەرگيا جاسىل تۇسكە ەنىپ، كاسىپ سالاسى تىڭ كۇش ۇستەدى. 2025 - جىلى شاندۇڭ كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرۋدىڭ جاڭا نىساناسىن ايقىندادى: جينان، چيڭداۋ، لين - ي سياقتى جەرلەرگە كالتسي - تيتان باتەرياسى سياقتى ءتۇيىندى ۇلگى كورسەتۋ نىساندارى ورنالاستىرىلادى؛ يادرو - ەلەكتر جابدىقتارى كاسىپ سالاسىنىڭ يانتايعا، ۋيحايعا قاراي شوعىرلانا دامۋى ىلگەرىلەتىلەدى ...

بيىلعى «ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا»: ”كومىر قىشقىل گازىن ازايتۋدى، لاستاۋدى ازايتۋدى، جاسىلدانۋدى كەڭەيتۋدى سايكەستى ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ جاپپاي جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋىن جەدەلدەتۋ كەرەك“ دەپ اتاپ كورسەتىلدى. بەتالىستى ءدال تاۋىپ، ۇزدىكسىز كۇش سالدى، ”ەنەرگيانىڭ تيبىن جاڭالاۋ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ“ شاندۇڭنىڭ بيىل باسا ءمان بەرىپ ويداعىداي يگەرگەن 10 ءتۇيىندى رەفورماسىنىڭ ءبىرى ەتىلدى، بۇكىل ولكە بويىنشا جاڭادان قوسىلعان جاڭا ەنەرگيا مەن قايتا تۋىندايتىن ەنەرگيانىڭ گەنەراتور اگراگاتتارى شامامەن 20 ميلليون كيلوۆات بولىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى، تازا، جوعارى ءونىمدى، حاۋىپسىز، سەنىمدى ەنەرگيا جۇيەسىن قۇرۋدى جەدەلدەتۋگە دەم بەرىلىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى، جوعارى ساپالى دامۋ جاعىندا ارقاۋ تۇرعىزىلدى.