ساي چي دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەتتەر تىلدەسۋى مينيستر دارەجەلىلەر ءماجىلىسىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ءارى ارقاۋ ءسوز سويلەدى

«حالىق گازەتى»، 7 - ايدىڭ 10 - كۇنى، بەيجيڭ (تىلشىلەر ۋاڭ دي، جاۋ ي - پۋ). دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەتتەر تىلدەسۋى مينيستر دارەجەلىلەر ءماجىلىسى 7 - ايدىڭ 10 - كۇنى تۇستەن كەيىن بەيجيڭدە اشىلدى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، ورتالىق ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى لي شۋلەي اشىلۋ سالتىندا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىدى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ورتالىق كوميتەت شۋجيچۋىنىڭ شۋجيى ساي چي اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ءارى ارقاۋ ءسوز سويلەدى.

ساي چي مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا شي جينپيڭ وسى رەتكى ماجىلىسكە ايرىقشا ءمان بەرىپ، ارناۋلى قۇتتىقتاۋ حاتىن جولدادى، قۇتتىقتاۋ حاتىنىڭ تۇرعىسى بيىك، يدەياسى تەرەڭ بولىپ، كەلەسى وركەنيەتتى پىكىرلەسۋگە ايقىن باعدار كورسەتتى. 2 جىلدان استام ۋاقىتتىڭ الدىندا ءتوراعا شي جينپيڭ دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسىن سالتاناتپەن العا قويىپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ قىزۋ اڭىسىنا جانە بەلسەنە ءۇن قوسۋىنا يە بولدى. دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسى وركەنيەتتىڭ الۋان ءتۇرلى بولۋىن دارىپتەيدى، قۋاتتاماسى تاتۋلىق پەن وزگەشەلىك، كوركەمدىكتەن بىرگە يگىلىكتەنۋ؛ وركەنيەتتىڭ ورتاقتىعىن دارىپتەيدى، قۋاتتاماسى ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكتە بولۋ، داڭعىل جولمەن بىرگە ءجۇرۋ؛ وركەنيەتتىڭ دامۋ ەكەنىن دارىپتەيدى، قۋاتتاماسى تەگىن ءبىلىپ، بولاشاعىن ايقىنداۋ؛ وركەنيەتتىڭ قامتىمدىلىعىن دارىپتەيدى، قۋاتتاماسى پىكىرلەسۋ، سەلبەسۋ، ءوزارا ءتۇسىنىسۋ، جاقىنداسۋ.

ساي چي بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسى جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىنە تامىر تارتقان، وزەكتى ءمانى _ پارىقتاردى ساقتاپ، ورتاقتىققا ۇمتىلۋ، جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋ، دۇنيە جۇزىندەگى كوپتەگەن ەلدىڭ كوپ نەگىزدى توعىسۋ، بىرگە ءومىر ءسۇرۋ سىندى مادەنيەت ۇستانىمىمەن ءوزارا سايكەسىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ەرەجەسىنىڭ ماقساتى مەن پرينسيبىمەن بارىنشا قابىسۋ. ەكى جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسىنىڭ ۇستانىمى مەن قۋاتتاماسى كۇن سايىن دۇنيە جۇزىلىك ورتاق تانىمعا اينالدى ءارى ۇزدىكسىز جاندى ىزدەنىس پەن امالياتقا اينالدى.

ساي چي بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دۇنيە جۇزىندە ءجۇز جىلدان بەرى بولماعان زور وزگەرىستىڭ جەدەل قۇبىلۋىنا بايلانىستى، ءار ەل حالقىنىڭ بەيبىتشىلىكتى كوزدەۋ، دامۋعا ۇمتىلۋ، سەلبەستىكتى جەبەۋ ىنتاسى كۇن سايىن جوعارىلادى، الايدا ”وركەنيەت كىربەڭدىگى“، ”وركەنيەت قاقتىعىسى“، ”وركەنيەتتىڭ الدا تۇرۋى“ سياقتى اۋەندەر اۋىق ـ اۋىق كوتەرىلىپ كەلەدى، وركەنيەتتىڭ الۋان تۇرلىلىگىن قورعاۋدىڭ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىت دامۋىن جەبەۋدىڭ مىندەتى ءالى دە اۋىر، جولى ۇزاق. جاڭا تاريحي جول ايىرىعىندا ءبىز دامۋ جولىنىڭ الۋان ءتۇرلى ىزدەنىسىن بىرگە كۇشەيتىپ، ادامزات وركەنيەتىنىڭ فورماسىن ۇزدىكسىز بايىتۋىمىز؛ مادەنيەتكە مۇراگەرلىك ەتۋ مەن جاڭالىق اشۋدى بىرگە كۇشەيتىپ، مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋ مەن مادەنيەت ىستەرىنىڭ دامۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋىمىز؛ ءار ەلدىڭ گۋمانيتارلىق بارىس - كەلىسىن بىرگە كۇشەيتىپ، جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن اۋىس - كۇيىس، ءوزارا ۇلگى الۋ ورتاسىن قۇلشىنا قالىپتاستىرۋىمىز؛ تۇعىر مەحانيزمى قۇرىلىسىن بىرگە كۇشەيتىپ، كوپ نەگىزدى، سترەولدى دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەتتەر تىلدەسۋ، سەلبەسۋ تورىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.

بۇل رەتكى ءماجىلىستىڭ نەگىزگى تاقىرىبى ”ادامزات وركەنيەتىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىن قورعاپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىت دامۋىن بىرگە جەبەۋ“ بولدى، ونى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ۇگىت ءبولىمى مەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەتەلدەرمەن بايلانىس جاساۋ ءبولىمى بىرگە وتكىزدى. بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى گۋتتەرەس جينالىسقا قۇتتىقتاۋ حاتىن جولدادى. شامامەن 140 مەملەكەت پەن رايوننان كەلگەن ساياسي، مادەنيەت، وقۋ ـ اعارتۋ سالاسىنداعى 600 دەن استام قايراتكەر اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى.

اشىلۋ سالتىندا يندونەزيانىڭ بۇرىنعى زۇڭتۇڭى مەگاۆاتي، ناميبيانىڭ بۇرىنعى زۇڭتۇڭى مبەنبا، جاپونيانىڭ بۇرىنعى باس ءۋازىرى جيۋشان يوۋجيفۋ، بەلگيانىڭ بۇرىنعى باس ءۋازىرى رايتم ىلگەرىندى ـ كەيىندى ءسوز سويلەدى. ولار مىنالاردى ءبىلدىردى: وركەنيەتتىڭ الۋان تۇرلىلىگىنە قۇرمەت ەتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىت دامۋىن بىرگە جەبەۋ _ ادامزاتتىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىنا ساياتىن كەلەلى تاقىرىپ، دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسى دۇنيە جۇزىنە ورنىقتىلىق پەن تۇراقتىلىق قوستى، ءار ەل بىرگە قۇلشىنىپ، بۇكپەسىز اۋىس ـ كۇيىس جاساۋ، ءوزارا ۇيرەنۋ، ءوزارا ۇلگى الۋ بارىسىندا وركەنيەتتىڭ الاۋىن جالعاستىرىپ، كوركەم بولاشاقتى بىرگە جاراتۋى كەرەك.

جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، بەيجيڭ قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى يىن لي، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مۇشەسى چىن ي ـ چين اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى