- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
پۋشكيننىڭ تەگى جونىندە
ورىس تىلىنەن اۋدارعان: ج. قاسىم ۇلى
2015.06.29 15:42 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
تاياۋدا ورىس ادەبيەتىندەگى ۇلى اقىن پۋشكين تۆورچەستۆاسى بويىنشا زەرتتەۋشى، بەنين رەسپۋبليكاسىندىق وقىمىستى ءوزىنىڭ «پۋشكيننىڭ قارا ءتاندى باباسى − ابرام گانيبال» دەگەن ەڭبەگىن جاريالادى. كىتاپ دەرەكتى ماتەريالدارمەن مەيلىنشە تولىق قامتىلعان، سونىمەن بىرگە قاتاڭ لوگيكالىق بايانداۋ تاسىلىنە قاراماستان، وقىرماندارىن وزىنە بىردەن قىزىقتىرىپ اكەتتى.
كىتاپتا جازىلعان تاريح لوگوننەن، بۇگىنگى چاد پەن كامەرۋن شەكاراسىنان باستاۋ الادى. ابرام وسى ارادا دۇنيەگە كەلەدى. ونىڭ ايتۋى بويىنشا، ول جوعارى كورولدىڭ بالاسى بولعان. ونىڭ بالالىق شاعى جونىندە مالىمەت ماردىمسىز. ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، ونى 1703 - جىلى بالا قۇل ساتاتىن ساۋداگەرلەر ۇرلاپ اكەتەدى. ءوزىنىڭ عۇمىرىندا ابرام قارا ءتاندى تەگىن ماقتانىش ەتتى.
7 جاسىندا كونيستانتينوپولعا (بۇگىنگى ستامبول) جەتكىزىلەدى. 1706 - جىلدىڭ جازىندا، ورىستىڭ ءبىر باي كوپەسى بالانى پاتشا پەتر− 1 دىڭ جاقىن دوسى گولوۆينگە ارناپ قۇپيا ساتىپ الادى. كوپەس گولوۆينگە: «ولاردى ساتىپ الۋ ماعان وڭاي بولمادى... بۇل 3 بالا سىزگە بارادى دەپ ويلايمىن: ولار وتە قارا جانە سۇلۋ» دەپ جازادى.
بالالار بولگاريانى، مولداۆيانى جانە ۋكراينا ۇزاق ساپارىن باسىپ ءوتىپ، سوڭىندا، قاراشادا موسكۆاعا جەتەدى. شار پاتشا بۇل كەزدە استانادا بولماعاندىقتان، ولارعا يە بولۋعا ءامىر بەرەدى. پاتشاعا ساتىپ العان قۇل ابرام ۇناپ قالادى. پەتر ونى جەكە تاربيەسىنە الادى، بۇل جاس افريكالىقتىڭ تاعدىرىن بۇرادى. 12 جىل بويىنا ابرام پەتر− 1 دىڭ جانىندا تۇرادى. ابرام ورىس ءتىلىن ۇيرەنگەن سوڭ، پاتشانىڭ حاتشىسى بولادى. پاتشامەن بىرگە دالا سوعىس مايدانىندا ەرلىك كورسەتەدى. 1717 - جىلى پەتر رەسمي ساپارمەن فرانسياعا بارعاندا، ابرام ونىمەن بىرگە جۇرەدى. پاريجدەن كەتەردە، پاتشا جاس جىگىتتى وسىندا ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋگە تاستاپ كەتەدى. فرانسياداعى 6 جىلدا جاس جىگىت بۇكىلدەي پاتشانىڭ قامقورلىعىندا ءومىر سۇرەدى.
الەمنىڭ سول تۇستاعى ەڭ كوركەم قالاسىندا، ول ءوزىنىڭ كۇللى ۋاقىتىن كوڭىل كوتەرۋ مەن راقات كورۋگە ىسىراپ ەتكەن جوق، قايتا قيىن ەڭبەكتەرگە جۇمسايدى. ابرام سوعىستىق ينجەنەريانىڭ زەڭبىرەك ماماندىعىن ۇيرەنەدى. 1723 - جىلى ابرام پەتروۆيچ روسسياعا قايتىپ ورالادى. ول وزىمەن بىرگە كورولدىق ينجەنەر ديپلومى مەن كوپتەگەن كىتاپتارىن الا كەلەدى. ابرامنىڭ اتاق - ابىرويى ەڭ ۇلكەن بەلەستەرگە كوتەرىلەدى. ول ەڭ جوعارى قۇرمەت وردەندەرى − اۋليە اننا جانە الەكساندر نەۆسكي وردەندەرىمەن ماراپاتتالادى. ەڭ سوڭىندا اقسۇيەك لاۋازىمىن الادى. ول كۇللى روسسيا تاريحىندا، ءتىپتى، ەۆروپا تاريحىندا وسىنشالىق جوعارى قىزمەت ورنىنا جانە ماراپاتقا قول جەتكىزگەن جالعىز قارا ءتاندى بولدى.
جەكە باسىلىق ءومىرى جونىندە، ونىڭ ءبىرىنشى نەكەسى ءساتسىز اياقتالادى. الداعانى سەبەپتى، ول ايەلى ەۆدوكيانى تاستاپ كەتەدى. سونسوڭ، ول شۆەد بويجەتكەنىمەن ۇيلەنىپ، جەتى بالانىڭ اكەسى بولادى. ونىڭ ۇلدارى اسكەري قىزمەتتە ايرىقشا كوزگە تۇسەدى. ابرامنىڭ ۇلدارىنىڭ ءبىرى پۋشكينامەن ۇيلەنەدى. ولاردىڭ نەمەرەسى − الەكساندر (1799 - 1837) ورىس اقىندارىنىڭ اراسىنداعى ەڭ ايگىلىسى بولدى. اقىن وزىندە قارا تاندىلەردىڭ قانى بار ەكەندىگىمەن ماقتانىپ ءوتتى. ول ءوزىنىڭ اتا - باباسىنىڭ بيوگرافياسىن (عۇمىرناماسىن) جازۋدى ويلاعانىمەن، ونى تامامداۋعا ۇلگەرە الماي قايتىس بولادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
