- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جاعراپيا ساباعىندا قايتكەندە وقۋشىلاردىڭ كارتا وقۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋعا بولادى
باقىتگۇل تۇران قىزى
2016.11.09 15:07
كارتا وقۋ جانە وعان تالداۋ جاساۋ جاعراپيانى ۇيرەنۋدەگى وقۋشىلاردا كەم بولسا بولمايتىن قابىلەت، ويتكەنى كارتا جاعراپيانىڭ ەكىنشى ءتىلى، جاعراپيا وقىتۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى ەسەپتەلەدى.
جاعراپيا ساباعىن ۇيرەنۋ ارقىلى وقۋشىلار كارتا وقۋ جانە ونى قولدانۋ ادەتىن جەتىلدىرۋگە، كارتا وقۋ امالدارىن قولدانۋعا، وسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ كەڭىستىك ويلانۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋىنە بولادى. جاعراپيا وقىتۋشىلارى ءار ءتۇرلى وقىتۋ ءادىسى مەن وقىتۋ شارالارىن قولدانۋ ارقىلى ماقساتتى، جوسپارلى تۇردە وقۋشىلاردىڭ كارتا وقۋىنا، تۇسىنۋىنە، تالداۋ جاساۋىنا جەتەكشىلىك ەتەدى ءارى كارتا وقۋ ءبىلىمىن كەمەلدەندىرە تۇسەدى، بۇل وقۋشىلاردىڭ كەڭىستىك ويلانۋ، تالداۋ جاساۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋعا كومەگىن تيگىزەدى.
ايتسە، قايتكەندە وقۋشىلاردىڭ كارتا وقۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋعا بولادى؟
بىرىنشىدەن، وقۋشىلاردىڭ كارتا وقۋ نەگىزگى باسقىشتارىن تۇسىنۋىنە جەتەكتەۋ ارقىلى ولاردىڭ كارتا وقيتىن قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. كارتا وقىعاندا كارتاداعى ورىننىڭ اتىن شارتتى بەلگى جانە ماڭىزدى جاعراپيالىق شەكارا سىزىقتارعا كوڭىل ءبولۋ، وسى ارقىلى كارتانىڭ ءتۇرى مەن كولەمىن تۇراقتاندىرۋ.
كارتا وقىعاندا ۇنەمى تومەندەگى بىرنەشە باسقىشتى پايدالانۋ: ⑴ كارتانىڭ تۇرلەرىن پارىقتاۋ، كارتا وقۋ ماقساتىن ايقىنداۋ؛ ⑵ شارتتى بەلگى، ماسشتاپ، باعىتتاردى دۇرىس پارىقتاۋ؛ ⑶ كارتاعا مۇقيات زەر سالۋ، ماسەلەنى انىق ءتۇسىنۋ؛ ⑷ وقىتۋشى ـ وقۋشى كارتا مازمۇن جينتىعىنا ورتاق تالقى جۇرگىزۋ. مىسالى، ەلىمىزدىڭ جاۋىن ـ شاشىن جاعدايى كارتاسىن وقىعاندا، كارتانى وقۋ ــ تالداۋ، جاساۋ ــ جيناقتاۋ سياقتى وقىتۋ بارىسى ارقىلى دۇرىس جاۋابىن تابۋعا بولادى.
ەكىنشىدەن، «ءبىر كارتانى كورگەندە كوپ ويلانۋ، كوپ كارتانى كورگەندە بايلانىستىرىپ پايدانالا ءبىلۋ» ءادىسىن قولدانۋ، وسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ كوپ جاقتى وي جۇگىرتۋ، ويىن جيناقتاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋگە بولادى. ويتكەنى جاعراپيالىق شالىندىلار بىر ـ بىرىمەن بايلانىستى بولادى.
ۇشىنشىدەن، وقۋشىلاردىڭ كارتا سىزۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. وسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەلىكتەپ كارتا سىزۋ، ەستە ساقتاۋ، ويلانۋىن، ءوز كوزىمەن كورىپ، ءوز قولىمەن ىستەپ، دەربەس مۇقيات ورىنداسا، جاعراپيالىق بىلىمدەردى ەستە ساقتاۋى مەن تۇسىنۋىنە جانە كارتا وقۋ بارىسىنداعى ماڭىزدى بۋىندى تۇسىنۋىنە دە ەرەكشە پايداسى بار. وقۋشىلار وزدەرى كارتا سىزۋ ارقىلى كارتا تانۋ تانىمىن ايقىنداۋ، كارتا وقۋ تۇسىنىگىن تەرەڭدەتۋ ماقساتىنا جەتۋگە بولادى.
كارتا جاعراپيانىڭ ءتىلى ءارى جاعراپيا وقۋلىعىنىڭ ماڭىزدى قۇراۋشىسى. جاعراپيانى ۇيرەنۋ بارىسىندا، وقۋشىنىڭ كارتانى وقۋ، كارتانى پايدالانۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋگە كوڭىل ءبولۋ. سونىمەن بىرگە، وقىتۋشىلاردا وقىتۋ بارىسىندا وقۋلىقتاعى ءاربىر كارتاعا كوڭىل ءبولۋ ءارى كوپ مەديالى وقىتۋدان پايدالانىپ، وقىتۋعا قاتىستى كارتانى جيناقتاۋ، كورسەتۋ، ۇقساماعان تۇرعىدان، ۇقساماعان ورىننان وقۋشىلاردىڭ كارتا وقۋ، كارتاعا تالداۋ جاساۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ. وقۋلىقتاعى جازباشا مازمۇن مەن كارتا ينفورماتسياسىن تىعىز سايكەستىرۋ ارقىلى جاعراپيالىق كارتالاردىڭ قۇرىلىم كەڭىستىك ۇعىمىن ايقىنداۋمەن جاعراپيالىق زاڭدىلىقتى تۇسىنۋىنە زور سەپتىگىن تيگىزەدى.
كەلۋ قاينارى: «ىلە گازەتى» - ىلە اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
